Mahadlok kan Jehova Ngan Buhata an Iya mga Sugo
Mahadlok kan Jehova Ngan Buhata an Iya mga Sugo
“Kahadluki an Dios, ngan [buhata] an iya mga sugo; kay amo ini an bug-os nga turumanon han tawo.”—EKLESIASTES 12:13.
1, 2. (a) Paonan-o an kahadlok nagpapanalipod ha aton ha pisikal? (b) Kay ano nga nangangalimbasog an maaramon nga mga ginikanan nga ipasilsil ha ira mga anak an maopay nga kahadlok?
“SUGAD la nga an kaisog nagdadara hin peligro ha kinabuhi, an kahadlok nagpapanalipod hito,” an naobserbahan ni Leonardo da Vinci. An mahinanalion nga kaisog, nagpupugong ha usa ka tawo nga hibaroan an peligro, samtang an kahadlok nagpapahinumdom ha iya nga magin maikmat. Pananglitan, kon humirani kita ha ligid han usa nga pangpang ngan makita an kahilarom han aton mahuhulogan, kadam-an ha aton an natural nga maisol dayon. Ha sugad man nga paagi, an maopay nga kahadlok diri la nagdadasig hin maopay nga relasyon ha Dios, sugad han hinbaroan naton ha nahiuna nga artikulo, kondi nabulig liwat ha pagpanalipod ha aton tikang ha kadaot.
2 Kondi, kinahanglan hibaroan an kahadlok ha damu nga moderno nga mga peligro. Tungod kay an kabataan diri maaram han mga peligro han koryente o trapiko ha siyudad, masayon la hira maaksidente hin seryoso. a Nangangalimbasog an maaramon nga mga ginikanan nga ipasilsil ha ira mga anak an maopay nga kahadlok, pauroutro nga ginpapahamangnoan hira mahitungod han mga peligro ha palibot. Maaram an mga ginikanan nga ini nga kahadlok magluluwas gud han kinabuhi han ira mga anak.
3. Kay ano ngan paonan-o nagpapahamangno ha aton hi Jehova mahitungod han espirituwal nga mga peligro?
3 Hi Jehova may-ada pariho nga pagtagad ha aton kaopayan. Sugad nga mahigugmaon nga Amay, nagtututdo hiya ha aton pinaagi han iya Pulong ngan han iya organisasyon basi kita magpahimulos. (Isaias 48:17) An usa nga bahin hini nga programa han pagtutdo han Dios nag-uupod han ‘pauroutro’ nga pagpahamangno ha aton mahitungod han espirituwal nga mga lit-ag basi mapatubo naton an maopay nga kahadlok ha sugad nga peligro. (2 Kronikas 36:15; 2 Pedro 3:1) Ha bug-os nga kasaysayan damu nga espirituwal nga mga kalamidad an nalikyan unta ngan napugngan an duro nga pag-antos ‘kon an katawohan nagbansay la unta han ira kasingkasing nga mahadlok ha Dios ngan buhaton an iya mga sugo.’ (Deuteronomio 5:29) Hinin ‘magpakalilisang nga mga panahon nga makuri pakibagayan,’ paonan-o naton mababansay an aton kasingkasing nga mahadlok ha Dios ngan malikyan an espirituwal nga peligro?—2 Timoteo 3:1.
Bayai an Karaotan
4. (a) Ano nga kangalas an sadang patuboon han mga Kristiano? (b) Ano an inaabat ni Jehova mahitungod han makasasala nga paggawi? (Kitaa an footnote.)
4 An Biblia nagsasaysay nga “an kahadlok kan Jehova amo an kangalas ha karaotan.” (Proberbios 8:13) Iginsasaysay han usa nga diksyonaryo han Biblia ini nga kangalas sugad nga “paggios han emosyon ngada ha mga tawo ngan mga butang nga ginkukontra, gindidiri, gintatamay ngan karuyag han usa nga waray hiya labot o relasyon hito.” Salit an kahadlok ha Dios nag-uupod han personal nga pagdumiri o kangalas ha ngatanan nga maraot ha paniplatan ni Jehova. b (Salmo 97:10) Nag-aaghat ito ha aton nga bayaan an maraot, sugad la han aton pag-isol tikang ha ligid han usa nga pangpang kon an aton kinaiya nga kahadlok nagpapahamangno ha aton. “Pinaagi han kahadlok kan Jehova an mga tawo nabaya ha karaotan,” siring han Biblia.—Proberbios 16:6.
