Pamilnga Niyo hi Jehova, an Parausisa han mga Kasingkasing
Pamilnga Niyo hi Jehova, an Parausisa han mga Kasingkasing
“Pangita kamo ha akon, ngan kamo mabubuhi.”—AMOS 5:4.
1, 2. Ano an iginpapasabot kon an Kasuratan nasiring nga hi Jehova “nagtatan-aw han kasingkasing”?
HI Jehova nga Dios nagsiring kan propeta Samuel: “An tawo nagtatan-aw han kinikita ha gawas, kondi hi Jehova nagtatan-aw han kasingkasing.” (1 Samuel 16:7) Paonan-o hi Jehova “nagtatan-aw han kasingkasing”?
2 Ha Kasuratan, an kasingkasing agsob nga ginagamit ha simboliko nga paagi ha pagrepresentar ha totoo nga pagkatawo han usa—an iya mga hingyap, an iya mga panhunahuna, an iya mga emosyon, ngan an iya mga pagbati. Salit kon an Biblia nasiring nga nakikita han Dios an kasingkasing, nangangahulogan ito nga nagkikita hiya lahos pa han panggawas nga mga hitsura ngan iginsisentro niya an iya atensyon ha kon ano gud an totoo nga pagkatawo han usa.
An Dios Nag-usisa han Israel
3, 4. Sumala ha Amos 6:4-6, ano an nagin kahimtang han napulo-ka-tribo nga ginhadian han Israel?
3 Han inobserbahan han Parausisa han mga kasingkasing an napulo-ka-tribo nga ginhadian han Israel ha panahon ni Amos, ano an Iya nakita? An Amos 6:4-6 nag-uunabi mahitungod han kalalakin-an nga “nahigda dida ha higdaan nga marpil, ngan nahimyang dida ha ira mga hundarigan.” Hira “nakaon han mga nati nga karnero han kapangon, ngan han mga nati nga baka.” Ito nga kalalakin-an “nagmumugna para ha ira hin mga turunggon han musika” ngan “nainom hin alaksiw dida ha mga panaksan.”
4 Ha siyahan nga pagkita, bangin maopay ini nga kiritaon. Ha kahimyang han ira mag-opay nga mga balay, an mga bahandianon nagpapahimulos han magrasa nga pagkaon ngan irinmon ngan naliliaw han maopay gud nga mga instrumento ha musika. May-ada liwat hira mga “higdaan nga marpil.” An mga arkeologo nakadiskobre hin mag-opay an pagkaukit nga mga marpil ha Samaria, an kapital nga siyudad han ginhadian han Israel. (1 Hadi 10:22) Bangin damu hini an iginpadukot ha mga muwebles ngan igin-adorno ha mga bungbong.
5. Kay ano nga nasubo an Dios ha mga Israelita ha panahon ni Amos?
5 Nasubo ba hi Jehova nga Dios nga an mga Israelita mahimyang nga nagkikinabuhi, nagpapahimulos han magrasa nga mga pagkaon ngan nainom hin maopay nga alaksiw, ngan namamati ha mag-opay nga musika? Syempre diri! Ha pagkamatuod, hura nga igintatagana niya an sugad nga mga butang basi malipay an tawo. (1 Timoteo 6:17) An nakapasubo kan Jehova amo an sayop nga mga hingyap han mga tawo, an maraot nga kahimtang han ira kasingkasing, an ira pagpasipara ha Dios, ngan an ira kawaray gugma ha mga igkasi-Israelita.
