Ma Yog Jehovah Ko “Tabolngin E Tin Ni Bay Ko Tungun”

“Gog ko tabolngin e tin ni bay ko tungun; kab kakrom mu gog e tin ni bay yib.”​—ISAIAH 46:10.

1, 2. Mang e ni gin ngay ko n’en ni buch u nap’an ni mul yu Babylon, ma mang e ke m’ug riy u murung’agen Jehovah?

 KAB NEP’ me yib e pi salthaw ni yad be mith u lan e lul’ nu Euphrates ni yad be yib ko fare mach nib gel ni yu Babylon. Ma nap’an ni kar tawgad ko garog ko fare mach mar guyed ban’en ni kar gingad ngay. Ba mab fagali mab ni ba ga’ ko yoror nu Babylon! Mar chuwgad u lan e lul’ ma ranod nga lan fare mach. Rib papey ni ra koled fare mach. Cyrus e ir e pilung ko pi salthaw nem me mang ir e suwey e re nam nem. Ma boch nga tomren me pi’ e motochiyel ni nge dabki kalbus piyu Israel. Bokum biyu’ e girdi’ nu Israel ni kar sulod ko binaw rorad ni ngar liyorgad ngak Jehovah u Jerusalem.​—2 Kronicles 36:22, 23; Ezra 1:1-4.

² Chiney e ke micheg e piin ni ma yoloy e chep ko girdi’ ni aram e n’en ni buch ko duw ni 539-537 B.C.E. Yima gin ngay ya n’en ni buch ko pi duw nem e ka nog ni gonap’an 200 e duw u m’on riy. I thagthagnag Jehovah nga laniyan’ Isaiah ni profet ni nge weliy rogon ni ra mul yu Babylon ni bokum e duw nga m’on riy. (Isaiah 44:24–45:7) Gathi ke mus ni ke weliy rogon ni ra mul yu Babylon ya ki yog e ngochol rok fare pilung ni ra gel ngay. a I non Jehovah ngak piyu Israel ni yad e pi mich rok e ngiyal’ nem ni gaar: “Mu lemniged e n’en ni gu rin’ kakrom; mu nanged ni ke mus ni gag e Got, ma dariy be’ ni bod gag. Gog ko tabolngin e tin ni bay ko tungun; kab kakrom mu gog e tin ni bay yib.” (Isaiah 46:9, 10a) Riyul’ ni Jehovah e ir ba Got ni manang e pi n’en ni ra buch nga m’on.

3. Mang boch e deer ni gad ra weliy e fulweg riy e chiney?

³ Uw urngin e n’en ni manang Jehovah ko gabul nge langlath? Manang Jehovah u m’on riy urngin e n’en ni gad ra rin’, fa? Ke m’ay i dugliy rok Got e n’en ni ra buch nga m’on rodad,  fa? Gad ra weliy e fulweg ko pi deer ney ni bay ko Bible ma ku gad ra weliy e fulweg ko yugu boch e deer u lan e re thin ney nge bin ni migid e thin.

Jehovah​—Ir Ba Got ko Yiiy

4. Mini’ e ke yiiynag e pi thin ko profet u lan e Bible?

⁴ Rayog rok Jehovah ni nge nang e tin ni bay fini yib, ere ke thagthagnag nga laniyan’ e pi tapigpig rok kakrom ni ngar yoloyed e tin ni bay ko gabul nge langlath. Aram rogon ni gad manang u m’on riy e tin ni ra rin’ Jehovah. Be gaar Jehovah: “Pi n’en ni kug yiiynag e ke yib i m’ug nib riyul’. Chiney e nggu weliy ngomed boch ban’en nib beech u m’on ndawori m’ug.” (Isaiah 42:9) Rib tow’ath e girdi’ rok Got!

5. Mang e ke mil fan ngak e piin ni yad manang e pi n’en ni ra rin’ Jehovah nga m’on?

⁵ I micheg Amos ni profet ni gaar: “I Somol ni Got e dariy ban’en ni ma rin’ nder ma weliy ngak e pi profet, ni aram e pi tapigpig rok, nge mu’ mfini rin’.” Re tamilangan’ ney ko tin ni bay nga m’on e ba muun ngay e maruwel. Mu tay fanam i yan ko fare fanathin ni ke weliy Amos: “Nap’an nra tolul ba layon, me mini’ e ra par ndabi rus?” Faanra tolul ba layon ma ra rin’ e girdi’ ara gamanman ban’en ko chingiyal’ nem, ere ku arrogon e pi profet ni yad ra weliy e pi thin ni ra yog Jehovah. “Ma nap’an nra welthin Somol ni Got, me mini’ e rayog rok ni nge par ndabi weliy e thin rok?”​—Amos 3:7, 8.

