Gab Yul’yul’ U Murung’agen Urngin Ban’en Fa?
Gab Yul’yul’ U Murung’agen Urngin Ban’en Fa?
“Ya en nib yul’yul’ u murung’agen e tin ni ba achig ban’en e ku ra par nib yul’yul’ u murung’agen e tin ni ba ga’ ban’en.”—LUKE 16:10.
1. Mang reb e kanawo’ ni ba yul’yul’ Jehovah riy?
KAM GUY e n’en ni be rin’ fon ba ke gek’iy u but’ u nap’an ni be misiw i yan, fa? Ma thilthil fon e re ke gek’iy nem! Maruwel rok e girdi’ nge thin ni ma micheg e girdi’ e ku ma thilthil ni bod fon e re ke gek’iy nem. Machane der ma thil Jehovah Got. I weliy James murung’agen Got “ni ir e sunumiy urngin ban’en ni be gal ramaen u lan e lang” ni be gaar: “Mi ir e der ma thil.” Ara der thil ni bod fon ban’en. (James 1:17) Der ma thil Jehovah ma rayog ni ngan pagan’uy ngak ni mus ko tin nib achig ban’en. Ir “ba Got nib yul’yul’.”—Deuteronomy 32:4.
2. (a) Mang fan ni ngada yaliyed gadad ko gad ba yul’yul’ fa? (b) Mang boch e deer u murung’agen e yul’yul’ ni gad ra weliy?
2 Uw rogon u wan’ Got ni faanra ba yul’yul’ e piin ni yad ma meybil ngak? Taareban’ Got nge David ni be gaar: “Gu ma yaliy e piin nib yul’yul’ u fayleng ya ngar pared rog. Ani be yan ni dariy ban’en ni ke bucheg, e ir faanem ni ra pigpig ngog.” (Psalms 101:6, NW) Arrogon, ma felfelan’ Jehovah ni faanra ba yul’yul’ e pi tapigpig rok. Aram fan ni yoloy apostal Paul ni gaar: “Re n’en ni ir e th’abi ga’ fan ni nge rin’ e cha’ ni ir e mmil fan e pi n’ey ngak e nge par nib yul’yul’ ngak e masta rok.” (1 Korinth 4:2) Mang e kub muun ko bin ni nge par be’ nib yul’yul’? Mang boch e kanawo’ ni ngada yul’yul’gad riy? Mang boch e flaab nra yog ngak e en ni “be yan ni dariy ban’en ni ke bucheg”?
Mang e Yul’yul’
3. Mang e ra micheg ni gad ba yul’yul’?
3 Be gaar e Hebrews 3:5: “Mi Moses e immoy nib yul’yul’ u lan e tabinaw rok Got.” Ke diin me yul’yul’ Moses? Nap’an ni toy me chamey fare tabernacle “me rin’ Moses urngin ban’en ni tay Jehovah chilen ngak ni nge rin’. Me rin’ nrogon.” (Exodus 40:16, NW) Gad e piin ni gad ma meybil ngak Jehovah e gad be dag ni gad ba yul’yul’ ni gad ma pigpig ngak. Ku gad ma yul’yul’ ngak Jehovah u nap’an nra yib e skeng ara togopuluw ngodad. Machane gathi ke mus ni tin ni ba ga’ ban’en e ra micheg ni gad ba yul’yul’. Ya be gaar Jesus: “Ya en nib yul’yul’ u murung’agen e tin ni ba achig ban’en e ku ra par nib yul’yul’ u murung’agen e tin ni ba ga’ ban’en; ma en nde yul’yul’ u murung’agen e tin ni ba chig ban’en e kur par nde yul’yul’ u murung’agen e tin ni ba ga’ ban’en.” (Luke 16:10) Ere thingar da yul’yul’gad ko tin ni gowa ba achig ban’en.
4, 5. Mang e ra m’ug riy ni faan gad ra yul’yul’ ko “tin nib achig ban’en”?