6. Ano an espirituwal nga kahimtang han Israel ha panahon ni Amos?
6 Nahipausa adton ‘mahimyang dida ha ira mga hundarigan, nakaon han mga nati nga karnero han panon, ngan nainom han alaksiw, ngan nagmumugna para ha ira hin mga turunggon han musika.’ Ito nga mga tawo ginpakianhan: “Iyo ba ginkuha ha iyo hunahuna an adlaw han kabungkagan?” Nasubo unta hira hinduro ha mga kahimtang ha Israel, kondi hira “waray masubo tungod han kasakitan ni Jose.” (Amos 6:3-6, NW) Bisan pa han kauswagan ha ekonomiya han nasud, nakita han Dios nga an katulinan ni Jose—o Israel—aada ha peligroso nga kahimtang ha espirituwal. Kondi, an mga tawo waray pagtagad nga nagpadayon ha ira adlaw-adlaw nga mga buruhaton. Damu nga mga tawo yana an pariho hito an paggios. Bangin kinakarawat nira nga nagkikinabuhi na kita ha makuri nga mga panahon, kondi basta diri hira personal nga apektado, diri hira nagtatagad ha kahimtang han iba ngan diri hira interesado ha espirituwal nga mga butang.
Israel—Usa nga Nasud nga Maraot an Kahimtang
7. Ano an mahitatabo kon an katawohan ha Israel diri sumugot ha mga pahamangno han Dios?
7 Iginhuhulagway hin matin-aw han libro nga Amos an usa nga nasud nga maraot an kahimtang, bisan pa kon mainuswagon ito pagkit-on. Tungod han ira kapakyas ha pagsunod ha mga pahamangno han Dios ngan pagtadong han ira panhunahuna, diri na hira pananalipdan ni Jehova kontra ha ira mga kaaway. Rarabuton hira han mga Asiryahanon tikang ha ira mag-opay nga mga higdaan nga marpil ngan dadanason hira ngadto ha pagkabihag. Waray na an ira mahimyang nga pagkinabuhi!
8. Paonan-o an Israel nahingada ha maraot nga kahimtang ha espirituwal?
8 Paonan-o an mga Israelita nahingada hito nga kahimtang? Nagtikang ini nga kahimtang han 997 A.K.P., han sinaliwnan hi Hadi Salomon han iya anak nga hi Rehoboam ngan an napulo nga tribo han Israel binulag ha mga tribo ni Juda ngan Benjamin. An siyahan nga hadi han napulo-ka-tribo nga ginhadian han Israel amo hi Jeroboam I, “an anak nga lalaki ni Nebat.” (1 Hadi 11:26) Kinumbinse ni Jeroboam an katawohan nga iya nasasakopan nga makukurian hinduro hira kon magbibiyahe ngadto ha Jerusalem basi magsingba kan Jehova. Kondi, diri totoo nga interesado hiya ha kaopayan han katawohan. Lugod, nangalimbasog hiya ha pagpanalipod han iya kalugaringon nga kaopayan. (1 Hadi 12:26) Nahadlok hi Jeroboam nga kon magpapadayon an mga Israelita pagkadto ha templo ha Jerusalem para ha tinuig nga mga piyesta ha pagpasidungog kan Jehova, maabot an panahon nga an ira pagkamaunungon mababalhin ngadto ha ginhadian han Juda. Tungod kay karuyag ni Jeroboam nga mapugngan ini, naghimo hiya hin duha nga baka nga bulawan, an usa ha Dan ngan an usa pa ha Betel. Tungod hini an pagsingba ha baka nagin relihiyon han Estado ha ginhadian han Israel.—2 Kronikas 11:13-15.
9, 10. (a) Ano nga relihiyoso nga mga selebrasyon an gin-organisa ni Hadi Jeroboam I? (b) Paonan-o gintagad han Dios an mga piyesta nga ginbuhat ha Israel ha mga panahon ni Hadi Jeroboam II?
9 Hi Jeroboam nangalimbasog ha paghatag ha bag-o nga relihiyon hin dagway han pagin talahuron. Nag-organisa hiya hin relihiyoso nga mga selebrasyon nga baga in pariho ha mga piyesta nga ginbuhat ha Jerusalem. Ha 1 Hadi 12:32, aton mababasa: “Hi Jeroboam naghimo hin piyesta ha ikawalo ka bulan, ha ikanapulo kag lima ka adlaw han bulan, pariho han piyesta nga didto ha Juda, ngan hiya nakadto ha halaran; ini binuhat niya didto ha Betel.”
