Istorya han Kinabuhi

Gin-gamit Namon an Amon Pabag-o-bag-o nga mga Kahimtang ha Pagsangyaw ha Kahigrayoan

IGINSUMAT NI RICARDO MALICSI

Han nawad-an ako hin trabaho tungod han akon pagin neutral sugad nga Kristiano, kami han akon pamilya naghangyo kan Jehova nga buligan kami ha pagplano han amon kabubuwason. Ha amon pag-ampo, iginpahayag namon an amon hingyap nga pauswagon an amon ministeryo. Waray pag-iha katapos hito, gintikangan namon an pagbarobalhin, nga tungod hito nahingadto kami ha walo nga langyaw nga mga nasud ha duha nga kontinente. Sugad nga resulta, nabuhat namon an amon ministeryo ha kahigrayoan.

NATAWO ako ha Pilipinas han 1933, ha usa nga pamilya nga kaapi han mga Pilipinista. An ngatanan nga 14 nga membro han amon pamilya kaapi hito nga iglesia. Han mga 12 anyos an akon edad, nag-ampo ako ha Dios nga giyahan niya ako ngadto ha totoo nga relihiyon. Iginpalista ako han usa han akon mga maestro ha usa nga klase ha relihiyon, ngan nagin debotado ako nga Katoliko. Diri gud ako napalya ha pagkumpisal kon Sabado ngan ha Misa kon Domingo. Kondi, hinay-hinay nga nagin diri-tagbaw ako ngan nagtikang magruhaduha. Nagupong ako ha mga pakiana mahitungod ha kon ano an nahitatabo ha mga tawo ha kamatay nira ngan mahitungod han naglalaga nga impyerno ngan han Trinidad. Hamabaw la ngan diri makapatagbaw an mga baton han mga lider han relihiyon.

Nakakarawat Ako hin Makapatagbaw nga mga Baton

Samtang naeskwela ako ha kolehiyo, inapi ako ha usa nga praternidad, nga tungod hito nahidabi ako ha pakig-away, paghuygo, pagsigarilyo, ngan iba pa  nga maraot nga mga buhat. Usa ka gab-i, nakilala ko an iroy han usa han akon mga kaklase. Usa hiya han mga Saksi ni Jehova. Iginpakiana ko ha iya an amo gihapon nga mga pakiana nga akon na iginpakiana ha akon mga magturutdo ha relihiyon. Gin-gamit niya an Biblia ha pagbaton ha ngatanan ko nga mga pakiana, ngan nakombinse ako nga an iya ginsiring amo an kamatuoran.

Pinalit ako hin Biblia ngan nagtikang pag-adman ito kaupod han mga Saksi. Waray pag-iha natambong na ako ha ngatanan nga mga katirok han mga Saksi ni Jehova. Ha pagsunod ha maaramon nga sagdon han Biblia nga “an magraot nga mga kaupod nakakadunot ha mga mag-opay nga batasan,” inundang ako ha pakig-upod ha akon imoral nga kasangkayan. (1 Korinto 15:33) Nakabulig ini ha akon nga mag-uswag ha akon pag-aram ha Biblia ngan magdedikar han akon kalugaringon kan Jehova ha urhi. Katapos han akon bawtismo han 1951, nag-alagad ako sugad nga bug-os-panahon nga ministro (payunir) ha sulod hin pipira ka panahon. Katapos, han Disyembre 1953, ginpakaslan ko hi Aurea Mendoza Cruz, nga nagin akon kapadis ha bug-os nga kinabuhi ngan matinumanon nga igkasi-magburuhat ha ministeryo.

Baton ha Amon mga Pag-ampo

Karuyag gud namon magin mga payunir. Kondi, waray dayon matuman an amon hingyap nga mag-alagad kan Jehova hin dugang pa. Bisan pa hito, waray kami umundang ha paghangyo kan Jehova nga mag-abri hin mga oportunidad ha pag-alagad ha iya. Pero makuri an amon kinabuhi. Bisan pa hito, gintipigan namon ha hunahuna an amon espirituwal nga mga tumong, ngan ha edad nga 25, ginpili ako nga magin congregation servant, an nangunguna nga paramangno ha usa nga kongregasyon han mga Saksi ni Jehova.

