1-3. (a) Mang boch e magawon ni ma mada’nag e piin fel’ yangaren, ma uw rogon nrayog ni ngan susunnag e re n’ey? (Mu guy e sasing ni bay u tabolngin e re article ney.) (b) Uw rogon nrayog ni nge gel e piin fel’ yangaren ni Kristiano ko re magawon ney?

 AM SUSUNNAG ni ga be lemnag ni ngam man ngab binaw nib palog ni ngam un nga reb e gam’ing nib ga’ fan. Ra ngam man ngaram, mab t’uf ni ngam un u bus. Ere nap’an nim taw ko gin ni ma yib i tal e bus ngay, ma aram mag rus ni bochan e boor e girdi’ ni nga ranod u bus, maku boor e bus u rom. Machane, gab felfelan’ ni bochan e ga manang e gin ni ngam sor ngay nge re bus ni ngam un riy! Ga manang ni faan ga ra un nga yugu reb e bus nib thil e gin ni nge yan ngay, ma aram e ra fekem nga bang ndamur lemnag ni ngam man ngay.

² Piin fel’ yangaren e ngiyal’ ney e yad bod fapi girdi’ ni ngar uned u bus, ya bod ni yad be un nga reb e milekag u lan e yafos rorad. Yu ngiyal’ e rayog ni ngar rusgad ni bochan e pi n’en ni yad ra mada’nag u lan e yafos rorad, nge boch ban’en nthingar ra dugliyed. Machane gimed e piin fel’ yangaren e rayog ni nge mom e pi n’ey ngomed ni faanra ba tamilang u wan’med e n’en ni ngam nameged ni ngam rin’ed ko yafos romed. Ere, mang e gimed ra rin’?

 ³ Re article ney e ra pi’ e fulweg ko re deer ney, maku be pi’ e athamgil nga laniyan’ e piin fel’ yangaren ni ngar nameged ni ngar rin’ed e tin nib m’agan’ Jehovah ngay. Re n’ey e ba muun ngay ni ngar uneged Jehovah nga gubin ban’en ni yad ma rin’ u lan e yafos rorad ni bod rogon e skul, nge maruwel, nge tin nib milfan ngorad u lan e tabinaw rorad, nge yugu boch ban’en. Kub muun ngay ni ngar nameged boch ban’en ni bay rogon ko tirok Got. Piin fel’ yangaren ni yad be tedan’rad ko pigpig ni yad be tay ngak Jehovah e rayog ni nge pagan’rad ngay nra tow’athnagrad, ma ra fel’ rogon e par rorad.​—Mu beeg e Proverbs 16:3.

4. Mang e gad ra weliy ko re article ney?

⁴ Ba fel’ ni nge nameg be’ boch ban’en ni fan ko tirok Got u nap’an ni kab bitir. Mang fan? Gad ra weliy dalip i fan. Gal nsom’on i fan e be tamilangnag ni faanra guy be’ rogon ni nge rin’ boch ban’en ni be nameg ni fan ko tirok Got, ma aram e ra chugur e tha’ u thilrow Jehovah. Ma bin dalip e be weliy angin nra yib ngodad ni faan gad ra nameg boch ban’en ni fan ko tirok Got u nap’an ni ka gad bbitir.

5. Mang e bin th’abi ga’ i fan ni ngan nameg boch ban’en ni fan ko tirok Got?

⁵ Bin th’abi ga’ i fan ni ngan nameg boch ban’en ni fan ko tirok Got e bochan ni gad baadag ni ngad daged ngak Jehovah nib ga’ fan u wan’dad e t’ufeg ni ma dag ngodad, nge tin ni ma rin’ ni fan ngodad. I yog fare psalmist ni gaar: “Somol, rib manigil ni ngan pining e magar ngom . . . A Somol pi maruwel rom nib thum’ ngaru’ e gu ba felan’ ngay; ma bochan e n’en ni kam rin’, mug tangnag e felfelan’.” (Ps. 92:1, 4, BT) Ere gimed e piin fel’ yangaren e ba t’uf ni ngam lemnaged urngin ban’en ni ke rin’ Jehovah ni fan ngomed ni bod rogon e yafos romed ni ke pi’, nge michan’ romed, nge Bible, nge ulung rok ni gimed bay riy, nge athap romed nrib manigil ni fan ko gabul nge langlath. Pi n’ey e bay rogon ni ngam pininged e magar riy ngak. Faan gimed ra m’oneg e tirok Got u lan e yafos romed, ma aram e gimed be dag ngak nib ga’ fan e pi tow’ath ney u wan’med, ma re n’ey e ra chugurnagmed ngak.

