Makakatoo Ka ba ha Paraiso nga Tuna?

GUTIAY la nga mga tawo an natoo nga an tuna magigin paraiso pa. Damu an natoo nga diri gud ito padayon nga maeksister. Sumala ha libro nga The Sacred Earth, nga ginsurat ni Brian Leigh Molyneaux, umiksister an tuna tungod han ‘usa ka daku nga pagbuto han uniberso’ minilyon ka tuig na an naglabay. Ngan kon diri bungkagon han tawo mismo an tuna, damu an natoo nga maabot an panahon nga ito ngan an bug-os nga uniberso mahimo “mabungkag pabalik ngadto ha naglalaga nga bola.”

An ika-17 ka siglo nga Ingles nga parasiday nga hi John Milton waray sugad hito nga negatibo nga mga ideya. Ha iya epiko nga siday nga Paradise Lost, hiya nagsurat nga ginlarang han Dios an tuna basi magin paraiso nga urukyan han tawhanon nga pamilya. Nawara iton orihinal nga Paraiso. Kondi, natoo hi Milton nga ibabalik ito—nga hi Jesu-Kristo sugad nga manunubos, usa ka adlaw “magbabalos ha iya mga matinumanon, ngan kakarawaton hira ngadto ha himaya . . . ha Langit o ha Tuna.” May pagsarig nga siniring hi Milton: “Kay hito nga panahon an Tuna magigin bug-os nga Paraiso.”

Paraiso—Ha Langit o ha Tuna?

Damu nga relihiyoso nga mga tawo an nauyon ha ideya ni Milton nga ha urhi nga panahon makarawat hira hin usa nga klase hin balos tungod han duro nga mga kasakitan ngan mga kasubo nga kinahanglan ilubon nira dinhi ha tuna. Kondi diin nira pahihimulsan ito nga balos? Mahitatabo ba ito “ha Langit o ha Tuna”? Para ha iba, diri gud nira nahuhunahuna an tuna. Nasiring hira nga an mga tawo magpapahimulos la hin “kahimayaan” katapos nira bumaya ha tuna ngan magkinabuhi ha lugar han mga espiritu ha langit.

Ha libro nga Heaven—A History, an mga awtor nga hira C. McDannell ngan B. Lang nasiring nga an ikaduha-ka-siglo nga teologo nga hi Irenaeus tinoo nga an kinabuhi ha usa nga iginpahiuli nga paraiso “diri mahitatabo ha usa ka hirayo nga langit, kondi ha tuna.” Sumala hito nga libro, bisan kon naglaom an mga lider han relihiyon sugad kanda John Calvin ngan Martin Luther ha pagkadto ha langit, natoo liwat hira nga “babag-ohon han Dios an tuna.” An mga membro han iba nga mga relihiyon natoo liwat hito. Nasiring liwat hira McDannell ngan Lang nga an iba nga mga Judio hadto natoo nga ha itinanda nga panahon han Dios, an ngatanan nga mga kakurian han tawo “mawawara ngan magkakaada makapatagbaw nga kinabuhi ha tuna.” Sumala ha kadaan nga gintotoohan han mga Persiano “an orihinal nga kahimtang han tuna ibabalik ngan makausa pa nga mag-uukoy an mga tawo ha kamurayawan,” siring han The Encyclopaedia of Middle Eastern Mythology and Religion.

Ano an nahitabo ha paglaom mahitungod ha paraiso nga tuna? Temporaryo la ba an aton pag-eksister ha tuna? Sugad han gintoohan han siyahan-siglo nga Judio nga pilosopo nga hi Philo, usa la ba ito “nga diri-maiha, agsob nga makuri, nga peryodo” ha usa nga pagbiyahe tipakadto ha lugar han mga espiritu? O may-ada pa ba iba nga katuyoan an Dios han ginlarang niya an tuna ngan iginbutang an mga tawo dida hito ha sugad-paraiso nga mga kahimtang? Makakabiling ba an katawohan hin totoo nga espirituwal nga katagbaw ngan kahimayaan dinhi mismo ha tuna? Kay ano nga diri usisahon an ginsisiring han Biblia mahitungod hini? Bangin mahunahuna mo, sugad han ginhuhunahuna na han minilyon nga mga tawo, nga makatadunganon gud nga maglaom ha igpapahiuli nga paraiso ha tuna.

[Retrato ha pahina 3]

An parasiday nga hi John Milton natoo nga ibabalik an Paraiso

 [Ginkuhaan han Retrato ha pahina 2]

KOBRE: Earth: U.S. Fish & Wildlife Service, Washington, D.C./NASA

[Ginkuhaan han mga Retrato ha pahina 3]

Tuna: U.S. Fish & Wildlife Service, Washington, D.C./NASA; John Milton: Leslie’s