Fakakikite 2. Te Hoge

“ ʼE ʼi ai anai . . . te ʼu hoge.”—MALEKO 13:8.

● Neʼe ʼalu ia te tagata ki te kolo ʼo Quaratadji, ʼi Niselia, ʼi tana fakaʼamu ʼaē ke maʼu ai hona fakafīmālie mai te masiva meʼa kai ʼaē ʼi tona kolo. Ko te ʼu kāiga ʼo te tagata ʼaia, mo tona ʼu tehina pea mo tuagaʼane, neʼe natou toe ʼomai mo nātou mai te tahi ʼu koga meʼa ʼo te loto fenua, ʼi tanatou feholaʼaki mai te hoge ʼaē neʼe tō ʼi te faʼahi ʼaē neʼe natou nonofo ai. Kae ko te tagata ʼaia ʼe takoto tokotahi pē ia ʼi tona moeʼaga ʼi te kele. He koʼē ʼe ko ia tokotahi pē? ʼE fakamatala fēnei e Sidi, te pule kolo: “ ʼE mole he meʼa ʼe ina maʼu moʼo fafagaʼaki ai [tona fāmili] pea ʼe mole kei feala hana sio atu kiā nātou ʼi tanatou māʼuʼuli pakupaku fēia.”

KOTEĀ ʼAĒ ʼE HĀ ʼAKI MAI ʼI TE ʼU MEʼA ʼAĒ ʼE HOKO? ʼI te mālamanei kātoa, ʼe ko te tokotahi ʼi te toko 7, ʼe mole kai pē lā ke mākona lelei ʼi te ʼaho fuli. ʼE kovi age te ʼaluʼaga ʼaia ʼi te Potu Sautē ʼo Sahara, ʼi Afelika, ʼaē ʼi te toko 3 ʼe ko te tokotahi ʼe pakupaku tuʼumaʼu pē. Tou toʼo he faʼifaʼitaki moʼo fakafuafua te meʼa ʼaē ʼe hoko: ʼE ko he fāmili, ʼe ko te tamai, mo te faʼē, pea mo tanā tamasiʼi. Kapau ʼe feʼauga pē te meʼa kai ki he foʼi toko lua iā nātou ʼaia, ko ai anai ʼaē kā hālofia? Te tamai? Te faʼē? Te tamasiʼi? ʼE ko te ʼaluʼaga faigataʼa ʼaia ʼaē ʼe tau mo te ʼu taʼi fāmili ʼaia ʼi te ʼaho fuli.

KOTEĀ TE ʼU PALALAU FAKAFEAGAI ʼE FAI MĀHANI E TE HAHAʼI? ʼE lahi te meʼa kai ʼe homo ake ʼi te kele, ʼo feʼauga ʼaupitō aipē moʼo fafaga ia te hahaʼi fuli. ʼE tonu pē ia ki te ʼu meʼa kai ʼaia ʼe homo ake ʼi te kele ke vaevae fakalelei ki te hahaʼi fuli.

ʼE MOʼONI KOA TE ʼU PALALAU FAKAFEAGAI ʼAIA? ʼE moʼoni te manatu ʼaia, heʼe kā fakatatau ki te ʼu temi ki muʼa atu, ʼe kua feala ʼi te temi nei ke lahi age te fakahomo ʼo te meʼa kai e te hahaʼi gāue kele, pea mo lahi age te fetuku ʼo te meʼa kai. Neʼe feala pē ki te ʼu puleʼaga fakatagata ke natou fakahoahoa lelei te tufa ʼo te meʼa kai moʼo pulihi te hoge. Kae logolā tanatou ʼu faiga ʼaia talu mai fualoa, neʼe mole natou lavaʼi pē lā te faʼahi ʼaia.

KOTEĀ TAKOTOU MANATU? ʼE lolotoga hoko nei koa ia te ʼu palalau ʼaē iā Maleko 13:8? Logolā te kua lakalaka ki muʼa ʼo te tekenolosia, kae ʼe hoko nei te hoge ʼi te kele kātoa.

ʼI te agamāhani, kā kua hili te tō ʼo he mafuike pea mo he hoge, pea ki muli age ʼe hoko te ʼu fihifihia, ʼaē ʼe tupu mai ai te tahi agaaga ʼo te fakaʼiloga ʼo te ʼu ʼaho fakamuli.

[Fakamatala ʼo te pāsina 5]

“Neʼe feala pē ki te vahe e tahi ʼi te tolu ʼo te ʼu fānau ʼaē neʼe mamate ʼi te mahaki ʼo te ʼu ʼatefēfē, mo te liligi pea mo ʼihi atu mahaki, ke natou māʼuʼuli mo kanapau lā neʼe feʼauga tanatou meʼa kai.”—ANN M. VENEMAN, KO TE FAFINE PULE ʼĀFEA ʼO TE KAUTAHI ʼE TOKONI KI TE FĀNAU (UNICEF).

[Haʼuʼaga ʼo te paki pāsina 5]

© Paul Lowe/Panos Pictures