“MAS karuyag ko makaupod an akon asawa kay han iba,” siring han usa nga brother ha Canada. “Anoman nga kalipay nadudugangan ngan anoman nga kasákit naiibanan kon kaupod ko hiya.” An usa nga bana ha Australia nagsurat: “Ha 11 ka tuig nga amon pag-upod, waray adlaw nga diri ako nakikiistorya ha akon asawa. Waray kami mga pagruhaduha o kabaraka ha karig-on han amon pag-asawa. An nangunguna nga hinungdan hini amo an agsob ngan maopay nga komunikasyon.” Usa nga sister ha Costa Rica an nagsiring: “Tungod han maopay nga komunikasyon naparig-on an amon pag-asawa, mas nagin duok kami kan Jehova, nalikyan namon an mga pagsulay, nagkauyon kami, ngan mas naghilarom an amon gugma.”

2. Ano an mga ulang ha maopay nga komunikasyon?

² Kamo ba nga mag-asawa may maopay nga komunikasyon, o makuri ha iyo an pagbuhat hito? Syempre, usahay bangin magkaproblema kamo, kay pariho kamo diri-hingpit ngan magkaiba an iyo personalidad, ngan may mga kinaiya kamo nga apektado han kultura nga iyo gintikangan ngan han paagi han pagpadaku ha iyo. (Roma 3:23) Dugang pa, bangin magkaiba an iyo paagi han pakigkomunikar. Tungod hini nga mga hinungdan, an mga parasaliksik nga hira John M. Gottman ngan Nan Silver nagsiring: “Ginkikinahanglan an karig-on, determinasyon, ngan pagin mapauyon-uyon basi magpabilin nga marig-on an usa nga relasyon.”

3. Ano an nakabulig ha mga mag-asawa nga maparig-on an ira pag-asawa?

³ Oo, an malampuson nga pag-asawa nagkikinahanglan hin duro nga pangalimbasog. Kondi magriresulta ito hin waray kapariho nga kalipay. An mga mag-asawa nga naghihigugmaay mahimo magin malipayon gud. (Ekles. 9:9) Hunahunaa an pag-asawa nira Isaac ngan Rebeca. (Gen. 24:67) Bisan han maiha na hira nga mag-asawa, waray maibani an ira gugma ha usa  kag usa. Sugad liwat hito an damu nga mag-asawa yana. Ano an ira sekreto? Nahibaro hira pagsumat ha usa kag usa han ira panhunahuna ngan pagbati ha tangkod kondi buotan nga paagi, pinaagi ha pagkultibar ngan pagpakita hin hilarom nga pagsabot, gugma, daku nga respeto, ngan pagpaubos. Sugad han aton hihisgotan yana, kon makikita ha mag-asawa inin importante nga mga kalidad, magigin maopay pirme an komunikasyon.

4, 5. Paonan-o an hilarom nga pagsabot makakabulig ha mag-asawa nga mas masabtan an usa kag usa? Paghatag hin mga ehemplo.

⁴ Hiya nga nagpapakita hin hilarom nga pagsabot o “nagmamatngon han pulong makakaagi hin kaopayan,” siring han Proberbios 16:20. Tinuod gud ini ha pag-asawa ngan ha pagpamilya. (Basaha an Proberbios 24:3.) An pinakamaopay nga makukuhaan han hilarom nga pagsabot ngan kinaadman amo an Pulong han Dios. An Genesis 2:18 nagsusumat ha aton nga ginhimo han Dios an babaye basi magin kabulig han lalaki, diri kapariho niya. Amo nga iba an paagi han babaye ha pagkomunikar kay ha lalaki. Kadam-an han mga babaye an naruruyag pag-istorya mahitungod han ira inaabat, mga tawo, ngan mga relasyon. Naruruyag hira han mahigugmaon ngan tangkod nga komunikasyon, kay nagpapasarig ito ha ira nga hinigugma hira. Ha luyo nga bahin, damu nga lalaki an nadiri pag-istorya han ira mga inaabat ngan mas karuyag nira pag-istoryahan an mga buruhaton, problema, ngan solusyon. Ngan karuyag nira nga ginrirespeto hira.

