ALATIKE AKO 2
ʼE Feala Pe Ke Ke “Liliu Ko He Tokoni Malohi”
“ ʼE ko natou . . . ʼaia ko ʼoku kaugā gaue ki te Puleʼaga ʼo te ʼAtua, pea neʼe natou liliu ko he tokoni malohi kia au.” —KOL. 4:11.
KATIKO 90 Tou Fefakalotomalohiʼaki
TE ʼU MANATU FAKANOUNOU *
1. Ko te ʼu aluʼaga fea ʼae ʼe feala ke tau mo te ʼu kaugana tokolahi ʼa Sehova?
TOKOLAHI te ʼu kaugana ʼa Sehova ʼi te malamanei ʼe natou tau mo he ʼu aluʼaga fakatupu lotohoha peʼe fakalotomamahi. ʼE ke iloʼi koa he ʼu tehina peʼe ko he ʼu tuagaʼane ʼo tou kokelekasio ʼe hoko kia natou he ʼu aluʼaga feia? Ohage la, ʼe feala ke tau ʼihi mo he mahaki faigataʼa, pe neʼe mate he tahi neʼe ʼofa mamahi ai. Peʼe lotomamahi ʼihi he neʼe mavae he tahi ʼo tonatou famili peʼe ko honatou kaumeʼa ʼi te moʼoni. Peʼe lagi lotomamahi leva ʼihi ʼuhi ko te ʼu tuʼutamaki fakanatula. Ko te ʼu tehina mo tuagaʼane ʼaia ʼe ʼaoga kia natou he fakalotofimalie. ʼE feafeaʼi anai hatatou tokoni kia natou?
2. He koe ʼi ʼihi temi neʼe tonu ke fakalotofimalieʼi ia te apositolo ko Paulo?
2 Neʼe lahi te ʼu aluʼaga neʼe meimeihiʼi mate ai ia te apositolo ko Paulo. (2 Ko. 11:23-28) Neʼe tonu foki ke ina katakiʼi ‘te tala ʼi tona kakano’ ʼae neʼe lagi ko hona mahaki. (2 Ko. 12:7) Pea lagi neʼe lotomamahi ʼi tona liʼaki e Temasi, ʼae “neʼe manako ia ki te tuʼu ʼo te ʼu faʼahiga meʼa ʼaeni.” Ko Temasi neʼe ko he tehina neʼe kaugā gaue mo Paulo. (2 Tim. 4:10) Ko Paulo neʼe ko he Kilisitiano fakanofo neʼe lototoʼa pea mo tokoni lahi ki ʼihi. Kae ʼi ʼihi temi, neʼe toe lotovaivai mo ia.—Loma 9:1, 2.
3. Neʼe fakalotofimalieʼi feafeaʼi e Sehova ia Paulo?
3 Ko ai ʼae neʼe ina fakalotofimalieʼi ia Paulo? ʼE mahino ia, neʼe fakaʼaogaʼi e Sehova Tona laumalie maʼoniʼoni moʼo tokoni ki ai. (2 Ko. 4:7; Flp. 4:13) Neʼe ina toe fakaʼaogaʼi ʼihi Kilisitiano moʼo fakalotofimalie ʼo ia. Neʼe ui e Paulo ʼo ʼuhiga mo ʼihi ia natou ʼaia, “neʼe natou liliu ko he tokoni malohi kia au.” (Kol. 4:11) Ohage la, neʼe talanoa ʼo ʼuhiga mo Alisitake, mo Tisike pea mo Maleko. Neʼe natou fakalotomalohiʼi ia ia pea mo tokoni ki ai ke faʼa kataki. Ko te ʼu kalitate fea ʼae neʼe maʼu e te ʼu tehina ʼaia ʼe toko tolu ke natou fakalotofimalieʼi ai ia Paulo? Pea ʼe feafeaʼi hatatou faʼifaʼitaki ia natou ʼaia, ke tou fefakalotofimalieʼaki pea mo fefakalotomalohiʼaki?
