1, 2. (1) Kotea ʼae ʼe kehekehe ai ia Sehova mo te kau maʼu tuʼulaga ʼi tanatou faʼahiga aga ʼae ki te hahaʼi? (2) Kotea ʼae ka tou talanoa anai ki ai ʼi te alatike ʼaeni?

ʼI TE agamahani, ko te hahaʼi maʼu tuʼulaga ʼe natou puleʼi peʼe natou gaohi koviʼi ʼihi. (Mateo 20:25; Ekelesiasi 8:9) Kae ko Sehova ʼe mole feia ia ʼi he temi. Logo la ʼe Mafimafi, kae ʼe lototokaga ia kia tatou ʼaeni ko ni hahaʼi agahala. ʼE agalelei pea ʼe ina tokagaʼi te ʼu meʼa ʼae ʼe tou logoʼi ʼi ʼotatou loto pea mo te ʼu meʼa ʼae ʼe ʼaoga kia tatou. ʼE ina manatuʼi totatou ʼuhiga agahala pea ʼe ina iloʼi ʼotatou tuʼakoi. Koia ʼae ʼe mole ina kole mai ʼi he temi ke tou fai he meʼa ʼe mole tou lavaʼi.—Pesalemo 103:13, 14.

² ʼE lahi te ʼu faʼifaʼitaki ʼi te Tohi-Tapu ʼe ha ai te lototokaga ʼa Sehova ki tana hahaʼi. Tou vakaʼi te ʼu faʼifaʼitaki ʼaeni ʼe tolu: ʼUluaki, pe neʼe tokoni feafeaʼi ia Sehova ki te tupulaga ko Samuele ke ina fakaha tana fakamau ki te Pelepitelo Lahi ko Eli. Lua, pe neʼe kataki fualoa feafeaʼi ia Sehova kia Moisese ʼuhi ko tana manatu ʼae ʼe mole anai feala ke ina fakamavae te puleʼaga  ʼo Iselaele mai Esipito. Pea tolu leva, pe neʼe fakamavae feafeaʼi e Sehova ia te kau Iselaele mai Esipito. Kotea ʼae ʼe tou ako ʼo ʼuhiga mo Sehova mai te ʼu faʼifaʼitaki ʼaia, pea ʼe feafeaʼi hatatou faʼifaʼitakiʼi ia Sehova?

3. Kotea te aluʼaga fakapunamaʼuli ʼae neʼe hoko ki te kiʼi tama ko Samuele? Kotea te fehuʼi ʼae ʼe feala ke tou fai? (Vakaʼi te ʼuluaki pāki.)

³ Neʼe kamata tauhi ia Samuele ʼi te tapenakulo ʼi tana kei veliveli. (1 Samuele 3:1) ʼI te tahi po, ʼi tana kua moe, neʼe hoko te aluʼaga fakapunamaʼuli. * (Vakaʼi te kiʼi nota.) (Lau ia 1 Samuele 3:2-10.) Neʼe logo ia ki te pauʼi ʼo tona higoa. ʼI te manatu ʼa Samuele, neʼe ko te Pelepitelo Lahi ko Eli ʼae kua vaivai matuʼa. Koia ʼae neʼe lele atu aipe kia Eli ʼo ui fenei: “Koeni au, koteuhi nee ke [pauʼi] mai kia au.” Kae neʼe tali fenei age e Eli: “Nee mole au [pauʼi] atu kia koe.” Pea neʼe toe hoko tuʼa lua te aluʼaga ʼaia, ʼo mahino ai kia Eli neʼe ko te ʼAtua ʼae neʼe pauʼi kia Samuele. Neʼe fakamahino ai e Eli kia Samuele pe kotea ʼae neʼe tonu ke ina tali moka toe pauʼi age te ʼAtua, pea neʼe fakalogo ia Samuele. He koʼe neʼe mole fakaha e Sehova kia Samuele ʼi te kamata, ʼe ko Ia ʼae neʼe pauʼi age ki ai? ʼE mole fakaha mai ʼi te Tohi-Tapu. Kae neʼe lagi fai e Sehova ia te faʼahi ʼaia he neʼe ina tokagaʼi te ʼu meʼa ʼae neʼe logoʼi e Samuele ʼi tona loto.