⁵ “Karuyag han akon bana nga sulbaron dayon an problema imbes nga mamati ha akon,” siring han usa nga sister ha Britain. “Nakakaaringit gud ito, kay an karuyag ko la unta nga pamatian ako ngan masabtan an akon inaabat.” Usa nga bana an nagsurat: “Han bag-o pa la kami nga mag-asawa, karuyag ko nga sulbaron dayon an bisan ano nga problema han akon asawa. Pero waray pag-iha, nahibaroan ko nga an iya la ngay-an karuyag pamatian ko hiya.” (Prob. 18:13; San. 1:19) An bana nga may hilarom nga pagsabot may konsiderasyon ha inaabat han iya asawa ngan gintatratar hiya ha paagi nga aabaton niya nga hinigugma hiya. Ginpapasarig liwat han bana an iya asawa nga importante ha iya an panhunahuna ngan inaabat han iya asawa. (1 Ped. 3:7) An asawa nangangalimbasog liwat nga masabtan an panhunahuna han iya bana. Kon nasasabtan, gin-aapresyar, ngan gintutuman han mag-asawa an ira mga obligasyon nga uyon ha Kasuratan, magigin malipayon gud an ira pag-asawa. Dugang pa, nagbubulig hira ha paghimo hin maaramon ngan timbang nga mga desisyon ngan ha pagbuhat hito.

6, 7. (a) Ha ano nga paagi an prinsipyo ha Eklesiastes 3:7 makakabulig ha mga mag-asawa nga magpakita hin hilarom nga pagsabot? (b) Paonan-o maipapakita han asawa an pagsabot, ngan ano nga pangalimbasog an sadang himoon han bana?

⁶ An mag-asawa nga may hilarom nga pagsabot maaram liwat nga may “panahon ha paghilom, ngan may panahon ha pagyakan.” (Ekles. 3:1, 7) “Yana nasantop ko na nga may mga panahon nga diri maopay paghisgotan an problema,” siring han usa nga sister nga napulo ka tuig na nga inasaw-an. “Kon sagipo hinduro an akon bana ha trabaho o iba nga mga responsabilidad, naghuhulat ako hin mas maopay nga panahon antes ipakiistorya an pipira nga butang. Sugad nga resulta, mas maopay an amon pag-istorya.” An may pagsabot nga asawa nagyayakan liwat ha buotan nga paagi, kay maaram hiya nga an pinili hin maopay nga pulong nga ginyakan ‘ha panahon nga ginkikinahanglan’ makaruruyag ngan makalilipay.—Basaha an Proberbios 15:23.

⁷ An Kristiano nga bana diri la namamati ha ginsisiring han iya asawa kondi nagsusumat liwat hin matin-aw han iya inaabat. Usa nga tigurang nga 27 ka tuig na nga inasaw-an an nagsiring: “Kinahanglan mahibaro ako pagsumat ha akon asawa han akon inaabat.” An usa nga brother nga 24 ka tuig na nga inasaw-an nagsiring: “Diri ako hiara nga mag-istorya han akon mga problema, kay ha akon paghunahuna, ‘Kon diri ko ito isusumat, mawawara na la ito.’ Kondi, nasantop ko nga diri tigaman han kaluyahan an pagpakita han akon inaabat. Kon nakukurian ako pagsumat han akon inaabat, nag-aampo ako para han husto nga mga pulong ngan han husto nga paagi  ha pagsiring hito. Katapos naginhawa ako hin hilarom ngan nag-iistorya na ako.” Makakabulig liwat an pagpili han husto nga panahon, pananglitan kon naghihisgot hira han inadlaw nga teksto nga hira la o magkaupod nga nagbabasa han Biblia.

8. Ano an makakabulig ha mga mag-asawa nga magkaada hingyap nga mapauswag an ira komunikasyon?

⁸ Importante para ha mag-asawa an pag-ampo ngan an marig-on nga hingyap nga mapauswag an ira abilidad ha pakigkomunikar. Oo, bangin makuri bag-uhon an nahiaraan na. Pero kon an mag-asawa nahigugma kan Jehova, nangangaro han iya espiritu, ngan naghuhunahuna nga sagrado an ira pag-asawa, may-ada hira han hingyap nga waray ha damu nga mag-asawa. Usa nga babaye nga 26 ka tuig na nga inasaw-an an nagsurat: “Ginpapabilhan gud namon an panhunahuna ni Jehova ha pag-asawa, salit diri gud namon nahuhunahuna an pagbulag. Tungod hito nangangalimbasog kami ha pagsulbad han mga problema pinaagi ha pag-istorya hito.” An sugad nga pagkamaunungon ngan debosyon ha Dios nakakapalipay ha iya ngan nagriresulta hin hura nga bendisyon.—Sal. 127:1.

9, 10. Ano an praktikal nga mga paagi nga mapaparig-on han mag-asawa an ira gugma?

⁹ An gugma, nga “hingpit nga bugkos han pagkaurosa,” amo an pinakaimportante nga kalidad ha pag-asawa. (Col. 3:14) An tinuod nga gugma mas naghihilarom samtang an maunungon nga mag-asawa magkaupod nga nakakaeksperyensya han kalipay ngan kakurian ha kinabuhi. Nagigin mas duok hira nga magsangkay ngan ginpapabilhan an ira pagkaupod. An sugad nga pag-asawa napaparig-on, diri pinaagi hin pipira nga dagku nga buhat, sugad han iginpapakita ha media, kondi pinaagi han damu nga gudtiay nga buhat sugad han paghangkop, maopay nga pulong, matinagaron nga buhat, sinsero nga hiyom, o kinasingkasing nga pangumusta. Inin gudtiay nga buhat daku an naibubulig ha pag-asawa. Usa nga mag-asawa nga 19 ka tuig na nga malipayon ha ira pag-upod an nagsiring nga kada adlaw nagtatawagay hira o nagti-text “basi la mangumusta.”