Samtang nag-uuswag an akon kahibaro ha Biblia ngan mas nasasabtan ko an mga prinsipyo ni Jehova, nasantop ko nga an akon trabaho supak ha akon basado-ha-konsensya nga prinsipyo sugad nga neutral nga Kristiano. (Isaias 2:2-4) Nagdesisyon ako nga umundang. Nagin usa ini nga pagsari ha amon pagtoo. Paonan-o ko maihahatag an mga panginahanglan han akon pamilya? Dinaop na liwat kami kan Jehova ha pag-ampo. (Salmo 65:2) Iginsumat namon ha iya an amon mga nababarak-an ngan mga nahahadlokan, kondi iginpahayag liwat namon ha iya an amon hingyap nga mag-alagad ha lugar diin mas daku an panginahanglan hin mga magsarangyaw han Ginhadian. (Filipos 4:6, 7) Diri gud kami maaram nga damu kalain nga mga oportunidad an magigin abrido para ha amon!

Nagtikang an Amon Pagbarobalhin

Han Abril 1965, ginkarawat ko an usa nga trabaho sugad nga superbisor ha pagtalwas han mga eruplano nga nadidisgrasya ngan nasusunog ha Vientiane International Airport, ha Laos, salit binalhin kami ngadto. May-ada 24 nga mga Saksi ha syudad han Vientiane, ngan nalipay kami ha pagsangyaw kaupod han mga misyonero ngan han pipira la nga kabugtoan nga taga-didto. Ha urhi, iginbalhin ako ha Udon Thani Airport, ha Thailand. Waray pa hadto mga Saksi ha Udon Thani. Kami la nga pamilya an nagkakatirok kada semana. Nagsasangyaw kami ha balay-balay, naghihimo hin mga pagbalik bisita, ngan nagdudumara hin mga pag-aram ha Biblia.

Amon nahinumdoman an sagdon ni Jesus ha iya mga disipulo nga sadang hira ‘mamunga hin damu nga mga bunga.’ (Juan 15:8) Salit nagin determinado kami nga sundon an ira susbaranan ngan nagpadayon kami ha pagpasamwak han maopay nga sumat. Waray pag-iha nagpahimulos kami hin mag-opay nga mga resulta. Ginkarawat han usa nga Thai nga daragita an kamatuoran ngan nagin espirituwal nga bugto namon. Duha nga taga-Amerika del Norte an nagkarawat han kamatuoran ngan ha urhi nagin Kristiano nga mga tigurang. Ha sulod hin sobra napulo ka tuig, nagpadayon kami ha pagsangyaw han maopay nga sumat ha norte nga bahin han Thailand. Nalipay gud kami han hinbaroan namon nga may-ada na yana kongregasyon ha Udon Thani! Padayon pa gihapon nga namumunga an iba han mga liso han kamatuoran nga amon igintanom.

Makasurubo la ugaring kay kinahanglan bumalhin na liwat kami, ngan amon igin-ampo nga buligan kami han “Ginoo han babrion” nga makapadayon ha pakigbahin ha pagsangyaw nga buruhaton. (Mateo 9:38) Iginbalhin kami ha Tehran, an kapital han Iran. Durante adto ha panahon han pagmando han Shah.

Pagsangyaw ha Makuri nga mga Teritoryo

Pag-abot namon ha Tehran, ginbiling dayon namon an amon espirituwal nga kabugtoan. Nakig-upod kami ha usa ka gutiay nga grupo han mga Saksi nga tikang ha 13 kalain nga mga nasud. Kinahanglan magpahiuyon kami basi maisangyaw an maopay nga sumat ha Iran. Bisan kon waray kami makaeksperyensya  hin direkta nga pagkontra, kinahanglan magin maikmat kami.

Tungod han eskedyol han trabaho han mga interesado, usahay kinahanglan dumarahon namon an mga pag-aram ha Biblia ha katutnga han gab-i o maagahon na—tubtob ha temprano ha aga. Bisan pa hito, malipayon gud kami nga makita an bunga hito nga pagkamaduruto! Damu nga Pilipino ngan Koreano nga mga pamilya an nagkarawat han Kristiano nga kamatuoran ngan nagdedikar han ira kalugaringon ngadto kan Jehova.

