Kinabuhi ha Usa nga Kampo han mga Pinalagiw

ANO an imo nahuhunahuna kon nababatian mo an mga pulong nga “kampo han mga pinalagiw”? May-ada ka na ba nabisita nga kampo han mga pinalagiw? Ano gud an kahimtang han usa hito?

Ha panahon han pagsurata hini, may-ada 13 nga magkalainlain nga kampo han mga pinalagiw nga gintukod na ha weste nga bahin han Tanzania. Mga 500,000 nga pinalagiw tikang ha iba nga mga nasud han Aprika an ginbubuligan han gobyerno han Tanzania ha pakigkooperar ha United Nations High Commissioner of Refugees (UNHCR) kay nawad-an hira hin mga urukyan tungod han mga girra sibil. Ano an kahimtang han kinabuhi ha usa nga kampo?

Pag-abot ha Kampo

Usa nga tinedyer nga babaye nga hi Kandida an nagsasaysay han nahitabo han inabot hiya ngan an iya pamilya pipira ka tuig na an naglabay: “Gintagan nira kami hin usa nga kard para han rasyon nga may pangirilal-an nga numero, ngan an amon pamilya igintoka ha Nyarugusu nga kampo han mga pinalagiw. Didto nakarawat namon an numero para han amon lote ngan an numero han kalsada hito. Iginpakita ha amon kon diin kami mag-uutod hin mga kahoy ngan mangunguha hin banwa basi gamiton ha pagtukod han amon gutiay nga balay. Naghimo kami hin mga baldosa nga lapok. Gintagan kami han UNHCR hin usa nga halapad nga pantakop nga plastik nga amon iginbutang ha atop. Makapoy adto nga trabaho, kondi nalipay kami han matapos an amon simple nga balay.”

An kard para han rasyon ginagamit kada ikaduha nga Mierkoles. “Nalinya kami ha kantin basi kuhaon an importante nga mga pagkaon nga iginhahatag han UNHCR,” siring ni Kandida.

Ano an adlaw-adlaw nga pagkaon para ha usa ka tawo?

“An tagsa ha amon nakarawat hin mga 3 ka tasa nga harina tikang ha mais, usa ka tasa nga gisantes, 20 ka gramo nga soya, 2 ka kutsara nga asyete, ngan haros usa ka kutsara nga asin. Usahay nakarawat liwat kami hin usa ka bareta nga sabon, nga kinahanglan umabot hin usa ka bulan.”

May-ada ba limpyo nga tubig? Usa nga batan-on nga babaye nga hi Riziki an nasiring: “Oo, ginbubomba an tubig tikang ha hirani nga mga salog nga naagi ha mga tubo ngadto ha dagku nga mga surudlan. Ginbubutangan hin klorin an tubig antes ito  bumbahon ngadto ha damu nga mga estasyon han tubig ha kada kampo. Ginpapakaladkad pa gihapon namon an tubig antes namon inumon ito basi diri kami magkasakit. Agsob nga sagipo kami tikang ha aga tubtob ha gab-i ha pagtinirok hin tubig ngan paglinaba han amon mga bado dinhi hini nga mga estasyon han tubig. Usa ngan tunga la ka balde hin tubig an mahimo namon alugon ha usa ka adlaw.”

Kon magmamaneho ka ha palibot han usa han mga kampo, bangin makita mo an mga eskwelahan para ha kabataan han magkalainlain nga pangidaron. Bangin may-ada pa ngani edukasyon para ha mga adulto ha kampo. An usa nga presinto han polis ngan usa nga opisina han gobyerno ha gawas gud la han kampo nagsisiguro nga an kampo may seguridad ngan talwas. Bangin makita mo an usa nga daku nga merkado nga may damu nga gudtiay nga tindahan diin makakapalit an mga pinalagiw hin utanon, prutas, isda, manok, ngan iba pa nga importante nga mga pagkaon. An iba han mga tuminungnong hito nga lugar nakadto ha merkado basi magbaligya. Kondi diin nakuha hin kwarta an mga pinalagiw basi ipalit? An iba may-ada gutiay nga hardin hin utanon ngan an ira produkto iginbabaligya ha merkado. Bangin iginbabaligya han iba an bahin han ira rasyon nga harina o gisantes, basi makapalit hin karne o prutas. Oo, an kampo bangin pariho hin usa ka daku nga barangay kay ha usa nga kampo. Ordinaryo la makita an iba ha merkado nga nagkakatatawa ngan nagkakarisyo, sugad la han mahimo nira buhaton ha ira kalugaringon nga nasud.

