• Komboleka kuti mwanace jwawo jwamlume akwete yaka 10 nambo akusatenda yindu mwangali ucimbicimbi.

• Jwalakwe akusajembeceya kuti jwalijose am’woneje mpela mundu jwapenani.

Mwine mpaka atande kuganisya kuti, ‘Ligongo cici mwanace jwangu akutenda yeleyi? Ngusasaka kuti mwanace jwangu asangalaleje nambo ngaŵa kuti aliwoneje mpela mundu jwakusosekwa mnope kupunda ŵane.’

Ana yili yakomboleka kumjiganya mwanace jwawo ndamo jakulinandiya ni kwendelecelape kutenda yindu mwangalikayicila?

Yaka yakupunda 10 yipiteyi, acinangolo aŵele mkulimbikasidwa kuti ŵayamicileje ŵanace ŵawo pakombwele kapena kulepela kutenda cenene cindu cine cakwe. Nambosoni kuti akajamukaga kapena kwapa cilango ŵanace ŵawo palemwisye. Akuti kutenda yeleyi kukusakamucisya ŵanacewo kula ni nganisyo syangalikayicila. Ana paŵele yakuyicisya yamtuli ligongo lya ndamo jeleji? Buku jine (Generation Me) jatite, “Mmalo mwakuti ŵanace akule cenene soni kuti akalikayicilaga, yeleyi yitendekasisye ŵanacewo kuti aŵeje ŵakupoka soni kuti aliwoneje kuŵa ŵakusosekwa mnope kupunda ŵane.”

Ŵanace ŵakusakula ni nganisyo syakuti ŵayamicileje pa cilicose, ngakusamanyilila mwampaka atendele pasimene ni yindu yakutengusya mpela palemwisye soni palepele kutenda cenene cindu cine cakwe. Ligongo lyakuti akusakula ni nganisyo syakuliwona kuŵa ŵakusosekwa mnope kupunda ŵane, yikusiyasawusya kuti akamulaneje ni acimjawo pakusile. Pambesi pakwe akusatanda kulagasika nganisyo.

Mwanace mpaka akule ni nganisyo syangalikayicila ngaŵa ligongo lyakuti akusam’yamicila pa cilicose, nambo ligongo lyakuti akusam’yamicila pa yindu yisyesyene yatesile cenene. Yeleyi nganiyiŵa yitendekwe mwajika nambo acinangolo akusasosekwa kwajiganya ŵanace kuti atendeje yindu mwalunda. (Miyambo 22:29) Ŵanace akusasosekwasoni kuti asamaleje yakusosecela ya ŵane. (1 Akolinto 10:24) Kutenda yosopeyi kukusasaka ndamo jakulinandiya.

Am’yamicileje pa yindu yatesile cenene. Naga mwanace jwawo akombwele cenene mayeso, am’yamicileje. Nambo naga nganakombola cenene, akawutucilaga kwajimba magambo aticala. Kutenda yeleyi nganikuŵa kumkamucisye mwanace jwawo kulijiganya ndamo jakulinandiya. Mmalo mwakwe, amkamucisyeje mwanacejo yampaka atende kuti cakombole cenene ulendo wine. Pandaŵiji mpaka asagule kuti akam’yamicila.

Amjamuceje palemwisye. Yeleyi ngayikugopolela kuti amjamuceje mwanace jwawo pa cindu cilicose calemwisye. (Akolose 3:21) Nambo naga alemwisye pa yindu yekulungwa mpaka amjamuce. Komboleka kumjamukasoni naga mwanace jwawo akwete nganisyo syakulemweceka. Naga akwamba kumlecelela ngamjamuka, nganisyo syelesyo mpaka sitamilicice mnope ni kuŵa cisyoŵe cakwe.

Mwambone, komboleka kuti mwanace jwawo atandite kulosya ndamo jakulikwesya. Naga akwamba kumlecelela, mpaka atande kuliwona kuŵa jwakusosekwa mnope kupunda ŵane, soni mpaka yimsawusyeje kuti akamulaneje ni ŵane. M’yoyo, mpaka atende cenene kumkamucisya mwanace jwawo kumanyilila kogoya kwa ndamo jakulikwesya. (Miyambo 27:2) Amkamucisyeje mwanace jwawo kumanyilila kuti mundu jwakulinandiya akusayiwona yindu mwakuŵajilwa, soni ngaŵa mkulilapilila pa yindu yakusatenda cenene. Kutenda yeleyi mwacinonyelo mpaka kumkamucisye mwanace jwawo kulijiganya cenene ndamo jakulinandiya.—Lilemba lyakamucisya: Matayo 23:12.

Amkamucisyeje kumanyilila yakusawusya ya paumi. Naga mwanace jwawo akusamtendela cilicose cakusaka mpaka atande kulipikana. Mwambone, naga mwanace jwawo akusaka cindu cakuti wawojo nganaŵa akombwele kusuma, amsalileje kuti nganakola mbiya syakusumila cinduco. Naga ŵakwete ulendo wakuti akasangalale kwine kwakwe ni wulepelece ligongo lya yakusawusya yine, amsalileje kuti yeleyi yikusatendekwa paumi wa mundu. Nambosoni mpaka amkamucisyeje mwampaka atendele naga asimene ni yindu mpela yeleyi soni yakusawusya yine.—Lilemba lyakamucisya: Miyambo 29:21.

Amjiganyeje kwakamucisya ŵane. Amkamucisyeje mwanace jwawo kumanyilila kuti “kupeleka kukusamtendekasya mundu kuŵa jwakusangalala kulekangana ni kupocela.” (Masengo 20:35) Ana mpaka atende yeleyi mwamtuli? Mpaka asagule ŵandu ŵane ŵakusosekwa cikamucisyo mpela kwasumila yindu, kajende soni kwalinganyila cindu cine cakwe ali yalumo ni mwanace jwawo. Kaneko, amjigaleje mwanacejo pakwawula kwa ŵanduwo kuti akakamucisye. Mwanace jwawo pakwawona wawojo ali mkusangalala soni kuŵa ŵakwikutila ligongo lyakwakamucisya ŵane, mpaka yimkamucisyesoni kulijiganya cenene ndamo jakulinandiya.—Lilemba lyakamucisya: Luka 6:38.