Armagedon—Girra han Dios nga Magtatapos han Ngatanan nga Girra

“Para ha ira, makangingirhat an pagpatay hin igkasi-tawo; salit an girra diri nira masabtan ngan mangil-ad, usa nga panhitabo nga waray pulong ha ira yinaknan.”—AN PAGHULAGWAY HAN NORWEGO NGA EKSPLORADOR NGA HI FRIDTJOF NANSEN HAN 1888 HA MGA INUIT HA GREENLAND.

HIN-O an diri maruruyag ha pag-ukoy ha sosiedad diin an girra ‘diri masabtan ngan mangil-ad’? Hin-o an diri naghihingyap hin kalibotan nga waray bisan pulong para ha girra tungod kay diri nira ito hinsasabtan? Baga hin imposible ito, labi na kon tawo la an aton lalaoman nga magpapahinabo hito.

Kondi, ha tagna ni Isaias, nagsasaad an Dios mismo ha pagpahinabo hito: “Ira pamamandayon an ira mga kampilan nga mga punta hin arado, ngan an ira mga bangkaw nga mga garab nga ipangarapon; an nasud diri na mabikyaw han kampilan patok ha nasud, diri na man nira mababatasan an away.”—Isaias 2:4.

Basi matuman ito nga saad, matin-aw nga kinahanglan an daku nga pagbag-o ha kalibotan yana nga may 20 milyon nga aktibo nga sundalo ngan mga 20 nga girra. Diri urusahon nga hi Jehova, an Dios nga makagarahum-ha-ngatanan, manhihilabot ha kahikayan han tawo. Maundang hiya ha panhilabot katapos han tinatawag han Biblia nga Armagedon.—Pahayag 16:14, 16.

Bisan kon hinin bag-o la nga mga tuig an pulong nga “Armagedon” gingagamit basi magpasabot hin kabungkagan pinaagi hin nuklear nga girra ha bug-os nga kalibotan, usa nga diksyonaryo an naghatag hinin basihan nga kahulogan hito: “An lugar han daku ngan ultimo nga girra butnga han maopay ngan maraot.” Mapipirde gud ba han maopay an maraot, o imahinasyon la ba ito nga girra?

Maliliaw kita ha paghibaro nga an Biblia pauroutro nga nasiring nga mawawara an karaotan. ‘Paglalaglagon an mga magpakasasala ha tuna,’ nagtagna an salmista. ‘Ngan an magraot mawawaray na.’ (Salmo 104:35) “An matadong maukoy dida ha tuna, ngan an hingpit mapabilin dida hini,” siring han Proberbios. “Kondi an magraot paghihinginlan tikang ha tuna. Ngan an mga malingoon pagrarabuton tikang dida.”—Proberbios 2:21, 22.

Matin-aw nga ipinapakita liwat han Biblia nga diri itutubyan han magraot an ira gahum ha mamurayawon nga paagi; tungod hito pagkikinahanglanon an ultimo nga girra nga magtatapos han ngatanan nga karaotan, upod na han girra mismo. (Salmo 2:2) An igintawag han Biblia  hinin naiiba nga girra, an Armagedon, makatirigamnan gud.

Mga Girra ha Naglabay nga Nahitabo Hirani ha Megido

An pulong nga “Armagedon” nangangahulogan hin “Bukid han Megido.” An kadaan nga syudad han Megido ngan an nakapalibot nga Walog han Jesreel nagkaada damu nga makasaysayan ngan makatirigamnan nga girra. “Ha bug-os nga kasaysayan, an Megido ngan an Walog han Jesreel an lokasyon han mga girra nga nakaapekto gud ha sibilisasyon,” siring han historyador nga hi Eric H. Cline ha libro nga The Battles of Armageddon.

Sugad han siring ni Cline, agsob nga makatirigamnan an resulta han mga girra ha hirani ha Megido. Pananglitan, an Mongol nga kasundalohan nga nagsakop han kadak-an nga bahin han Asia han ika-13 ka siglo, napirde ha siyahan nga higayon dinhi hini nga walog. Dugang pa, napirde han kasundalohan ni Heneral Edmund Allenby han Britanya an mga Turko didto ha hirani ha Megido durante han Girra ha Kalibotan I. Ito nga kadaogan iginhulagway hin historyador ha militar sugad nga “usa han pinakamadagmit matapos nga girra ngan pinakabug-os an kapirdihan han kaaway ha bug-os nga kasaysayan.”