TOU AGATONU OHAGE KO ALISITAKE
4. Neʼe fakaha feafeaʼi e Alisitake neʼe ko he kaumeʼa agatonu ʼo Paulo?
4 Ko Alisitake neʼe ko he Kilisitiano mai Tesalonika, pea neʼe liliu ko he kaumeʼa agatonu ʼo Paulo. ʼE ʼuluaki palalau te Tohi-Tapu kia ia, ʼi te temi ʼae neʼe kaugā folau ai mo Paulo ki Efeso, ʼi tana tolu folau fakamisionea. Neʼe puke fakamalohi ia Alisitake e te hahaʼi. (Gaue 19:29) Pea ʼi tona toe fakaʼateaina’i age, neʼe mole faiga ia ke hola moʼo haofaki tona maʼuli, kae neʼe fia nofo pe ia mo Paulo. Hili ki ai he ʼu mahina, ʼi Keleka, neʼe kei nofo pe ia Alisitake mo Paulo tatau aipe te ʼu faiga ʼa te ʼu fili ke natou matehi ia Paulo. (Gaue 20:2-4) ʼI te teitei taʼu 58 H.T.S. neʼe kaugā folau ia Alisitake mo Paulo ki Loma, ʼi te ʼave pilisoni ʼa te apositolo. Neʼe ko he faifolau loaloaga. Pea ʼi te temi ʼae neʼe afasia ai te vaka ʼo maumau, neʼe kei nā fakatahi pe. (Gaue 27:1, 2, 41) Pea ʼi tanā tau atu leva ki Loma, neʼe mahino ia neʼe nofo ʼi he kiʼi temi veliveli pe mo te apositolo ʼi te fale pilisoni. (Kol. 4:10) ʼE mole tou punamaʼuli ai, ki te fakalotomalohi pea mo fakalotofimalie ʼae neʼe maʼu e Paulo mai tona kaumeʼa agatonu!
5. ʼE feafeaʼi hatatou liliu ko he ʼu kaumeʼa agatonu?
5 ʼE feala ke tou faʼifaʼitakiʼi ia Alisitake, ke tou liliu ai ko he ʼu kaumeʼa agatonu ʼo ʼotatou tehina mo tuagaʼane. ʼE feala ke tou nonofo tuʼumaʼu mo natou ʼi te ʼu temi ʼae ʼe lelei pea mo te ʼu temi “malaia.” (Lau ia Taaga Lea 17:17.) ʼE lagi tonu pe anai ke fakalotofimalie he tehina peʼe ko he tuagaʼane, tatau aipe pe kua hili te tuʼutamaki ʼae neʼe hoko kia ia. Ohage la ko Frances, * ʼae neʼe mamate ʼana matuʼā ʼi te kosea, ʼo vaha pe ia mahina ʼe tolu. ʼE ina ui fenei: “Kia au, ʼe feala pe ke tou nonofo fualoa mo te mamahi. Pea ʼe au fakafetaʼi lahi ki ʼoku kaumeʼa agatonu, ʼae ʼe natou manatuʼi te mamahi ʼae ʼe kei au tau mo ia, tatau aipe pe kua fualoa te kua mamate ʼo ʼaku matuʼā.”
6. Kotea ʼae ʼe tou fai anai moka ʼe tou agatonu ki ʼotatou tehina mo tuagaʼane?
6 ʼE foaki e te ʼu kaumeʼa agatonu tonatou temi mo tonatou malohi moʼo lagolago ki ʼonatou tehina mo tuagaʼane. Neʼe ko te aluʼaga ʼaia neʼe hoko kia Peter mo Kathryn. Neʼe fakaha age e te toketa ki te tehina ko Peter kua ina maʼu he mahaki kovi ʼe mafola vave anai pea ʼe feala pe ke mate ai. ʼE fakamatala fenei e Kathryn: “Neʼe fakaha mai e te toketa te mahaki ʼo Peter kae matou fakatahi ai mo te taumatuʼa ʼo tomatou kokelekasio, ʼae neʼe nā ʼave maua ki te toketa. Neʼe nā fakatotonu ʼi te temi ʼaia ʼe nā tokoni anai ʼo kaugā mamahi pea mo maua ʼi te temi faigataʼa ʼaia. Neʼe nā nonofo mo maua ʼi te ʼu temi ʼae neʼe ʼaoga ai he tokoni kia maua.” ʼE fakalotomalohi hatatou maʼu he ʼu kaumeʼa moʼoni, ʼe feala ke tokoni mai ke tou tauʼi ʼotatou mamahi!