4 Bay l’agruw i fan ni baga’ fan ni ngada folgad ko “tin ni ba achig ban’en” u gubin e rran. Bin som’on i fan e ma dag rogon e gagiyeg rok Jehovah u lanin’dad. Amu lemnag rogon ni kan skengnag e yul’yul’ rok e gali ga’ rodad i Adam nge Efa. Dariy buchuw e mo’maw’ riy ko fare motochiyel ni kan pi’ ngorow. Yugu demutrug e miti ggan ma rayog ni ngar kew u lan e milay’ nu Eden. Ma ke mus ni taab ken e gek’iy e dab ra kew wom’engin—ni “fare ke gek’iy ni ma tamilangnag an’uy ko tin nib fel’ nge tin nib kireb.” (Genesis 2:16, 17) Faan manga kar folgow ko re motochiyel nem ni rib mom, ma ra m’ug riy ni yow ba adag e gagiyeg rok Jehovah. Faan gad ra fol ko pi thin rok Jehovah u gubin ban’en ni gad ra rin’ ko yu rran ma ra m’ug riy ni gad ba adag e gagiyeg rok Jehovah.
5 Bin l’agruw, e bay rogon e ngongol rodad ko “tin nib achig ban’en” ko ngongol rodad ko “tin ni ba ga’ ban’en” ara tin ni baga’ fan ban’en ko yafas rodad. Amu lemnag e n’en ni buch rok Daniel nge fa dalip i pagel nu Hebrew—ni yad Hananiah, Mishael nge Azaraiah. Kan fekrad ni kalbus nga Babylon ko duw ni 617 ko B.C.E. Ka nap’an ni kab fel’ yangaren e aningeg i pagel ney ma ur moyed u lan tafen Nebuchadnezzar ni Pilung. “Ma en ni pilung e ki yog ni gubin e rran ni taab mit i ggan nge wain ni yibe pi’ ngak girdien e tabinaw rok e nga ni pi’ ngorad. Ma nap’an ni m’ay dalip e duw ni kar skulgad ma nga ni fekrad i yan nga p’eowchen.”—Daniel 1:3-5.
6. Mang skeng ni yib ngak Daniel nge fa dalip i pagal nu Hebrew u lan tafen e pilung nu Babylon?
6 I sum boch e magawon ni bochan e ggan ni pi’ e pilung nu Babylon ngak fa aningeg i pagal nu Hebrew. Ya sana ke un boch e ggan nib togopuluw ko Motochiyel rok Moses u fithik’ fapi ggan ni pi’ fare pilung. (Deuteronomy 14:3-20) Ma sana dan puog rachaen fapi gamanman mab togopuluw ko Motochiyel rok Got ni ngan kay e ufin ni bay e racha’ riy. (Deuteronomy 12:23-25) Maku sana kan ognag boch e pi ggan nem nib maligach ngak e liyos nrogon yalen piyu Babylon.
7. Mang e ke tamilang ni bochan e ke fol Daniel nge fa dalip i fager rok?
7 Gathi ri baga’ fan e pi motochiyel nem u wan’ girdien e tabinaw rok fare pilung nu Babylon. Machane mudugil u gum’irchaen Daniel nge pi tafager rok ni nge dab ra ked e pi ggan ni kan tay chilen nrogon e Motochiyel rok Got ngak piyu Israel. Ya re magawon ney e ke skengnag e yul’yul’ rorad ngak Got. Ere kar wenignaged ni ngan pi’ e yasay nge ran ni nge mang e dumunmun rorad, ma aram e n’en ni pi’ ngorad. (Daniel 1:9-14) U wan’ boch e girdi’ e ngiyal’ ney e gathi ri baga’ fan e n’en ni rin’ fa aningeg i pagal. Machane fol rorad ngak Jehovah e ke tamilangnag ni yad be gifeg e gagiyeg rok Jehovah.