¹⁰ An gugma nagpapagios liwat ha mag-asawa nga padayon nga kilalahon an usa kag usa. (Fil. 2:4) Tungod hito, mas naghihilarom ngan nagririg-on an ira gugma bisan pa han ira mga kaluyahan. An malampuson nga pag-asawa mas nagigin malipayon ngan marig-on ha paglabay han panahon. Salit kon inasaw-an ka, pakianhi an imo kalugaringon: ‘Kilala ko gud ba an akon padis? Nasasabtan ko ba an iya inaabat ngan panhunahuna? Ano kaagsob ko mahunahuna an akon padis, upod na an iya mga kalidad nga akon naruyagan ha iya?’

11. Kay ano nga an pagrespeto importante ha malampuson nga pag-asawa? Paghatag hin ehemplo.

¹¹ Bisan an pinakamalipayon nga pag-asawa diri perpekto nga pag-upod, ngan an naghihigugmaay nga mag-asawa usahay diri nagkakauyon. May mga panahon nga hira Abraham ngan Sara waray magkauyon. (Gen. 21:9-11) Kondi waray ito magpaluya han ira relasyon. Kay ano? Gintratar nira an usa kag usa nga may dignidad ngan pagrespeto. Pananglitan, hi Abraham nagsiring kan Sara, “Ako nanginginyupo ha imo.” (Gen. 12:11, 13) Sugad man, hi Sara sinugot kan Abraham ngan gintagad hiya sugad nga iya “ginoo.” (Gen. 18:12, NW) Kon an mag-asawa waray respeto ha usa kag usa, masasabtan ini ha ira paagi han pagyakan o tono han tingog. (Prob. 12:18) Kon diri nira susulbaron ini nga problema, mamimeligro an ira pag-asawa.—Basaha an Santiago 3:7-10, 17, 18.

12. Kay ano nga an bag-o nga mga mag-asawa kinahanglan mangalimbasog gud nga magin matinalahuron ha pagyakan?

¹² An bag-o nga mga mag-asawa sadang mangalimbasog nga magin buotan ngan matinalahuron ha pagyakan ha usa kag usa. Makakabulig gud ito nga magin mas masayon ngan tangkod an ira pag-istorya. “Bisan kon makalilipay an siyahan nga mga tuig han pag-asawa, usahay nakakaaringit ito,” siring han usa nga bana. “Samtang nahibabaroan niyo an inaabat, batasan, ngan panginahanglan han usa kag usa, usahay diri kamo nagkakasinabot. Kondi, mahimo niyo maparig-on an iyo relasyon kon kamo makatadunganon, maaram magpatawa, ngan may mga kalidad nga makaparig-on sugad han pagpaubos, pagpasensya, ngan pagsarig kan Jehova.” Maopay gud ini nga sagdon ha aton ngatanan!

13. Kay ano nga an pagpaubos importante gud ha marig-on ngan malipayon nga pag-asawa?

¹³ An maopay nga komunikasyon han mag-asawa pariho hin sapa nga hinay-hinay ngan kalmado nga naawas ha usa nga hardin. Importante gud an “pagpaubos” basi padayon nga umawas ito nga sapa, siring pa. (1 Ped. 3:8) “An pagpaubos amo an pinakamasayon nga paagi ha pagsulbad han mga problema kay nagpapagios ito ha imo nga magsiring, ‘Pasayloa ako,’” siring han usa nga brother nga 11 ka tuig na nga inasaw-an. Usa nga tigurang nga 20 ka tuig na nga malipayon ha iya pag-asawa an nagsiring: “Usahay an pagsiring nga ‘Pasayloa ako’ mas importante kay han pagsiring  nga ‘Hinigugma ko ikaw.’” Nagsiring liwat hiya: “An pag-ampo usa han pinakamadagmit nga paagi basi maipakita an pagpaubos. Kon kami nga mag-asawa magkaupod nga nag-aampo kan Jehova, naipapahinumdom ha amon an amon pagkadiri-hingpit ngan an diri-matupngan nga pagkabuotan han Dios. Nabulig ito ha akon nga magkaada husto nga panhunahuna.”