An mga girra nga nakarekord ha Biblia diin napirde gud an kaaway hirani ha Megido liwat nahitabo. Didto napirde ni Hukom Barak an kasundalohan ni Sisera han Kanaan. (Hukom 4:14-16; 5:19-21) Didto liwat napirde ni Gideon, nga may 300 la nga kasundalohan, an daku nga pwersa han Midian. (Hukom 7:19-22) Namatay hi Hadi Saul ngan an iya anak nga hi Jonatan ha kahirani nga Bukid Gilboa han napirde han Pilisteohanon an kasundalohan han Israel.—1 Samuel 31:1-7.

An estratihiko nga lokasyon han Megido ngan han kahirani nga walog nakahatag hin bentaha ha kasundalohan, tungod hito nagin lokasyon ito han damu nga girra han naglabay nga 4,000 ka tuig. Usa nga historyador an nagsiring nga diri maminos ha 34 nga girra an nahitabo didto.

An kasaysayan ngan an estratihiko nga lokasyon han Megido sigurado nga may koneksyon ha simboliko nga paggamit han pulong nga “Armagedon.” Bisan kon usa la ka beses ito nga mababasa ha Biblia, an konteksto hito ha libro han  Pahayag matin-aw nga nagpapakita nga makakaapekto ito ha ngatanan.

Armagedon—Sumala ha Biblia

Bisan kon damu nga girra nga nahitabo hirani ha Megido an nakapirde gud han kaaway, waray nakapoo han karaotan. Tungod kay waray hito nga girra an away han pwersa han maopay ngan han maraot. Makatadunganon nga waray iba nga pagtitikangan hito nga girra kondi an Dios la. Sugad han ginsiring ni Jesus, “waray usa nga maopay, kondi usa la, an Dios.” (Lukas 18:19) Dugang pa, espisipiko nga gin-uunabi han Biblia an Armagedon sugad nga girra han Dios.

An libro han Biblia nga Pahayag nasiring nga an “mga hadi ha bug-os nga kalibotan” pagtitirukon “ngadto ha pakipag-away han daku nga adlaw han Dios, nga Makagagahum.” (Pahayag 16:14) Katapos, an tagna nagdugang: “Ngan gintirok nira hira ngadto hin usa nga lugar nga ginngangaranan ha Hebreohanon nga Armagedon.” a (Pahayag 16:16) Ha urhi, an Pahayag nagsiring nga “an mga kahadian ha tuna, ngan an ira mga kasundalohan” titirukon “ha pakig-away kontra hadton nangangabayo, ngan kontra ha iya kasundalohan.” (Pahayag 19:19) Ito nga mangangabayo amo hi Jesu-Kristo.—1 Timoteo 6:14, 15; Pahayag 19:11, 12, 16.

Ano an aton mahibabaroan tikang hini nga mga bersikulo? Mahibabaroan naton nga an Armagedon girra han Dios kontra ha magraot nga tawo. Kay ano nga makikig-away hi Jehova ngan an iya Anak, hi Jesu-Kristo, ha sugad nga girra? Siyahan, basi ‘hibangon an naghihibang han tuna.’ (Pahayag 11:18) Dugang pa, pahinanaboon hito an mamurayawon nga kalibotan, an ‘bag-o nga tuna nga aton ginpapamulat sumala  ha saad han Dios,’ diin “mag-uukoy an katadongan.”—2 Pedro 3:13.

Kay Ano nga Kinahanglanon an Armagedon?

