Karawata an Giya han Buhi nga Dios
Karawata an Giya han Buhi nga Dios
“Ngadto ha Dios nga buhi, nga nagbuhat han langit, ngan han tuna, ngan han dagat, ngan han ngatanan nga mga butang nga aada ha ira.”—BUHAT 14:15.
1, 2. Kay ano nga angay kilalahon hi Jehova sugad nga “an buhi nga Dios”?
KATAPOS tambalon ni apostol Pablo ngan ni Bernabe an usa nga lalaki, ginpasarig ni Pablo an mga nagkikita ha Listra: “Kami mga tawo man in sugad nga kahimtang ha iyo, nga nagsusumat ha iyo han maopay nga sumat, basi kamo bumaya tikang hini nga mga buwa ngadto ha Dios nga buhi, nga nagbuhat han langit, ngan han tuna, ngan han dagat, ngan han ngatanan nga mga butang nga aada ha ira.”—Buhat 14:15.
2 Totoo gud nga hi Jehova, diri usa nga idolo nga waray-kinabuhi, kondi hiya “an buhi nga Dios”! (Jeremias 10:10; 1 Tesalonika 1:9, 10) Gawas pa han pagin buhi, hi Jehova an Burabod han aton kinabuhi. “Hiya gud an nahatag ha ngatanan hin kinabuhi ngan pagginhawa ngan han ngatanan nga mga butang.” (Buhat 17:25) Interesado hiya ha aton pagpahimulos han kinabuhi, yana ngan ha tidaraon. Hi Pablo nagsiring pa nga waray pabay-i han Dios nga “waray [hiya] . . . hin pagtestigo, nga nagbuhat [hiya] hin maopay, nga naghatag ha iyo hin uran tikang ha langit, ngan hin panahon nga mauswagon, nga ginpuno an iyo mga kasingkasing hin karan-on ngan hin kalipay.”—Buhat 14:17.
3. Kay ano nga makakasarig kita ha giya han Dios?
3 An pagtagad han Dios ha aton kinabuhi naghahatag ha aton hin rason nga sumarig ha iya giya. (Salmo 147:8; Mateo 5:45) An iba bangin diri kumarawat han iya giya kon diri nira nasasabtan an usa nga sugo ha Biblia o baga in istrikto ito. Kondi, an pagsarig ha giya ni Jehova napamatud-an nga maaramon. Ha pag-ilustrar: Bisan kon an usa nga Israelita diri nasabot ha balaud nga diri kumapot ha patay nga lawas, nagpahimulos hiya pinaagi han pagsunod hito. Siyahan, an iya pagsunod mabulig ha iya nga magin mas duok ha buhi nga Dios; ikaduha, mabulig ito ha iya nga malikyan an mga sakit.—Lebitiko 5:2; 11:24.
4, 5. (a) Antes han panahon han mga Kristiano, ano nga giya mahitungod ha dugo an iginhatag ni Jehova? (b) Paonan-o kita nahibaro nga an mga Kristiano sakop pa ha giya han Dios mahitungod ha dugo?
4 Pariho ito ha giya han Dios may kalabotan ha dugo. Nagsiring hiya kan Noe nga an dugo diri angay kaunon o inumon han mga tawo. Katapos, ha Balaud, iginpahayag han Dios nga an igintugot la nga paggamit han dugo amo an dida ha halaran—para ha pagpasaylo han sala. Pinaagi hiton nga mga sugo, iginhahatag han Dios an basihan para ha pinakaimportante nga paggamit han dugo—an pagluwas han kinabuhi pinaagi han lukat ni Jesus. (Hebreo 9:14) Oo, an giya han Dios nagpakita han iya pagtagad ha aton kinabuhi ngan kaopayan. Ha paghisgot han Genesis 9:4, an ika-19 ka siglo nga eskolar ha Biblia nga hi Adam Clarke nagsurat: “Ini nga sugo [kan Noe] istrikto nga ginsusunod pa gihapon han mga Kristiano ha oriente . . . Ilarom han balaud, igindidiri an pagkaon hin dugo, tungod kay nagtutudlok ito ha dugo nga igpapaagay para ha sala han kalibotan; ngan ilarom han Ebanghelyo, diri ito angay kaunon, tungod kay tatagdon ito pirme sugad nga nagrirepresentar han dugo nga iginpaagay para ha pagkuha han mga sala.”
