Mga Pakiana Tikang ha mga Magbarasa
Ano nga ebidensya an nagpapakita nga nasakop dayon an kadaan nga syudad han Jerico?
Sumala ha Josue 6:10-15, 20, an kasundalohan han Israel nagmartsa ha palibot han Jerico usa ka beses kada adlaw ha sulod hin unom ka adlaw. Ha ikapito ka adlaw, pito ka beses nga ginlibot nira an Jerico, ngan katapos ginpahinabo han Dios nga marumpag an marig-on nga mga pader hito. Tungod hini, nakasulod an mga Israelita ngan ginsakop ito. Ginsusuportaran ba han arkeolohiya an ginsisiring han Biblia nga ginlikosan an Jerico ha halipot la nga panahon, ngan nasakop dayon ito?
Ha kadaan nga panahon, komon ha mga kaaway an paglikos hin pinader nga syudad. Kon maiha an paglikos, nakukonsumo han mga tawo ha syudad an kadam-an han pagkaon nga ira natirok. Kon masakop na han mga kaaway an syudad, ginkukuha nira an ngatanan nga ira karuyag, pati na an nabilin nga mga pagkaon. Ito an hinungdan nga gutiay gud la o waray na nabilngan nga pagkaon an mga arkeologo ha kagubaan han mga syudad ha Palestina nga ginsakop ha sugad nga paagi. Pero iba an kahimtang ha kagubaan han Jerico. An Biblical Archaeology Review nagsiring: “An pinakadamu nga nabilngan ha kagubaan, labot han mga surudlan nga hinimo ha lapok, amo an mga lugas.” Ito nagdugang: “An pakabiling hin sugad kadamu nga lugas talagsahon gud.”
An Biblia nasiring nga waray kuhaa han mga Israelita an pagkaon ha Jerico tungod kay gindid-an hira ni Jehova nga buhaton ito. (Jos. 6:17, 18) An mga Israelita sinulong ha Jerico ha katsaringsing, katapos gud la han pag-ani salit damu an suplay han lugas. (Jos. 3:15-17; 5:10) Tungod kay damu an lugas nga nabilngan ha kagubaan han Jerico, nagpapamatuod ito nga halipot la nga panahon an paglikos han mga Israelita ha Jerico, sugad han ginsisiring han Biblia.