4, 5. (1) Kotea ʼae neʼe fai e Samuele ʼi te temi ʼae neʼe fakaha age ai e Sehova te logo ʼae neʼe tonu ke ina tala kia Eli? (2) Kotea ʼae ʼe tou ako ʼi te fakamatala ʼaia ʼo ʼuhiga mo Sehova?

⁴ Lau ia 1 Samuele 3:11-18. Neʼe fakatotonu ʼi te Lao ʼa Sehova ki te ʼu fanau ke natou fakaʼapaʼapa ki te hahaʼi matuʼa, kae tafito age ia natou ʼae ʼe takitaki. (Ekesote 22:28; Levitiko 19:32) ʼE feala koa ke tou ui, neʼe tuʼuake te kiʼi tama ko Samuele ʼi te uhu, pea alu atu aipe kia Eli ʼo fakaha age ki ai ʼaki he lototoʼa ia te fakamau ʼa te ʼAtua? Kailoa ia. ʼE ui mai ʼi te Tohi-Tapu, “nee tuania leva e Samuele tana fakamatala kia Eli te mea ae nee ha kia ia.” Kae, neʼe fakamahino e te ʼAtua kia Eli neʼe ko ia ʼae neʼe ina pauʼi ia Samuele. Koia, neʼe kole ai e Eli kia Samuele ke ina fakaha age te ʼu folafola fuli ʼa te ʼAtua. Neʼe fakalogo ia Samuele pea ina “fakamatala leva . . . kia Eli te u mea fuli.”

⁵ Neʼe mole punamaʼuli ia Eli ki te logo ʼaia, he ʼe ʼi muʼa atu neʼe fakaha age ki ai e ‘he tagata ʼa te ʼAtua’ ia he logo feia. (1 Samuele 2:27-36) ʼE tou ako ʼi te fakamatala ʼaia ia te lahi ʼo te lototokaga pea mo te poto ʼa Sehova.

6. Kotea te ʼu ako ʼe tou taʼofi mai te faʼahiga tokoni ʼa te ʼAtua kia Samuele?

⁶ Ko koe koa ko he tupulaga? Kapau koia, ʼe ha mai ʼi te fakamatala ʼo ʼuhiga mo te tupulaga ko Samuele, ʼe mahino ia Sehova ki ʼou faigataʼaʼia pea mo te ʼu meʼa ʼae ʼe ke logoʼi. ʼE lagi ke umiuminoa pea ʼe faigataʼa ia tau faifakamafola ki te hahaʼi lalahi peʼe ko tau kehe mai ʼou kaugā ako. Kae ʼe feala ke ke tui papau ʼe fia tokoni atu ia Sehova. Koia,  fakaha kia te ia te ʼu meʼa fuli ʼae ʼe ke logoʼi ʼi te faikole. (Pesalemo 62:9) Fakakaukauʼi lelei te ʼu faʼifaʼitaki ʼae ʼi te Tohi-Tapu ʼo te kau tupulaga ohage ko Samuele. Pea faipalalau mo te ʼu tehina mo tuagaʼane ʼo tou taʼiake, peʼe ko niʼihi kua matuʼa age kae ʼe tatau ʼonatou fihifihia mo koe. ʼE natou fakamatala atu anai he ʼu fihifihia neʼe tokoni ai Sehova kia natou, lagi ʼi hona aluʼaga fakapunamaʼuli.

7, 8. Neʼe fakaha feafeaʼi e Sehova neʼe ina tokagaʼi te ʼu meʼa ʼae neʼe logoʼi e Moisese?

