1. Kotea ʼae neʼe ui e Tavite ʼo ʼuhiga mo te agavaivai ʼa Sehova?

ʼE FEALA moʼoni koa ke tou ui ko Sehova ʼe agavaivai? ʼEi. Neʼe ui fenei e Tavite: “ ʼE ke foaki mai tau meʼa tali tau moʼoku puipui, pea ko tau agavaivai ʼe ina fakalahi au.” (2 Sam. 22:36, MN) Neʼe lagi manatuʼi e Tavite te ʼaho ʼae neʼe alu age te polofeta ko Samuele ki tana tamai moʼo fakanofo ia ia ʼae ka hau anai ki Iselaele. Neʼe ko te ʼu tehina ʼe toko fitu ʼa Tavite, pea neʼe ko ia te muli. Kae neʼe ko ia ʼae neʼe filifili e Sehova ke ina fetogi te Hau ko Saulo.—1 Sam. 16:1, 10-13.

2. Kotea ʼae ka tou vakaʼi anai ʼi te alatike ʼaeni?

² ʼE mahino ia, neʼe manatu tahi ia Tavite mo te tagata faipesalemo ʼae neʼe ina ui fenei ʼo ʼuhiga mo Sehova: “ ʼE punou ifo ke sio ki te lagi mo te kele, pea ʼe ina fakatuʼuake mai te efu ia ia ʼae ʼe veliveli. ʼE ina lagaʼi ake ia ia ʼae ʼe masiva . . . ke heka fakatahi mo te kau ʼaliki.” (Pes. 113:6-8, MN) ʼI te alatike ʼaeni ʼe tou toʼo anai he ʼu ako maʼuhiga ʼo ʼuhiga mo te agavaivai, ʼaki tatatou vakaʼi he ʼu aluʼaga neʼe fakaha ai e Sehova te kalitate ʼaia. ʼE toe lahi anai tatatou ako ʼo ʼuhiga mo te agavaivai ʼaki te Hau ko Saulo, pea mo te ʼu faʼifaʼitaki ʼa te polofeta ko Taniela mo Sesu.

3. ʼE feafeaʼi te aga ʼa Sehova kia tatou, pea kotea ʼae ʼe ha ai?

³ ʼE ha te agavaivai ʼa Sehova ʼi tana aga ki ʼana kaugana heʼe haohaoa. ʼE ina tali ke tou tauhi kia te ia pea ʼe toe lotolelei ke tou liliu ko hona ʼu kaumeʼa. (Sakp. 4:8) Pea ke tou liliu ko hona ʼu kaumeʼa, neʼe ina foaki mai tona ʼAlo ko  he sakilifisio ki ʼotatou agahala. ʼE lotofakamolemole pea mo manavaʼofa ia Sehova!

4. Kotea te meʼa ʼae neʼe foaki mai e Sehova, pea kotea tona tupuʼaga?

⁴ ʼE toe ha te agavaivai ʼa Sehova ʼi he tahi aluʼaga. Neʼe ina fakatupu te tagata ʼaki te fealagia ke ina filifili te meʼa ʼae ka ina fai ʼi tona maʼuli. Neʼe mole maʼua ke ina fakatupu feia tatou. Kae neʼe ina fakatupu tatou ki tona pāki pea neʼe ina foaki mai te loto faʼitaliha. ʼE maʼuhiga kia Sehova te ʼu meʼa ʼae ʼe tou filifili, logo la ʼe tou liliki mo vaivavai moka fakatatau kia te ia. ʼE ina loto ke tou tauhi kia te ia ʼuhi heʼe tou ʼoʼofa kia te ia pea mo tou iloʼi ʼe fua lelei kia tatou moka tou fakalogo. (Tet. 10:12; Esa. 48:17, 18) ʼE tou lotofakafetaʼi lahi kia Sehova ʼi tana fakaha mai ʼaia tana agavaivai!

5. ʼE akoʼi feafeaʼi mai e Sehova te agavaivai? (Vakaʼi te pāki ʼo te takafi.)

