Mga Pakiana Tikang ha mga Magbarasa
An mga Israelita ba nagsirot hin kamatayon ha mga kriminal pinaagi ha pagbitay ha ira ha kahoy?
Damu nga nasud ha kadaan nga panahon an nagsirot hin kamatayon ha mga kriminal pinaagi ha pagbitay ha ira ha kahoy o poste. Ginsirotan han mga Romano an sugad hito nga indibiduwal pinaagi ha paghigot o pagraysang ha iya ha kahoy, diin bangin padayon hiya nga mabuhi hin pipira ka adlaw tubtob nga mamatay hiya tungod han kasákit, uhaw, gutom, ngan tungod kay nauuranan o nasisirakan hiya. Ginhuhunahuna han mga Romano nga an pagbitay ha kahoy makaarawod nga sirot nga para la ha pinakaminos nga klase hin mga kriminal.
Kumusta man an nasud han Israel ha kadaan nga panahon? Ginsirotan ba han mga Israelita hin kamatayon an mga kriminal pinaagi hin pagbitay ha kahoy? An Mosaiko nga Balaud nasiring: “Kon in usa ka tawo makabuhat hin sala nga angay ha kamatayon, ngan hiya patayon, ngan bitayon mo hiya ha kahoy; an [iya] lawas diri magpabilin ha bug-os nga gab-i ha kahoy, kondi ha waray ruhaduha ilubong mo hiya hito ngahaw nga adlaw.” (Deut. 21:22, 23) Kon sugad, matin-aw nga durante han panahon han Hebreo nga Kasuratan, an tawo nga takos mamatay ginpapatay anay antes bitayon ha kahoy.
Mahitungod hini, an Lebitiko 20:2 nasiring: “Bisan hin-o nga lalaki han mga anak ni Israel, o han mga dumuruong nga nahapit ha Israel, nga naghahatag han iya tulin kan Molok; ha waray ruhaduha papatayon hiya: an mga tawo ha tuna maglalabay ha iya hin mga bato.” Sadang liwat patayon an mga “may-ada tamyaw, o an usa nga mahiko.” Paonan-o? Pinaagi ha ‘pagbato ha ira.’—Leb. 20:27.
Ha Deuteronomio 22:23, 24 aton mababasa: “Kon may usa nga daraga nga uray nga ipakasal ha usa nga bana, ngan in usa nga lalaki makaagi ha iya ha bungto, ngan dumirig ha iya, dida hito dad-on mo hira nga duha ngadto ha ganghaan hadto nga bungto, ngan paglabayon niyo hira hin mga bato ngada ha kamatay; an daraga, kay waray hiya gumuliat nasabot hiya nga dida hiya ha bungto, ngan an lalaki, kay iya ginpahaubos an asawa han iya igkasi-tawo: ha sugad hini makukuha mo an maraot ha butnga mo.” Kon sugad, ha mga Israelita hadto, an pagbato an nangunguna nga paagi ha pagsirot hin kamatayon ha mga napamatud-an nga nakabuhat hin maraot gud nga krimen. *
An Deuteronomio 21:23 nasiring nga “hiya nga ginbitay minaraot han Dios.” An pagpakita ha publiko han patay nga lawas han maraot hinduro nga tawo nga “minaraot han Dios” sigurado nga may epekto gud ha mga Israelita. Oo, an pagbitay ha kahoy han lawas han tawo nga ginsirotan hin kamatayon nagin pahamangno ha iba.
^ par. 6 Damu nga eskolar an nauyon nga sumala ha Balaud, an usa nga kriminal ginpapatay anay antes an iya lawas ibitay ha kahoy. Kondi may ebidensya nga han siyahan nga siglo, an iba nga kriminal ginbitay nga buhi han mga Judio ngan didto namatay ha kahoy.
Matin-aw nga durante han panahon han Hebreo nga Kasuratan, an tawo nga takos mamatay ginpapatay anay antes bitayon ha kahoy