“Ri Ra Lebug” e “Thin” Rok Jehovah

6. Mang e buch rok yu Babylon me lebug e n’en “ni ke m’ay i lemnag” rok Jehovah?

⁶ I non Jehovah u daken Isaiah ni profet rok ni gaar: “Mu gog ni tin ni ke m’ay i lemnag rog e dabiyog ni nge thil; ya gu ra rin’ urngin e tin ni ke m’ay i lemnag rog.” (Isaiah 46:10b) “Tin ni ke m’ay i lemnag” rok Got e aram e tin nib m’agan’ ngay ni ngan rin’ ngak yu Babylon. Mm’agan’ Got ngay ni nge pining Cyrus nu Persia nge yib i gel nga Babylon. Kab kakrom me yog Jehovah ni aram e n’en nib m’agan’ ngay ni ngan rin’. Ma kada weliyed faram ni aram e n’en ni buch ko duw ni 539 B.C.E.

7. Mang fan nrayog ni nge mich u wun’dad ni ra lebug e “thin” rok Jehovah ni gubin ngiyal’?

⁷ Gonap’an aningeg miriay e duw nga m’on ni gel Cyrus ngak yu Babylon, me yib e pi salthaw rok yu Ammon nge yu Moab ngar mahlgad ngak Jehoshafat ni pilung nu Judah. I meybil Jehoshafat ni gaar: “O Jehovah, ni gur e Got rok e pi chitamangimad, i gur e Got u tharmiy, me gur e ke mil suwon e pi nam ngom, ma bay gelngim u paam, ma dariy be’ ni rayog ni nge togopluw ngom?” (2 Kronicles 20:6, NW) Ku arrogon u wan’ Isaiah ni gaar: “Jehovah ko pi salthaw e ke non, ma mini’ e rayog rok ni nge togopluw ngay? Ke k’iyag pa’, ma mini’ e rayog rok ni nge taleg?” (Isaiah 14:27, NW) Boch nga tomren u nap’an ni sulan’ Nebukadnezzar ni Pilung nu Babylon u tomren ni ke aliliy ni in e duw, me sobut’an’ ni gaar: “Dariy be’ nrayog rok ni nge togopluw ko tin ni be finey [Got] ara fith ngak e n’en ni ma rin’.” (Daniel 4:35) Ke micheg Jehovah ngak e girdi’ rok ni gaar: “Ku aram rogon e thin ni ma yib u l’ugunag, ndabiyog ni nge  dabi rin’ e tin ni ke m’ay i lemnag rog; ya ra rin’ urngin ban’en ni kug l’og ni nge rin’.” (Isaiah 55:11) Rayog ni ngari mich u wun’dad ni ri ra lebug e “thin” rok Jehovah. Ri ra lebug e tin nib m’agan’ Got ngay.

N’en nib “M’agan’ Got Ngay ni Manemus”

8. Mang e “mm’agan’ Got ngay ni manemus”?

⁸ U lan e babyor ni yoloy apostal Paul ngak e pi Kristiano nu Efesus e yog ni bay e “n’en nib m’agan’ Got ngay ni manemus.” (Efesus 3:11, NW) Re n’en ney e gathi be yip’ fan ni i tafinaynag Got e n’en ni ba adag ni nge rin’. Danga’, ya be yip’ fan nib mudugil ni ra rin’ Jehovah e n’en ni ke tay ko tabolngin ni fan ko girdi’ nge fayleng. (Genesis 1:28) N’en ni ra ayuwegdad ngada nanged feni mudugil e tin nib m’agan’ ngay e ngada guyed e bin som’on e yiiy u lan e Bible.

