Maisugon nga Igyakan an Pulong han Dios
Maisugon nga Igyakan an Pulong han Dios
“Lakat, panagna ha akon katawohan nga Israel.”—AMOS 7:15.
1, 2. Hin-o hi Amos, ngan ano an ginsisiring han Biblia mahitungod ha iya?
SAMTANG nagsasangyaw, usa nga surugoon ni Jehova an gin-atubang han usa nga saserdote. An saserdote ginuliat: ‘Ayaw na pagsangyaw! Baya hini nga lugar!’ Ano an ginbuhat han surugoon? Ginsunod ba niya an sugo, o nagpadayon hiya ha maisugon nga pagyakan han pulong han Dios? Hibabaroan mo ito tungod kay iginrekord hito nga surugoon an iya mga eksperyensya ha libro nga may-ada han iya ngaran. Ito an libro han Biblia nga Amos. Kondi, antes naton hibaroan an dugang pa mahitungod han pag-atubang ha saserdote, aton paghisgotan an pipira nga impormasyon mahitungod kan Amos.
2 Hin-o hi Amos? Kakan-o hiya nabuhi ngan diin hiya nag-ukoy? Makikita naton an mga baton hito nga mga pakiana ha Amos 1:1, nga aton mababasa: “An mga pulong ni Amos, nga nakada ha mga magmarangno han kabakahan ha Tekoa, . . . ha mga adlaw ni Usiya an hadi ha Juda, ngan ha mga adlaw ni Jeroboam an anak nga lalaki ni Joas an hadi ha Israel.” Hi Amos usa nga tuminungnong han Juda. Natawo hiya ha bungto han Tekoa, 16 kilometro ha sur han Jerusalem. Nabuhi hiya ha kataposan han ikasiyam ka siglo A.K.P. han hi Hadi Usiya an nagmando ha Juda ngan hi Jeroboam II an hadi ha napulo-nga-tribo nga ginhadian han Israel. Hi Amos usa nga paramangno han kakarnerohan. Ha pagkamatuod, an Amos 7:14 nasiring nga hiya diri la “paramangno hin kakarnerohan” kondi liwat “parapangapon hin mga kahoy nga sikomoro.” Salit ha panahon han pangani, ito an iya trabaho. Iya ginkakapon o gintutusok an mga igos. Ginbubuhat ini basi madagmit mahinog an mga igos. Makapoy ini nga trabaho.
“Lakat, Panagna”
3. Paonan-o an paghibaro mahitungod kan Amos nabulig ha aton kon inaabat naton nga diri kita kwalipikado ha pagsangyaw?
3 Hi Amos prangka nga nagsiring: “Ako diri manaragna, diri man ako anak hin manaragna.” (Amos 7:14) Waray hiya matawo sugad nga anak han propeta waray liwat mabansay sugad nga propeta. Kondi, ha ngatanan nga tawo ha Juda, ginpili ni Jehova hi Amos ha pagbuhat han Iya buruhaton. Hito nga panahon, waray pilia ni Jehova an usa nga gamhanan nga hadi, usa nga makinaadmananon nga saserdote, o usa nga bahandianon nga punoan. Nagtututdo ini ha aton hin masasarigan nga leksyon. Bangin diri hitaas an aton sekular nga kahimtang o edukasyon ha eskwelahan. Kondi tungod hito sadang ba kita umabat nga diri kita kwalipikado ha pagsangyaw han pulong han Dios? Diri gud! Hi Jehova makakagsangkap ha aton ha pagpasamwak han iya mensahe—bisan ha makuri nga mga teritoryo. Tungod kay ito gud an ginbuhat ni Jehova para kan Amos, makakabulig ito ha ngatanan nga naruruyag magyakan han pulong han Dios nga may kaisog kon tagdon nira an susbaranan nga ipinakita hiton maisugon nga propeta.