5 Bangin gin-uunabi hini nga eskolar an importante nga ebanghelyo, o maopay nga sumat, nga nakasentro kan Jesus. Upod na hito an pagsugoa han Dios ha iya Anak nga mamatay para ha aton, ha pagbubo han iya dugo basi kita magkaada kinabuhi nga waray kataposan. (Mateo 20:28; Juan 3:16; Roma 5:8, 9) An komento naghisgot liwat han urhi nga sugo nga an mga sumurunod ni Kristo kinahanglan maglikay ha dugo.
6. Ano nga mga sugo mahitungod ha dugo an iginhatag ha mga Kristiano, ngan kay ano?
6 Maaram ka nga an Dios naghatag ha mga Israelita hin ginatos nga mga turumanon. Katapos mamatay hi Jesus, an iya mga disipulo waray obligara nga sundon ito ngatanan nga mga balaud. (Roma 7:4, 6; Kolosas 2:13, 14, 17; Hebreo 8:6, 13) Kondi, paglabay han panahon, binangon an pakiana mahitungod han usa nga importante nga obligasyon—an pagpasirkumsisyon han lalaki. Kinahanglan ba magpasirkumsisyon an mga diri-Judio nga karuyag magpahimulos tikang ha dugo ni Kristo, sugad nga pagpakita nga ilarom pa hira han Balaud? Han 49 K.P., ginsulbad han Kristiano nga nagmamando nga lawas ito nga isyu. (Buhat, kapitulo 15) Pinaagi han bulig han espiritu han Dios, an mga apostol ngan katigurangan nga kalalakin-an nagdesisyon nga an obligado nga pagpasirkumsisyon natapos na upod han Balaud. Kondi, an pipira nga mga sugo han Dios kinahanglan padayon nga buhaton han mga Kristiano. Ha surat ngadto ha mga kongregasyon, an nagmamando nga lawas nagsurat: “Ginmaopay han espiritu santo ngan sugad man namon, nga diri kamo butangan hin daku nga luran, kondi hini nga mga bagay nga kinahanglan: nga maglikay kamo ha mga iginhalad ha mga diosdios; ngan ha dugo, ngan ha mga tinilo, ngan ha pakighilawas; nga kon maglikay kamo hini nga mga bagay maghihingaopay kamo.”—Buhat 15:28, 29.
7. Mationan-o kaimportante para ha mga Kristiano an ‘paglikay ha dugo’?
7 Matin-aw, gintagad han nagmamando nga lawas an ‘paglikay ha dugo’ nga importante ha moral sugad la han paglikay ha seksuwal nga imoralidad o pagsingba ha idolo. Pinamamatud-an hini nga seryoso gud an igindidiri mahitungod ha dugo. An mga Kristiano nga diri-mabinasulon nga nagbubuhat hin idolatriya o seksuwal nga imoralidad diri “makakapanunod ha ginhadian han Dios”; “an ira bahin . . . amo an ikaduha nga kamatayon.” (1 Korinto 6:9, 10; Pahayag 21:8; 22:15) Tigamni an kabaliktaran: An pagbalewaray han giya han Dios may kalabotan ha pagkasagrado han dugo mahimo magresulta hin dayon nga kamatayon. An pagtahod ha halad ni Jesus mahimo magresulta hin kinabuhi nga waray kataposan.