⁷ ʼI te temi ʼae neʼe taʼu 80 ai ia Moisese, neʼe tuku age e Sehova ia he toe gaue faigataʼa: ko te fakaʼateainaʼi ʼo te kau Iselaele mai tonatou maʼuli popula ʼi Esipito. (Ekesote 3:10) ʼE mahino ia, neʼe punamaʼuli ia Moisese ʼi te foaki age e te ʼAtua ia te gaue ʼaia, he neʼe tauhi manu ʼi Matiane lolotoga te ʼu taʼu ʼe 40. Neʼe ui fenei e Moisese: “Ko ai ia au, ke au alu kia Falaone, pea ke au fakamavae mai Esipito te u fanau a Iselaele?” Neʼe fakalotofimalieʼi fenei e Sehova ia Moisese: “E au nofo anai mo koe.” (Ekesote 3:11, 12) Neʼe toe fakapapau age e Sehova, ʼe “fakalogo anai” te kau matuʼa ʼo Iselaele kia ia. Kae neʼe tali fenei age e Moisese: “E mole natou tui anai kia au, pea e mole natou fakalogo anai.” (Ekesote 3:18; 4:1) ʼI tana fai te ʼu palalau ʼaia, neʼe ina ui neʼe faihala ia Sehova. Kae neʼe kataki fualoa ia Sehova kia Moisese. Pea neʼe ina foaki kia Moisese ia te malohi moʼo fakahoko ʼaki he ʼu milakulo. ʼI te Tohi-Tapu, neʼe ko Moisese ʼae neʼe ina ʼuluaki maʼu te malohi ʼaia.—Ekesote 4:2-9, 21.

⁸ Kae neʼe ʼi ai te tahi takuʼaga ʼa Moisese. Neʼe ina ui ʼe mole poto lelei ʼi te palalau. Koia neʼe ui fenei ai e te ʼAtua kia ia: “E au nofo anai mo tou gutu, pea e au ako anai kia koe te mea ae e tonu ke ke fakaha.” Neʼe fetogi koa te faʼahiga manatu ʼa Moisese ʼi te temi ʼaia? Kailoa ia, neʼe ina kole ki te ʼAtua ke ina fekauʼi he tahi kehe. Pea neʼe lahi ai leva te ita ʼo Sehova. Neʼe fekauʼi ai e Sehova ia Alone ke ina fakahoko te ʼu palalau ʼa  Moisese, koteʼuhi neʼe ina tokagaʼi te ʼu meʼa ʼae neʼe logoʼi e Moisese.—Ekesote 4:10-16.

9. Neʼe tokoni feafeaʼi te kataki fualoa pea mo te agalelei ʼa Sehova kia Moisese ke liliu ko he takitaki lelei?

⁹ Kotea ʼae ʼe tou ako ʼi te fakamatala ʼaia ʼo ʼuhiga mo Sehova? Neʼe feala pe ke ina fakamatakuʼi ia Moisese ke tupu ai hana fakalogo kia te ia, mai tona aluʼaga ʼae ko Ia ko te Mafimafi. Kae neʼe kataki fualoa ia Sehova, mo agalelei. Pea neʼe fakalotofimalieʼi e Sehova ia tana kaugana agamalū mo agavaivai, ʼo ina ui age ʼe nofo anai mo ia. Neʼe fua lelei koa tana faʼahiga fai ʼaia? ʼEi, he neʼe liliu ia Moisese ko he takitaki makehe ki te hahaʼi ʼa te ʼAtua. Neʼe ina faigaʼi ke agamalū pea mo lototokaga ki ʼihi, ohage pe ko tona fai e Sehova kia ia.—Numelo 12:3.

10. Kotea te ʼu fua lelei ʼe tou maʼu moka ʼe tou lototokaga ki ʼihi ohage ko Sehova?

¹⁰ Kotea te ako kia tatou? Kapau ko koe ko he tagata ʼohoana, ko he tamai peʼe ko he faʼe, peʼe ko he tagata ʼafeā, ʼe mahino ia ʼe ke maʼu he faʼahiga takitaki. Koia la ʼae ʼe maʼuhiga ke ke faʼifaʼitakiʼi ia Sehova, ʼo ke lototokaga, mo agalelei, pea mo kataki fualoa ki tou ʼohoana, tau fanau pea mo natou ʼo te kokelekasio. (Kolose 3:19-21; 1 Petelo 5:1-3) Kapau ʼe ke faʼifaʼitakiʼi ia Sehova ʼAtua mo Sesu Kilisito, ia te Moisese Lahi, ʼe palalau faʼifaʼitaliha anai ʼihi mo koe, pea ʼe ke fakalotomalohiʼi anai ia natou. (Mateo 11:28, 29) Pea ʼe ke tuku anai kia natou he faʼifaʼitaki lelei.—Hepeleo 13:7.

11, 12. Kotea ʼae neʼe fai e Sehova ke logoʼi e te kau Iselaele ia tana puipui ʼi tana fakamavae natou mai Esipito?