4. Kay ano nga makuri para kan Amos an panagna ha Israel.
4 Hi Jehova nagsugo kan Amos: “Lakat, panagna ha akon katawohan nga Israel.” (Amos 7:15) Makuri ito nga toka. Hito nga panahon, an napulo-nga-tribo nga ginhadian han Israel nagpapahimulos han kamurayawan, seguridad, ngan kahuraan ha materyal. Damu an may-ada ‘mga balay para ha kahagkot’ ngan ‘mga balay para ha katpaso’ nga hinimo, diri ha ordinaryo la nga baldosa, kondi ha mahal nga “sinaksakan nga bato.” An iba nagtatag-iya hin elegante nga mga muwebles nga gin-adornohan hin marpil ngan nainom hin alaksiw tikang ha “magpakaruruyag nga mga urubasan.” (Amos 3:15; 5:11) Sugad nga resulta, damu nga tawo an kampante na. Ha pagkamatuod, an teritoryo nga igintoka kan Amos bangin pariho ha teritoryo nga ginsasangyawan han iba ha aton yana nga panahon.
5. Ano nga panlimbong an ginbubuhat han iba nga mga Israelita?
5 Diri sayop nga an mga Israelita magtag-iya hin materyal nga mga butang. Kondi, an iba nga mga Israelita nagtitirok hin mga bahandi ha malimbong nga mga paagi. An mga riko “nagtatalumpigos ha mga kablas” ngan “nagrurumok ha mga runos,” o mga pobre. (Amos 4:1) An gamhanan nga mga negosyante, mga hukom, ngan mga saserdote nagsarabot ha panikas ha mga kablas. Yana aton balikon an naglabay nga panahon ngan kitaon naton kon ano an ginbubuhat hini nga mga tawo hadto.
Gintalapas an Balaud han Dios
6. Paonan-o ginlimbongan han Israelita nga mga negosyante an iba?
6 Kadto anay kita ha baraligyaan. Didto an malimbong nga mga negosyante naghihimo han “epa nga gutiay” ngan han “siklo nga daku,” nagbabaligya pa ngani han “baya” nga lugas. (Amos 8:5, 6) Ginlimbongan han mga negosyante an ira mga pumaralit pinaagi han kantidad han ira iginbaligya, hitaas hinduro an prisyo, ngan diri maopay an klase. Katapos limbongan han mga negosyante an mga kablas tubtob nga nagkukuri na ha pinansyal, kinahanglan ibaligya nira an ira kalugaringon sugad nga mga uripon. Sunod, ginpalit hira han mga negosyante ha prisyo han “usa ka padis nga sapin,” o sandalyas. (Amos 8:6) Hunahunaa la! Gintagad hiton hakog nga mga negosyante nga an bili han ira mga igkasi-Israelita pariho la ha prisyo han usa nga sandalyas! Sobra gud ito nga pakatamay ha mga kablas, ngan dayag gud ito nga pagtalapas ha Balaud han Dios! Kondi, ito mismo nga mga negosyante nagsasaurog han “adlaw nga iparahuway.” (Amos 8:5) Oo, relihiyoso hira kondi salingkapaw la.
7. Ha ano nga paagi gintalapas han mga negosyante han Israel an Balaud han Dios?
7 Paonan-o nalikyan han mga negosyante an sirot tungod ha pagtalapas ha Balaud han Dios, nga nagsusugo: “Higugmaon mo an imo igkasi-tawo sugad ha imo ngahaw”? (Lebitiko 19:18) Nalikyan nira ito tungod kay adton sadang unta magpatuman han Balaud—an mga hukom—ira mga kabulig ha panlimbong. Ha ganghaan han siyudad, diin ginbibista an legal nga mga kaso, an mga hukom ‘nakarawat hin hukip, ngan nanlulupog’ ha mga pobre. Imbes nga panalipdan an mga pobre, an mga hukom nagtraydor ha ira tungod kay ginhukipan. (Amos 5:10, 12) Salit an mga hukom liwat nagbalewaray ha Balaud han Dios.