8. (a) Mang skeng ni baga’ ni yib ngak fa dalip i pagal nu Hebrew? (b) Ke gel fa dalip i pagal ko re skeng nem fa, ma mang e ke tamilangnag?
8 Yul’yul’ ni tay fa dalip i fager rok Daniel ko tin nib achig ban’en e ke ayuwegrad ni ngar yul’yul’gad nga reb e skeng ni ka baga’ boch. Mu pithig e Bible rom ko babyor rok Daniel ko guruy ni dalip ma ga beeg riy rogon ni kan tay ni gechig rorad e ngar m’ad ni bochan e dar siro’gad ko fare liyos nfl’eg ko gol ni ngongliy Nebuchadnezzar ni Pilung. Nap’an ni fekrad nga p’eowchen fare pilung mab mudugil e thin rorad ni lungurad: “Faanra bay reb e kan ni ir e rayog rok ni nge ayuwegmad u lan fare tafen e nifiy ni be daramram ma ra yan i aw ni fare Got romad, ni ir e gamad ma fol ko thin rok, me ir e bayi ayuwegmad u paam. Machane faanra dabi ayuwegmad, me gur pilung e nga mu nang ndab gu tiyed fan e birom e kan, ma dab gu siro’gad ko fare liyos ni gol ni kam ngongliy.” (Daniel 3:17, 18) I ayuwegrad Jehovah, fa? Fapi salthaw ni kar ron’ed fapi pagal nga lan tafen e nifiy e kar m’ad ni bochan gawelngin fare nifiy, machane i par fapi pagal ni ka yad ba fas—ma dar yik’gad ko nifiy! Bochan ni yad ba yul’yul’ ko tin nib achig ban’en ma ke yog rorad ni ngar yul’yul’gad ko re skeng ni baga’ nem. Re thin ney e ma tamilangnag fene ga’ fan ni ngan yul’yul’ ko tin nib achig ban’en.
Yul’yul’ ko “Tin ni Ma Fel’ Rogoy Riy u Fayleng”
9. Mang e be weliy Jesus murung’agen mfini yog fare thin u Luke 16:10?
9 U m’on ni yog Jesus fare machib u murung’agen be’ nib yul’yul’ ko tin nib achig ban’en e ku ra yul’yul’ ko tin ni baga’ ban’en me fonownag e piin ni be motoyil ngak ni gaar: “Ere gu be yog ngomed ni ngam maruwelgad ko tin ni ma fel’ rogoy riy u fayleng ngam m’aged e tafager ngak e girdi’, ya nap’an ni nge m’ay u pa’med ni mmarod ko tabinaw romed ni bay i par ndariy n’umngin nap’an min felfelan’ ngomed ni kam marod.” Ma aram me yog Jesus fare machib u murung’agen e ani be yul’yul’ ko tin nib achig ban’en. Mfin ni yog Jesus ni gaar: “Ere faanra da um yul’yul’gad u rogon ni um gagiyegniged e tin ni ma fel’ rogoy riy u roy u fayleng, me ere ra diin me yog nni pag fan ngomed e tin riyul’ e fel’ rogon. . . . Dariy reb e tapigpig nrayog ni nge mang sib rok l’agruw e masta; ya ra fanenikay bagayow me t’uf bagayow rok; ya ra yul’yul’ ngak bagayow me darifannag bagayow. Dabiyog ni ngam manged tapigpig rok Got ma ki gimed e tapigpig rok e salpiy.”—Luke 16:9-13.
10. Uw rogon nrayog ni ngada daged ni gad ba yul’yul’ u rogon ni gad ma maruweliy e “tin ni ma fel’ rogoy riy u fayleng”?