10 Hi Jehova waray gud umuyon hito nga palso nga relihiyoso nga mga piyesta. Iya iginpatin-aw ito pinaagi kan Amos paglabay hin sobra usa ka siglo durante han pagmando ni Jeroboam II, nga nagin hadi han napulo-ka-tribo nga ginhadian han Israel han mga 844 A.K.P. (Amos 1:1) Sumala ha Amos 5:21-24, an Dios nagsiring: “Ako nangangalas, ako nagtatamay han iyo mga piyesta, ngan diri ako malilipay ha iyo mga mahal nga katirok. Oo, bisan kamo maghalad ha akon han iyo mga halad nga sinunog ngan han iyo mga halad nga karaunon, diri ako makarawat ha ira; diri man ako magtatagad han mga halad ha pakigdait han iyo magtambok nga mga kahayopan. Kuhaon mo tikang ha akon an aringasa han imo mga kanta; kay diri ako mamamati han arangay nga tingog han imo mga rabel. Kondi paawasa an kasubayan sugad hin mga tubig; ngan an pagkamatadong sugad hin makusog nga salog.”
Mga Pagkapariho Yana nga Panahon
11, 12. Ano an mga pagkapariho han pagsingba ha kadaan nga Israel ngan han Kakristianohan?
11 Matin-aw, gin-usisa ni Jehova an mga kasingkasing hadton nakikigbahin ha mga piyesta han Israel ngan iya iginsalikway an ira mga selebrasyon ngan mga halad. Ha sugad man nga paagi yana, iginsasalikway han Dios an pagano nga mga selebrasyon han Kakristianohan, sugad han Pasko ngan Easter o Pasko ha Pagkabanhaw. Para ha mga magsiringba ni Jehova, diri puydi magkaupod an pagkamatadong ngan an pagkamatinalapason, diri puydi magtampo an kalamrag ngan kasisidman.—2 Korinto 6:14-16.
12 May-ada iba pa nga mga pagkapariho ha pagsingba nga ginbuhat han mga Israelita nga nagsingba ha baka ngan han ginbubuhat ha Kakristianohan. Bisan kon an iba nga nag-aangkon nga mga Kristiano nakarawat han kamatuoran han Pulong han Dios, an pagsingba mismo han Kakristianohan diri tungod han putli nga gugma ha Dios. Kon totoo nga nahigugma hira ha Dios, magsisingba unta hira kan Jehova “ha espiritu ngan ha kamatuoran” tungod kay ito an klase han pagsingba nga nakakalipay ha iya. (Juan 4:24) Dugang pa, an Kakristianohan diri ‘nagpapaawas han kasubayan sugad hin mga tubig, ngan han pagkamatadong sugad hin makusog nga salog.’ Lugod, padayon nga ira ginbabalewaray an mga kinahanglanon han Dios ha moral. Ira kinukonsinte an pornikasyon ngan iba pa nga seryoso nga mga sala ngan inuuyonan pa ngani an pag-asawa han mga homoseksuwal!
“Higugmaa an Maopay”
13. Kay ano nga kinahanglan sundon naton an mga pulong han Amos 5:15?
13 Ha ngatanan nga naghihingyap magsingba kan Jehova ha kinakarawat nga paagi, hiya nasiring: “Dumti an maraot, ngan higugmaa an maopay.” (Amos 5:15) An gugma ngan pagdumot marig-on nga mga emosyon nga nagtitikang ha simboliko nga kasingkasing. Tungod kay an kasingkasing malimbungon, kinahanglan buhaton naton an ngatanan nga mahihimo naton ha pagpanalipod hito. (Proberbios 4:23; Jeremias 17:9) Kon tugotan naton an aton kasingkasing nga magpatubo hin sayop nga mga hingyap, bangin magtikang kita maghigugma ha maraot ngan mangalas ha maopay. Ngan kon tatagbawon naton an sugad nga mga hingyap pinaagi han pagbuhat hin sala, an ngatanan nga pagpakita hin duro nga kadasig ha pag-alagad diri magpapahiuli ha aton ha pag-uyon han Dios. Salit mag-ampo kita para han bulig han Dios basi ‘dumtan an maraot, ngan higugmaon an maopay.’
