Mga Pakiana Tikang ha mga Magbarasa
Mga Pakiana Tikang ha mga Magbarasa
Kay ano nga an mga numero nga igintoka ha tagsa nga salmo ngan ha tagsa nga bersikulo ha usa nga salmo naiiba ha magkalainlain nga mga hubad han Biblia?
An siyahan nga kompleto nga Biblia nga nagkaada mga dibisyon ha kapitulo ngan bersikulo amo an usa ka Franses nga hubad nga iginpublikar ni Robert Estienne han 1553. Kondi, an libro nga Mga Salmos matin-aw nga may-ada na mga dibisyon maiha na antes hito, tungod kay ito an katig-uban han tagsa nga mga salmos o mga kanta, nga ginkomposo han damu nga mga tawo.
Matin-aw, siyahan nga ginsugo ni Jehova hi David nga tirukon an koleksyon han mga salmos basi gamiton ha publiko nga pagsingba. (1 Kronikas 15:16-24) Gintotoohan nga hi Esra, usa nga saserdote ngan “maopay nga parakopya,” nagin responsable ha urhi ha pagtirok han bug-os nga libro han Mga Salmos ngadto ha porma hito yana. (Esra 7:6, NW) Salit an libro nga Mga Salmos ginkompuwesto hin tagsa nga mga salmos han gintirok ito.
Ha usa nga pahayag ni Pablo ha sinagoga ha Antiokia (Pisidia) ha iya siyahan nga pagbiyahe sugad nga misyonero, nagkotar hiya tikang ha libro han Mga Salmos ngan nagsiring: “Sugad man ha nahisurat ha ikaduha nga Salmo: Ikaw amo an akon Anak; igin-anak ko [“ako nagin imo Amay,” NW] niyan nga adlaw.” (Buhat 13:33) Ha mga Biblia yana nga panahon, nakikita pa gihapon ito nga mga pulong ha ikaduha nga salmo, bersikulo 7. Kondi, may-ada mga kaibahan ha pagtoka hin mga numero ha damu nga mga salmos ha magkalainlain nga mga hubad han Biblia. Tungod ini kay an pipira nga mga hubad basado ha Hebreo nga Masoretiko nga teksto, samtang an iba basado ha Griego nga Septuagint, nga amo an usa nga hubad han Hebreo nga teksto nga natapos han ikaduha ka siglo A.K.P. Pananglitan, an Latin nga Vulgate, nga gintikangan han damu nga Katoliko nga mga Biblia, nagamit han nakatoka nga mga numero han mga salmos nga makikita ha Septuagint, samtang an New World Translation ngan an iba pa nagamit han numero han Hebreo nga teksto.
Ano an espisipiko nga mga kaibahan? An Hebreo nga teksto may-ada kabug-osan nga 150 nga salmos. Kondi, gin-usa han Septuagint an Mga Salmos 9 ngan 10 ngan sugad man an Mga Salmos 114 ngan 115. Dugang pa, an tagsa han Mga Salmos 116 ngan 147 ginbahin ngadto ha duha nga salmos. Bisan kon an kabug-osan nga kadamu han mga salmos nagpapabilin nga pariho, an nakatoka nga mga numero tikang ha Salmo 10 tubtob Salmo 146 ha Septuagint kulang hin usa kay han ha Hebreo nga kasuratan. Salit, an pamilyar nga ika-23 nga Salmo makikita sugad nga Salmo 22 ha Douay Version, nga nasunod ha pagnumero han Latin nga Vulgate, nga nagsunod liwat ha Septuagint.
Ha kataposan, an mga numero han bersikulo han pipira nga mga salmos mahimo liwat maiba ha tagsa nga hubad. Kay ano? Tungod ini kay an iba nga mga hubad nasubad “ha nahiaraan na han mga Judio nga gintatagad an nahisurat ha igbaw sugad nga amo an siyahan nga bersikulo,” siring han Cyclopedia ni McClintock ngan Strong, kondi diri nauyon hito an iba. Ha pagkamatuod, kon hilaba an ulohan o an nakasurat ha igbaw, agsob nga gin-iihap ito sugad nga duha nga bersikulo, ngan an numero han mga bersikulo ha salmo nagtitikadamu liwat.