10 Rogon e thin ni bay ko guruy ni 16 ko Luke e be weliy Jesus murung’agen e “tin ni ma fel’ rogoy riy u roy u fayleng.” Ere fare thin u Luke 16:10 e be sor fan ko tin ni bay rodad ban’en ara chugum rodad. Yima yog ni de mat’aw e pi chugum ney ya piin ni tadenen e ma gagiyegnag e pi chugum ney ni ri baga’ ni salpiy. Maku piin ni ma yim’ ni bochan ni nge yog ngorad e pi n’en ney ni ma fel’ rogoy riy e yad ma rin’ e tin nde mat’aw ban’en. Rayog ni ngada daged ni gad ba yul’yul’ u rogon ni gad ma maruweliy e pi chugum ney u fithik’ e gonop. Gathi gad ra maruweliy ni fan e nge fel’ ngodad ya ngada maruweliyed ni fan ko Gil’ilungun Got ara fan ngak e piin nib gafgow. Gad ra yul’yul’ ko re kanawo’ ney ma aram rogon ni gad ra m’ag fager ngak Jehovah Got nge Jesus Kristus ni yow ma par ko “tabinaw ni bay i par ndariy n’umngin nap’an.” Yow ra piningdad nga tabinaw rorow ni yow ra pi’ e yafas ni manemus ngodad u tharmiy ara u Paradis u fayleng.
11. Mang fan ni nge dab da magawongad ni ngada weliyed ngak e girdi’ ni rayog ni ngar ayuweged e machib ni be tay e Pi Mich Rok Jehovah?
11 Ku mu lemnag e n’en ni gad be rin’ u nap’an ni gad be pi’ e Bible ara pi babyor rodad ni ma weliy fan e Bible ngak e girdi’ ni gad be machibnagrad ma gad be weliy ngorad ni rayog ni ngar pied e ayuw ni fan ko machib ni be tay e girdi’ rok Jehovah u fayleng i yan. Gad be pi’ e kanawo’ ngorad ni ngar fanayed e chugum ara salpiy rorad u reb e kanawo’ nib fel’, fa? Yugu aram rogon ni be sor fan fare thin u Luke 16:10 nga rogon ni gad ma maruweliy e tirodad ban’en, machane ku rayog ni ngada fanayed e thin riy u yugu boch e kanawo’.
Ba Ga’ Fan e Yul’yul’
12, 13. Mang boch e kanawo’ nrayog ni ngada daged riy ni gad ba yul’yul’?
12 Be gaar apostal Paul: “Ya gamad e mmudugilan’mad ngomad ndariy ban’en ni be yog lanin’mad ngomad ni kug rin’ed nib kireb, ya gamad ba adag ni nguug rin’ed e tin nib mat’aw ni gubin ngiyal’.” (Hebrews 13:18) Fan fare thin ni “gubin ngiyal’” e ngada yul’yul’gad u urngin ban’en nib sor fan ko salpiy. Gad ra thang e pi malfith rodad maku gad ra pi’ e tax rodad nrogon. Mang fan? Gad ra rin’ ya nangan’ rodad e be yog ngodad ni ngada rin’ed maku ba t’uf Got rodad ma gad ma fol ko thin rok. (Roma 13:5, 6) Mang e gad ra rin’ ni faan gad ra pirieg ban’en ni gathi fadad? Gad ra guy rogon ni ngada fulweged ngak e ani fen. Rib fel’ e machib nrayog ni ngada weliyed ni faan gad ra weliy fan ni kada fulweged fare n’en ni fen be’!
13 Thingari yul’yul’ be’ u taban e maruwel rok ya arrogon nra mat’aw u gubin ban’en. Gad ra yul’yul’ ko maruwel rodad ma ra gagiyel riy rarogon e Got rodad. Faan manga gad ra malmal ko maruwel rodad ma gowa gad be “iring” e tayim. Dab da malmalgad ya gad ra maruwel ni bod ni ma maruwel Jehovah. (Efesus 4:28; Kolose 3:23) U lan reb e nam nu Europe e yima sananag ni gonap’an taab guruy ko dalip guruy ko urngin e girdi’ ni ma ning e babyor rok e togta ni nga nog ni dabiyog ni ngar maruwelgad ya yad ba m’ar e yad ba sasalap. Tin riyul’ e tapigpig rok Got e dab ra taweygad nga ban’en nge dab ra uned ko maruwel. Yu ngiyal’ e kan tolangnag e Pi Mich Rok Jehovah ni bochan e yad ba yul’yul’ ma yad ma tiyan’ ko maruwel rorad.—Proverbs 10:4.