8. Ano nga paggawi an ginbalewaray han magraot nga mga saserdote?
8 Hito nga panahon, ano an ginbuhat han mga saserdote han Israel? Basi hibaroan, kinahanglan kitaon naton an usa pa nga lugar. Tigamni kon ano nga mga sala an ginpasagdan han mga saserdote nga mahitabo “ha balay han ira mga dios”! Pinaagi kan Amos, an Dios nagsiring: “An usa nga tawo ngan an iya amay nakadto ha amo ngahaw nga daraga, ha pagpasipara han akon baraan nga ngaran.” (Amos 2:7, 8) Hunahunaa la ito! An usa nga Israelita nga amay ngan an iya anak nga lalaki nagbuhat hin seksuwal nga imoralidad ha usa nga puta ha templo. Ngan ginbalewaray hiton magraot nga mga saserdote an sugad nga imoralidad!—Lebitiko 19:29; Deuteronomio 5:18; 23:17.
9, 10. Salaan an mga Israelita tungod ha pagtalapas ha ano nga mga Balaud han Dios, ngan ano an kapariho hini ha aton panahon?
9 Mahitungod han iba nga makasasala nga paggawi, hi Jehova nagsiring: “Hira mahigda ha ligid han tagsa nga halaran dida ha mga panapton nga kinuha nga prenda; ngan ha balay han ira dios hira nainom han alaksiw nira hadton minultahan.” (Amos 2:8) Oo, ginbalewaray liwat han mga saserdote ngan han mga tawo ha kabug-osan an balaud nga iginrekord ha Eksodo 22:26, 27, nga nagsiring nga an panapton nga ginkuha sugad nga prenda kinahanglan ibalik antes magab-i. Lugod, ira ginamit ito sugad nga taklap nga dida hito hira nahundarig samtang nagpipiyesta ngan nag-iirignom para ha palso nga mga dios. Ngan pinaagi han mga multa nga ira nakuha ha mga pobre, pinalit hira hin alaksiw basi inumon ha palso nga relihiyoso nga mga piyesta. Sobra na gud an ira kahisimang tikang ha dalan han putli nga pagsingba!
10 Waray kaawod nga gintalapas han mga Israelita an duha nga gidadakui nga sugo han Balaud—higugmaon hi Jehova ngan higugmaon an ira mga igkasi-tawo. Salit sinugo han Dios hi Amos basi sawayon hira tungod han ira pagkadiri-matinumanon. Yana, nakikita ha mga nasud han kalibotan, upod na hadton han Kakristianohan, an maraot nga kahimtang han kadaan nga Israel. Samtang nag-uuswag an iba nga mga tawo, damu an nagkukuri ha pinansyal ngan nadadaot an emosyon tungod han imoral nga mga buhat han malimbong nga mga lider han daku-an-ganansya nga mga negosyo, politika, ngan palso nga relihiyon. Kondi gintatagad ni Jehova adton nag-aantos ngan nagios ha pamiling ha iya. Salit, iya igintutoka an iya mga surugoon yana nga buhaton an pariho han ginbuhat ni Amos—nga maisugon nga isangyaw an Iya pulong.
11. Ano an mahibabaroan naton tikang ha susbaranan ni Amos?
11 Tungod kay pariho an aton buruhaton ngan ni Amos, magpapahimulos kita hin daku tikang ha paghisgot ha iya susbaranan. Ha pagkamatuod, ipinapakita ha aton ni Amos (1) kon ano an aton isasangyaw, (2) kon paonan-o kita magsasangyaw, ngan (3) kon kay ano nga an mga parakontra diri makakapaundang ha aton pagsangyaw nga buruhaton. Aton paghisgotan an kada usa hini nga mga punto.
Kon Paonan-o Naton Masusubad hi Amos
12, 13. Paonan-o ipinakita ni Jehova nga nasubo hiya ha mga Israelita, ngan ano an ira reaksyon?