9. Uw rogon ni bay rogon e thin u Genesis 3:15 ko n’en nib m’agan’ Got ngay?

⁹ Be m’ug ko n’en ni micheg Jehovah u Genesis 3:15 ni ke dugliy Jehovah ni nge yib owchen e ppin rok nib fanathin. Ma ke dugliy e re n’en ney ko chingiyal’ ni denen Adam nge Efa riy. Ku manang Jehovah ni ra sum e fanenikay u thilin e ppin rok nge Satan, maku ra sum e fanenikay u thilin owchen fare ppin nge owchen Satan. Yugu aram rogon ni ra pag Jehovah ni nge gafgow Owchen fare ppin ni gowa kan maad’ad nga wurilen e rifrif u ay, ma Owchen fare ppin e ra pirdiiy lolugen fare porchoyog ni ir Satan ni Moonyan’ nge maad’ad nib gel. Ngiyal’ nem, ma tin nib m’agan’ Jehovah ngay e kari mon’og u daken e re ganong ni mel’eg nge yib i mada’ ko ngiyal’ ni ke yib i m’ug Jesus ni fare Messiah.​—Luke 3:15, 23-38; Galatia 4:4.

N’en ni Ke Dugliy Jehovah u M’on Riy

10. Ke dugliy Jehovah u m’on riy ni ra denen Adam nge Efa, fa? Mu weliy.

¹⁰ I weliy apostal Peter e n’en nib m’agan’ Got ngay ni fan ngak Jesus ni gaar: “Got e turguy u m’on ko ngiyal’ ni baaram ndawori sunumiy e fayleng riy, ma ke yib i m’ug [Jesus] ngomed ko tin tomur ney e rran ni bochmed.” (1 Peter 1:20) I dugliy Jehovah u m’on riy ni ra denen Adam nge Efa me tay ni nge pi’ e biyul u daken Jesus Kristus, fa? Danga’. Ya fare bugithin ni kan pilyeg ni “u m’on ko ngiyal’ ni baaram ndawori sunumiy e fayleng riy” e yib u bugithin ni Greek ni be yip’ fan ni “ngan wereg e awoch.” Kan “wereg e awoch” ara kan diyennag e bitir u m’on ko ngiyal’ ni baaram ni denen Adam nge Efa riy, fa? Danga’. Ya ur diyennagew e bitir u tomren ni kar denengow. (Genesis 4:1) Ere tomren ni kar togopuluwgad, machane u m’on ni diyennag Adam nge Efa e bitir me dugliy Jehovah u m’on riy ni ra yib “owchen fare ppin.” Ere ke yog fare biyul u tomren ni yim’ Jesus me fas ko yam’, me ere ke chuweg wenegan e denen me m’ay fan urngin e maruwel rok Satan.​—Matthew 20:28; Hebrews 2:14; 1 John 3:8.

11. Mang boch ban’en ni ke dugliy Jehovah ni nge buch u m’on riy ya nge lebug e tin nib m’agan’ ngay?

¹¹ Ki dugliy Jehovah u m’on riy yugu reb e ban’en ya nge lebug e tin nib m’agan’ ngay. Ke m’ug e re n’ey ko n’en ni yoloy Paul ngak piyu Efesus ni ra “kunuy [Got] urngin e tin ni  sunumeg ban’en nga taabang, ni urngin ban’en ni bay u tharmiy ngu but’, me par Kristus ni ir e llug riy.” Me weliy Paul murung’agen “urngin ban’en ni bay u tharmiy” ara piin ni kan mel’egrad ni ngar uned ngak Kristus ko gagiyeg ni gaar: “Ya urngin ban’en ma kan rin’ nrogon ni ke m’ay i lemnag rok Got ke tay nge rogon ni turguy; mi Got e ir e turguy ni ngad manged girdien ko taab girdi’ ni ngad tiyed Kristus ni fan ko tin ni ke lemnag, ni tin ni be finey ni ke m’ay i dugliy rok i aram ko tabolngin.” (Efesus 1:10, 11) Arrogon, ke dugliy Jehovah u m’on riy ni ra un boch e girdi’ ngak faen owchen fare pin ngar uned ngak Kristus ngar wereged angin e biyul rok Kristus. (Roma 8:28-30) I yog apostal Peter ni yad “ba nam nib thothup.” (1 Peter 2:9) I tow’ath apostal John me pig e changar rok me nang oren e piin ni yad ra un ngak Kristus ko gagiyeg​—ni yad 144,000 u gubin. (Revelation 7:4-8; 14:1, 3) Yad ra un ngak Kristus ni ke Pilung, mi yad pigpig “ni fan ni nga nog e sorok ngak [Got].”​—Efesus 1:12-14.