14, 15. (a) Ha Israel, hin-o an mga nagbuhat hin maopay, kondi paonan-o hira gintrato han iba? (b) Paonan-o naton madadasig adton aada ha bug-os-panahon nga pag-alagad yana?
14 Diri ngatanan nga mga Israelita nagbuhat hin maraot ha paniplatan ni Jehova. Pananglitan, hi Hosea ngan hi Amos ‘naghigugma han maopay’ ngan matinumanon nga nag-alagad ha Dios sugad nga mga propeta. An iba sinsero nga nagsaad ha pagkinabuhi sugad nga mga Nasareo. Ha panahon han ira pagin Nasareo, waray hira gumamit hin mga produkto han balagon han ubas, labi na an alaksiw. (Numeros 6:1-4) Paonan-o gintagad han iba nga mga Israelita an pagsakripisyo ha kalugaringon hito nga mga magburuhat han maopay? An makangangalas nga baton para hito nga pakiana nagbubuhayhag han dunot nga kahimtang ha espirituwal han nasud. An Amos 2:12 nasiring: “Iyo tinagan an mga Nasareo hin alaksiw ha pag-inom, ngan sinugo an mga manaragna, ha pagsiring: Ayaw panagna.”
15 Ha pakakita han matinumanon nga susbaranan han mga Nasareo ngan han mga propeta, naawod unta adton mga Israelita ngan nagbag-o unta han ira mga buhat. Lugod, diri-mahigugmaon nga nangalimbasog hira nga paluyahon an mga maunungon ha paghimaya ha Dios. Diri gud naton aghaton an mga igkasi-Kristiano nga mga payunir, mga misyonero, nagbibiyahe nga mga paramangno, o mga membro han pamilya han Bethel nga umundang ha ira bug-os-panahon nga pag-alagad basi la bumalik ha tinatawag nga normal nga kinabuhi. Lugod, aton dasigon hira nga magpadayon ha ira maopay nga buhat!
16. Kay ano nga an mga Israelita maopay an kahimtang ha espirituwal ha panahon ni Moises kay ha panahon ni Amos?
16 Bisan kon damu nga mga Israelita an nagpahimulos han tagbaw ha materyal nga pagkinabuhi ha panahon ni Amos, hira “diri manggaranon ha Dios.” (Lukas 12:13-21) An ira mga kaapoy-apoyan manna la an kinaon ha kamingawan ha sulod hin 40 ka tuig. Waray hira magpiyesta ha magtambok nga mga baka o mahimyang nga hinundarig ha mga higdaan nga marpil. Kondi, hi Moises husto nga nagsiring ha ira: “Hi Jehova nga imo Dios nagbendisyon ha imo ha ngatanan nga buhat han imo kamot. . . . Ini nga kap-atan ka tuig hi Jehova nga imo Dios nag-upod ha imo; waray nakulang ha imo.” (Deuteronomio 2:7) Oo, an mga Israelita ha kamingawan may-ada pirme han mga butang nga ira gud ginkinahanglan. Pinakaimportante ha ngatanan, may-ada hira han gugma, panalipod, ngan bendisyon han Dios!