Yul’yul’ ko Machib Rodad ni Gadad e Kristiano
14, 15. Mang boch e kanawo’ nrayog ni ngada daged ni gad ba yul’yul’ riy ni gad ma machibnag e girdi’?
14 Uw rogon ni gad ra dag ni gad ba yul’yul’ ko fare maruwel ni kan pi’ ngodad ni ngada machibgad? Be gaar e Bible: “Ere nguud pininged e magar ngak Got ni gubin ngiyal’ nge mang maligach rodad ngak u daken Jesus; ni aram e gubin ngiyal’ ni nguud pininged e magar nga fithingan u lungudad nga dogned ni ir e Somol.” (Hebrews 13:15) Bin th’abi fel’ e kanawo’ ni ngada daged ni gad ba yul’yul’ ko machib ni gad ma tay e aram e ngada uned ko machib u mit e tabinaw. Dab da paged ni nge yan reb e pul ni dab da weliyed murung’agen Jehovah nge tin nib m’agan’ ngay. Gad ra machibnag e girdi’ ni gubin ngiyal’ ma ra ayuwegdad ni ngada salapgad ko machib ma nge yib angin e machib ni gad be tay.
15 Ku reb e kanawo’ ni ngada daged ni gad ba yul’yul’ ko machib u mit e tabinaw e nguuda maruweliyed e thin ni bay ko Wulyang Ntagil’ E Damit nge Machib Rodad Ni Fan Ko Gil’ilungun Got. Nap’an ni gad ra tay talapdad ko machib ni gad be fanay e thin ni bay ko babyor rodad ma aram e gad ra pirieg ni bay angin e machib rodad, fa? Nap’an ni gad ra mada’ be’ ni ba adag e machib, ma gad ra sul ngak ni ngada ayuweged, fa? Ma uw rogon fapi Bible study ni gad ra fil ngak e girdi’ ni ba adag e machib? Gad ma yul’yul’ ni gad be ayuweg e pi girdi’ nem, fa? Rayog ni nge yog e yafas ni manemus ngodad nge ngak e piin ni ra motoyil ngodad ni faan gad ra yul’yul’ ko machib ni gad ma tay.—1 Timothy 4:15, 16.
Nguuda Pared ni Gad Ba Dar ko Fayleng
16, 17. Uw rogon boch e kanawo’ nrayog ni ngada daged riy ni gad ba dar ko fayleng?
16 I yibilay Jesus pi gachalpen ngak Got ni gaar: “Ku gog ngorad e thin rom ni mpi’ ngog ma ke fanenikayrad e girdi’ nu fayleng, ya gathi yad girdien e fayleng, ni bod gag ni gathi gag e girdi’ nu fayleng. Ma gathi gu be wenignag ngom ni ngam fekrad ngar chuwgad u fayleng, machane gu be wenignag ngom ni ngam ayuwegrad rok Faanem nib Kireb. Gathi yad e girdi’ nu roy u fayleng ni bod gag ni gathi gag e girdi’ nu fayleng.” (John 17:14-16) Rayog ni nge aw ni ke mudugil lanin’dad ni nguuda pared ni gad ba dar ko fayleng ko tin ni baga’ ban’en ni bod ni ngan par u mathilin e magawon ko pi nam, ara pi madenom ara pi yalen rok e pi yurba’ i teliw, ara ngongol nde yalen. Machane uw rogon e tin nib achig ban’en? Rayog ni nge aw ni be suruydad e fayleng ni dab da naabgad ngay, fa? Faan manga dab da ayuwgad ma rib mom ni nge aw ni de yalen e munmad ni gad be tay! Ani ra yul’yul’ e ra “gonopiy rogon e mad rok nge yan i par nib fel’ rogon.” (1 Timothy 2:9, 10) “Dabumad ni nge pirieg be’ ban’en nib kireb ko maruwel romad, ere gamad be guy rogon ndab gu ninged e kanawo’ rok be’. Machane urngin ban’en ni gamad be rin’ e gamad be dag riy ni gamad bogi tapigpig rok Got.”—2 Korinth 6:3, 4.