12 Sugad nga mga Saksi ni Jehova, nakasentro an aton Kristiano nga ministeryo ha pagsangyaw-han-Ginhadian ngan paghimo-hin-disipulo nga buruhaton. (Mateo 28:19, 20; Markos 13:10) Kondi, iginsasangyaw liwat naton an mga pahamangno han Dios, sugad la han iginpahayag ni Amos nga hi Jehova magpapadapat hin maraot nga paghukom ha magraot nga mga tawo. Pananglitan, ipinapakita han Amos 4:6-11 nga pauro-utro nga iginpatin-aw ni Jehova nga nasubo hiya ha Israel. Ginpaantos niya an mga tawo hin “kakulangan hin tinapay,” “ginhawiran an uran ngada [ha ira],” hira “hinampak hin pagkauuga ngan hin mga alamag,” ngan iginpadara ngada ha ira “an peste.” Nagpagios ba ini ha Israel nga magbasol? “Waray kamo bumalik ngadi ha akon,” siring han Dios. Oo, pauro-utro nga iginsalikway han mga Israelita hi Jehova.
13 Ginsirotan ni Jehova an diri-mabinasulon nga mga Israelita. Kondi, kinarawat anay nira an matagnaon nga pahamangno. Uyon hini, an Dios nagpahayag: “An Ginoo nga hi Jehova diri magbubuhat hin bisan ano, gawas la kon hiya magpahayag han iya tinagoan ngada ha iya mga surugoon an mga manaragna.” (Amos 3:7) Iginpahayag han Dios kan Noe nga maabot an Baha ngan ginsugo hiya nga magpahamangno. Ha sugad man nga paagi, hi Jehova nagsugo kan Amos nga ihatag an ultimo nga pahamangno. Makasurubo, ginbalewaray han Israel ito nga mensahe tikang ha Dios ngan waray nira buhata an husto.
14. Ano an mga pagkapariho han panahon ni Amos ngan han aton panahon?
14 Sigurado nga mauyon ka nga may-ada makatirigamnan nga mga pagkapariho an panahon ni Amos ngan an aton panahon. Hi Jesu-Kristo nagtagna nga damu nga kalamidad an mahitatabo durante han panahon han kataposan. Igintagna liwat niya an bug-os-kalibotan nga pagsangyaw nga buruhaton. (Mateo 24:3-14) Kondi, sugad ha panahon ni Amos, kadam-an nga mga tawo yana an nagbabalewaray ha mga tigaman han mga panahon ngan ha mensahe han Ginhadian. Para ha sugad nga mga indibiduwal, an mga resulta magigin pariho hadton naeksperyensyahan han diri-mabinasulon nga mga Israelita. Hi Jehova nagpahamangno ha ira: “Pag-andam ha pakigkita han imo Dios.” (Amos 4:12) Ira iginkita an Dios pinaagi han pakaeksperyensya han iya maraot nga paghukom han ginsakop hira han Asirya. Yana, inin diri-diosnon nga kalibotan ‘makikigkita ha Dios’ ha Armagedon. (Pahayag 16:14, 16) Kondi, tubtob nga nagpapadayon an pagpailob ni Jehova, aton ginsasagda an damu pa nga mga tawo tubtob ha mahihimo nga: “Pangitaa hi Jehova, ngan kamo mabubuhi.”—Amos 5:6.
Pag-atubang ha Pagkontra Pariho han Ginbuhat ni Amos
15-17. (a) Hin-o hi Amasia, ngan ano an reaksyon niya ha mga pahayag ni Amos? (b) Ano an mga akusasyon ni Amasia kontra kan Amos?
15 Masusubad naton hi Amos diri la ha kon ano an aton iginsasangyaw kondi kon paonan-o liwat kita nagsasangyaw. Iginpapatin-aw ito ha kapitulo 7, diin ginsusumatan kita mahitungod han saserdote nga gin-unabi ha tinikangan han aton paghisgot. Hiya hi “Amasia an saserdote ha Betel.” (Amos 7:10) An siyudad han Betel amo an sentro han apostata nga relihiyon han Israel, nga nagsingba ha baka. Salit hi Amasia an saserdote han relihiyon han Estado. Ano an reaksyon niya ha maisugon nga mga pahayag ni Amos?