8. Ano an nagpapasabot nga seryoso nga ginsunod han siyahan nga mga Kristiano an giya han Dios mahitungod ha dugo?
8 Paonan-o nasabtan ngan ginsunod han siyahan nga mga Kristiano an giya han Dios mahitungod ha dugo? Hinumdumi an komento ni Clarke: “Ilarom han Ebanghelyo diri ito angay kaunon, tungod kay tatagdon ito pirme sugad nga nagrirepresentar han dugo nga iginpaagay para ha pagkuha han mga sala.” Pinamamatud-an han kasaysayan nga seryoso nga ginsunod ito han siyahan nga mga Kristiano. Hi Tertullian nagsurat: “Tagda adton hakog nga nauuhaw, ha kiritaon ha arena, nga nagkuha han presko nga dugo han magraot nga mga kriminal . . . ngan nagdara hito basi itambal ha ira buntog (epilepsi).” Kabaliktaran ha mga pagano nga nakaon hin dugo, siring ni Tertullian nga an mga Kristiano “waray ngani bisan dugo han mga hayop ha [ira] mga pagkaon . . . Ha mga pagsari ha mga Kristiano agsob nga nagtatanyag ka ha ira hin mga suriso nga may dugo. Syempre, maaram ka na nga para ha ira supak [ito] ha balaud.” Oo, bisan tarhugon pa nga papatayon, an mga Kristiano diri makaon hin dugo. Importante gud ha ira an giya han Dios.
9. Ano an nahiuupod ha paglikay ha dugo gawas pa han diri direkta nga pagkaon hito?
9 An iba bangin maghunahuna nga karuyag la ipasabot han nagmamando nga lawas nga an mga Kristiano kinahanglan diri direkta nga kumaon o uminom hin dugo, diri liwat kumaon hin karne nga waray paawasa an dugo o hin pagkaon nga ginsalaktan hin dugo. Totoo, ito an siyahan nga kahulogan han sugo han Dios kan Noe. Ngan an balaud nga iginhatag ha mga apostol iginsumat gud ha mga Kristiano nga ‘maglikay hira ha mga tinilo,’ ha karne nga may nahibilin pa nga dugo. (Genesis 9:3, 4; Buhat 21:25) Kondi, maaram an siyahan nga mga Kristiano nga may-ada pa ito dugang nga kahulogan. Usahay ginagamit an dugo ha pagtambal. Hi Tertullian nagsiring nga ha pangalimbasog nga matambal an epilepsi, an iba nga mga pagano nakaon hin presko nga dugo. Ngan bangin may-ada iba pa nga mga paggamit han dugo ha pagtambal han sakit o pagpaopay kuno han kahimsog. Salit, para ha mga Kristiano, an paglikay ha dugo nag-upod han diri paggamit hito ha “medikal” nga mga hinungdan. Nagpabilin hira nga matinumanon hito bisan kon mameligro an ira kinabuhi tungod hito.
An Dugo nga Ginagamit Sugad nga Medisina
10. Ano an pipira nga mga paagi diin ginagamit an dugo sugad nga medisina, nga nagbabangon hin ano nga pakiana?
10 Ordinaryo na yana an paggamit hin dugo sugad nga medisina. An mga pag-abuno hadto, puro o kompleto nga dugo—ginkuha tikang ha nagdonar hito, gintipigan, ngan iginhatag ha pasyente nga bangin nasamad ha girra. Ha urhi, hinbaroan han mga parasaliksik an pagbahin-bahin han importante nga mga sangkap han dugo. Pinaagi han paggamit han mga sangkap ha pag-abuno, maihahatag han mga doktor an igindonar nga dugo ha mas damu nga mga pasyente, bangin an plasma ha usa nga nasamad nga tawo ngan an pula nga mga selyula ha iba. Ipinakita han padayon nga pagsaliksik nga an usa nga sangkap, sugad han plasma, mahimo iproseso basi makakuha hin damu pa nga mga bahin, nga maihahatag ha mas damu pa nga mga pasyente. Nagpapadayon an mga pagsaliksik hini nga proseso, ngan iginsusumat an bag-o nga mga paggamit han mga bahin. Paonan-o magios an Kristiano hini nga paggamit han mga bahin han dugo? Marig-on an iya desisyon nga diri gud hiya makarawat han pag-abuno hin dugo, kondi ginsasagda hiya han iya doktor nga karawaton an usa ka importante nga sangkap, bangin an iginlain nga pula nga mga selyula. O an pagtambal bangin paggamit hin usa la nga gutiay nga bahin nga ginkuha tikang ha usa nga sangkap. Paonan-o magdidesisyon an usa nga surugoon han Dios ha sugad nga mga kahimtang, nahinunumdom nga sagrado an dugo ngan labaw ha ngatanan, an dugo ni Kristo nagluluwas han kinabuhi?