TOU TUHA MO TE FALALA OHAGE KO TISIKE
7-8. ʼO mulimuli kia Kolose 4:7-9, neʼe fakaha feafeaʼi e Tisike ʼe tuha ia ia mo te falala?
7 Ko Tisike, neʼe ko he Kilisitiano mai te potu fenua ʼo Asia pea neʼe ko he kaumeʼa ʼo Paulo neʼe tuha mo te falala. (Gaue 20:4) ʼI te teitei taʼu 55 H.T.S. neʼe tanaki e Paulo he ʼu meʼa ʼofa maʼa te kau Kilisitiano ʼo Sutea. Pea neʼe lagi tokoni ia Tisike ki te gaue maʼuhiga ʼaia. (2 Ko. 8:18-20) Ki muli age, ʼi te ʼuluaki pilisoni ʼa Paulo ʼi Loma, neʼe ko Tisike tana tagata ʼave logo. Neʼe ina ʼave te ʼu tohi ki te ʼu kokelekasio ʼi Asia, pea mo te ʼu logo fakalotomalohi ʼae neʼe tohi e Paulo.—Kol. 4:7-9.
8 Neʼe falala tuʼumaʼu ia Paulo ki tona kaumeʼa ko Tisike. (Tito 3:12) Neʼe mole ko te ʼu Kilisitiano fuli ʼo te temi ʼaia neʼe tuha mo te falala. ʼI te taʼu 65 H.T.S., ʼi tana lua pilisoni, neʼe tohi e Paulo neʼe tokolahi te kau Kilisitiano ʼo te potu fenua ʼo Asia neʼe mole kei natou fia fakatahi mo ia. Neʼe tupu te aluʼaga ʼaia, he neʼe lagi natou matataku ki te kau fakafeagai. (2 Tim. 1:15) Kae neʼe feala pe ke falala ia Paulo kia Tisike pea neʼe ina foaki kia ia he tahi gaue. (2 Tim. 4:12) ʼE mahino ia, neʼe fiafia ia Paulo ʼi tana maʼu he kaumeʼa ohage ko Tisike.
9. ʼE tou faʼifaʼitakiʼi feafeaʼi ia Tisike?
9 ʼE feala ke tou faʼifaʼitakiʼi ia Tisike, ʼo tou liliu ko he ʼu kaumeʼa ʼe tuha mo te falala. Ohage Mat. 5:37; Luka 16:10) ʼE fakalotofimalie lahi moka natou iloʼi ʼe feala ke natou falala mai kia tatou. ʼE fakamatala fenei e te tuagaʼane: “ ʼE mole kita hoha anai ʼo ʼuhiga mo ia ʼae neʼe fia tokoni mai, pe ʼe tautonu mai pea ʼe ina fakahoko anai tana fakapapau.”
la, ʼe mole tou fakapapauʼi pe ʼe tou tokoni anai ki ʼotatou tehina mo tuagaʼane ʼae ʼe faigataʼaʼia. Kae ʼe tou fakahoko anai ʼatatou fakapapau, ʼo tou tokoni kia natou. (10. Ohage ko tona fakaha ia Taaga Lea 18:24, ʼe feala ke maʼu ʼifea he fakalotofimalie?
10 ʼI te agamahani, ʼe fakalotofimalie kia natou ʼae ʼe tau mo he fihifihia peʼe ko he lotomamahi mo kapau ʼe natou palalau mo honatou kaumeʼa ʼe tuha mo te falala. (Lau ia Taaga Lea 18:24.) Ohage la, neʼe lotomamahi ʼaupito ia Bijay ʼi te fakamavae ʼo tona foha ʼi te moʼoni. ʼE ina ui fenei: “Neʼe au fia fakaha te ʼu meʼa ʼae neʼe au logoʼi ki he tahi ʼe feala ke au falala ki ai.” Ko Carlos, neʼe mole kei ina fakahoko tana gaue ʼi te kokelekasio he neʼe ina fai he hala. Neʼe ina leleiʼia tana gaue ʼaia. ʼE ina ui fenei: “Neʼe ʼaoga ke au maʼu he tahi ʼe hage ko hoku ‘nono’aga,’ ke feala ai haku fakaha te ʼu meʼa ʼae ʼe au logoʼi, pea ke mole au mataku naʼa fakamauʼi au.” Neʼe liliu te ʼu tagata ʼafeā ko tona nonoʼaga, pea neʼe natou tokoni ke ina lava tauʼi te aluʼaga ʼaia. Neʼe toe fakalotofimalie ʼi tana iloʼi ʼae ʼe mole fakamatala anai e te kau tagata ʼafeā te ʼu meʼa ʼae neʼe natou palalau ki ai.