17. Kay ano nga giniyahan ni Jehova an kadaan nga mga Israelita pakadto ha Tuna nga Iginsaad?
17 Ginpahinumdom ni Jehova an mga kadungan-dungan ni Amos nga Iya gindara an ira mga kaapoy-apoyan ngadto ha Tuna nga Iginsaad ngan binuligan hira nga mawara an ngatanan nga ira mga kaaway. (Amos 2:9, 10) Kondi, kay ano nga giniyahan han Dios adton kadaan nga mga Israelita paggawas ha Ehipto ngan pakadto ha tuna nga iginsaad? Basi ba mahimyang nga magkinabuhi hira ngan isalikway an ira Maglalarang? Diri! Lugod, iya ginbuhat ito basi makagsingba hira ha iya sugad nga may kagawasan ngan limpyo ha espirituwal nga katawohan. Kondi an mga umurukoy ha napulo-ka-tribo nga ginhadian han Israel waray mangalas ha maraot ngan maghigugma ha maopay. Lugod, ira ginhimaya an ginuhitan nga mga imahen, diri hi Jehova nga Dios. Makaarawod gud!
Hi Jehova Makikighusay
18. Kay ano ginluwas kita ni Jehova ha espirituwal nga paagi?
18 Diri igbabalewaray han Dios an makaarawod nga paggawi han mga Israelita. Iya iginpatin-aw an iya panhunahuna han hiya nagsiring: “Ako maduaw ngada ha iyo han ngatanan niyo nga karat-an.” (Amos 3:2) Ito nga mga pulong sadang makabulig ha aton nga pamalandungon an aton mismo katalwasan tikang ha pagkauripon ha moderno nga Ehipto, inin maraot nga sistema han mga butang yana. Gintalwas kita ni Jehova ha espirituwal nga paagi diri basi makagpadayon kita ha hakugnon nga mga tumong. Lugod, iya ginbubuhat ini basi makagdayaw kita ha iya hin kinasingkasing sugad nga may kagawasan nga mga tawo nga nagbubuhat han limpyo nga pagsingba. Ngan kita ngatanan may baratunon kon paonan-o naton ginagamit an aton hatag-han-Dios nga kagawasan.—Roma 14:12.
19. Sumala ha Amos 4:4, 5, ano an ginhigugma han kadam-an nga mga Israelita?
19 Makasurubo, an mapwersa nga mensahe nga iginpasamwak ni Amos ginbalewaray han kadam-an nga mga umurukoy ha Israel. Iginbuhayhag han propeta an kahimtang han ira kasingkasing nga may sakit ha espirituwal pinaagi hini nga mga pulong nga iginrekord ha Amos 4:4, 5: “Kadi kamo ha Betel, ngan pagtalapas; ngadto ha Gilgal, ngan pagpadamu han pagtalapas; . . . kay ini makakalipay ha iyo, O kamo mga anak han Israel.” An mga Israelita waray magpatubo hin husto nga mga hingyap. Waray nira panalipdi an ira mga kasingkasing. Sugad nga resulta, kadam-an ha ira an nagtikang maghigugma ha maraot ngan mangalas ha maopay. Waray gud magbag-o adton magtig-a nga mga magsiringba ha baka. Hi Jehova makikighusay ha ira, ngan magpapadayon hira nga makasasala tubtob ha ira kamatay!
20. Paonan-o an usa makakagpadayon ha pagbuhat uyon ha Amos 5:4?
20 Sigurado nga diri masayon para ha bisan hin-o nga naukoy ha Israel hiton nga panahon an pagpabilin nga matinumanon kan Jehova. Makuri an paglangoy nga nakontra ha sulog, siring pa, sugad han hinbabaroan gud han mga Kristiano yana, batan-on man o lagas. Kondi, an gugma ha Dios ngan an hingyap nga lipayon hiya nagpagios gud ha iba nga mga Israelita nga buhaton an totoo nga pagsingba. Iginpaabot ni Jehova ha ira an mahigugmaon nga imbitasyon nga aada ha Amos 5:4: “Pangita kamo ha akon, ngan kamo mabubuhi.” Yana, ha pariho nga paagi an Dios nagpapakita hin kalooy ha mga nagbabasol ngan namimiling ha iya pinaagi han pagkuha hin husto nga kahibaro ha iya Pulong ngan katapos, ha pagbuhat han iya kaburut-on. Diri masayon an pagpadayon hini, kondi an pagbuhat hito nagtutugway ngadto ha kinabuhi nga waray kataposan.—Juan 17:3.