Kon kumadto ka ha ospital, usa han mga doktor an bangin magsumat ha imo nga may-ada pipira nga mga klinika ha kampo nga nagtatambal han diri gud grabe nga mga sakit; an mga emergency  ngan duro kagrabe nga mga sakit an gindadara ngadto ha ospital. Kon tatagdon nga ha usa nga kampo han 48,000 nga pinalagiw, posible nga may-ada 250 nga natatawo ha usa ka bulan, diri urusahon nga importante an departamento para han mga burod ngan an kuwarto han panganak ha ospital.

Ginpapakaon hin Maopay ha Espirituwal

Bangin maghunahuna an mga Saksi ni Jehova ha bug-os nga kalibotan mahitungod han ira kabugtoan ha espirituwal nga naukoy ha mga kampo ha Tanzania. Ha kabug-osan, may-ada mga 1,200 ha ira, nga gin-organisa ngadto ha 14 nga kongregasyon ngan 3 nga grupo. Kumusta man hira?

Kaupod ha siyahan nga mga butang nga ginbuhat hinin debotado nga mga Kristiano han inabot hira ha mga kampo amo an paghangyo hin usa nga lote nga pagtutukoran han Kingdom Hall. Makakabulig ini ha mga pinalagiw nga mahibaro kon diin mahiaagian an mga Saksi ngan kon diin makakatambong han ira sinemana nga mga katirok. Ha Lugufu nga kampo, may-ada 7 nga kongregasyon, nga may total nga kadamu nga 659 nga aktibo nga mga Kristiano. Ha ira mga katirok ha Domingo, an gin-usa nga kadamu han natambong hinin 7 nga kongregasyon kasagaran nga natotal hin mga 1,700.

An mga Saksi ha ngatanan nga mga kampo nakakapahimulos liwat tikang ha darodagku nga Kristiano nga mga asembleya ngan mga kombensyon. Han gindumara an siyahan nga distrito nga kombensyon ha kampo han Lugufu, 2,363 an tinambong. An mga Saksi naghimo hin barawtismohan ha gawas gud la han lugar han kombensyon. An barawtismohan usa nga buho nga gin-ukab ha tuna, nga may-ada plastik ha ligid basi diri humubas an tubig. Nakabisikleta nga nag-alog an kabugtoan hin tubig tikang ha usa nga salog nga mga duha ka kilometro an kahirayo. Tungod kay lima la ka galon an ira madara ha kada biyahe, nangahulogan ito hin damu nga pagbalik-balik. An mga kandidato ha bawtismo nga desente an pamado, naglinya para ha bawtismo. Ha kabug-osan, may-ada total nga 56 an nabawtismohan. Usa nga bug-os-panahon nga ministro nga gin-interbyu ha kombensyon an nagsumat nga nagdumara hiya hin pag-aram ha Biblia ha 40 nga magkalainlain nga indibiduwal. Upat han iya mga gindudumarahan hin pag-aram an nabawtismohan hito nga kombensyon.

An sanga nga opisina han mga Saksi ni Jehova naghikay para han regular nga mga pagbisita han  nagbibiyahe nga mga paramangno. Usa ha ira an nasiring: “An aton kabugtoan madasigon ha ministeryo. May-ada hira daku nga kanataran nga masasangyawan, ngan ha usa nga kongregasyon an kada Saksi nagasto hin mga 34 ka oras ha usa bulan ha ministeryo. Damu an nagdudumara hin pag-aram ha Biblia ha lima o sobra pa nga mga interesado. Usa nga payunir [bug-os panahon nga ministro] an nagsiring nga diri hiya magkakaada mas maopay nga teritoryo ha bisan diin nga lugar kay ha kampo. An mga tawo ha mga kampo naapresyar gud han aton mga publikasyon.”

Paonan-o an literatura ha Biblia nadangat ha mga kampo? Iginpapadara ito han sanga nga opisina ha Kigoma, usa nga bungto ha este nga baybayon han Lake Tanganyika. Kinakarawat didto han kabugtoan an mga publikasyon ngan ginhihikay an pagdul-ong hini ha mga kongregasyon. Usahay naplete hira hin trak ngan personal nga gindudul-ong an literatura ngadto ha ngatanan nga mga kampo. Naabot ini hin mga tulo o upat ka adlaw nga biyahe ha mabatsi hinduro nga mga kalsada.

