“Padayon nga Sumunod ha Akon”
“Padayon nga Sumunod ha Akon”
“Tungod hini mga gintawag kamo: kay hi Kristo nag-antos man tungod ha iyo, nga gintagan kamo hin susbaranan, basi kamo magsunod ha iya mga pagpitad.”—1 PEDRO 2:21.
1, 2. Kay ano nga an hingpit nga susbaranan ni Jesus sugad nga magturutdo diri hitaas hinduro basi masubad naton?
HI Jesu-Kristo an pinakabantogan nga Magturutdo nga nabuhi ha tuna. Dugang pa, hiya hingpit, waray gud makasala ha bug-os niya nga kinabuhi sugad nga tawo. (1 Pedro 2:22) Kondi, nangangahulogan ba ito nga an susbaranan ni Jesus sugad nga magturutdo hitaas hinduro nga diri naton masusubad sugad nga diri-hingpit nga mga tawo? Diri.
2 Sugad han nasabtan naton ha nahiuna nga artikulo, an pundasyon han katutdoan ni Jesus amo an gugma. Ngan an gugma mapapatubo naton ngatanan. An Pulong han Dios nagsasagda ha aton nga magtubo ngan mag-uswag ha aton gugma ha iba. (Filipos 1:9; Kolosas 3:14) Hi Jehova diri gud nagkikinahanglan ha iya mga linarang han diri nira mahihimo. Ha pagkamatuod, tungod kay “an Dios amo an gugma” ngan naghimo ha aton ha iya kalugaringon nga dagway, masisiring nga iya gindisenyo kita ha pagpakita hin gugma. (1 Juan 4:8; Genesis 1:27) Salit kon binabasa naton an mga pulong ni apostol Pedro nga nakarekord ha aton tema nga teksto, mahimo kita gumios nga may pagsarig. Mahimo naton sundon hin duok an mga pitad ni Kristo. Ha pagkamatuod, mahimo naton sugton an sugo ni Jesus mismo: “Padayon nga sumunod ha akon.” (Lukas 9:23, NW) Aton paghisgotan kon paonan-o naton masusubad an gugma nga ipinakita ni Kristo, siyahan ha mga kamatuoran nga iya igintutdo, sunod, ha mga tawo nga iya gintutdoan.
Pagpatubo han Gugma Para ha mga Kamatuoran nga Aton Hinbabaroan
3. Kay ano nga nakukurian an iba ha pag-aram, kondi ano an sagdon ha Proberbios 2:1-5?
3 Basi higugmaon an mga kamatuoran nga aton igintututdo ha iba, kinahanglan higugmaon naton mismo an pag-aram ha sugad nga mga kamatuoran. Ha kalibotan yana nga panahon, iton nga klase hin gugma diri pirme masayon mapatubo. An mga butang sugad han kakulang hin edukasyon ngan maraot nga mga batasan nga napatubo ha pagkabatan-on nakahimo ha damu nga padayon nga magdumiri ha pag-aram. Kondi, importante nga mahibaro kita tikang kan Jehova. An Proberbios 2:1-5 nasiring: “Anak ko, kon ikaw kumarawat han akon mga pulong, ngan magtipig han akon mga sugo kaupod ha imo; basi ihilig mo an imo talinga ngada ha kinaadman, ngan ibutang an imo kasingkasing ha sarabotan; oo kon ikaw magsangpit ha katinoan, ngan alsahon mo an imo tingog para ha sarabotan; kon mamiling ka ha iya sugad hin salapi, ngan magsusi para ha iya sugad hin para ha tinago nga mga bahandi: dida hito makakasabot ka han kahadlok kan Jehova, ngan makakaagi han kahibaro han Dios.”
4. Ano an kahulogan han “ibutang” an kasingkasing, ngan ano nga panlantaw an mabulig ha aton nga buhaton ito?
4 Tigamni nga ha bersikulo 1 tubtob 4, pauroutro nga ginsasagda kita nga mangalimbasog diri la basi “kumarawat” ngan “magtipig” kondi liwat ha ‘padayon nga pagbiling’ ngan ‘padayon nga pag-usisa.’ Kondi, ano an nagpapagios ha aton nga buhaton ini ngatanan? Bueno, tigamni an mga pulong nga “ibutang an imo kasingkasing ha sarabotan.” Usa nga reperensya an nasiring nga ini nga pagsagda “diri paghangyo hin atensyon la; ginkikinahanglan hito an usa nga disposisyon: an madasigon nga pagkarawat han mga katutdoan.” Ngan ano an makakahimo ha aton nga magin makinarawaton ngan disidido nga mahibaro ha igintututdo ni Jehova ha aton? Amo an paagi han aton pagsabot ha mga butang. Kinahanglan tagdon naton ‘an kahibaro han Dios’ sugad hin “salapi” ngan sugad hin “tinago nga mga bahandi.”