12. Ke diin ni gad manang ni de dugliy Got u m’on riy be’ nge be’ ni ra un ko fare 144,000?

¹² Kan dugliy u m’on riy ni ra moy 144,000 e girdi’ nra un ngak Kristus ko gagiyeg, machane gathi be yip’ fan ni kan dugliy be’ nge be’ u m’on riy ni ngar uned ko re ulung i girdi’ nem. Danga’ ya fapi fonow ni bay ko Bible nyoloy nthin nu Greek e fan ni ngan ayuweg ma ngan gelnag e piin ni kan dugliyrad ni ngar yul’yul’gad ya nge yog ni ngar uned nga tharmiy. (Filippi 2:12; 2 Thessalonika 1:5, 11; 2 Peter 1:10, 11) Manang Jehovah u m’on riy ni ra moy 144,000 e girdi’ ni ra rin’ e tin nib m’agan’ ngay. Pi cha’ nem e be yan u rogon e par ni kar mel’eged ko yafas rorad, ban’en ni ra bagayad me ir e thingari mel’eg.​—Matthew 24:13.

N’en ni Manang Jehovah u M’on

13, 14. Rogon ni ma maruwel Jehovah nga gelngin ni nge nang e pi n’en nra buch u m’on riy e ra puluw ko mang, ma mang fan?

¹³ Ma weliy Jehovah e n’en ni ra buch u m’on riy ma ku bay ban’en nib m’agan’ ngay, ere uw rogon ni ma maruweliy gelngin ni nge nang ko mang e ra buch? Som’on mab mich u wun’dad ni urngin e kanawo’ rok Got e ba riyul’, mab mat’aw ma bay e t’ufeg riy. U nap’an ni yol apostal Paul ngak piyu Hebrew ni yad e Kristiano u nap’an e bin som’on e chibog, me micheg ni ban’en ni ke turguy nge n’en ni ke micheg e aram e “gali n’en ni dabiyog ni nge thil ma dabiyog ni nge lifith Got l’ugun riy.” (Hebrews 6:17, 18) Ku aram e n’en ni yog Paul u lan e babyor ni yoloy ngak Titus ni “Got e der ma ban.”​—Titus 1:2.

¹⁴ Yugu aram rogon ni Jehovah e ba th’abi gel, ma der ma rin’ e tin de mat’aw. I weliy Moses ni Jehovah e “ba yul’yul’ ma der ma ban, ngongolen e ba fel’ ma ba yal’uw.” (Deuteronomy 32:4) Urngin ban’en ni ra rin’ Jehovah ma ra puluw ko wok rok nib fel’.  Urngin e maruwel rok e bpuluw ko pi fel’ngin ni t’ufeg, nge gonop nge mat’aw, nge gelngin.

15, 16. Mang e ke tay Jehovah ni nge mel’eg Adam u lan e milay’ nu Eden?

¹⁵ Amu lemnag rogon ni ke m’ug pi fel’ngin Got ko n’en ni buch u lan e milay’ nu Eden. I pi’ Jehovah urngin ban’en nib t’uf rok e girdi’ ya ir e Matam ni ma t’ufegey. I pi’ ngak Adam gelngin ni nge lem, ma nge gonopiy ban’en ma nge turguy ban’en. Adam e gathi bod fapi gamanman ni yugu yad ma rin’ e tin ni kan tay ni ngar rin’ed. Machane rayog rok Adam ni nge turguy e n’en ni nge rin’. Ma tomren ni sunmiy Got Adam me sap u tharmiy nga but’ me “guy urngin e n’en ni ke ngongliy ma rib fel’ u wan’.”​—Genesis 1:26-31; 2 Peter 2:12.

¹⁶ Ere nap’an ni tay Jehovah chilen ngak Adam ni nge dabi kay wom’engin “fare ke gek’iy ni ma tamilangnag an’uy ko tin nib fel’ nge tin nib kireb,” ki tamilangnag Jehovah e motochiyel rok ya nge yog rok Adam ni nge turguy e n’en ni nge rin’. I pag Jehovah ni nge kay Adam wom’engin “urngin e gek’iy ni bay ko re gi woldug nem” ma ke mus ni taab ken e gek’iy e dabi kay ya ra yim’. (Genesis 2:16, 17) I tamilangnag ngak Adam wenegan e n’en ni ra turguy. Mang e ra rin’ Adam?