11. ʼE feafeaʼi hatatou liliu ko he ʼu kaumeʼa ʼe tuha mo te falala?
11 ʼE tonu ke tou kataki fualoa, ke tou liliu ai ko he ʼu kaumeʼa ʼe tuha mo te falala. Neʼe liʼaki ia Janna e tona ʼohoana, pea neʼe ina maʼu he fakalotofimalie ʼi tana palalau ʼae ki ʼona kaumeʼa moʼoni. ʼE ina ui fenei: “Neʼe natou kataki fualoa, ʼo fakalogo ʼaku palalau, tatau aipe pe neʼe au fakamatala liuliuga te aluʼaga ʼaia.” ʼE toe feia mo koe, ʼe feala pe ke ke liliu ko he kaumeʼa ʼo he tahi moka ʼe ke fakalogo leleiʼi ʼana palalau.
TOU LOTOLELEI ʼO TOKONI KI ʼIHI OHAGE KO MALEKO
12. Neʼe ko ai ia Maleko, pea neʼe ina fakaha feafeaʼi neʼe lotolelei ʼo tokoni ki ʼihi?
12 Ko Maleko neʼe ko he Kilisitiano Sutea mai Selusalemi. Neʼe ko tona tehina mataʼi tama ia Palenapa, ʼae neʼe ko he misionea iloa. (Kol. 4:10) Neʼe lagi maʼu koloa te famili ʼo Maleko. Kae neʼe mole ina fakamuʼamuʼa te ʼu koloa fakamalama. ʼI tona maʼuli katoa, neʼe lotolelei ke tokoni ki ʼihi pea neʼe ina maʼu ai te fiafia. Ohage la, neʼe kaugā gaue mo te ʼu apositolo ko Paulo mo Petelo. Pea neʼe lagi tokaga ki te ʼu meʼa ʼae neʼe ʼaoga kia naua. (Gaue 13:2-5; 1 Pet. 5:13) Neʼe ui e Paulo neʼe kau ia Maleko ʼi ʼona “kaugā gaue ki te Puleʼaga ʼo te ʼAtua” pea neʼe liliu maʼa ia ko hona “tokoni malohi.”—Kol. 4:10, 11.
13. Neʼe fakaha feafeaʼi e Paulo neʼe ina leleiʼia te ʼu gaue ʼae neʼe fakahoko e Maleko?
13 Neʼe liliu ia Maleko ko he kaumeʼa lelei ʼo Paulo. Neʼe ha te faʼahi ʼaia ʼi te lua tohi ʼae neʼe fai e te apositolo kia Timoteo, ʼi te teitei taʼu 65 H.T.S. Neʼe ina fai tana tohi ʼaia ʼi tana pilisoni fakaʼosi ʼi Loma. Neʼe ina kole kia Timoteo ke ʼomai mo Maleko ki Loma. (2 Tim. 4:11) Kapau neʼe loto e Paulo ke fakatahi mo Maleko ʼi te ʼu temi maʼuhiga ʼaia, he neʼe lagi ina leleiʼia te ʼu gaue ʼae neʼe fakahoko e Maleko ki muʼa atu. Neʼe tokoni ia Maleko kia ia, ʼo ina foaki age hana meʼa kai peʼe ko he ʼu meʼa moʼo fai ʼaki ʼana tohi. Ko te tokoni pea mo te ʼu fakalotomalohi ʼae neʼe maʼu e Paulo, neʼe tokoni ki ai ke ina lava ʼutakiʼi te ʼu ʼaho fakaʼosi ʼi muʼa ʼo tona mate.
14-15. Kotea ʼae ʼe akoʼi mai ia Mateo 7:12 ʼo ʼuhiga mo te maʼuhiga ʼae ke tou tokoni ki ʼihi?