5, 6. (a) Pag-abot han panahon, ano an bangin mahitabo, ngan paonan-o naton malilikyan nga mahitabo ito? (b) Kay ano nga sadang dugangan naton pirme an mga bahandi han kahibaro nga hin-aagian naton ha Biblia?
5 Diri makuri an pagkaada han sugad nga panlantaw. Pananglitan, an ‘kahibaro han Dios’ nga imo hinbabaroan posible nga nag-uupod han kamatuoran nga gintutuyo ni Jehova basi an matinumanon nga katawohan mabuhi ha waray kataposan ha Paraiso ha tuna. (Salmo 37:28, 29) Han siyahan nga hinbaroan mo iton nga kamatuoran, sigurado nga gintagad mo ito sugad nga totoo nga bahandi, usa nga kahibaro nga nagpuno han imo hunahuna ngan kasingkasing hin paglaom ngan kalipay. Kumusta man yana? Ha paglabay han panahon, nagtitikawara ba an imo apresasyon ha imo bahandi? Niyan, sarihi an pagbuhat hin duha nga butang. Siyahan, bag-oha an imo apresasyon, nga amo an regular nga paghinumdom kon kay ano nga ginpapabilhan mo an tagsa nga kamatuoran nga igintututdo ha imo ni Jehova, bisan adton imo hinbaroan damu ka tuig na an naglabay.
6 Ikaduha, padayon nga dugangi an imo bahandi. Aw, kon diri tinuyo nga nakaukab ka hin presyoso nga hiyas, ibubulsa mo la ba ito ngan mabaya nga tagbaw? O mag-uukab ka utro basi makita kon may-ada damu pa? An Pulong han Dios puno hin presyoso nga kamatuoran nga pariho hin mga hiyas ngan salapi ngan tinago nga mga bahandi. Mationan-o man kadamu an imo hin-agian, makakaagi ka hin damu pa. (Roma 11:33) Samtang nahibabaro ka han kamatuoran, pakianhi an imo kalugaringon: ‘Ano an nakakahimo hito nga magin bahandi? Naghahatag ba ito ha akon hin mas hilarom nga pagsabot ha personalidad ni Jehova o ha iya mga katuyoan? Naghahatag ba ito hin pipira nga praktikal nga giya nga makakabulig ha akon basi sundon an mga pitad ni Jesus?’ An pamalandong ha sugad nga mga pakiana mabulig ha imo nga mapatubo an imo gugma ha mga kamatuoran nga igintututdo ni Jehova ha imo.
Pagpakita hin Gugma ha mga Kamatuoran nga Aton Igintututdo
7, 8. Ano an pipira nga mga paagi nga maipapakita naton ha iba nga hinigugma naton an mga kamatuoran nga hinbabaroan naton tikang ha Biblia? Paghatag hin usa nga ehemplo.
7 Samtang nagtututdo kita ha iba, paonan-o naton maipapakita nga hinigugma naton an mga kamatuoran nga hinbabaroan naton tikang ha Pulong han Dios? Sugad nga pagsunod ha susbaranan ni Jesus, nasarig gud kita ha Biblia dida ha aton pagsangyaw ngan pagtutdo. Ha bag-o la nga mga panahon, an katawohan han Dios ha bug-os nga kalibotan gindadasig nga gamiton pa gud an Biblia ha ira ministeryo ha publiko. Samtang ginbubuhat mo iton nga suhestyon, pamiling hin mga paagi ha pagpahibaro ha tagbalay nga pinabibilhan mo mismo an imo iginpapaangbit tikang ha Biblia.—Mateo 13:52.