17 Nap’an ni gad ra un ko muulung rodad ma gad ra chuw ko mad nrogon yalen ya gad ba adag ni ngada ted fan Jehovah. Ku aram e n’en ni gad ma rin’ u nap’an e muulung rodad ni baga’ ni aram e pi assembly nge convention rodad. Thingari aw nib puluw mab yalen e mad rodad. Ma piin ni yad be yaliydad e yad ra pining e sorok ngak Got riy. Mus ko pi engel ni yad ma yaliy e ngongol rodad ni bod rogon ni ur yaliyed Paul nge pi Kristiano. (1 Korinth 4:9) Gubin ngiyal’ ma nge par nib yalen e munmad ni gad be tay. U wan’ boch e girdi’ e gathi ri baga’ fan ni ngan yul’yul’ u rogon e mad ni gad ra chuw ngay, machane baga’ fan u wan’ Got.
Flaab Nrayog ni Bochan e Yul’yul’
18, 19. Mang flaab e ra yog ngodad ni bochan e gadad ba yul’yul’?
18 Tin nriyul’ e Kristiano e yad e ‘pi tapigpig rok Got ni yad be maruweliy e runguy rok Got u boor e kanawo’.’ Ma yad ra “pigpig u gelngin ni ke pi’ Got” ngorad. (1 Peter 4:10, 11) Ma gadad e pi tapigpig ni gad be maruweliy ban’en ni gathi fadad—ni boch ban’en ni be m’ug e runguy rok Got riy nib muun ngay fare machib ni gad be tay. Nap’an ni gad be pigpig mab pagan’dad ko gelngin ni ke pi’ Got ngodad “ni re gelngin nem ni ir e ba th’abi gel.” (2 Korinth 4:7) Re n’en ney e ra ayuwegdad ni ngada gelgad ko pi skeng ni bay yib ngodad!
19 I tang e ani yoloy e Psalm ni gaar: “Mu t’ufeged Jehovah, gimed e piin ni girdien ni gimed ba yul’yul’. Ma matanagiy Jehovah e piin nib yul’yul’, machane ri ra gechignag e piin nib tolangan’.” (Psalm 31:23, NW) Ere nge mudugil lanin’dad ni ngada micheged ni gad ba yul’yul’ ma nge pagan’dad ni Jehovah e “ir e ke biyuliy urngin e girdi’ ma ma ayuwegrad, ni piin ni ke mich Kristus u wun’rad e ri ma ayuwegrad.”—1 Timothy 4:10.
Ka Ga Manang?
• Mang fan ni thingar da yul’yul’gad ko tin nib achig ban’en?
• Uw rogon ni gad ra micheg ni gad ba yul’yul’
ko ngongol rodad nib mat’aw?
ko machib ni gad be tay?
ni gad be par ni gad ba dar ko fayleng?
[Study Questions]
[Picture on page 14]
Ani ba yul’yul’ ko tin nib achig ban’en e ku ra yul’yul’ ko tin ni baga’ ban’en
[Pictures on page 15]
Nge mat’aw e ngongol romed u urngin ban’en
[Picture on page 15]
Reb e kanawo’ ni ngada daged ni gad ba yul’yul’ e ngada ted talapdad ko machib u mit e tabinaw
[Picture on page 16]
Nge yalen e munmad ni ga be tay