5. (a) Paonan-o naton mapaparig-on an aton kahadlok ha Dios ngan an aton kangalas ha maraot? (b) Ano an igintututdo ha aton han kasaysayan han nasud han Israel mahitungod hini?
5 Mapaparig-on naton inin maopay nga kahadlok ngan kangalas ha maraot pinaagi han pagtagad ha diri-malilikyan nga nakakadaot nga mga resulta han sala. Marig-on nga nasiring an Biblia ha aton nga aanihon naton an aton iginpupugas—magpugas man kita ha unod o ha espiritu. (Galasia 6:7, 8) Tungod hini matin-aw nga iginsaysay ni Jehova an diri-malilikyan nga mga resulta han pagbalewaray han iya mga sugo ngan pagbaya ha totoo nga pagsingba. Kon waray panalipod han Dios, an gutiay, maluya nga nasud han Israel magigin makalolooy ha mabangis ngan gamhanan nga nakapalibot nga mga nasud. (Deuteronomio 28:15, 45-48) An makasurubo nga resulta han pagtalapas han Israel detalyado nga iginrekord ha Biblia ‘ha pagpahamangno’ basi hibaroan naton an leksyon ngan patuboon an kahadlok ha Dios.—1 Korinto 10:11.
6. Ano an pipira nga mga ehemplo ha Kasuratan nga mahimo naton tagdon basi hibaroan an kahadlok ha Dios? (Kitaa an footnote.)
6 Gawas pa ha nahitabo ha nasud han Israel ha kabug-osan, an Biblia nagsusulod hin totoo-ha-kinabuhi nga mga eksperyensya han mga indibiduwal nga nadaog han pangabugho, imoralidad, kahakog, o pagpahitaas. c An iba hini nga kalalakin-an nag-alagad kan Jehova hin damu ka mga tuig na, kondi ha usa ka importante nga takna ha ira kinabuhi, nagluya an ira kahadlok ha Dios, ngan nag-ani hira hin nakakadaot nga resulta. An pamalandong ha sugad nga mga ehemplo ha Kasuratan makakaparig-on han aton determinasyon nga diri maghimo hin pariho nga mga sayop. Magigin makasurubo gud kon maghulat kita tubtob nga magkaada kita personal nga kadaot antes sundon an sagdon han Dios! Kabaliktaran han gintotoohan han kadam-an, an eksperyensya—labi na tikang ha pagpatagbaw-ha-kalugaringon—diri amo an gimaopayi nga magturutdo.—Salmo 19:7.
7. Hin-o an gindadapit ni Jehova ngadto ha iya simboliko nga tolda?
7 Usa pa nga gamhanan nga hinungdan han pagpatubo han diosnon nga kahadlok amo an aton hingyap nga panalipdan an aton relasyon ha Dios. Nahahadlok kita nga mapasubo hi Jehova tungod kay pinabibilhan naton an iya pakigsangkay. Hin-o an karuyag han Dios nga magin sangkay, usa nga dadapiton niya ngadto ha iya simboliko nga tolda? An usa la nga “naglalakat hin hingpit, ngan nagbubuhat han katadongan.” (Salmo 15:1, 2) Kon pinabibilhan naton inin may-pribilehiyo nga relasyon ha aton Maglalarang, mag-iikmat kita ha paglakat hin hingpit ha iya paniplatan.