14. Paonan-o an pagpahitaas nakakaapekto ha pag-asawa?

¹⁴ Kondi, an pagpahitaas nagpapakuri la ha pagsulbad han problema. Napupugngan hito an komunikasyon kay nakakawara ito han hingyap ngan kaisog nga mangaro hin pasaylo. Imbes nga mapainubsanon nga magsiring, “Pasayloa ako,” an mapahitas-on nga tawo naghihimo hin mga pasangil. Imbes nga maisugon nga karawaton an iya kaluyahan, ginbabasol niya an iya nakadiperensya. Kon nasasakitan hiya, diri hiya nakikigmurayaw. Lugod, nasisina hiya ngan bangin bumulos pinaagi hin nakakasakit nga mga pulong o diri pagtingog. (Ekles. 7:9) Oo, an pagpahitaas nakakadaot ha pag-asawa. Maopay hinumdoman nga “an Dios nakontra ha mga mapahitas-on, kondi gintatagan niya hin diri-matupngan nga pagkabuotan an mga mapainubsanon.”—San. 4:6.

15. Isaysay kon paonan-o an pag-aplikar han prinsipyo ha Efeso 4:26, 27 makakabulig ha mag-asawa nga masulbad an ira diri pagsinabtanay.

¹⁵ Syempre, sayop an paghunahuna nga diri gud mahitatabo an pagpahitaas. Kinahanglan karawaton naton ito ngan sulbaron dayon. Ginsidngan ni Pablo an iya mga igkasi-Kristiano: “Ayaw pabay-i nga matunod an adlaw nga nasisina pa kamo, ngan ayaw tagi hin higayon an Yawa.” (Efe. 4:26, 27) An diri pagsunod ha Pulong han Dios mahimo magresulta hin kabidoan nga puydi unta malikyan. “May mga panahon nga kami nga mag-asawa waray mag-aplikar han Efeso 4:26, 27,” siring han usa nga sister. “Tungod hito, waray gud ako mahingaturog!” Mas maopay gud nga sulbaron dayon an problema ngan makighiuli! Syempre, bangin kinahanglan tagan hin panahon han mag-asawa an usa kag usa nga magpakalma la anay. Angayan liwat nga mag-ampo kan Jehova nga buligan hira nga magkaada husto nga panhunahuna. Upod hini an pagpaubos, nga mabulig ha imo nga hunahunaon an problema, diri an imo kalugaringon, basi diri madugangan an problema.—Basaha an Colosas 3:12, 13.

16. Paonan-o an pagpaubos mabulig ha mag-asawa nga pabilhan an mag-opay nga kalidad ngan abilidad han tagsa ha ira?

¹⁶ An pagpaubos nabulig ha usa nga inasaw-an nga magpokus ha mag-opay nga kalidad ngan abilidad han iya padis. Ha pag-ilustrar: An asawa bangin may espesyal nga mga abilidad nga iya ginagamit para ha kaopayan han pamilya. An mapainubsanon nga bana diri maghuhunahuna nga kinahanglan mas maopay hiya ha iya asawa ha ngatanan nga butang kondi aaghaton niya an iya asawa nga padayon nga gamiton an iya abilidad. Hito nga paagi, iya iginpapakita nga iya ginpapabilhan ngan hinigugma an iya asawa. (Prob. 31:10, 28; Efe. 5:28, 29) Ha luyo nga bahin, an mapainubsanon nga asawa diri maghahambog han iya mga abilidad o miminuson an iya bana. Tutal, hira nga duha “usa nga unod,” ngan an nakakasakit ha usa nakakasakit ha iya padis.—Mat. 19:4, 5.

17. Ano an makakabulig basi an pag-asawa magin malipayon ngan makahatag hin kadayawan ha Dios?

¹⁷ Waray ruhaduha nga karuyag niyo nga an iyo pag-asawa magin pariho han pag-asawa nira Abraham ngan Sarah o nira Isaac ngan Rebeca—malipayon gud, nagpapadayon, ngan naghahatag hin kadayawan kan Jehova. Kon amo, subara an panhunahuna han Dios ha pag-asawa. Pamiling hin hilarom nga pagsabot ngan kinaadman ha iya Pulong. Kultibara an tinuod nga gugma—‘an laga ni Jehova’—pinaagi ha pag-apresyar ha iyo padis. (Kanta ni Salo. 8:6) Pangalimbasog gud nga magpakita hin pagpaubos. Ipakita an respeto ha pagtratar ha iyo padis. Kon bubuhaton niyo ito, an iyo pag-asawa makakapalipay ha iyo ngan ha iyo langitnon nga Amay. (Prob. 27:11) Oo, aabaton niyo an pariho han inaabat han usa nga bana nga 27 ka tuig na nga inasaw-an, nga nagsurat: “Diri ko mahunahuna an akon kinabuhi nga diri ko kaupod an akon asawa. An amon pag-asawa mas nagtitikarig-on kada adlaw. Tungod ini han amon gugma kan Jehova ngan han amon regular nga pag-istorya.”