Ha Dhaka, Bangladesh an akon sunod nga toka ha trabaho. Inabot kami didto han Disyembre 1977. Usa pa ini nga nasud diin diri masayon buhaton an aton pagsangyaw nga buruhaton. Kondi, pirme namon ginhuhunahuna nga kinahanglan magpabilin kami nga aktibo. Pinaagi ha giya han espiritu ni Jehova, nakabiling kami hin damu nga mga pamilya han nag-aangkon nga mga Kristiano. An iba ha ira nauuhaw ha makarepresko nga mga tubig han kamatuoran nga hiaagian ha Baraan nga Kasuratan. (Isaias 55:1) Sugad nga resulta, nakagtikang kami hin damu nga mga pag-aram ha Biblia.

Gintipigan namon ha hunahuna nga kaburut-on han Dios nga “an ngatanan nga mga tawo maluwas.” (1 Timoteo 2:4) Maopay na la nga waray nagsari ha paghatag ha amon hin mga problema. Basi mawara an bisan ano nga sayop nga panhunahuna han mga tawo, ginsiguro namon nga makiistorya kami ha makisangkayon hinduro nga paagi. Pariho kan apostol Pablo, nangalimbasog kami nga magin mapauyon-uyon ha “ngatanan nga mga butang, tungod ha ngatanan nga mga tawo.” (1 Korinto 9:22) Kon ginpapakianhan kami kon kay ano nga nabisita kami, iginsasaysay namon ito ha buotan nga paagi, ngan naobserbahan namon nga makisangkayon an kadam-an.

Ha Dhaka iginkita namon an usa nga Saksi nga taga-didto ngan gindasig hiya nga umupod ha amon ha Kristiano nga mga katirok ngan ha urhi ha pagsangyaw. Katapos, an akon asawa nagdumara hin pag-aram ha Biblia ha usa ka pamilya ngan gin-imbitar hira ha amon mga katirok. Tungod han mahigugmaon-nga-pagkabuotan ni Jehova, nagin Saksi iton bug-os nga pamilya. Ha urhi, an ira duha nga anak nga babaye binulig ha paghubad hin mga literatura ha Biblia ngadto ha Bengali, ngan ha paglabay han panahon damu han ira mga paryente an kumilala liwat kan Jehova. Damu nga iba pa nga mga estudyante ha Biblia an nagkarawat han kamatuoran. An kadam-an ha ira nag-aalagad yana sugad nga mga tigurang o mga payunir.

Tungod kay an Dhaka usa nga syudad nga daku hinduro an populasyon, amon gin-aghat an pipira han mga membro han amon pamilya nga buligan kami ha pagsangyaw. Naruyag an pipira ha ira ngan inupod ha amon ha Bangladesh. Malipayon gud kami ngan mapasalamaton hinduro kan Jehova tungod han amon oportunidad nga makigbahin ha pagsangyaw han maopay nga sumat dida hito nga nasud! Han magtikang kami may-ada la usa ka tawo, kondi yana may-ada na duha nga kongregasyon ha Bangladesh.

Han Hulyo 1982, kinahanglan na kami bumaya ha Bangladesh. Nagtatangis kami han amon ginbayaan an kabugtoan. Waray pag-iha katapos hito, nakakarawat ako hin trabaho ha Entebbe International Airport, ha Uganda, ngan didto kami nag-ukoy ha sulod hin upat ka tuig ngan pito ka bulan. Ano an amon mahihimo ha pagpasidungog han harangdon nga ngaran ni Jehova dida hini nga nasud?

Pag-alagad kan Jehova ha Este nga Aprika

Pag-abot namon ha Entebbe International Airport, usa nga drayber an nagtapo ha amon nga mag-asawa basi idul-ong kami ha amon uukyan. Samtang nabaya kami ha paluparan, nagtikang ako magsangyaw ha drayber mahitungod han Ginhadian han Dios. Iya ako ginpakianhan: “Usa ka ba han mga Saksi ni Jehova?” Han binaton ako hin oo, an drayber nagsiring: “An usa han iyo kabugtoan nagtatrabaho ha control tower.” Ginhangyo ko dayon hiya nga idul-ong ako didto. Iginkita namon an bugto, nga nalipay hinduro nga makita kami, ngan ginhimo an mga  kahikayan ha pagkaada hin mga katirok ngan pag-alagad ha kanataran.