8. Paonan-o ginbalewaray han iba nga mga Israelita ha panahon ni Malakias an pakigsangkay han Dios?
8 Makasurubo, an pakigsangkay han Dios ginbalewaray han iba nga mga Israelita ha panahon ni Malakias. Imbes nga kahadlokan ngan pasidunggan hi Jehova, naghalad hira hin masakit ngan piang nga mga hayop ha iya halaran. An ira kawaray-kahadlok ha Dios ipinakita liwat ha ira ginbuhat ha pag-asawa. Basi makapangasawa hin mas batan-on nga kababayin-an, ira gindiborsyo an ira mga asawa ha pagkabatan-on tungod ha diri-importante nga mga hinungdan. Hi Malakias nagsumat ha ira nga hi Jehova nangalas ha ‘pagdiborsyo’ ngan nga an ira malingoon nga paggios nagpahirayo ha ira tikang ha ira Dios. Paonan-o kakarawaton han Dios an ira mga halad kon an halaran simboliko nga natabonan han mga luha—han mapait nga mga luha han ira binayaan nga mga asawa? An sugad matin-aw nga pagpasipara ha iya mga suruklan nagpagios kan Jehova nga magpakiana: “Hain an kahadlok ha akon?”—Malakias 1:6-8; 2:13-16.
9, 10. Paonan-o naton maipapakita nga pinabibilhan naton an pakigsangkay ni Jehova?
9 Yana, nakikita liwat ni Jehova an kabidoan han damu nga inosente nga mga padis ngan mga anak nga nadaot han hakugnon ngan imoral nga mga bana ngan mga amay o bisan han mga asawa ngan mga iroy. Sigurado nga nakakapasubo ito ha iya. Kikitaon han usa nga sangkay han Dios an mga butang ha paagi han pagkita hito han Dios ngan mangangalimbasog hiya ha pagparig-on han iya pag-asawa, isasalikway an kalibotanon nga panhunahuna nga nagtatamay han bili han bugkos han pag-asawa, ngan ‘mapalagiw tikang ha pakighilawas.’—1 Korinto 6:18.
10 Ha pag-asawa sugad man ha iba nga mga bahin han aton kinabuhi, an kangalas ha ngatanan nga maraot ha paniplatan ni Jehova, upod an hilarom nga pagpabili ha iya pakigsangkay, magdadara hin pabor ngan pag-uyon ni Jehova. Hi apostol Pedro marig-on nga nagsiring: “Matuod, akon nakita nga an Dios waray ginpapasulabi han mga tawo; Kondi tikang ha ngatanan nga mga nasud hiya nga nahahadlok ha iya, ngan nagbubuhat hin matadong, naruruyagan niya.” (Buhat 10:34, 35) Damu an aton mga susbaranan ha Kasuratan nga nagpapakita kon paonan-o an kahadlok ha Dios nagpagios ha mga indibiduwal ha pagbuhat han husto ha magkalainlain makuri nga mga kahimtang.
Tulo ka Tawo nga Nahadlok ha Dios
11. Ilarom han ano nga mga kahimtang iginpahayag hi Abraham nga “nahahadlok ha Dios”?
11 Ha Biblia usa ka tawo an personal nga iginhulagway ni Jehova sugad nga iya sangkay—an patriarka nga hi Abraham. (Isaias 41:8) Ginsarihan an kahadlok ha Dios ni Abraham han an Dios naghangyo ha iya nga ihalad an iya bugtong nga anak, hi Isaak, nga pinaagi ha iya tutumanon han Dios an iya saad nga an katulinan ni Abraham magigin daku nga nasud. (Genesis 12:2, 3; 17:19) Makakapasar ba an ‘sangkay ni Jehova’ hinin masakit nga pagsari? (Jakobo 2:23) Ha takna gud han igin-alsa ni Abraham an iya kutsilyo ha pagpatay kan Isaak, an anghel ni Jehova nagsiring: “Diri mo ibutang an imo kamot ha bata, ngan ayaw pagbuhati hiya hin bisan ano, kay yana ako nasabot nga ikaw nahahadlok ha Dios, kay waray mo igdumiri ha akon an imo anak, an imo anak nga bugtong.”—Genesis 22:10-12.