Materyal nga Bulig

An mga Saksi ni Jehova ha Fransia, Belgium, ngan Switzerland labi nga mabinuligon ha mga pinalagiw nga aada hini nga mga kampo. An iba binisita na ha mga kampo ha Tanzania, ha pag-uyon han Ministry of Home Affairs ngan UNHCR. An mga Saksi ha Europa nakatirok hin damu hinduro nga gatas nga tikang ha soya, bado, sapatos, libro para ha eskwelahan, ngan sabon. Igindonar ini basi ipanhatag ha ngatanan nga mga pinalagiw, uyon ha prinsipyo han Biblia: “Nga may-ada ta katigayonan, magbuhat kita han maopay ha ngatanan nga mga tawo, labi na gud ha panimalay han pagtoo.”—Galasia 6:10.

Ini nga mga pangalimbasog ha pagbulig nagbubunga hin mag-opay hinduro nga mga resulta, tungod kay damu nga mga pinalagiw an nabubuligan. An Refugee Community Committee ha usa han mga kampo nagpasalamat pinaagi hini nga mga pulong: “Ha ngaran han amon bug-os nga komunidad, dungog namon nga ipahayag ha iyo an amon pagpasalamat tungod han tulo ka beses nga pagbulig han iyo organisasyon . . . An mga bado napahimulsan han 12,654 nga nagkikinahanglan nga kalalakin-an, kababayin-an, ngan kabataan, sugad man han katatawo pa la nga mga minasus-an . . . An populasyon han Muyovozi nga kampo han mga pinalagiw may-ada yana 37,000 nga umurukoy. Ha kabug-osan, may-ada 12,654 ka tawo an nabuligan, o 34.2 porsyento han populasyon.”

Ha usa pa nga kampo, an tagsa han 12,382 nga pinalagiw gintagan hin tulo nga bado, ngan an lain pa nga kampo kinarawat hin yinukot nga libro para ha eskwelahan basi gamiton ha segundaryo ngan elementarya nga mga eskwelahan ngan ha mga day-care center. An opisyal para han pagkuha hin mga materyal nga ipapanhatag han UNHCR ha usa han mga rehiyon nagkomento: “Mapasalamaton gud kami para han donasyon nga nakarawat [nga nagtatapar] han daku nga mga panginahanglan han populasyon ha mga kampo han mga pinalagiw. An gibabag-ohi nga iginpadara nga nakarawat amo an 5 ka kontiner nga mga libro para ha eskwelahan, nga iginpapanhatag han amon mga tawohan nga nagsiserbisyo ha komunidad han mga pinalagiw. . . . Damu nga salamat ha iyo.”

“Bisan an lokal nga mga peryodiko nagkomento mahitungod ha iginhatag nga bulig. Usa nga nangunguna nga ulohan han sumat ha Sunday News han Mayo 20, 2001, nagsiring: “Tiarabot an mga Bado Para han mga Pinalagiw ha Tanzania.” An edisyon hito han Pebrero 10, 2002, nagkomento: “Inaapresyar han komunidad han mga pinalagiw an donasyon tungod kay an pipira han kabataan nga inundang ha pag-eskwela tungod han kawaray mga bado, regular na nga naeskwela yana.”

Makuri an Kahimtang Kondi May-ada Bulig

Para han kadam-an han mga pinalagiw, naabot hin usa ka tuig basi makapahiuyon ha bag-o nga paagi han pagkinabuhi ha kampo. Simple an ira pagkinabuhi. Ginagamit han mga Saksi ni Jehova hini nga mga kampo an daku nga bahin han ira panahon ha pagsumat ha ira mga amyaw nga mga pinalagiw mahitungod han nakakaliaw nga maopay nga sumat tikang ha Pulong han Dios, an Biblia. Nagsusumat hira mahitungod han bag-o nga kalibotan, diin an ngatanan ‘maghihimo han ira mga kampilan nga arado, ngan han ira mga bangkaw nga mga garab nga ipangarapon; an nasud diri mawaay hin kampilan patok ha nasud, diri na man hira mag-aaram han away.’ Niyan an ngatanan “malingkod ha sirong han iya balagon han ubas ngan ha sirong han iya kahoy nga igera; ngan waray bisan hin-o nga maghahadlok ha ira: kay an baba ni Jehova han mga kasundalohan nagyakan hini.” Matin-aw, pinaagi han bendisyon ni Jehova magigin kalibotan ini nga waray na mga kampo han mga pinalagiw.—Mika 4:3, 4; Salmo 46:9.

[Retrato ha pahina 8]

Mga balay ha Nduta nga kampo

[Mga Retrato ha pahina 10]

Kingdom Hall ha Lukole (too) Bawtismo ha Lugufu (ubos)

[Retrato ha pahina 10]

Distrito nga kombensyon ha Lugufu nga kampo