14 Lau ia Mateo 7:12. ʼE tou leleiʼia moka tokoni mai he tahi ʼi te ʼu temi faigataʼa. Ohage ko Ryan, ʼae neʼe mate fakaʼi tana tamai. ʼE ina ui fenei: “ ʼE lahi te ʼu aluʼaga ʼo te maʼuli ʼe hage ʼe mole kei tou lavaʼi moka tou mamahi. Koia, ka tokoni mai he tahi, tatau aipe pe ʼe veliveli, kae ʼe tou tali ʼaki he lotofiafia.”
15 ʼE mahino papau, ʼe feala anai ke tou tokoni ki ʼotatou tehina mo tuagaʼane mo kapau ʼe tou tokagaʼi te ʼu meʼa ʼae ʼe ʼaoga kia natou. Ohage la, ko te tuagaʼane neʼe ina fakatotonu ke tokoni kia Peter pea mo Kathryn, ʼae neʼe tou palalau ki ai ʼi muʼa atu. Neʼe ina ʼave liuliuga ia naua ki te toketa. Neʼe mole kei lava ʼuli motoka ia Peter mo Kathryn, koia neʼe ina fai ai he polokalama ke fesuisuiʼaki tonā ʼave ki te toketa e te ʼu tehina mo tuagaʼane ʼo te kokelekasio. Neʼe ko te ʼu tehina mo tuagaʼane ʼaia neʼe natou lotolelei ʼi te fai ʼo te koga ʼaia. Neʼe ʼaoga koa te fakatuʼutuʼu ʼaia? ʼE ui fenei e Kathryn: “Neʼe hage pe neʼe hui atu he kavega mamafa ia maua.” ʼAua naʼa galo kia koe ʼe feala ke ke fakalotofimalieʼi ʼihi ʼaki tau foaki he tokoni ʼofa, tatau aipe pe ʼe veliveli.
16. Kotea te ako ʼe tou taʼofi mai te faʼifaʼitaki ʼo te tisipulo ko Maleko?
16 ʼE mahino ia, neʼe maʼumaʼua ʼaupito ia te tisipulo ko Maleko. Neʼe lahi tana gaue ki te ʼAtua, ohage la ko tana tohi te Evaselio ʼae ʼe toʼo ki tona higoa. Kae neʼe ina fakaʼaogaʼi hona temi ke ina fakalotofimalieʼi ia Paulo. Pea neʼe iloʼi e Paulo neʼe feala pe ke falala ki ai. Ohage la ko Angela, neʼe fakapogi he tahi ʼo tona famili. Neʼe lotofakafetaʼi lahi kia natou ʼae neʼe ʼomai ʼo fakalotofimalieʼi ia ia. ʼE ina ui fenei: “Ka fia tokoni moʼoni mai ʼotatou kaumeʼa, pea ʼe faigafua hatatou kole tokoni kia natou. ʼE natou fakaha tanatou fia tokoni mai mo tonatou loto katoa.” Tou fai kia tatou te fehuʼi ʼaeni: ‘ ʼE iloʼi koa e te ʼu tehina mo tuagaʼane ʼe au fia fakalotofimalieʼi mo tokoni kia natou?’
TOU FAKATOTONU KE TOU FAKALOTOFIMALIEʼI ʼIHI
17. Ka tou metitasio ki te ʼu palalau ia 2 Kolonito 1:3, 4, ʼe ina uga feafeaʼi tatou ke tou fakalotofimalieʼi ʼihi?
17 ʼE feala anai ke tou maʼu he ʼu tehina mo tuagaʼane ʼi totatou kokelekasio ʼe ʼaoga kia natou he fakalotofimalie. Pea ko te ʼu palalau ʼae neʼe foaki mai moʼo fakalotofimalieʼi ʼo tatou, ʼe feala anai ke tou toe foaki ki ʼotatou tehina mo tuagaʼane moʼo fakalotofimalieʼi ʼo natou. ʼE ui 2 Kolonito 1:3, 4.) ʼE ui fenei e Frances, ʼae neʼe kua tou palalau ki ai: “ ʼE moʼoni ʼosi te ʼu palalau ʼae ia 2 Kolonito 1:4! ʼE feala ke tou foaki te fakalotofimalie ʼae neʼe foaki mai kia tatou.”
fenei e Nino, ʼae kua mate tana kui fafine: “ ʼE feala ke fakaʼaogaʼi tatou e Sehova moʼo fakalotofimalieʼi ʼo ʼihi, mo kapau foki ʼe tou tuku ke ina fakaʼaogaʼi tatou.” (Lau ia18. (1) Kotea ʼae ʼe tuʼania ki ai ʼihi? (2) ʼE feafeaʼi hatatou lava fakalotofimalieʼi ʼihi? Tuku mai he faʼifaʼitaki.