12. Ano an nagpagios han kahadlok ni Abraham ha Dios, ngan paonan-o naton maipapakita an pariho nga paggios?
12 Bisan kon pinamatud-an na ni Abraham ha naglabay nga usa hiya nga nahadlok kan Jehova, hiton nga okasyon ipinakita niya an iya kahadlok ha Dios ha makatirigamnan nga paagi. An iya pagin disidido nga ihalad hi Isaak labaw pa gud kay ha pagpakita hin matinalahuron nga pagsugot. Ginpagios hi Abraham han bug-os nga pagsarig nga an iya langitnon nga Amay magtutuman han Iya saad pinaagi han pagbanhaw kan Isaak kon kinahanglanon. Sugad han iginsurat ni Pablo, hi Abraham ‘nasarig gud nga kon ano an iginsaad han Dios may kagamhanan man hiya ha pagbuhat.’ (Roma 4:16-21) Andam ba kita ha pagbuhat han kaburut-on han Dios bisan kon nagkikinahanglan ito hin daku nga mga sakripisyo? Bug-os nga nasarig ba kita nga an sugad nga pagsugot magdadara hin nagpapadayon nga mga kapulsanan, maaram nga hi Jehova an “magbabalos han ngatanan nga nagbibiling ha iya”? (Hebreo 11:6) Ito an totoo nga kahadlok ha Dios.—Salmo 115:11.
13. Kay ano nga husto nga maisasaysay ni Jose an iya kalugaringon sugad nga tawo nga ‘nahadlok ha matuod nga Dios’?
13 Aton usisahon an usa pa nga susbaranan han kahadlok ha Dios nga nagios—an kan Jose. Sugad nga uripon ha balay ni Potipar, kada adlaw inatubang ni Jose an pag-ipit nga mag-adulteryo. Baga in waray paagi nga malikyan niya nga makita an asawa han iya agaron, nga pirme nagsusulay ha iya nga makighilawas. Ha kataposan, han ‘ginkaptan hiya’ han babaye, hiya ‘pinalagiw ngan ginawas.’ Ano an nag-aghat ha iya nga bumaya dayon ha maraot? Sigurado, an importante nga hinungdan amo an kahadlok ha Dios, an hingyap nga likyan an pagbuhat “hini nga daku nga karat-an, ngan pagtalapas kontra han Dios.” (Genesis 39:7-12) Husto nga maisasaysay ni Jose an iya kalugaringon sugad nga tawo nga ‘nahadlok ha matuod nga Dios.’—Genesis 42:18.
14. Paonan-o an kalooy ni Jose nagpakita han totoo nga kahadlok ha Dios?
14 Paglabay hin mga tuig inatubang ni Jose an iya kabugtoan, nga waray-kalooy nga nagbaligya ha iya ha pagkauripon. Masayon niya unta magamit an ira daku nga panginahanglan hin pagkaon sugad nga higayon ha pagbulos ha sayop nga ira ginbuhat ha iya. Kondi an madarahog nga pagtrato ha mga tawo diri nagpapakita han kahadlok ha Dios. (Lebitiko 25:43) Salit, han nakita ni Jose an igo nga pamatuod han pagbag-o han kasingkasing han iya kabugtoan, maloloy-on nga ginpasaylo niya hira. Pariho kan Jose, an aton kahadlok ha Dios magpapagios ha aton nga daugon an maraot pinaagi han maopay, ngan magpupugong ha aton tikang ha kahulog ha pagsulay.—Genesis 45:1-11; Salmo 130:3, 4; Roma 12:17-21.
15. Kay ano nga an paggawi ni Job nagpalipay han kasingkasing ni Jehova?
15 Usa pa nga makatirigamnan nga susbaranan hi Job han usa nga nahadlok ha Dios. Hi Jehova nagsiring ha Yawa: ‘Ginhunahuna mo ba an akon surugoon nga hi Job, nga waray lain nga pariho ha iya dida ha tuna, usa nga lalaki nga waray-kasaypanan ngan matadong, nga nahahadlok ha Dios ngan nabaya ha karaotan?’ (Job 1:8) Ha sulod hin damu ka mga tuig, an waray-kasaypanan nga paggawi ni Job nagpalipay han kasingkasing han iya langitnon nga Amay. Hi Job nahadlok ha Dios tungod kay maaram hiya nga ito an husto nga pagbuhaton ngan an gimaopayi nga paagi han pagkinabuhi. “Kitaa, an kahadlok ha Ginoo, ito amo an kinaadman,” nagsinggit hi Job, “ngan an pagbaya ha karaotan amo an sarabotan.” (Job 28:28) Sugad nga inasaw-an, hi Job waray magpakita hin diri-husto nga pagtagad ha batan-on nga kababayin-an, waray man hiya magtipig hin adulteroso nga mga plano ha iya kasingkasing. Bisan kon bahandianon, waray hiya sumarig ha mga bahandi, ngan ginlikyan niya an ngatanan nga porma han idolatriya.—Job 31:1, 9-11, 24-28.