⁵ ʼE akoʼi mai e Sehova te agavaivai ʼaki tana aga kia tatou. ʼE ko ia ʼae ʼe poto age ʼi te ʼatulaulau. Kae ʼe lotolelei pe ke fakalogo ki te ʼu manatu ʼae ʼe fakaha age e ʼihi. Ohage la, neʼe ina fakafealagia ki tona ʼAlo ke tokoni age ki te fakatupu ʼo te ʼu meʼa fuli. (Taag. 8:27-30; Kol. 1:15, 16) Pea logo la tona Mafimafi, kae ʼe ina foaki he ʼu gaue ki ʼihi. Ohage la neʼe ina fakanofo ia Sesu ko te Hau ʼo te Puleʼaga, pea ʼe ina foaki anai he faʼahiga pule ki te toko 144 000 hahaʼi ʼae ka kauga hau mo tona ʼAlo. (Luka 12:32) ʼE mahino ia, neʼe akoʼi e Sehova ia Sesu ke Hau pea mo Pelepitelo Lahi. (Hep. 5:8, 9) ʼE ina toe akoʼi mo natou ʼae ka kauga hau mo Sesu, kae ʼe mole haga sivisivi anai pe ʼe natou fakahoko lelei tanatou gaue. Kotea tona  tupuʼaga? Koteʼuhi ʼe falala kia natou pea ʼe ina iloʼi ʼe natou fakahoko anai tona finegalo.—Fkha. 5:10.

6-7. ʼI tatatou iloʼi ʼae ʼe foaki e tatatou Tamai he gaue ki ʼihi, ʼe feafeaʼi hatatou faʼifaʼitakiʼi ia ia?

⁶ ʼE mole ʼaoga ki tatatou Tamai ʼae ʼe ʼi selo he tokoni. Logo la te faʼahi ʼaia, kae ʼe ina foaki pe he gaue ki ʼihi. Koia ʼe tonu mo tatou ke tou faʼifaʼitakiʼi tana faʼahiga fai. Ko koe ko he pule famili peʼe ko he tagata ʼafeā? Faʼifaʼitakiʼi ia Sehova ʼo foaki he gaue ki ʼihi. Pea ʼaua naʼa ke fia sivisivi pe ʼe feafeaʼi tanatou fakahoko te gaue ʼaia. Kapau ʼe ke muliʼi te faʼifaʼitaki ʼa Sehova, ʼe fakahoko anai te gaue, pea ʼe ke toe akoʼi foki anai ʼihi mo tokoni kia natou ke mole natou matataku. (Esa. 41:10) Kotea te tahi ako ʼe feala ke taʼofi e natou ʼae ʼe pule mai te faʼifaʼitaki ʼa Sehova?

⁷ ʼE fakaha ʼi te Tohi-Tapu ko Sehova ʼe ina fia iloʼi te manatu ʼa tana kau ʼaselo. (1 Hau 22:19-22) ʼU matuʼā, ʼe feafeaʼi hakotou faʼifaʼitakiʼi ia Sehova ʼi te faʼahi ʼaia? Kapau ʼe feala, kotou fehuʼi age ki ʼakotou fanau pe ʼe feafeaʼi anai hanatou fakahoko he gaue. Pea kapau ʼe feala, kotou muliʼi tanatou manatu.

8. Neʼe fakaha feafeaʼi e Sehova tana faʼa kataki kia Apalahamo mo Sala?

⁸ ʼE toe fakaha e Sehova tana agavaivai ʼi tana faʼa kataki. Ohage la, ʼe faʼa kataki ia Sehova mo natou ʼae ʼe mole natou faʼa leleiʼia tana ʼu tonu. Neʼe fakalogo ia Sehova kia Apalahamo ʼi tana fakaha age tana tuʼania ʼo ʼuhiga mo te fakatuʼutuʼu ʼae ke ina maumauʼi ia Sotoma mo Komola. (Sen. 18:22-33) Pea manatuʼi pe neʼe feafeaʼi tana aga kia Sala, te ʼohoana ʼo Apalahamo. Neʼe mole ita ʼi te kata ʼa Sala ʼi te ui e te ʼaselo ʼe faitama anai kae kua finematuʼa. (Sen. 18:10-14) Kae neʼe fakaʼapaʼapa pe ia Sehova kia Sala.