¹¹ Neʼe lagi ko he toko tolu miliona tupu kau Iselaele ʼae neʼe mavae mai Esipito ʼi te taʼu 1513 ʼi muʼa ʼo te temi ʼo Kilisito. Ia natou ʼaia neʼe ʼi ai te ʼu fanau, te ʼu matuʼa, pea neʼe lagi ʼi ai ʼihi neʼe mahahaki peʼe maʼimoa. Neʼe ʼaoga ki te toe hahaʼi tokolahi ʼaia he Takitaki ʼe lototokaga pea mo lotomahino. Pea neʼe ko Sehova ʼae neʼe ina takitaki ia te kau Iselaele ʼaki ia Moisese. Koia ʼi te temi ʼae neʼe mavae ai te kau Iselaele mai tonatou nofoʼaga ʼae neʼe kua natou mahani ki ai, neʼe natou lotofimalie ai.—Pesalemo 78:52, 53.

¹² Kotea ʼae neʼe fai e Sehova ke logoʼi e tana hahaʼi ia tana puipui? ʼI tanatou mavae mai Esipito, neʼe ina “fakaʼatuʼatu [ia natou] ohage ko hanatou olo ki te tau.” (Ekesote 13:18, MN) ʼUhi ko tonatou fakatuʼutuʼu lelei ʼaia, neʼe natou mahino ai ki te takitaki lelei e te ʼAtua ia te aluʼaga ʼaia. Neʼe toe fakaha e Sehova ʼe nofo mo natou, ʼo ina takitaki pea  mo puipui natou “i te aho aki he pou ao,” pea mo “he afi gigila” ʼi te poʼuli. (Pesalemo 78:14) Pea neʼe ʼaoga ki te puleʼaga ʼo Iselaele honatou falanakiʼaga ʼuhi ko te meʼa ʼae neʼe hoko ki muli age.

13, 14. (1) Neʼe feafeaʼi te tokaga ʼa Sehova ki te kau Iselaele ʼi te Tai Kula? (2) Neʼe fakaha feafeaʼi e Sehova ʼe malohi age ia ʼi te kau Esipito?

¹³ Lau ia Ekesote 14:19-22. Fakakaukauʼi age muʼa ʼe ke nofo mo te kau Iselaele. ʼE mole kei ʼi ai hou holaʼaga he ʼe ko te kautau ʼo Esipito ʼe ʼomai ʼi ʼou tuʼa, kae ko te Tai Kula ʼe tuʼu ʼi ʼou muʼa. Neʼe gaue leva te ʼAtua ki te aluʼaga ʼaia. Ko te pou ʼao ʼae neʼe ina fakaʼaogaʼi moʼo takitaki ʼo koutou, kua tuʼu mai ʼi ʼokotou tuʼa, ʼo faigataʼa ai te fakaovi atu ʼa te kau Esipito. ʼI te temi leva ʼaia, ʼe natou nonofo ʼi te fakapoʼuli, kae ʼe malamagia tou nofoʼaga ʼi hona aluʼaga fakamilakulo. Hili ia, ʼe ke sio kia Moisese ʼe ina faoʼi tona nima ki te tai, pea neʼe agi malohi leva te matagi mai te potu esite, ʼo vaeluaʼi ai te tai. Pea ko koe, mo tou famili, mo ʼau manu fuli pea mo te kau Iselaele fuli, ʼe fakatuʼutuʼu lelei takotou haʼele ʼi te takele ʼo te tai. ʼE ke punamaʼuli he ʼe mole pela pea ʼe mole hekeheke te takele ʼo te tai. Pea ʼe magemage mo fefeka, ʼo faigafua ai tau haʼele. Koia, maʼia pe la mo natou ʼae ʼe mole vave tanatou haʼele ʼe natou tau lelei pe ki te tahi kauvai.

¹⁴ Lau ia Ekesote 14:23, 26-30. ʼI te temi ʼaia, ko Falaone ʼi tona fiatuʼu mo tona vale, ʼe ina tuli ia koe mo te kau Iselaele. Kae ʼe toe faoʼi e Moisese tona nima ki te tai, pea mapeʼe ifo ai te ʼu kaupa vai ʼe lua kia Falaone mo tana kautau. ʼE mole hao he tahi ia natou.—Ekesote 15:8-10.