16. (a) Ha ano nga mga paagi ipinakita ni Job an mahigugmaon-nga-kalooy? (b) Paonan-o ipinakita ni Job nga waray hiya magpugong han pagpasaylo?
16 Kondi, an kahadlok ha Dios nangangahulogan hin pagbuhat han maopay ngan pagbaya ha karaotan. Salit, maloloy-on nga gintagad ni Job an buta, an piang, ngan an kablas. (Lebitiko 19:14; Job 29:15, 16) Hinsabtan ni Job nga ‘bisan hin-o nga nagpupugong han iya mahigugmaon-nga-kalooy ha iya kaupod, iya liwat babayaan bisan an kahadlok ha Makagarahum-ha-ngatanan.’ (Job 6:14) An pagpugong han mahigugmaon-nga-kalooy mahimo mag-upod han pagpugong han pagpasaylo o pagtipig hin kasina. Ha sugo han Dios, nag-ampo hi Job para ha iya tulo nga kaupod, nga nakahimo ha iya hin daku nga kasub-anan. (Job 42:7-10) Maipapakita ba naton an pariho nga nagpapasaylo nga espiritu ha igkasi-tumuroo nga bangin nakapasubo ha aton ha usa nga paagi? An sinsero nga pag-ampo para ha usa nga nakasala ha aton makakahimo hin daku ha pagbulig ha aton nga malamposan an kasina. An mga bendisyon nga pinahimulsan ni Job tungod han iya kahadlok ha Dios naghahatag ha aton hin abanse nga pagpakita han ‘hura nga pagkamaopay nga igin-andam ni Jehova para hadton nahahadlok ha iya.’—Salmo 31:19; Jakobo 5:11.
An Kahadlok ha Dios Kontra han Kahadlok ha Tawo
17. Ano an mahihimo ha aton han kahadlok ha mga tawo, kondi kay ano nga waray pulos an sugad nga kahadlok?
17 Samtang an kahadlok ha Dios mahimo mag-aghat ha aton nga buhaton an husto, an kahadlok ha tawo mahimo makapaluya han aton pagtoo. Tungod hini nga hinungdan, han gin-aaghat an mga apostol nga magin madasigon nga mga parasangyaw han maopay nga sumat, hi Jesus nagsiring ha ira: “Diri kamo mahadlok ha nakakamatay han lawas, kondi diri sadang makamatay han kalag; kondi kahadluki lugod an nakakahimo makahibang han kalag ngan han lawas man ha [Gehenna].” (Mateo 10:28) An kahadlok ha mga tawo waray pulos, siring ni Jesus, kay an mga tawo diri makakabungkag han aton mga paglaom para ha tidaraon nga kinabuhi. Dugang pa, nahahadlok kita ha Dios tungod kay maaram kita han iya urusahon nga gahum, nga kon itanding hito, gutiay gud la an gahum han ngatanan nga mga nasud. (Isaias 40:15) Pariho kan Abraham bug-os nga nasarig kita ha gahum ni Jehova ha pagbanhaw ha Iya matinumanon nga mga surugoon. (Pahayag 2:10) Salit, may pagsarig nga nasiring kita: “Kon an Dios upod ha aton hin-o ba an makontra ha aton?”—Roma 8:31.
18. Ha ano nga paagi ginbabalosan ni Jehova adton nahahadlok ha iya?
18 Membro man ha pamilya an parakontra ha aton o usa nga maraugdaog ha eskwelahan, hisasabtan naton nga “ha kahadlok kan Jehova aada an makusog nga pagsarig.” (Proberbios 14:26) Makakag-ampo kita ha Dios para han kusog, maaram nga pamamatian kita niya. (Salmo 145:19) Diri gud hinngangalimtan ni Jehova adton nahahadlok ha iya. Pinaagi han iya propeta nga hi Malakias, hiya nagpapasarig ha aton: “Dida hito hira nga nahahadlok kan Jehova nagyinakanay an usa kag usa; ngan hi Jehova namati, ngan nakabati, ngan usa nga basahon ha panumdoman [an] iginsurat ha iya atubangan, para ha ira nga nahahadlok kan Jehova, ngan naghuhunahuna ngada ha iya ngaran.”—Malakias 3:16.