9. Kotea te ʼu ako ʼe feala ke taʼofi e te ʼu matuʼā mo te ʼu tagata ʼafea mai ia Sehova?

⁹ ʼU matuʼā pea mo tagata ʼafeā, kotea ʼae ʼe feala ke kotou ako mai te faʼifaʼitaki ʼa Sehova? ʼE ke feafeaʼi moka fakaha atu e ʼau fanau peʼe ko ʼihi ʼi te kokelekasio ʼe mole natou leleiʼia te ʼu tonu ʼae neʼe ke fai? ʼE ke foimo ui atu aipe koa ʼe natou faihala? Peʼe ke faiga anai koa ke ke mahino ki ʼanatou manatu? Kapau ko natou ʼae ʼe pule ʼe natou faʼifaʼitakiʼi ia Sehova, pea ʼe fua lelei anai ki tonatou famili pea mo te kokelekasio. Kua ʼosi leva tatatou vakaʼi te ʼu ako ʼe feala ke tou taʼofi mai te agavaivai ʼa Sehova. ʼI te lakaga nei, tou vakaʼi he ʼu ako ʼe feala ke tou taʼofi mai te ʼu faʼifaʼitaki ʼa he ʼu tagata ʼi te Folafola ʼa te ʼAtua ʼo ʼuhiga mo te agavaivai.

10. ʼE akoʼi feafeaʼi tatou e Sehova?

¹⁰ ʼE akoʼi tatou e Sehova ʼaki tana foaki mai ʼi tona Folafola he ʼu faʼifaʼitaki ke tou muliʼi, pea mo ʼae ʼe mole tonu ke tou muliʼi. (Esa. 2:3) ʼE lahi te ʼu meʼa ʼe feala ke tou ako ʼi tatatou metitasioʼi he ʼu fakamatala ʼo ʼuhiga mo ʼihi ʼi te Tohi-Tapu neʼe natou maʼu he ʼu kalitate, ohage ko te agavaivai. Pea ʼe toe feala pe ke tou taʼofi he ʼu ako mai te ʼu meʼa ʼae neʼe hoko kia natou ʼae neʼe mole natou maʼu te ʼu kalitate ʼaia.—Pes. 37:37; 1 Ko. 10:11.

11. Kotea ʼae ʼe tou ako mai ia te Hau ko Saulo?

¹¹ Tou fakakaukauʼi te meʼa ʼae neʼe hoko ki te Hau ko Saulo. ʼI tana kei tupulaga, neʼe mahino kia ia neʼe ʼi ai ni gaue neʼe mole feala ke ina fai. Pea neʼe toe manatu foki neʼe mole tuha mo ia ke foaki age he  ʼu gaue. (1 Sam. 9:21; 10:20-22) Kae mole fualoa ʼi tana ʼosi liliu ko te hau, neʼe fiatuʼu leva ia Saulo. Neʼe ina fai he gaue neʼe mole tonu ke ina fai. ʼI te tahi aluʼaga, ʼi tana fakatalitali ki te polofeta ko Samuele, neʼe mole kei ina maʼu te faʼa kataki. Neʼe mole falala ʼe tokoni anai ia Sehova ki tana hahaʼi, kae neʼe ina momoli he sakilifisio neʼe mole tonu ke ina fai. Neʼe mole kei ʼofa ia Sehova ia ia pea ki muli age, neʼe mole kei hau. (1 Sam. 13:8-14) Tou fakaha te poto ʼaki hatatou taʼofi he ako mai te aga ʼaia ʼa Saulo pea ke mole tou fiatuʼu.

