Ano an Nahitatabo ha Naglalaga nga Impyerno?

ANO nga ideya an imo nahuhunahuna mahitungod han pulong nga “impyerno”? Ginhuhunahuna mo ba an impyerno sugad nga literal nga lugar han kalayo ngan asupre, han waray kataposan nga pagsakit ngan pag-antos? O an impyerno ba posible nga usa ka simboliko nga paghulagway han usa nga kahimtang?

Ha sulod hin mga siglo na, ginhuhunahuna han mga lider han relihiyon han Kakristianohan an naglalaga nga impyerno han duro nga mga pagsakit sugad nga an sigurado nga dadangatan han mga makasasala. Ini nga ideya popular pa gihapon ha damu nga iba nga mga relihiyon. “Bangin nahimo han Kakristianohan nga magin popular hinduro an pulong nga impyerno,” siring han U.S.News & World Report, “kondi an doktrina han impyerno diri esklusibo ha Kristianidad. An tarhog han masakit nga sirot ha kinabuhi katapos han kamatayon may-ada mga katugbang ha haros ngatanan nga dagku nga relihiyon ha kalibotan ngan ha pipira nga gudti nga mga relihiyon liwat.” An mga Hindu, mga Budhista, mga Muslim, mga Jain, ngan mga Taoista natoo ha impyerno, anoman ito nga klase.

Kondi, may-ada lain nga ideya ha impyerno an moderno nga panhunahuna. “Bisan kon an tradisyonal nga naglalaga nga paghulagway nakakadani pa gihapon hin mga tumuroo,” siring han gin-unabi na nga magasin, “an bag-o nga mga ideya nga an waray kataposan nga sirot amo an diri gud makaruruyag nga pag-inusahan nagtitikang maporma, nagpapasabot nga an impyerno posible nga diri gud ngay-an mapaso.”

An peryodiko nga Jesuita nga La Civiltà Cattolica nagsiring: “Nakakalimbong . . . an paghunahuna nga an Dios, pinaagi han mga demonyo, nagpapadapat hin makaharadlok nga mga pagsakit ha mga ginsirotan sugad han ha kalayo.” Nagdugang ito: “Naeksister an impyerno, diri sugad nga usa ka lugar kondi sugad nga usa nga kahimtang, usa nga paagi han pag-eksister han tawo nga nag-aantos han kahulop ha hunahuna tungod han pagin bulag ha Dios.” Hi Papa John Paul II nagsiring han 1999: “Imbes ha pagin usa ka lugar, an impyerno nagtutudlok ha kahimtang hadton kinaburut-on ngan bug-os nga nagbubulag han ira kalugaringon ha Dios, an surok han ngatanan nga kinabuhi ngan kalipay.” May kalabotan ha mga ideya han impyerno sugad nga naglalaga nga lugar, hiya nagsiring: “Nagpapakita ito han bug-os nga kapakyasan ngan pagkawaray-kahulogan han kinabuhi nga waray Dios.” Kon iginhulagway han papa an impyerno sugad nga “mga kalayo ngan usa nga yawa nga pula an bado nga may-ada daku nga tinidor,” an historyador han iglesia nga hi Martin Marty nagsiring, “diri matoo hito an mga tawo.”

An pariho nga mga pagbag-o nahitatabo ha iba nga mga organisasyon han relihiyon. Usa nga report han komisyon han doktrina ha Iglesia han Inglatera an nagsiring: “An impyerno diri waray kataposan nga pagsakit, kondi ito an ultimo ngan diri-mababag-o nga pagpili hin pagkinabuhi nga bug-os gud ngan direkta gud nga nakontra ha Dios salit kabungkagan an amo la nga dadangatan.”

An katekismo han Episkopal nga Iglesia han Estados Unidos naghahatag hin kahulogan ha impyerno sugad nga “dayon nga kamatayon sugad nga resulta han aton pagsalikway ha Dios.” Nagtitikadamu nga mga tawo, siring han U.S.News & World Report, an nasuporta han ideya nga “an kataposan han magraot amo an kabungkagan, diri an waray kataposan  nga pag-antos. . . . [Hira] nangangatadongan nga adton ha kataposan nagsasalikway ha Dios mahahanaw na la ha ‘nakakadaot nga kalayo’ han impyerno.”