8 Pananglitan, katapos gud han pag-atake han mga terorista ha New York City ha naglabay nga tuig, usa nga Kristiano nga bugto nga babaye an nagbabasa han Salmo 46:1, 11 ha mga tawo nga iya iginkita ha iya ministeryo. Iya anay ginpakianhan an mga tawo kon paonan-o hira naglalampos katapos han trahedya. Namati hiya hin maopay ha ira baton, kinarawat ito, katapos nagsiring: “Mahimo ko ba ipaangbit ha imo an usa nga teksto nga nakaliaw gud ha akon durante hinin makuri nga panahon?” Gutiay gud la an nagdumiri, ngan nagkaada damu nga mag-opay nga mga paghisgot. Ha pakiistorya ha mga batan-on, iton nga bugto nga babaye agsob nga nasiring: “Mga 50 ka tuig na yana nga nagtututdo ako han Biblia. Waray pa gud ako problema nga waray masulbad pinaagi hini nga libro.” Pinaagi han paggamit hin sinsero, malipayon nga pagdaraon, ipinapakita naton ha mga tawo nga pinabibilhan ngan hinigugma naton an aton hinbabaroan tikang ha Pulong han Dios.—Salmo 119:97, 105.
9, 10. Kay ano nga importante nga gamiton an Biblia kon binabaton an mga pakiana mahitungod han aton mga tinotoohan?
9 Kon an mga tawo nagpapakiana ha aton mahitungod han aton mga tinotoohan, may-ada kita maopay nga higayon ha pagpakita nga hinigugma naton an Pulong han Dios. Sugad nga pagsunod ha susbaranan ni Jesus, diri naton iginbabasar an aton mga baton ha aton la kalugaringon nga mga ideya. (Proberbios 3:5, 6) Lugod, ginagamit naton an Biblia ha pagbaton. Nahahadlok ka ba nga bangin may-ada magpakiana ha imo nga diri mo mababaton? Tagda an duha nga positibo nga pitad nga imo mahihimo.
10 Buhata an imo mahihimo basi magin andam. Hi apostol Pedro nagsurat: “Pagbaraanon niyo ha iyo mga kasingkasing hi Kristo nga Ginoo: ngan mag-andam kamo gihapon ha pagbaton, nga may kaaghop ngan pagtahod, ha ngatanan nga mga tawo nga mapakiana ha iyo, kon ano an katungdanan han pagtoo nga aada ha iyo.” (1 Pedro 3:15) Andam ka ba ha pagdepensa ha imo mga tinotoohan? Pananglitan, kon karuyag han usa nga mahibaro kon kay ano nga diri ka nakikigbahin ha pipira nga diri-kasuratanhon nga kustomre o buhat, ayaw katagbaw ha pagsiring la, “Igindidiri ito han akon relihiyon.” An sugad nga baton mahimo magpasabot nga tinutugotan mo an iba nga magdesisyon para ha imo ngan salit membro ka han usa nga kulto. Bangin mas maopay an pagsiring, “Igindidiri ito han Pulong han Dios, an Biblia” o, “Makakapasubo ito ha akon Dios.” Katapos, paghatag hin makatadunganon nga pagsaysay kon kay ano.—Roma 12:1.
11. Ano nga garamiton ha pagsaliksik an mahimo makabulig ha aton basi magin andam ha pagbaton ha mga pakiana mahitungod han mga kamatuoran han Pulong han Dios?
11 Kon inaabat mo nga diri ka andam, kay ano nga diri pag-adman an libro nga Reasoning From the Scriptures? a Pagpili hin pipira nga ulohan nga baga in igpapakiana han mga tawo, ngan memoryaha an pipira nga mga punto ha Kasuratan. Dad-a pirme an imo Reasoning nga libro ngan an imo Biblia. Ayaw pag-alang ha paggamit hito nga duha, iginsusumat ha nagpapakiana nga may-ada ka garamiton ha pagsaliksik nga karuyag mo gamiton ha pagbulig basi hiagian an baton han Biblia ha mga pakiana.
12. Ano an aton isisiring kon diri kita maaram han baton ha usa nga pakiana may kalabotan ha Biblia?
12 Ayaw gud kabaraka. Waray diri-hingpit nga tawo nga may-ada han ngatanan nga baton. Salit kon ginpapakianhan may kalabotan ha Biblia nga diri mo mababaton, makakabaton ka pirme hini nga paagi: “Salamat han sugad makapainteres nga pakiana. Ha tangkod la, diri ako maaram han baton, kondi sigurado ako nga ginhihisgotan ito ha Biblia. Karuyag ko gud magsaliksik ha Biblia, salit magsasaliksik ako han Biblia ngan mabalik ako ha imo.” An sugad direkta, mapainubsanon nga paagi bangin mag-abri han dalan para ha dugang nga mga paghisgot.—Proberbios 11:2.