11. Ano an maiha na nga husto nga ginsusunod han mga Saksi uyon ha medikal nga impormasyon may kalabotan ha dugo?
11 Maiha na nga iginpatin-aw han mga Saksi ni Jehova an ira desisyon. Pananglitan, nagsurat hira hin usa nga artikulo nga iginpublikar ha The Journal of the American Medical Association (Nobyembre 27, 1981; inimprinta-utro ha How Can Blood Save Your Life? pahina 27-9). a Nagkotar ito nga artikulo tikang ha Genesis, Lebitiko, ngan Mga Buhat. Nagsiring ito: “Bisan kon ini nga mga bersikulo diri nagamit hin mga termino ha mediko, gintatagad ito han mga Saksi nga igindidiri an pag-abuno hin puro o kompleto nga dugo, RBCs [red blood cells (pula nga mga selyula)], ngan plasma, sugad man han WBC [white blood cell (busag nga selyula)] ngan platelet.” An aradman-nga-libro han 2001 nga Emergency Care, ilarom han “Composition of the Blood,” nagsiring: “An dugo ginkukompuwesto hin damu nga mga sangkap: plasma, pula ngan busag nga mga selyula, ngan mga platelet.” Salit, uyon ha medikal nga mga impormasyon, an mga Saksi diri nagpapaabuno hin puro o kompleto nga dugo o bisan ano han upat nga importante nga mga sangkap hito.
12. (a) Ano nga impormasyon an iginhatag mahitungod han mga bahin nga ginkuha tikang ha importante nga mga sangkap han dugo? (b) Diin hiaagian an dugang nga impormasyon mahitungod hini?
12 An artikulo ha medisina nagpadayon: “An relihiyoso nga pagsabot han mga Saksi diri bug-os nga nagdidiri han paggamit hin [mga bahin] sugad han albumin, immune globulins, ngan hemophiliac nga mga proseso; an tagsa nga Saksi kinahanglan magdesisyon kon kakarawaton niya ini.” Tikang han 1981, damu nga mga bahin (mas gudtiay nga mga bahin tikang ha usa han upat nga importante nga sangkap) an iginlain para ha medikal nga paggamit. Tungod hini, An Barantayan han Hunyo 15, 2000, naghatag hin makakabulig nga impormasyon mahitungod hito ha artikulo nga “Mga Pakiana Tikang ha mga Magbarasa.” Para ha kapulsanan han minilyon nga bag-o nga mga magbarasa, igin-imprinta utro an baton ha pahina 29-31 hini nga magasin. Iginhahatag hito an mga detalye ngan lohikal nga mga argumento, kondi makikita mo nga an ginsisiring hito nauyon ha importante nga mga ideya nga iginpresentar han 1981.
An Mahihimo han Imo Konsensya
13, 14. (a) Ano an konsensya, ngan paonan-o ginagamit ito may kalabotan ha dugo? (b) Ano nga giya mahitungod ha pagkaon hin karne an iginhatag han Dios ha Israel, kondi bangin binangon an ano nga mga pakiana?
13 Ha sugad nga impormasyon kinahanglan gamiton mo an imo konsensya kon nagdidesisyon. Kay ano? Nauyon an mga Kristiano ha panginahanglan nga sundon an giya han Dios, kondi ha pipira nga mga sitwasyon kinahanglan himoon an personal nga mga desisyon, ngan dida hito magagamit an konsensya. An konsensya amo an kinaiya nga abilidad ha pagtirotimbang ngan pagdesisyon, agsob nga may kalabotan ha mga isyu ha moral. (Roma 2:14, 15) Kondi, maaram ka nga nagkakaibaiba an mga konsensya. b Gin-uunabi ha Biblia nga an iba may-ada “magluya nga mga konsensya,” nagpapasabot nga marig-on an mga konsensya han iba. (1 Korinto 8:12) An mga Kristiano nagkakaibaiba ha abilidad han ira pag-uswag ha paghibaro han kaburut-on han Dios, ha pagin sensitibo ha iya panhunahuna, ngan ha pag-aplikar hito kon naghihimo han ira mga desisyon. Maiilustrar naton ini may kalabotan ha mga Judio ngan ha pagkaon hin karne.