Kauswagan Bisan pa han Kagutom ha Espirituwal
21. Ano nga kagutom an nahitatabo hadton diri nagbubuhat han totoo nga pagsingba?
21 Ano an inabot ngada hadton waray sumuporta ha totoo nga pagsingba? Girarauti nga klase hin kagutom—espirituwal nga kagutom! “An mga adlaw maabot,” nasiring an Soberano Ginoo nga hi Jehova, “nga ako magpapadara hin kagutoman ngada ha tuna, diri an kagutoman hin tinapay, o kauhaw hin tubig, kondi hin pamati han mga pulong ni Jehova.” (Amos 8:11) An Kakristianohan nag-aantos han sugad nga espirituwal nga kagutom. Kondi an mga tangkod-an-kasingkasing nga mga membro hito nakakakita han espirituwal nga kahuraan han katawohan han Dios ngan nasulod hira ngada ha organisasyon ni Jehova. An magkaiba nga kahimtang ha Kakristianohan ngan ha nahitatabo ha totoo nga mga Kristiano husto nga iginpapasabot han mga pulong ni Jehova: “Kitaa, an akon mga surugoon mangangaon, kondi kamo panggugutumon; kitaa, an akon mga surugoon manginginom, kondi kamo pangunguhawon; kitaa, an akon mga surugoon magkakalipay, kondi kamo pagpapakaalohan.”—Isaias 65:13.
22. Kay ano nga may-ada kita basihan nga magrayhak?
22 Sugad nga mga surugoon ni Jehova, inaapresyar ba naton an espirituwal nga mga tagana ngan mga bendisyon ha aton? Kon gin-aadman naton an Biblia ngan an Kristiano nga mga publikasyon ngan natambong ha aton mga katirok, mga asembleya, ngan mga kombensyon, tinuod nga karuyag naton magsinggit ha kalipay tungod han maopay nga kahimtang han aton kasingkasing. Narayhak kita tungod ha matin-aw nga pagsabot naton ha Pulong han Dios, upod na an giniyahan han Dios nga tagna ni Amos.
23. Ano an pinahihimulosan hadton naghihimaya ha Dios?
23 Para ha ngatanan nga tawo nga nahigugma ha Dios ngan naruruyag maghimaya ha iya, an tagna ni Amos may-ada mensahe nga naghahatag hin paglaom. Anoman an aton kahimtang ha panginabuhi yana o anoman nga mga kakurian an aton naieksperyensyahan dinhi hinin masamok nga kalibotan, kita nga nahigugma ha Dios nagpapahimulos han iya mga bendisyon ngan han gimaopayi nga espirituwal nga pagkaon. (Proberbios 10:22; Mateo 24:45-47) Salit, an ngatanan nga himaya aton iginhahatag ha Dios, nga hura nga nagtatagana han ngatanan nga mga butang para ha aton kapulsanan. Salit, hinaot magin determinado kita ha paghatag ha iya han aton kinasingkasing nga pagdayaw tubtob ha kadayonan. Ito an aton magigin makalilipay nga pribilehiyo kon aton pamilngon hi Jehova, an Parausisa han mga kasingkasing.
Paonan-o Mo Babatunon?
• Ano an mga kahimtang ha Israel ha panahon ni Amos?
• An kahimtang han mga buruhaton ha napulo-ka-tribo nga ginhadian han Israel kapariho ha ano yana nga panahon?
• Ano nga igintagna nga kagutom an nahitatabo yana, kondi hin-o an diri apektado hito?
[Mga Pakiana]
[Mga Retrato ha pahina 21]
Damu nga mga Israelita an mahimyang nga nagkinabuhi kondi waray magpahimulos han espirituwal nga kauswagan
[Retrato ha pahina 23]
Dasiga an bug-os-panahon nga mga surugoon nga magpadayon ha ira maopay nga buhat
[Retrato ha pahina 24, 25]
Waray espirituwal nga kagutom dida ha malipayon nga katawohan ni Jehova