Gugma ha mga Tawo nga Aton Gintututdoan
13. Kay ano nga sadang igpadayon naton an positibo nga panlantaw mahitungod hadton aton ginsasangyawan?
13 Ipinakita ni Jesus an gugma ha mga tawo nga iya gintutdoan. Paonan-o naton masusubad hiya hini nga bahin? Sadang kita magkaada hin pagbati ha mga tawo ha aton palibot. Oo, ‘an girra han daku nga adlaw han Dios nga Makagarahum-ha-ngatanan’ nagtitikahirani na gud, ngan damu ha binilyon nga mga tawo an mabubungkag. (Pahayag 16:14; Jeremias 25:33) Kondi, diri kita maaram kon hin-o an mabubuhi o kon hin-o an mamamatay. Ito nga paghukom mahitatabo ha tidaraon ngan bubuhaton ito han usa nga pinili ni Jehova, hi Jesu-Kristo. Tubtob nga diri pa naabot iton nga paghukom, gintatagad naton an tagsa nga indibiduwal sugad nga mahimo magin surugoon ni Jehova.—Mateo 19:24-26; 25:31-33; Buhat 17:31.
14. (a) Paonan-o naton uusisahon an aton kalugaringon kon kita ba mapinairon ha mga tawo? (b) Ha ano nga praktikal nga mga paagi mahimo naton ipakita an pagpaid ngan personal nga interes ha iba?
14 Salit, pariho kan Jesus, sadang kita pumaid ha mga tawo. Mahimo kita magpakiana ha aton kalugaringon: ‘Napaid ba ako ha mga tawo nga nalilimbongan han mga buwa ngan panlimbong han relihiyon, politika, ngan komersyo nga mga bahin hini nga kalibotan? Kon hira baga in waray interes ha mensahe nga aton gindadara ha ira, nangangalimbasog ba ako nga makasabot kon kay ano nga sugad hito an inaabat nira? Kinikilala ko ba nga ako, o an iba nga matinumanon nga nag-aalagad yana kan Jehova, sugad hito an inabat hadto? Ginpapauyon-uyon ko ba an paagi han akon pagdaraon? O gintatagad ko ini nga mga tawo nga diri na gud magbabag-o?’ (Pahayag 12:9) Kon inaabat han mga tawo an aton totoo nga pagpaid, mas posible nga kumarawat hira han aton mensahe. (1 Pedro 3:8) An pagpaid mahimo magpagios liwat ha aton nga magpakita hin labaw nga interes ha mga tawo nga aton iginkikita ha aton ministeryo. Mahimo naton isurat an ira mga pakiana ngan mga kabaraka. Pagbalik naton, mahimo naton ipakita ha ira nga ginhunahuna naton an ira ginsiring ha naglabay nga pagbisita. Ngan kon may-ada gud hira mga panginahanglan hiton nga takna, mahimo kita makahatag hin pipira nga praktikal nga bulig.
15. Kay ano nga sadang kitaon naton an maopay nga mga kalidad ha mga tawo, ngan paonan-o naton mahihimo ito?
15 Pariho kan Jesus, aton ginkikita an maopay nga mga kalidad ha mga tawo. Bangin an solo nga ginikanan nangangalimbasog ha pagdisiplina ha iya mga anak. An usa nga lalaki nangangalimbasog ha pagsuporta ha iya pamilya. An usa nga lagas nagpapakita hin interes ha espirituwal nga mga butang. Nakikita ba naton an sugad nga mga kalidad ha mga tawo nga aton iginkikita ngan naghahatag ha ira hin kumendasyon tungod hito? Ha pagbuhat hito, ginpapabug-atan naton an ginkakauyonan naton ngan bangin ito an maghatag hin paagi ha pagpamatuod mahitungod han Ginhadian.—Buhat 26:2, 3.