16 Hi Amasia nagsiring kan Amos: “O ikaw nga manarag-an, lakat, pumalagiw ka ngadto ha tuna ha Juda; ngan didto kaon hin tinapay, ngan panagna didto. Kondi ayaw na liwat panagna dinhi ha Betel; kay ini an santuaryo han hadi, ngan ini balay nga hadianon.” (Amos 7:12, 13) Hi Amasia baga in nagsiring: ‘Uli! May-ada na kami kalugaringon nga relihiyon.’ Nangalimbasog liwat hiya ha pagkombinse ha gobyerno nga igdiri an buruhaton ni Amos, kay nagsiring hiya kan Hadi Jeroboam II: “Hi Amos nagbudhi ha imo ha butnga han balay han Israel.” (Amos 7:10) Oo, gin-akusahan ni Amasia hi Amos hin pagtraydor! Hiya nagsiring ha hadi: “Ha sugad hini nasiring hi Amos: Hi Jeroboam mamamatay pinaagi hin kampilan, ngan an Israel ha waray ruhaduha pagdadad-on nga bihag tikang ha iya tuna.”—Amos 7:11.
17 Pinaagi hito nga mga pulong, iginsumat ni Amasia an tulo nga buwa. Hiya nagsiring: “Ha sugad hini nasiring hi Amos.” Kondi, hi Amos waray gud mag-angkon nga iya kalugaringon an iya igintagna. Lugod, hiya pirme nagsiring: “Ha sugad hini nasiring hi Jehova.” (Amos 1:3) Gin-akusahan liwat hi Amos nga hiya nagsiring: “Hi Jeroboam mamamatay pinaagi hin kampilan.” Kondi, sugad han iginrekord ha Amos 7:9, hi Amos nagtagna: “Ako [hi Jehova] mabangon patok han balay ni Jeroboam pinaagi hin kampilan.” An Dios nagtagna han sugad nga kalamidad para ha “balay” ni Jeroboam, ha iya katulinan. Dugang pa, nagsiring hi Amasia nga hi Amos nagsiring kuno: ‘An Israel ha waray ruhaduha pagdadad-on nga bihag.’ Kondi hi Amos nagtagna liwat nga bisan hin-o nga mga Israelita nga bumalik ngadto ha Dios makarawat hin mga bendisyon. Matin-aw, ginamit ni Amasia an mga buwa basi makarawat niya an opisyal nga pagdiri ha pagsangyaw nga buruhaton ni Amos.
18. Ano an mga pagkapariho han mga paagi nga ginamit ni Amasia ngan han ginagamit yana han mga klero?
18 Natigamnan mo ba an mga pagkapariho han mga paagi nga ginamit ni Amasia ngan han ginagamit hadton mga parakontra ha katawohan ni Jehova yana? Sugad la han pangalimbasog ni Amasia nga mapahilom hi Amos, sugad man may-ada mga kapadian, mga obispo, ngan mga patriarka ha aton panahon nga nangangalimbasog ha pagpugong ha pagsangyaw nga buruhaton han mga surugoon ni Jehova. Gin-akusahan hin buwa ni Amasia hi Amos hin pagtraydor. Yana, an iba nga mga klero nag-aakusar liwat hin buwa ha mga Saksi ni Jehova nga tarhog kuno hira ha seguridad han nasud. Ngan sugad la kan Amasia nga nagkombinse ha Hadi nga bumulig ha pagkontra kan Amos, sugad man an mga klero agsob nga nangungumbinse ha mga kaalyado ha politika basi sumuporta ha pagpersigir ha mga Saksi ni Jehova.
An mga Parakontra Diri Makakapaundang han Aton Pagsangyaw nga Buruhaton
19, 20. Ano an reaksyon ni Amos ha pagkontra ni Amasia?