18 ʼE tonu ke tou fakatotonu ke tou fakalotofimalieʼi ʼihi, tatau aipe pe ʼe tou tuʼania. Ohage la, ʼe feala ke tou tuʼania naʼa mole tou iloʼi he palalau peʼe ko he gaue ke tou fai moʼo tokoni kia ia ʼae ʼe tau mo te mamahi. ʼE manatuʼi e te tagata ʼafeā ʼe higoa ko Paul, te ʼu faiga ʼa ʼihi moʼo fakalotofimalieʼi ʼo ia hili te mate ʼo tana tamai. ʼE ina ui fenei: “Neʼe au tokagaʼi neʼe mole faigafua kia natou tanatou ʼomai ʼo palalau mai. Neʼe mole natou iloʼi he ʼu palalau ke natou fai mai. Kae neʼe malave kia au tanatou fia fakalotofimalieʼi pea mo lagolago mai kia au.” ʼE ui fenei e te tehina ko Tajon, ʼae neʼe hoko ʼi tona fenua he mafuike malohi: “ ʼI te ʼosi ʼo te mafuike, neʼe kaugā malie te ʼu tehina mo te ʼu tuagaʼane neʼe faitohi mai, kae ʼe moʼoni, ʼe mole kei au manatuʼi. Ko te faʼahi pe ʼe au manatuʼi neʼe natou fia maʼu he ʼu logo ʼo ʼuhiga mo au.” ʼE toe feia mo tatou, ʼe feala anai ke tou foaki he fakalotofimalie lahi ki ʼihi, mo kapau ʼe tou manatuʼi mo tokakaga kia natou.
19. He koʼe ʼe tou fakatotonu ke tou “liliu ko he tokoni malohi”?
19 ʼE ʼaʼasili faigataʼa anai te maʼuli ʼi te fakaovi mai ʼo te fakaʼosi ʼo te malama ʼaeni. (2 Tim. 3:13) Pea ʼe ʼaoga anai he fakalotofimalie kia tatou koteʼuhi ʼe tou agahala, ʼo tou fai ai tuʼumaʼu he ʼu lakahala. Neʼe lahi te ʼu mamahi neʼe tau mo te apositolo ko Paulo. Kae neʼe nofo agatonu ʼo kaku ki tona mate. Pea neʼe toe tokoni ki tana nofo agatonu te ʼu fakalotofimalie ʼae neʼe ina maʼu mai ʼona kaugā gaue Kilisitiano. Koia, tou agatonu ohage ko Alisitake, tou tuha mo te falala ohage ko Tisike, pea tou lotolelei ʼo tokoni ki ʼihi ohage ko Maleko. ʼE tou lava tokoni anai ki ʼotatou tehina mo tuagaʼane ke hoko atu tanatou tauhi agatonu kia Sehova.—1 Tes. 3:2, 3.
^ pal. 5 Neʼe lahi te ʼu temi faigataʼa neʼe fakalaka ai ia te apositolo ko Paulo. Kae meʼa fakafiafia koteʼuhi neʼe tokoni malohi ki ai ʼona kaugā gaue. ʼE tou vakaʼi anai kalitate makehe ʼe tolu neʼe feala ai ke natou fakalotomalohi ia Paulo. ʼE tou toe vakaʼi anai he ʼu aluʼaga ʼe feala pe ke hoko pea ʼe feala ke tou muliʼi te ʼu faʼifaʼitaki ʼaia.
^ pal. 5 Neʼe fetogi ʼihi higoa ʼi te alatike ʼaeni.
KATIKO 111 Te ʼu Tupuʼaga ʼAe Ke Tou Fiafia Ai