Importante an Pagpaubos ha Pagpakita hin Gugma
16. Kay ano nga importante nga magpabilin nga maaghop ngan matinalahuron ngada hadton aton ginsasangyawan?
16 An gugma ha mga tawo nga aton gintututdoan magpapagios ha aton nga sundon an maaramon nga pahamangno han Biblia: “An kinaadman nagpapadayaw, kondi an gugma nagpaparig-on.” (1 Korinto 8:1) Daku an kahibaro ni Jesus, kondi diri gud hiya mapahitas-on. Salit samtang iginsusumat mo an imo mga tinotoohan, likyi an pakiglantugi o pagpahitaas. An aton tumong amo an pagpagios han mga kasingkasing ngan pagdani han mga tawo ngada ha mga kamatuoran nga hinigugma gud naton. (Kolosas 4:6) Hinumdumi, han ginsagdonan ni Pedro an mga Kristiano nga magin andam ha pagdepensa, iya igin-upod an pahinumdom nga sadang buhaton naton ito “nga may kaaghop ngan pagtahod.” (1 Pedro 3:15) Kon kita maaghop ngan matinalahuron, labaw nga madadani naton an mga tawo ngada ha Dios nga aton ginsiserbihan.
17, 18. (a) Paonan-o kita sadang gumios ha nagpapakaraot nga mga disposisyon mahitungod han aton mga kuwalipikasyon sugad nga mga ministro? (b) Kay ano nga an kahibaro ha kadaan nga mga yinaknan ha Biblia diri kinahanglanon para ha mga estudyante han Biblia?
17 Diri kinahanglan ighambog naton ha mga tawo an aton kahibaro o edukasyon. Kon an iba ha iyo teritoryo diri namamati ha bisan hin-o nga waray mga natapos o mga titulo ha unibersidad, ayaw tuguti an ira disposisyon nga magpaluya ha imo. Ginbalewaray ni Jesus an mga pagriwa nga waray kuno hiya mag-aram ha ginpapasidunggan nga mga eskwelahan han mga rabi ha iya panahon; waray liwat hiya sumunod ha popular nga mga pag-ipit pinaagi han pagpadayaw ha mga tawo han iya daku nga hinbabaroan.—Juan 7:15.
18 An pagpaubos ngan gugma mas importante gud ha Kristiano nga mga ministro kay ha bisan ano nga sukol han sekular nga edukasyon. An Gihitaasi nga Edukador, hi Jehova, naghihimo ha aton nga kuwalipikado para ha ministeryo. (2 Korinto 3:5, 6) Ngan anoman an sidngon han iba nga mga klero han Kakristianohan, diri kinahanglan hibaroan naton an kadaan nga mga yinaknan ha Biblia basi magin mga magturutdo han Pulong han Dios. Ginpakaaghat ni Jehova nga mahisurat an Biblia ha matin-aw, espisipiko nga mga termino salit masasabtan gud han ngatanan an presyoso nga mga kamatuoran hito. Iton nga mga kamatuoran nagpapabilin nga diri nababag-o bisan kon iginhubad ha ginatos nga mga yinaknan. Salit an kahibaro ha kadaan nga mga yinaknan, bisan kon usahay mapulsanon, diri kinahanglanon. Dugang pa, an pagpahitaas tungod ha pagkaada abilidad ha damu nga yinaknan makakahimo ha usa nga mawad-an han kalidad nga importante ha totoo nga mga Kristiano—an pagin masayon matutdoan.—1 Timoteo 6:4.
19. Ha ano nga paagi nga usa nga serbisyo an aton Kristiano nga ministeryo?
19 Sigurado nga an aton Kristiano nga ministeryo usa ka buruhaton nga nagkikinahanglan hin pagkamapainubsanon. Regular nga naatubang kita ha pagkontra, kawaray-interes, pagtimaraot pa ngani. (Juan 15:20) Kondi, pinaagi han matinumanon nga pagtuman han aton ministeryo, ginbubuhat naton an importante nga serbisyo. Kon magpadayon kita ha mapainubsanon nga pagserbi ha iba hini nga buruhaton, ginsusubad naton an gugma nga ipinakita ni Jesu-Kristo ha mga tawo. Tagda: Kon kinahanglan magsangyaw kita ha usa ka yukot nga waray-interes o nakontra nga mga tawo basi madangat an usa nga sugad-karnero nga tawo, diri ba ito takos ha pangalimbasog? Sigurado! Salit pinaagi han pagpadayon dida hini nga buruhaton, nga diri gud naundang, matinumanon nga nagsiserbi kita ha sugad-karnero nga mga tawo nga madadangat pa naton. Waray ruhaduha nga sisiguruhon gud ni Jehova ngan ni Jesus nga damu pa han sugad kapresyoso nga mga tawo an hiaagian ngan mabubuligan antes umabot an kataposan.—Hagay 2:7.