19 Ano an reaksyon ni Amos ha pagkontra ni Amasia? Siyahan, hi Amos nagpakiana ha saserdote: “Ikaw nasiring: Ayaw panagna patok ha Israel”? Waray pag-alang nga ginyakan han maisugon nga propeta han Dios an mga pulong nga diri gud karuyag mabatian ni Amasia. (Amos 7:16, 17) Waray mahadlok hi Amos. Pagkamaopay nga susbaranan para ha aton! Kon mahitungod ha pagyakan han pulong han Dios, diri naton tatalapason an aton Dios, bisan ha mga nasud diin an mga tawo nga nagios pariho kan Amasia nag-aaghat hin mabangis nga pagpersigir. Pariho kan Amos, aton padayon nga iginpapasamwak: “Ha sugad hini nasiring hi Jehova.” Ngan an mga parakontra diri gud makakapaundang han aton pagsangyaw nga buruhaton, kay “an kamot” ni Jehova aada ha aton.—Buhat 11:19-21.
20 Hinbaroan unta ni Amasia nga mawawaray pulos an iya mga tarhog. Iginsaysay na ni Amos kon kay ano nga waray usa dinhi ha tuna nga makakapaundang ha iya ha pagyakan—ngan ito an ikatulo nga punto nga aton paghihisgotan. Sumala ha Amos 3:3-8, ginamit ni Amos an sunod-sunod nga mga pakiana ngan mga ilustrasyon ha pagpakita nga an tagsa nga epekto may-ada hinungdan. Katapos, iya ginhimo ini nga aplikasyon: “An leon inuwang; hin-o an diri mahahadlok? An Ginoo nga hi Jehova nagyakan! Hin-o an makakahimo kondi ha panagna?” Ha iba nga mga pulong, ginsumatan ni Amos an iya mga mamarati: ‘Sugad la nga diri niyo mapupugngan an kahadlok kon nakakabati kamo ha uwang han leon, diri liwat ako maundang ha pagsangyaw han pulong han Dios, tungod kay hinbatian ko an sugo ni Jehova nga buhaton ito.’ An kahadlok ha Dios, o hilarom nga pagtahod kan Jehova, nagpagios kan Amos nga maisugon nga magyakan.
21. Paonan-o kita nagios ha sugo han Dios nga isangyaw naton an maopay nga sumat?
21 Nababatian liwat naton an sugo ni Jehova nga magsangyaw. Ano an aton reaksyon? Pariho kan Amos ngan pariho han siyahan nga mga sumurunod ni Jesus, pinaagi han bulig ni Jehova maisugon nga nagyayakan kita han Iya pulong. (Buhat 4:23-31) An pagpersigir nga igin-aaghat han mga parakontra bisan an kawaray-interes hadton aton ginsasangyawan diri gud magpapahilom ha aton. Ha pagpakita hin kadasig pariho kan Amos, an mga Saksi ni Jehova ha bug-os nga kalibotan napapagios nga magpadayon ha maisugon nga pagpahayag han maopay nga sumat. May-ada kita responsabilidad nga pahamangnoan an mga tawo mahitungod han tiarabot nga paghukom ni Jehova. Ano an nahiuupod hito nga paghukom? Ito nga pakiana paghihisgotan ha masunod nga artikulo.
Paonan-o Mo Babatunon?
• Ilarom han ano nga mga kahimtang gintuman ni Amos an sugo ha iya han Dios?
• Pariho kan Amos, ano an angay naton isangyaw?
• Ano an sadang magin disposisyon naton ha pagsangyaw nga buruhaton?
• Kay ano nga an mga parakontra diri makakapaundang han aton pagsangyaw nga buruhaton?
[Mga Pakiana]
[Retrato ha pahina 10]
Ginpili han Dios hi Amos, usa nga parapangapon hin mga igos, nga buhaton an Iya buruhaton
[Retrato ha pahina 13]
Pariho kan Amos, maisugon nga iginpapasamwak mo ba an mensahe ni Jehova?