12. Neʼe fakaha feafeaʼi e Taniela tana agavaivai?

¹² ʼO mole hage ko Saulo, neʼe tuku mai e te polofeta ko Taniela he faʼifaʼitaki ʼe lelei. ʼI tona maʼuli katoa, neʼe agavaivai pea neʼe ina kumi tuʼumaʼu pe te takitaki ʼa Sehova. Ohage la, neʼe fakaʼaogaʼi ia ia e te ʼAtua moʼo fakamahino te moemisi ʼa Nepukatenesale. Pea neʼe agavaivai ia Taniela ʼi tana ui ʼae neʼe ko Sehova ʼae neʼe ina fakaha te ʼuhiga ʼo te moemisi kae mole ko ia totonu. (Tan. 2:26-28) Kotea te ako maʼa tatou? Kapau ʼe ui mai e te ʼu tehina mo tuagaʼane ʼe tou faiakonaki lelei, peʼe kapau ʼe fua lelei tatatou faifakamafola, ʼe ko Sehova ʼae ʼe tou fia fakakololiaʼi anai. ʼE tou fakamoʼoni ʼe mole tou lavaʼi anai he meʼa moka ʼe mole tokoni mai ia Sehova. (Flp. 4:13) ʼE tou faʼifaʼitakiʼi ai anai ia Sesu.

13. Kotea ʼae ʼe tou ako mai ia Sesu ʼo ʼuhiga mo te agavaivai, ʼi tana ʼu palalau ʼae ʼe tou maʼu ia Soane 5:19, 30?

¹³ Ko Sesu neʼe ko te ʼAlo ʼo te ʼAtua pea neʼe haohaoa. Kae neʼe fakalogo tuʼumaʼu pe ki tana Tamai. (Lau ia Soane 5:19, 30.) Neʼe mole ina faiga ʼi he ʼaho ke ina faʼao te pule ʼo tana Tamai. ʼE fakaha mai ia Filipe 2:6 ko Sesu “neʼe mole manatu ia ke ina faʼao te tuʼulaga ʼo te ʼAtua, ʼo ina ui ʼe tatau mo te ʼAtua.” Ko Sesu, te ʼAlo neʼe fakalogo he neʼe mahino kia ia neʼe fakatuʼakoi pe tana pule. Pea neʼe fakaʼapaʼapa ki te pule ʼa tana Tamai.

14. ʼI te kole age e Salome he ʼu tuʼulaga ki ʼana tama, neʼe tali feafeaʼi e Sesu?

¹⁴ Ke ke manatuʼi te tali ʼa Sesu ki te kole age ʼa Salome ke heheka ʼana tama, ia Sakopo mo Soane ʼi tona faʼahi mataʼu mo tona faʼahi hema ʼi te Puleʼaga. Kae neʼe mole ʼa Sesu te foaki ʼo te ʼu tuʼulaga ʼaia.  Koia, neʼe tali atu aipe e Sesu ʼe gata pe ki tana Tamai ʼae ʼe feala ke ina fakatotonu te faʼahi ʼaia. (Mat. 20:20-23) Neʼe fakaha ai e Sesu ʼe tuʼakoi pe tana pule. Neʼe agavaivai ai. Neʼe ina fai tuʼumaʼu pe te meʼa ʼae neʼe fakatotonu age e Sehova. (Soa. 12:49) ʼE feafeaʼi hatatou faʼifaʼitakiʼi ia ia?

15-16. ʼE feafeaʼi hatatou maʼuliʼi te tokoni ʼae ia 1 Kolonito 4:6?

¹⁵ ʼE tou faʼifaʼitakiʼi anai te agavaivai ʼa Sesu moka ʼe tou maʼuliʼi te tokoni ʼae ʼe tuʼu ia 1 Kolonito 4:6. ʼE ui fenei mai: “ ʼAua naʼa kotou fakalaka ʼi te ʼu meʼa ʼae kua ʼosi tohi.” Koia, ka haʼu he tahi ʼo kole tokoni mai, ʼe mole tou fakamaʼua anai ke mulimuli ki tatatou manatu. Peʼe mole tou fakaha age anai tatatou manatu kae heʼeki tou fakakaukauʼi. Kae ʼe tou fakaha age anai te manatu ʼa te Tohi-Tapu pea mo ʼatatou tohi Fakatohi-tapu. ʼE tou fakaha ai ʼe tou mahino ʼe mole tou iloʼi ia meʼa fuli. ʼAki he agavaivai, ʼe tou fakamoʼoni ai ʼe lelei age te ʼu tokoni ʼa Sehova, te Mafimafi.—Fkha. 15:3, 4.