17. Mang fan nib puluw ni ngad lemnaged ni ma mel’eg Jehovah rogon ni ma fanay gelngin ni nge nang ban’en nra buch u m’on riy?

¹⁷ I tay Jehovah ni nge dabi nang u m’on riy e n’en ni ra turguy Adam nge Efa, ni yugu aram rogon ni bay gelngin Jehovah ni nge nang urngin ban’en nra buch u m’on riy. Rayog rok Jehovah ni nge nang e n’en nra buch u m’on riy, machane ku rayog rok ni nge mel’eg e pi n’en ni nge nang u m’on riy. Jehovah e ir ba Got ni ma t’ufegey, ere bpuluw ni ngan lemnag ni dabi rin’ ban’en nib kireb​—ni aram e nge turguy u m’on riy ni nge togopluw e girdi’ mi yad gafgow ni bochan. (Matthew 7:11; 1 John 4:8) Ere rayog rok Jehovah ni nge mel’eg e n’en ni nge nang u m’on riy.

18. Mang fan ni ma mel’eg Jehovah ban’en ni nge nang u m’on riy e gathi be yip’ fan ni de flont?

¹⁸ Bochan ni ma mel’eg Jehovah e pi n’en ni nge nang u m’on riy, e be yip’ fan ni bay boch ban’en ni dabiyog rok, fa? Danga’. I yog Moses ni Jehovah e “ba yal’uw ma mmat’aw urngin e tin ni ma rin’.” Dab nog e kireb ngak Jehovah nbochan angin e kireb ko denen rok e girdi’. Urngin e gafgow ni bay rodad e ngiyal’ ney e sum ni bochan e de fol Adam nge Efa. Ba tamilang e thin rok apostal Paul ni “denen e yib nga fayleng u daken taabe’, ma denen ni ngongliy e fek e yam’ i yib. Wenegan ni yib e af e yam’ ngak urngin e girdi’ nu fayleng, ni bochan e urngin e girdi’ ni ngongliy e denen.”​—Deuteronomy 32:4, 5; Roma 5:12; Jeremiah 10:23.

19. Mang boch e deer ni gad ra weliy ko bin migid e thin?

¹⁹ Kada weliyed ko re thin ney ni dariy e kireb rok Jehovah. (Psalms 33:5) Ya, gelngin Jehovah, nge ngongol rok, nge kenggin e motochiyel rok e ba puluw ko tin nib m’agan’ ngay. (Roma 8:28) Jehovah ni Got ko yiiy, e ma yog ko “tabolngin e tin ni bay ko tungun; ma kab kakrom ma ma yog e tin ni bay yib.” (Isaiah 46:9, 10) Maku kada guyed ni Jehovah e ma mel’eg e n’en ni baadag ni nge nang. Ere mang e ra rin’ e re n’ey ngodad? Uw rogon ni nge mich u wan’dad ni pi n’en ni kad dugliyed e ba puluw ko tin nib m’agan’ Got ngay? Mang tow’ath e rayog ngodad ni faan gad ra rin’ ni aram rogon? Gad ra weliy e fulweg ko pi deer ney ko bin migid e thin.

[Footnote]

Rayog ni Ngam Weliy?

• Mang boch ban’en ni i buch kakrom ni be micheg ni “thin” rok Got e gubin ngiyal’ ni “ma fel’ rogon”?

• Mang e ke dugliy Jehovah u m’on riy nib m’ag ko “tin nib m’agan’ ngay ni manemus?”

• Mang kanawo’ e ma maruwel Jehovah ngay ni nge nang e pi n’en ni ra buch u m’on riy?

[Study Questions]

[Picture on page 9]

I pagan’ Jehoshaphat ngak Jehovah

[Picture on page 11]

I yog Got u m’on riy ni ra yim’ Jesus ma ra fas ko yam’

[Picture on page 10]

I dugliy Jehovah u m’on riy e n’en ni ra rin’ Adam nge Efa, fa?