Hito nga panahon may-ada la 228 nga magwarali han Ginhadian ha Uganda. Upod an duha nga kabugtoan ha Entebbe, nagtanom kami hin mga liso han kamatuoran durante han amon siyahan nga tuig. Tungod kay mahilig magbasa an mga tawo didto, nakapahamutang kami hin damu nga mga literatura, upod na an ginatos nga mga magasin. Amon ginhangyo an mga kabugtoan tikang ha Kampala, an kapital, nga buligan kami pagsangyaw ha teritoryo han Entebbe durante han mga kataposan han semana. Ha akon siyahan nga pahayag publiko, lima an tinambong—upod na ako.

Ha paglabay han sunod nga tulo ka tuig, naeksperyensyahan namon an pipira han pinakamakalilipay nga mga takna han amon kinabuhi, ha pakakita nga nagios na ngan madagmit nga nag-uuswag adton amon mga gintutdoan. (3 Juan 4) Ha usa nga sirkito nga asembleya, unom han amon mga estudyante ha Biblia an nabawtismohan. Damu ha ira an nagsiring nga nadasig hira nga sumulod ha bug-os-panahon nga pag-alagad tungod kay nakita nira nga nagpapayunir kami, bisan kon bug-os-panahon an amon mga trabaho.

Nasantop namon nga puydi liwat magin mabungahon nga teritoryo an amon gintatrabahoan. Ha usa nga okasyon, gindaop ko an usa nga bombero ha paluparan ngan iginsumat ha iya an mahitungod han basado-ha-Biblia nga paglaom nga kinabuhi ha paraiso nga tuna. Tikang ha iya mismo Biblia, iginpakita ko ha iya nga an masinugtanon nga katawohan magkikinabuhi nga mamurayawon ngan may pagkaurosa, nga diri na nag-aantos tungod han kakablas, kawaray-balay, girra, sakit, o kamatayon. (Salmo 46:9; Isaias 33:24; 65:21, 22; Pahayag 21:3, 4) Han pakabasa hini ha iya kalugaringon nga Biblia, naaghat an iya interes. Natikangan dayon an usa nga pag-aram ha Biblia. Tinambong hiya ha ngatanan nga mga katirok. Waray pag-iha iya igindedikar an iya kalugaringon ngadto kan Jehova ngan nabawtismohan. Ha urhi inupod hiya ha amon ha bug-os-panahon nga ministeryo.

Duha ka beses nga nagkaada girra sibil ha Uganda samtang naukoy kami didto, kondi waray ito makapaundang han amon espirituwal nga mga buruhaton. An mga ginsusustentohan han mga nagtatrabaho para ha internasyonal nga mga ahensya iginbalhin ha Nairobi, Kenya, ha sulod hin unom ka bulan. Kami nga mga nahibilin ha Uganda nagpadayon ha amon Kristiano nga mga katirok ngan ha pagsangyaw nga buruhaton, kondi kinahanglan magin maaramon la kami ngan maikmat.

Han Abril 1988, natapos an akon trabaho ngan binalhin na liwat kami. Ginbayaan namon an Kongregasyon ha Entebbe nga may hilarom nga katagbaw mahitungod han mga pag-uswag didto ha espirituwal. Han Hulyo 1997, nagkaada kami higayon nga mabisita utro an Entebbe. Hito nga panahon, nag-aalagad na sugad nga mga tigurang an pipira han amon mga estudyante ha Biblia hadto. Nalipay gud kami ha pakakita nga 106 an tinambong ha Pahayag Publiko!

Pagbalhin Ngadto ha Teritoryo nga Waray Pa Gud Masangyawi

Makakaagi pa ba kami hin bag-o nga mga oportunidad? Oo, ha Mogadishu International Airport, ha Somalia, an akon sunod nga kontrata ha trabaho. Determinado kami nga gamiton hin maopay inin bag-o nga oportunidad ha pag-alagad ha teritoryo nga waray pa gud masangyawi.

An kadam-an han amon nasasangyawan amo la adton mga empleyado ha embasiya, mga nangingimpleyo nga Pilipino, ngan iba pa nga mga langyawanon. Ha merkado namon hira agsob igkita. Naghikay liwat kami hin makisangkayon nga mga pagbisita ha ira mga balay. Pinaagi han pagtarampo han kaabtik, pagin listo ha paghimo hin mga paagi, kaaram, ngan bug-os nga pagsarig kan Jehova, naisumat namon ha iba an mga kamatuoran ha Biblia, ngan namunga ini dida hadton tikang ha magkalainlain  nga mga nasyonalidad. Katapos hin duha ka tuig, binaya kami ha Mogadishu—antes gud magtikang an girra didto.