19. Ano nga mga klase hin kahadlok an mawawaray na, kondi ano nga klase an magpapabilin ha kadayonan?
19 Hirani na an panahon nga an ngatanan dinhi ha tuna magsisingba kan Jehova ngan mawawaray na an kahadlok ha tawo. (Isaias 11:9) Mawawaray na liwat an kahadlok ha gutom, sakit, krimen, ngan girra. Kondi an kahadlok ha Dios magpapabilin ha kadayonan samtang an iya matinumanon nga mga surugoon ha langit ngan ha tuna nagpapadayon ha pagpakita ha iya hin takos nga pagtahod, pagsugot, ngan dungog. (Pahayag 15:4) Samtang yana, hinaot tipigan naton ngatanan ha aton kasingkasing an inspirado nga sagdon ni Salomon: “Ayaw itugot nga an imo kasingkasing maawa ha mga makasasala; Kondi maada ka ha pagkahadlok kan Jehova ha bug-os nga adlaw. Kay ha waray ruhaduha may-ada balos; Ngan an imo paglaom diri mauutod.”—Proberbios 23:17, 18.
[Mga footnote]
a An iba nga mga adulto nawawad-an han ira kahadlok ha peligro kon an ira trabaho nag-oobligar ha ira nga aada pirme ha peligroso nga mga kahimtang. Han ginpakianhan kon kay ano nga damu hinduro nga mga panday an nautdan hin usa nga tudlo, an eksperyensyado nga trabahador simple nga binaton: “Nawad-an hira han ira kahadlok ha high-speed nga de-koryente nga mga sarutso.”
b Inaabat ni Jehova mismo ini nga kangalas. Pananglitan, iginsasaysay han Efeso 4:29 an malaw-ay nga pulong sugad nga ‘dunot nga pulong.’ An Griego nga pulong nga ginamit para ha ‘dunot’ literal nga nagtutudlok ha nagtitikadunot nga prutas, isda, o karne. An sugad nga termino naghuhulagway hin matin-aw han kangalas nga sadang abaton naton ha nakakainsulto o malaw-ay nga mga pulong. Sugad man, an mga idolo agsob nga iginhuhulagway ha Kasuratan sugad nga ‘mahugaw.’ (Deuteronomio 29:17; Esekiel 6:9) An aton natural nga pagdumiri ha hugaw, o tai, nabulig ha aton nga masabtan an pag-abat han Dios hin kangil-ad ha bisan ano nga porma han idolatriya.
c Sugad nga ehemplo, tagda an mga asoy ha Kasuratan mahitungod kan Kain (Genesis 4:3-12); David (2 Samuel 11:2–12:14); Gehasi (2 Hadi 5:20-27); ngan Usiya (2 Kronikas 26:16-21).
Nahinunumdoman Mo Ba?
• Paonan-o kita nahibabaro nga mangalas ha maraot?
• Paonan-o ginbalewaray han iba nga mga Israelita ha panahon ni Malakias an pakigsangkay ni Jehova?
• Ano an mahibabaroan naton tikang kan Abraham, Jose, ngan Job mahitungod han kahadlok ha Dios?
• Ano nga kahadlok an magpapabilin ha kadayonan, ngan kay ano?
[Mga Pakiana]
[Retrato ha pahina 19]
Iginpapasilsil han maaramon nga mga ginikanan an maopay nga kahadlok dida ha ira mga anak
[Retrato ha pahina 20]
Sugad la nga an kahadlok nagpapahirayo ha aton tikang ha peligro, an kahadlok ha Dios nagpapahirayo ha aton tikang ha maraot
[Retrato ha pahina 23]
Gintipigan ni Job an iya kahadlok ha Dios bisan han inatubang hiya ha tulo ka palso nga mga sangkay
[Ginkuhaan han Retrato]
Tikang ha hubad han Biblia nga Vulgata Latina, 1795