An Berleburg nga Biblia

AN Pietismo usa nga relihiyoso nga grupo nga naorganisa ha sulod han Lutherano nga Iglesia ha Alemanya han ika-17 ngan ika-18 ka siglo. An pipira nga sumurunod hini nga grupo ginyubit o ginpersigir pa ngani tungod han ira mga gintotoohan. An pipira nga mga eskolar han Pietismo dinangop ha Berleburg, mga 150 kilometros ha norte han Frankfurt am Main. Gintagan hira hin proteksyon han usa nga opisyal hito nga lugar, hi Konde Casimir von Wittgenstein Berleburg, nga hitaas an pagtagad ha relihiyon. An presensya hini nga mga magsarangyaw ngan mga eskolar ha Berleburg nagresulta ha usa ka bag-o nga hubad han Biblia, nga kilala yana sugad nga an Berleburg nga Biblia. Kay ano nga nagkaada hini nga hubad?

Usa han mga dinangop amo hi Johann Haug, nga napiritan ha pagbaya ha iya balay ha Strasbourg tungod kay diri hiya tinatagan han mga teologo ha ira lugar hin kagawasan nga pariho han kanan iba. Hi Haug usa nga eskolar nga hitaas an edukasyon ngan damu an hinbabaroan nga yinaknan. Iya ginsumatan an iya mga igkasi-eskolar ha Berleburg mahitungod han iya duro nga hingyap ha “pagtagana hin putli gud nga hubad han Biblia, ha pagtadong han hubad ni Luther, ha paghubad han kahulogan sumala gud ha nahisurat ha Pulong han Dios ngan sumala ha totoo nga kahulogan hito.” (Die Geschichte der Berlenburger Bibel [An Kasaysayan han Berleburg nga Biblia]) An tumong amo an paghimo hin Biblia nga may-ada mga eksplikasyon ngan mga komentaryo, ngan kinahanglan hisabtan ito han ordinaryo nga mga tawo. Ginhangyo ni Haug an bulig han mga eskolar ha iba nga mga nasud ha Europa, ngan gintrabaho niya an proyekto ha sulod hin 20 ka tuig. Iginpublikar an Berleburg nga Biblia tikang han 1726. Tungod han damu nga mga komentaryo hito, inabot ito hin walo nga tomo.

May-ada gud pipira nga makapainteres nga mga punto an Berleburg nga Biblia. Pananglitan, an Eksodo 6:2, 3 mababasa: “Dugang pa an Dios nakiistorya kan Moises ngan nagsumat ha iya: Ako amo an GINOO! Ngan nagpakita ako kan Abraham/kan Isaak ngan kan Jakob/sugad nga usa nga pinakagamhanan nga Dios: kondi ha akon ngaran nga JEHOVA waray ako magpakilala ha ira.” Usa nga komentaryo an nagsasaysay: “An ngaran nga JEHOVA . . . , an ngaran nga iginbulag/o/an igindeklara nga ngaran.” An personal nga ngaran han Dios, nga Jehova, mababasa liwat ha mga komentaryo ha Eksodo 3:15 ngan Eksodo 34:6.

Salit an Berleburg nga Biblia nagin usa ha damu nga magkasunod-sunod nga mga Biblia ha Aleman nga yinaknan nga naggamit han ngaran nga Jehova ha mga bersikulo man, ha mga footnote, o ha mga komentaryo. Usa han mas moderno nga mga hubad nga naghahatag hin husto nga dungog ha personal nga ngaran han Dios amo an New World Translation of the Holy Scriptures, nga iginpublikar han mga Saksi ni Jehova.