Sunod, igintoka ako han International Civil Aviation Organization ha Yangon, Myanmar. Naabrihan na liwat ha amon an mag-opay nga mga oportunidad nga mabuligan an mga tawo nga tangkod an kasingkasing nga mahibaro mahitungod han mga katuyoan han Dios. Katapos ha Myanmar, igintoka kami ha Dar es Salaam, Tanzania. Mas masayon gud an pagsangyaw han maopay nga sumat ha balay-balay ha Dar es Salaam tungod kay may-ada komunidad nga nagyayakan hin Ingles.

Ha ngatanan nga mga nasud nga amon gintrabahoan, gutiay gud la an amon nagin problema ha pagbuhat han amon ministeryo, bisan kon ha damu nga kahimtang, may-ada mga restriksyon ha buruhaton han mga Saksi ni Jehova. Tungod han klase han akon trabaho, nga kasagaran nga may kalabotan ha mga ahensya han gobyerno o internasyonal, waray kwestyona han mga tawo an amon mga buruhaton.

Tungod han akon sekular nga trabaho, kinahanglan magbarobalhin kami nga mag-asawa ha sulod hin tulo ka dekada. Kondi, amon ginhunahuna nga an akon trabaho usa la nga paagi basi makab-ot an amon pinakaimportante nga tumong. An amon siyahan nga tumong amo an pagpauswag pirme han mga buruhaton han Ginhadian han Dios. Nagpapasalamat kami kan Jehova nga iya kami ginbuligan nga gamiton hin maopay an amon pabag-o-bag-o nga mga kahimtang ngan pahimulosan an makalilipay nga pribilehiyo han pagpasarang han maopay nga sumat ha kahigrayoan.

Pagbalik Ngadto ha Gintikangan

Han mag-58 anyos ako, nagdesisyon ako nga magretiro hin temprano ngan bumalik ha Pilipinas. Pagbalik namon, nag-ampo kami kan Jehova nga giyahan an amon mga pitad. Nagtikang kami magserbi ha usa nga kongregasyon ha Syudad han Trece Martires, ha probinsya han Cavite. Han pag-abot namon, may-ada la 19 nga parasamwak han Ginhadian han Dios. Gin-organisa an pagsangyaw nga mga buruhaton kada adlaw, ngan damu nga mga pag-aram ha Biblia an natikangan. Nagtikang magdaku an kongregasyon. May-ada usa ka panahon nga inabot hin 19 an pag-aram ha Biblia nga gindudumara han akon asawa, ngan may-ada ako 14.

Waray pag-iha, nagin gutiay na hinduro an Kingdom Hall. Igin-ampo namon ini kan Jehova. Nagdesisyon an usa nga bugto ha espirituwal ngan an iya asawa nga magdonar hin lote, ngan an sanga nga opisina nag-aproba ha pagpahuram hin kwarta para ha pagtukod hin bag-o nga Kingdom Hall. An bag-o nga tinukod may-ada daku nga epekto ha pagsangyaw nga buruhaton, ngan kada semana nagtitikadamu an natambong. Yana, nabulig kami ha lain na liwat nga kongregasyon, nga may-ada 17 nga magwarali, ngan ginbibiyahe namon ito hin sobra usa ka oras tipakadto, ngan sobra usa ka oras liwat tipabalik.

Ginpapabilhan namon nga mag-asawa an pribilehiyo nga amon napahimulsan ha pag-alagad ha damu gud kalain nga mga nasud. Ha paghinumdom ha amon pagbarobalhin, inaabat namon an hilarom nga katagbaw tungod kay maaram kami nga gin-gamit ito ha gimaopayi nga paagi nga posible—ha pagbulig ha iba nga mahibaro mahitungod kan Jehova!

[Mapa ha pahina 24, 25]

(Para ha aktuwal nga format, kitaa an publikasyon)

TANZANIA

UGANDA

SOMALIA

IRAN

BANGLADESH

MYANMAR

LAOS

THAILAND

PILIPINAS

[Retrato ha pahina 23]

Kaupod an akon asawa, hi Aurea