20. Ano an pipira nga mga paagi nga mahimo kita magtutdo pinaagi han susbaranan?
20 An pagtutdo pinaagi han susbaranan usa pa nga paagi ha pagpakita han aton pagkadisidido ha pagserbi ha iba. Pananglitan, karuyag naton tutdoan an mga tawo nga an pag-alagad kan Jehova, “an malipayon nga Dios,” amo an gimaopayi, nakakapatagbaw gud nga paagi han kinabuhi. (1 Timoteo 1:11, NW) Samtang naoobserbahan nira an aton paggawi ngan pagtrato ha aton mga amyaw, mga kaklase, ngan mga katrabaho, nakikita ba nira nga malipayon ngan tagbaw kita? Ha sugad man nga paagi, aton gintututdoan an mga estudyante han Biblia nga an Kristiano nga kongregasyon usa nga lugar nga arayopan nga may gugma dida ha waray-pagtagad, mabangis nga kalibotan. Makikita ba dayon han aton mga estudyante nga nahigugma kita ha ngatanan dida ha kongregasyon ngan nagbubuhat hin maduruto ha pagtipig han kamurayawan ha usa kag usa?—1 Pedro 4:8.
21, 22. (a) An pag-usisa ha kalugaringon mahitungod han aton ministeryo magtutugway ha aton nga pahimulosan an ano nga mga higayon? (b) Ano an paghihisgotan ha mga artikulo ha masunod nga gowa han An Barantayan?
21 An disidido nga disposisyon ha aton ministeryo, usahay, mahimo magpagios ha aton nga usisahon utro an aton kalugaringon. Ha tangkod nga pagbuhat hito, hinbaroan han damu nga mahimo nira pauswagon an ira pag-alagad pinaagi han bug-os-panahon nga ministeryo o pagbalhin basi magserbi ha lugar nga mas daku an panginahanglan. An iba nagdesisyon nga mag-aram hin iba nga yinaknan basi magserbi ha komunidad nga nagdadamu an mga dayo dida mismo ha ira teritoryo. Kon may-ada ka han sugad nga mga higayon, tagda ito hin maopay ngan ha mainampoon nga paagi. An kinabuhi han pagserbi nagdadara hin daku nga kalipay, katagbaw, ngan kamurayawan ha hunahuna.—Eklesiastes 5:12.
22 Ha ngatanan nga paagi, igpadayon naton an pagsubad kan Jesu-Kristo pinaagi han pagpatubo han aton gugma ha mga kamatuoran nga aton igintututdo ngan ha mga tawo nga aton gintututdoan. An pagpatubo ngan pagpakita han gugma hinin duha nga paagi mabulig ha aton ha pagbutang hin maopay nga pundasyon ha pagin sugad-Kristo nga mga magturutdo. Kondi, paonan-o naton magagamit ito nga pundasyon? Ha masunod nga gowa han An Barantayan, paghihisgotan ha serye han mga artikulo an pipira han espisipiko nga mga paagi han pagtutdo nga ginamit ni Jesus.
[Footnote]
a Iginpublikar han mga Saksi ni Jehova.
Paonan-o Mo Babatunon?
• Ano an pasarig ha aton nga an susbaranan ni Jesus sugad nga magturutdo diri hitaas hinduro basi masubad naton?
• Paonan-o naton maipapakita nga nahigugma kita ha mga kamatuoran nga aton hinbabaroan tikang ha Biblia?
• Kay ano nga importante nga magpabilin nga mapainubsanon samtang nagtutubo kita ha kahibaro?
• Ano an pipira nga mga paagi nga maipapakita naton an gugma ha mga tawo nga pinangangalimbasogan naton nga tutdoan?
[Mga Pakiana]
[Mga Retrato ha pahina 16]
Buhata an imo mahihimo basi magin andam
[Mga Retrato ha pahina 16, 17]
Kon pinabibilhan mo an ‘kahibaro han Dios,’ magagamit mo hin epektibo an Biblia
[Retrato ha pahina 18]
Ipinapakita naton an gugma ha mga tawo pinaagi han pagpaangbit han maopay nga sumat ha ira