Makuri ba toohan nga hi Jehova, an ‘Dios han gugma,’ magtutoka han iya Anak, an “Prinsipe ha Pagdait,” nga makig-away? (2 Korinto 13:11; Isaias 9:6) An paghibaro han ira motibo makakabulig gud ha imo nga masabtan an hinungdan. An libro han Salmo naghuhulagway kan Jesus sugad nga mangangabayo nga girriro. Kay ano nga makikig-away hiya? “Tungod han kamatuoran, han kaaghop ngan han kamatadong,” binaton an salmista. Makikig-away hi Jesus tungod kay nahigugma hiya han katadongan ngan nangangalas han karaotan.—Salmo 45:4, 7.

Ha pariho nga paagi, iginhuhulagway han Biblia an reaksyon ni Jehova ha kawaray hustisya nga iya nakikita ha tuna yana. “An GINOO nakakita hini, ngan hiya nasina ha kawaray hustisya,” nagsurat hi propeta Isaias. “Iya igsusul-ot an hustisya sugad hin taming ngan an gahum ha pagluwas sugad hin helmet. Igsusul-ot niya an daku nga hingyap ha pagtadong ngan ha pagsirot ngan pagpanimalos ha karaotan nga gin-aantos han mga tawo.”—Isaias 59:15, 17, Today’s English Version.

Samtang nagmamando pa an magraot, diri magkakaada hin kamurayawan ngan kasigurohan an magtadong. (Proberbios 29:2; Eklesiastes 8:9) Ha tinuod la, an karaotan diri maibubulag ha mga nagbubuhat hito. Kon sugad, magkakaada la nagpapadayon nga kamurayawan ngan hustisya kon mawara na an magraot. “An maraot amo an lukat para han matadong,” nagsurat hi Salomon.—Proberbios 21:18.

Tungod kay an Dios an Hukom, makakasiguro kita nga huhukman an magraot ha matadong nga paagi. “Diri ba an Maghuhukom han bug-os nga tuna magbubuhat hin matadong?” nagpakiana hi Abraham. Hinbaroan niya an baton, hi Jehova pirme nagbubuhat hin husto! (Genesis 18:25) Dugang pa, ginpapasarig kita han Biblia nga diri nalilipay hi Jehova ha pagpatay han magraot; ginbubuhat la niya ito kon waray na gud iba nga solusyon.—Esekiel 18:32; 2 Pedro 3:9.

Tagda an Armagedon Sugad nga Tinuod nga Girra

Ha kan kanay kita dapig durante hini nga girra han paghukom? Kadam-an ha aton an mabaton dayon nga dapig kita ha maopay. Kondi, paonan-o naton masisiguro ito? “Pangitaa an pagkamatadong, pangitaa an pagkamaaghop,” nag-aghat hi propeta Sepania. (Sepania 2:3) Kaburut-on han Dios nga “an ngatanan nga mga tawo maluwas, ngan nga makadangat ha pagkilala han kamatuoran,” siring ni apostol Pablo.—1 Timoteo 2:4.

An pag-aram han kamatuoran mahitungod kan Jehova ngan han iya katuyoan ha pagpoo han karaotan amo an siyahan nga pitad ngadto ha kaluwasan. Ikaduha, an pagbuhat hin matadong nga magriresulta ha pag-uyon ngan pagpanalipod han Dios.

Kon buhaton naton iton importante nga mga pitad, malilipay kita ha pagpamulat han Armagedon, an girra nga magtatapos gud han ngatanan nga girra. Katapos hito, an girra diri na mahuhunahuna pa ngan magigin mangil-ad na ha mga tawo ha bisan diin. ‘Diri na nira mababatasan an away.’—Isaias 2:4.

[Footnote]

[Blurb ha pahina 5]

Manhihilabot an Dios ha kahikayan han tawo ha Armagedon

[Retrato ha pahina 6]

MEGIDO

[Retrato ha pahina 6]

Ha hirani ha Megido napirde ni Gideon ngan han iya kasundalohan an ira mga kaaway

[Retrato ha pahina 7]

Katapos han Armagedon, an girra diri na mahuhunahuna pa ngan magigin mangil-ad na ha mga tawo ha bisan diin

[Retrato ha pahina 8]

An pag-aram han kamatuoran mahitungod kan Jehova ngan han iya katuyoan amo an siyahan nga pitad ngadto ha kaluwasan