¹⁶ Ka tou agavaivai, ʼe tou fakaʼapaʼapa ai kia Sehova. Kae ʼe ʼi ai te tahi age ʼu tupuʼaga ke tou agavaivai ai. ʼE tou vakaʼi anai ʼe feala ke tou fiafia moka ʼe tou agavaivai pea ʼe tou felogoi lelei ai mo ʼihi.

17. He koʼe ko te hahaʼi agavaivai ʼe natou fiafia?

¹⁷ ʼE lahi totatou fiafia moka ʼe tou agavaivai. Kotea tona tupuʼaga? Koteʼuhi, ka tou mahino ʼe ʼi ai te ʼu gaue ʼe mole feala ke tou fai, ʼe tou lotofakafetaʼi moka tokoni mai ʼihi. Manatuʼi te ʼu tagata kilia ʼe toko hogofulu ʼae neʼe fakamalolo e Sesu. Neʼe ko te tokotahi pe neʼe toe liliu mai moʼo fakamalo kia Sesu. Neʼe mahino te tagata kilia ʼaia neʼe mole feala kia ia ke ina fakamalolo ia ia totonu. Ko te tagata agavaivai  ʼaia neʼe lotofakafetaʼi ki te tokoni age ʼa Sesu pea neʼe ina fakakololiaʼi ai ia te ʼAtua.—Luka 17:11-19.

18. He koʼe ko he tahi ʼe agavaivai ʼe felogoi lelei mo ʼihi? (Loma 12:10)

¹⁸ ʼI te agamahani, ko he tahi ʼe agavaivai ʼe felogoi lelei mo te hahaʼi pea ʼe ina maʼu hona ʼu kaumeʼa ʼe lelei. Kotea tona tupuʼaga? Koteʼuhi ʼe ina iloʼi ʼe maʼu e ʼihi ni kalitate pea ʼe falala kia natou. ʼE fiafia ʼi tana sio ki te fakahoko lelei e ʼihi te ʼu gaue ʼae neʼe foaki age pea ʼe ina fakamalo kia natou.—Lau ia Loma 12:10.

19. He koʼe ʼe mole tonu ke tou fiameʼalahi?

¹⁹ Kae ko he tahi ʼe fiameʼalahi, ʼe faigataʼa tana vikiʼi ʼihi he ʼe loto pe ia ke vikiʼi ia ia. ʼE ina fakatatau ia ia mo ʼihi pea ʼe fakataupiepie. ʼE mole ina akoʼi he gaue ki ʼihi pea ʼe mole ina tuku age ke natou fai. Kae ʼe loto pe ia ke ina fai e ia totonu. ʼE manatu ia ʼe mole natou fakahoko lelei anai. ʼE lotolahi pea mo maheka. (Kal. 5:26) ʼE mole fualoa tana fakakaumeʼa mo he tahi. Kapau ʼe tou tokagaʼi ʼe tou fiameʼalahi, tou faikole fakamalotoloto ke tokoni mai ia Sehova ke tou ‘fakafoʼou totatou ʼatamai,’ ke mole tauaka ia tatou.—Loma 12:2.

20. He koʼe ʼe tonu ke tou agavaivai?

²⁰ Ko te faʼifaʼitaki ʼae ʼe tuku mai e Sehova ʼe fakaofoofo! ʼE ha tana agavaivai ʼi tana aga ki ʼana kaugana, pea ʼe tou fia faʼifaʼitakiʼi ia ia. Pea ʼe tou fia faʼifaʼitakiʼi foki te hahaʼi agavaivai ʼae neʼe haʼele mo te ʼAtua. Tou haga foaki kia Sehova te kololia mo te fakaʼapaʼapa ʼae ʼe tuha mo ia. (Fkha. 4:11) Kapau ʼe tou fai te ʼu meʼa fuli ʼaia, ʼe tou haʼele anai mo tatatou Tamai ʼae ʼi selo, he ʼe ʼofa kia natou ʼae ʼe agavaivai.