14 Matin-aw an ginsiring ha Biblia nga an usa ka tawo nga masinugtanon ha Dios diri makaon hin karne nga waray paawasa an dugo. Importante gud ito nga sugo nga bisan ha kasuruk-an kon an Israelita nga mga sundalo kumaon hin karne nga waray paawasa an dugo, nakabuhat hira hin seryoso nga sayop, o sala. (Deuteronomio 12:15, 16; 1 Samuel 14:31-35) Tungod hito, bangin binangon an mga pakiana. Kon an usa nga Israelita nagpatay hin karnero, mationan-o kadagmit paaawason niya an dugo hito? Kinahanglan ba samaron niya an tutunlan o but-ol han hayop basi makaawas an dugo? Kinahanglan ba nga bitayon an karnero ha mga bitiis hito? Mationan-o kaiha? Paonan-o niya paaawason an dugo han daku nga baka? Bisan katapos paawason an dugo, mahimo nga may-ada pa gihapon dugo nga mahibilin dida ha karne. Kakaunon ba niya iton nga karne? Hin-o an magdidesisyon?
15. Paonan-o ginios an iba nga mga Judio may kalabotan ha pagkaon hin karne, kondi ano an iginsugo han Dios?
15 Pananglitan usa nga madasigon nga Judio an naatubang hito nga mga kahimtang. Bangin hunahunaon niya nga gimaopayi an diri pagkaon hin karne nga iginbaligya ha merkado, sugad la han usa pa nga Judio nga diri makaon hin karne kon iginhalad ito ha idolo. An iba nga mga Judio bangin kinaon han karne katapos la hin mga seremonya basi makuha an dugo. c (Mateo 23:23, 24) Ano an mahuhunahuna mo mahitungod hiton magkalainlain nga mga reaksyon? Dugang pa, tungod kay waray igsugo han Dios nga buhaton an sugad han gin-unabi ha igbaw, diri ba maopay gud nga an mga Judio magpadara hin damu nga mga pakiana ha grupo han mga rabi basi hibaroan an desisyon ha tagsa nga kahimtang? Bisan kon nagin kustomre na ito ha Judaismo, malipayon kita nga hi Jehova waray magsugo ha totoo nga mga magsiringba nga magdesisyon mahitungod ha dugo ha sugad hito nga paagi. An Dios naghatag hin basihan nga giya ha pagpatay hin limpyo nga mga hayop ngan paawason an dugo hito, kondi waray hiya maghatag hin dugang nga mga detalye.—Juan 8:32.
16. Kay ano nga an mga Kristiano bangin may-ada ibaiba nga mga panhunahuna mahitungod han pagkarawat hin ineksyon han usa nga gutiay nga bahin tikang ha usa nga sangkap han dugo?
16 Sugad han gin-unabi ha parapo 11 ngan 12, an mga Saksi ni Jehova diri nakarawat hin mga pag-abuno han puro o kompleto nga dugo o han upat nga importante nga sangkap hito—plasma, pula nga mga selyula, busag nga mga selyula, ngan mga platelet. Kumusta man an gudtiay nga mga bahin nga ginkuha tikang ha importante nga sangkap, sugad han mga serum nga may-ada mga antibody nga nagpupugong han sakit o naato ha lara han halas? (Kitaa an pahina 30, parapo 4.) An iba nakasiring nga an sugad nga gudtiay nga mga bahin, ha pagkamatuod, diri na dugo ngan salit diri kaupod ha sugo nga ‘maglikay ha dugo.’ (Buhat 15:29; 21:25; pahina 31, parapo 1) Hira an may baratunon ha ira mga desisyon. An konsensya han iba nga mga Kristiano nagpapagios ha ira nga magdumiri han bisan ano nga ginkuha tikang ha dugo (han hayop o tawo), bisan ha gigutiayi nga bahin han usa la nga importante nga sangkap. d Kondi an iba bangin kumarawat hin mga ineksyon nga protina han plasma basi pugngan an sakit o atohan an lara han halas, kondi mahimo hira dumiri han iba nga gutiay nga mga bahin. Dugang pa, bangin an epekto han iba nga mga produkto tikang ha usa han upat nga importante nga sangkap pariho ha epekto han puro o kompleto nga sangkap ngan ginagamit ha pagsustine han kinabuhi ha lawas nga diri gud mahimo karawaton han kadam-an nga mga Kristiano.