15. Kotea ʼae ʼe tou ako mai te fakamatala ʼaeni ʼo ʼuhiga mo Sehova?

 ¹⁵ Ko te fakamatala ʼaeni ʼe ina akoʼi mai ko Sehova ʼe ko te ʼAtua ʼo te fakatokatoka. Pea ko te kalitate ʼaia ʼe ina fakalotofimalieʼi tatou. (1 Kolonito 14:33) Ohage ko he tagata tauhi ovi ʼe ʼofa pea mo tokaga ki tana faga ovi, ko Sehova ʼe tokaga pea mo tokoni ki tana hahaʼi. ʼE ina puipui ʼana kaugana mai ʼonatou fili. Pea ʼe ko he aluʼaga fakalotomalohi mo fakalotofimalie he ʼe kua tou fakaovi ki te fakaʼosi ʼo te tuʼu ʼaeni.—Taaga Lea 1:33.

16. Kotea te ʼu fua lelei ʼe tou maʼu ʼi tatatou toe vakaʼi ia te faʼahiga haofaki e Sehova ia te kau Iselaele?

¹⁶ Ia ʼaho nei, ʼe kei tokaga aipe ia Sehova ki tana hahaʼi katoa. ʼE tokoni kia natou ke natou taupau he ʼu felogoi lelei mo ia pea ʼe ina puipui natou mai ʼonatou fili. ʼE hoko atu anai tana fai te ʼu faʼahi ʼaia lolotoga te mamahi lahi ʼae kua ovi mai. (Fakaha 7:9, 10) Koia ko te hahaʼi ʼa te ʼAtua tatau aipe pe ʼe kei natou tupulaga, peʼe kua natou vaivai matuʼa, peʼe lelei tonatou malolo fakasino peʼe maʼimoa, kae ʼe mole natou matataku anai lolotoga te mamahi lahi. * (Vakaʼi te kiʼi nota.) Kailoa ia, he ʼe natou manatuʼi anai te ʼu palalau ʼaeni ʼa Sesu: “Kotou tutuʼu tonu ake pea mo lagaʼi ake ʼokotou ʼulu, he ʼe kua ovi mai tokotou haofaki.” (Luka 21:28) Ko te hahaʼi ʼa te ʼAtua ʼe natou tui papau ʼe puipui anai natou e Sehova ʼi te temi ʼae ka tauʼi ai natou e Koke, ko he ʼu puleʼaga ʼe malohi age ʼi te kautau ʼa Falaone. (Esekiele 38:2, 14-16) Kotea tona tupuʼaga? ʼE natou iloʼi ko Sehova ʼe mole fetogi. ʼE ina toe fakaha anai ʼi te temi ʼaia ko Ia ʼe ko he Fakamaʼuli ʼe ʼofa pea mo lototokaga ki tana hahaʼi.—Esaia 26:3, 20.

17. (1) ʼE fua lelei feafeaʼi kia tatou ia tatatou ako te ʼu fakamatala Fakatohi-tapu ʼo ʼuhiga mo te lototokaga ʼa Sehova ki tana hahaʼi? (2) Kotea ʼae ka tou vakaʼi ʼi te alatike ka hoa mai?

¹⁷ ʼI te alatike ʼaeni, neʼe tou vakaʼi ai he ʼu fakamatala ʼe ha ai ko Sehova ʼe tokaga ki tana hahaʼi, ʼo ina takitaki mo haofaki natou ʼaki he lototokaga mo he agaʼofa. Lolotoga tau metitasio ki te ʼu fakamatala ʼaia, faigaʼi ke ke taʼofi ni ako foʼou ʼo ʼuhiga mo Sehova ʼo ke kumi he ʼu faʼahi neʼe lagi heʼeki ke fakatokagaʼi ʼi muʼa atu. Kapau ʼe lahi tau ako ʼo ʼuhiga mo te ʼu kalitate ʼo Sehova, ʼe tuputupu ai anai tou ʼofa pea mo tau tui kia te ia. ʼI te alatike ʼae ka hoa mai, ʼe tou vakaʼi anai he ʼu aluʼaga ʼe feala ai ke tou faʼifaʼitakiʼi ia Sehova ʼo tou lototokaga kia natou ʼae ʼo totatou famili, mo totatou kokelekasio pea mo natou ʼae ʼe tou faifakamafola ki ai.