Bisan kon an moderno nga hilig amo an pagsalikway ha paagi han paghunahuna mahitungod ha kalayo ngan asupre, damu an padayon nga natoo nga an impyerno usa ka literal nga lugar han pagsakit. “An Kasuratan matin-aw nga naghihisgot han impyerno sugad nga literal nga lugar han pagsakit ha kalayo,” siring ni Albert Mohler han Southern Baptist Theological Seminary ha Louisville, Kentucky, E.U.A. Ngan an report nga The Nature of Hell, nga igin-andam han Evangelical Alliance Commission, nasiring: “An impyerno amo an may-sarabotan nga pakaeksperyensya han pagsalikwaya ngan pagsakita.” Nagdudugang ito: “May-ada magkalain-lain nga mga sukol han sirot ngan pag-antos ha impyerno nga may kalabotan ha pagin grabe han mga sala nga nahimo dinhi ha tuna.”

Makausa pa, an impyerno ba usa nga naglalaga nga lugar han waray kataposan nga pagsakit o han pagkapoo? O usa la ba ito nga kahimtang han pagin bulag ha Dios? Ano gud ba an impyerno?

[Kahon/Mga Retrato pahina 4]

An Halipot nga Kasaysayan han Naglalaga nga Impyerno

KAKAN-O ginkarawat han nag-aangkon nga mga Kristiano an pagtoo ha naglalaga nga impyerno? Maiha na katapos han panahon ni Jesu-Kristo ngan han iya mga apostol. “An Apocalypse of Peter (ika-2 ka siglo K.P.) amo an siyahan [apokripal] nga Kristiano nga sinurat nga naghulagway han pagsirot ngan mga pagsakit ha mga makasasala ha impyerno,” siring han Encyclopædia Universalis han Fransia.

Kondi, ha siyahan nga mga Amay han Iglesia, may-ada pagkasumpaki may kalabotan ha impyerno. Hira Justin Martyr, Clement han Alexandria, Tertullian, ngan Cyprian tinoo nga an impyerno usa nga naglalaga nga lugar. Ginhunahuna ni Origen ngan han teologo nga hi Gregory han Nyssa an impyerno sugad nga lugar han pagin bulag ha Dios—han espirituwal nga pag-antos. Hi Augustine han Hippo, ha luyo nga bahin, natoo nga espirituwal ngan pisikal an pag-antos ha impyerno—an ideya nga ginkarawat. “Pag-abot han ikalima ka siglo an mapintas nga doktrina nga waray na ikaduha nga higayon an mga makasasala katapos hini nga kinabuhi ngan an kalayo nga maglalamoy ha ira diri gud mapaparong nangunguna gud ha bisan diin,” nagsurat hi Propesor J.N.D. Kelly.

Han ika-16 ka siglo, ginsabot han mga repormador nga Protestante sugad kan Martin Luther ngan John Calvin nga an pagsakit ha kalayo nga impyerno nagsisimbolo han pagbulag ha Dios ha kadayonan. Kondi, an ideya mahitungod han impyerno sugad nga lugar han pagsakit binalik han sunod nga duha ka siglo. An Protestante nga parawali nga hi Jonathan Edwards nagsabwag hin kahadlok ha mga kasingkasing han Kolonyal nga mga Amerikano pinaagi hin matin-aw nga mga hulagway han impyerno hadton ika-18 ka siglo.

Kondi, waray pag-iha katapos hito, an kalayo han impyerno nagtikang pagkipat-kipat ngan naparong. “An ika-20 ka siglo haros nagin an kamatayon han impyerno,” siring han U.S.News & World Report.

[Mga Retrato]

Hi Justin Martyr natoo nga an impyerno usa nga naglalaga nga lugar

Hi Augustine han Hippo nagtutdo nga espirituwal ngan pisikal an pag-antos ha impyerno