17. (a) Paonan-o an aton konsensya makakabulig ha pagdesisyon kon naatubang kita ha mga pakiana mahitungod han mga bahin han dugo? (b) Kay ano nga seryoso gud an paghimo hin mga desisyon may kalabotan hini?
17 An ginsisiring han Biblia mahitungod han konsensya makakabulig gud kon nagdidesisyon kita may kalabotan hito. An siyahan nga hihimoon amo an pagkonsulta ha ginsisiring han Pulong han Dios ngan mangalimbasog nga mamolde hito an imo konsensya. Mabulig ito ha imo ha pagdesisyon uyon ha giya han Dios imbes nga maghangyo ha iba nga magdesisyon para ha imo. (Salmo 25:4, 5) Mahitungod ha pagkarawat hin mga bahin han dugo, an iba naghuhunahuna, ‘Depende ito ha konsensya, salit diri ito importante.’ Sayop ito nga pangatadongan. An butang nga nadepende ha konsensya diri nangangahulogan nga diri ito importante. Mahimo ito magin seryoso gud. An usa nga rason amo nga mahimo ito makaapekto ha mga indibiduwal nga an konsensya naiiba han aton. Nasasabtan naton nga totoo ini sumala ha sagdon ni Pablo mahitungod han karne nga bangin iginhalad ha idolo ngan katapos iginbaligya ha merkado. An usa nga Kristiano sadang mabaraka nga diri ‘masamad an magluya nga mga konsensya.’ Kon nakakapakdol hiya ha iba, mahimo niya ‘madaot an iya bugto nga tungod ha iya namatay hi Kristo’ ngan makakasala hiya kontra kan Kristo. Salit, bisan kon personal nga desisyon an mga isyu mahitungod han gudtiay nga mga bahin han dugo, sadang hunahunaon hin seryoso gud iton nga mga desisyon.—1 Korinto 8:8, 11-13; 10:25-31.
18. Paonan-o malilikyan han usa nga Kristiano nga magtig-a an iya konsensya kon nagdidesisyon mahitungod han dugo?
18 An usa pa nga punto nga angay tagdon nagpapabug-at han pagkaseryoso han mga desisyon mahitungod ha dugo. Ini nga punto makakaapekto ha imo ha paghimo hin sugad nga mga desisyon. Kon an imo pagkarawat hin gutiay nga bahin han dugo makakasamok han imo nabansay-ha-Biblia nga konsensya, diri mo sadang igbalewaray ito. Diri mo liwat sadang igbalewaray an igindidikta han imo konsensya tungod la kay may-ada nagsiring ha imo nga, “Diri sayop an pagkarawat hini; damu na an nagkarawat hini.” Hinumdumi, minilyon nga mga tawo yana an nagbabalewaray han ira konsensya, ngan nagtitig-a ito, natugot ha ira nga magbuwa o magbuhat hin iba nga mga sayop nga diri na nasusubo. Karuyag gud han mga Kristiano nga likyan an sugad nga buhat.—2 Samuel 24:10; 1 Timoteo 4:1, 2.
