Bay ba ngiyal’ ni kam m’ar, fa? Rayog ni sana nap’an ni yib e m’ar ngom ma de n’uw nap’an nga tomuren mag gol, ma aram e da kum lemnag fare m’ar ni ke yib ngom. Machane, kireban’ ni gad ma tay e ba thil. Ya yog reb e togta ni ka nog Dr. Alan Wolfelt ngak u lan ba ken e babyor ni yoloy ni gaar: “De puluw ni ngan lemnag nra taw nga ba ngiyal’ ma ra chuw e kireban’ ni be tay be’.” Miki ulul ngay ni gaar: “Ra munmun ma ra war e kireban’ rom. Maku reb e, ra i pi’ boch e girdi’ e athamgil nga lanin’um maku rayog ni nge ayuwegem.”​—Healing a Spouse’s Grieving Heart.

Am lemnag e n’en ni buch rok Abraham u nap’an ni yim’ leengin. Be yog e Bible ni “tabab Abraham ni nge kireban’ mi i yornag Sarah.” Fare bugithin ni “tabab” e be yip’ fan nib n’uw nap’an ni i par Abraham ni be kireban’ ni bochan e ke yim’ be’ nib t’uf rok. Kum lemnag e n’en ni buch rok Jakob u nap’an nni bannag mi nog ngak ni ke li’ reb e gamanman ni maloboch Josef ni fak ke yim’. “Ba n’uw nap’an” ni i par Jakob nib kireban’, ma de yag rok chon e tabinaw rok ni ngar fal’eged laniyan’. Boch e duw nga tomuren, ma ka be par ni be lemnag e n’en ni ke buch rok Josef.​—Genesis 23:2; 37:34, 35; 42:36; 45:28.

Boor e girdi’ e ngiyal’ ney ni ke yim’ be’ nib t’uf rorad ni ku aray rogon gelngin e kireban’ ni yad ma tay. Am lemnag e n’en ni buch ko gali cha’ ni baaray.

• “I yim’ Robert ni pumoon rog ko rofen ni July 9, 2008. Rofen nem ni yim’ riy e ku bod e yu rran. Tomuren ni kug mu’gow ko abich ni kakadbul, ma gamow faray owchemow, ma gamow gamuchmuch, ma ra bagamow me yog ngak bagamow nib t’uf rok. N’en ni gu rin’ew e ka bod rogon e n’en ni gamow ma rin’ ni gubin e rran. Ere, nel’ e duw nga tomuren ni yim’, ma yug gu ma par nib kireban’ug. Da gur lemnag ni bay ba ngiyal’ nra taw ngay ma dab ki kireban’ug ko n’en ni ke buch rok Rob.”​—Gail ni 60 e duw rok.

• “Yugu aram rogon ni ke pag 18 e duw ni ke yim’ leengig, machane ri ka be kireban’ug. Nap’an ni gu ra guy reb e woldug ara yugu ban’en nib fel’ yaan, ma ma yib ngan’ug leengig, ma kug ma lemnag rogon gelngin e felfelan’ nra tay ni faan gomanga ka bay ni be guy e re n’em.”​—Etienne ni 84 e duw rok.

Ba tamilang ni ka ban’en ni aram rogon nnap’an nra yim’ be’ nib t’uf rodad mab n’uw nap’an ni ma par nib kireban’dad. Machane, ra be’ ma rogon e kireban’ ni ma tay. Ere, de fel’ ni ngad turguyed e kireb nga daken be’ ni bochan rogon ni be dag rogon e kireban’ ni ke tay u nap’an ni ke yim’ be’ nib t’uf rok. Maku reb e, dab da lemnaged nib kireb ni be kireban’dad nib gel ni bochan e ke yim’ be’ nrib t’uf rodad. Ere, uw rogon ni ngad athamgilgad u fithik’ e kireban’?