19. Ha pagdesisyon ha medikal nga mga isyu may kalabotan ha dugo, ano an pinakaimportante nga sadang hinumdoman naton?
19 An kataposan han inimprinta utro nga baton ha pahina 29-31 nasiring: “An kamatuoran ba nga mahimo magkaiba an mga opinyon ngan uyon-ha-konsensya nga mga desisyon nangangahulogan nga diri importante an isyu? Diri. Seryoso ito.” Seryoso gud ito tungod kay apektado hito an imo relasyon ha “buhi nga Dios.” Ito nga relasyon amo la an makakagiya ngadto ha kinabuhi nga waray kataposan, pinaagi han nagluluwas nga gahum han iginbubo nga dugo ni Jesus. Patuboa an hilarom nga pagtahod ha dugo tungod han ginbubuhat han Dios pinaagi hito—pagluwas han kinabuhi. Hi Pablo angayan nga nagsurat: “Waray [kamo] paglaom, ngan waray niyo Dios ha kalibotan. Kondi niyan ha kan Kristo Jesus, kamo nga nanhirayo ha iba nga panahon ginpahirani kamo pinaagi han dugo ni Kristo.”—Efeso 2:12, 13.
[Mga footnote]
a Iginpublikar han mga Saksi ni Jehova.
b Ha usa ka panahon, hi Pablo ngan an upat pa nga Kristiano sinulod ha templo basi limpyohan an ira kalugaringon ha seremonyal nga paagi. Natapos na an Balaud, kondi ginsunod ni Pablo an sagdon han katigurangan nga kalalakin-an ha Jerusalem. (Buhat 21:23-25) Kondi, bangin inabat han iba nga mga Kristiano nga diri hira masulod ha templo o magbubuhat han sugad nga proseso. Ibaiba an mga konsensya hadto, ngan sugad man yana.
c An Encyclopedia Judaica nagsasaysay hin “komplikado ngan detalyado” nga mga surundon mahitungod han “pag-andam” han karne. Gin-uunabi hito kon pira ka minuto kinahanglan ibabad an karne ha tubig, kon paonan-o paaawason an dugo hito ha igbaw han lamesa, kon ano nga klase hin asin an ikuskos hito, ngan kon pira ka beses huhugasan ito ha matugnaw nga tubig.
d An importante o aktibo nga sangkap ha pipira nga nagtitikadamu nga mga ineksyon amo an ginsaralakot nga produkto nga diri tikang ha dugo. Kondi ha pipira nga kahimtang mahimo isalakot an gutiay nga bahin han dugo, sugad han albumin.—Kitaa an “Mga Pakiana Tikang ha mga Magbarasa” ha An Barantayan han Oktubre 1, 1994.
Nahinunumdoman Mo Ba?
• Ano nga giya mahitungod ha dugo an iginhatag han Dios kan Noe, ha mga Israelita, ngan ha mga Kristiano?
• Mahitungod ha dugo, ano an diri gud kinakarawat han mga Saksi ni Jehova?
• Ha ano nga paagi nga an pagkarawat hin gutiay nga mga bahin tikang ha importante nga sangkap han dugo nadepende ha konsensya han usa, kondi ano an diri iginpapasabot hito?
• Ha paghimo hin mga desisyon, kay ano nga sadang hunahunaon naton pirme nga pinakaimportante an aton relasyon ha Dios?
[Mga Pakiana]
[Tsart ha pahina 22]
(Para ha aktuwal nga format, kitaa an publikasyon)
BASIHAN NGA PRINSIPYO MAY KALABOTAN HA DUGO
PURO O KOMPLETO NGA DUGO
▾ ▾ ▾ ▾
DIRI-KINAKARAWAT Pula nga mga selyula Busag nga mga selyula Mga Platelet Plasma
AN KRISTIANO ▾ ▾ ▾ ▾
AN MAGDIDESISYON Mga bahin Mga bahin Mga bahin Mga bahin
tikang ha tikang ha tikang ha tikang ha
pula nga selyula busag nga selyula platelets plasma
[Retrato ha pahina 20]
An nagmamando nga lawas nagdesisyon nga an mga Kristiano kinahanglan ‘maglikay ha dugo’
[Retrato ha pahina 23]
Ayaw igbalewaray an imo konsensya kon nagdidesisyon ka mahitungod han usa nga bahin han dugo