6. (a) Faan gad ra nameg boch ban’en ni fan ko tirok Got, ma mang angin ko tha’ u thildad Jehovah? (b) Mang boch ban’en nrayog ni ngad nameged u nap’an ni ka gad bbitir?

⁶ Bin l’agruw i fan ni ngam rin’ e re n’ey e bochan nnap’an ni ga ra tabab ni ngam athamgil ni ngam rin’ e pi n’en ni ga be nameg ni fan ko tirok Jehovah, ma aram e kam tabab ni ngam rin’ boch ban’en nib fel’ u wan’. Re n’ey e ra chugurnag e tha’ u thilmew. I micheg apostal Paul ni gaar: “Got e gathi ba laniyan’. Gathi bayi pag talin e maruwel ni kam ngongliyed, ara rogon nib t’uf romed ni kam daged.” (Heb. 6:10) Nap’an ni ka gab bitir ma rayog ni ngam nameg boch ban’en ni ngam rin’ u lan e yafos rom. Nap’an ni gaman ragag e duw rok Christine, me nameg ni nga i beeg murung’agen e pi n’en ni ke buch rok e Pi Mich Rok Jehovah ni yad ba yul’yul’. Ma nap’an ni gaman 12 e duw rok Toby, me nameg ni nge beeg e Bible ni ga’ngin u m’on ni nge un ko taufe. Ma Maxim e nap’an ni gaman 11 e duw rok, ma aram mar unew Noemi ni walagen ko taufe ni ragag e duw rok. Yow l’agruw nra namegew ni ngar unew ko maruwel u Bethel. Ere ra gabdiyew bangi application nga dow e rungrung u lan e naun rorow ni fan ko piin ni yad baadag ni ngar uned ko maruwel u Bethel, ya nga i puguran ngorow e n’en ni yow be nameg. Ere mu fal’eg i lemnag e pi n’en ni ga be nameg, mag mel’eg e tin nib ga’ fan u fithik’, mag gay rogon ni ngam rin’ e pi n’em.​—Mu beeg e Filippi 1:10, 11 a.

7, 8. (a) Uw rogon nra mom ngodad ni ngad dugliyed ban’en ni faan gad ra nameg boch ban’en? (b) Mang fan ni mel’eg reb e fel’ yangaren ndabi un nga reb e skul nib tolang?

⁷ Bin dalip i fan ni ngad nameged boch ban’en u nap’an ni ka gad bbitir e bay rogon ko pi n’en ni gad ma dugliy. Piin fel’ yangaren e ba t’uf ni ngar dugliyed ko yad ra un ko skul nib tolang fa danga’, ara mmiti mang maruwel e ngar uned ngay, nge ku  boch ban’en. Rogon ni ga ma dugliy ban’en e bod rogon ni ngam mel’eg ko kun pa’ i kanawo’ e ngam man riy u nap’an ni kam taw ko tamdardar ko kanawo’. Faanra ga manang e gin ni ngam sor ngay, ma aram e ba mom ni ngam mel’eg e re pa’ i kanawo’ ni ngam man riy. Ku arrogon ni faanra ba tamilang u wan’um e n’en ni ga be nameg, ma aram e ba mom ni ngam dugliy boch ban’en. Be gaar e Proverbs 21:5 (BT): “Mu tanom nib fel’ rogon ma ra yoor ni nge yag ngom.” Faan ga ra nameg boch ban’en u nap’an ni ka gab bitir, ma aram fene pay nra fel’ e par rom. Aram e n’en ni buch rok reb e rugod ni Damaris fithingan u nap’an ni t’uf ni nge dugliy ban’en nib ga’ fan u nap’an ni kab fel’ yangaren.

⁸ Nap’an ni mu’ Damaris u high school ma rib fel’ e grade rok. Ere ni ognag ba guruy i salpiy ngak ni nge un nga reb e skul nib tolang ni nge skulnag rogon ni nge mang reb e lawyer. Machane i siyeg e re n’em me mel’eg ni nge maruwel u bank. Mang fan? I yog ni gaar: “Ka nap’an ni gub achig mug nameg ni nggu un ko pioneer. Ere faanra nge yag ni nggu rin’ e re n’ey, mab t’uf ni nggu maruwel nde polo’ reb e rran. Riyul’ ni faanra yag reb e degree ngog ni nggu maruwel ni gag reb e lawyer, ma aram e rayog ni nge tolang puluwog. Machane ra mo’maw’ ngog ni nggu pirieg reb e maruwel ni nggu maruwel riy nde polo’ reb e rran.” Chiney e ke gaman reliw’ e duw ni be pioneer Damaris. Ere gur, be lemnag nib manigil e n’en ni ke nameg mab fel’ e n’en ni ke dugliy u nap’an ni kab fel’ yangaren, fa? Ki ulul ngay ni gaar: “Ba ga’ ni ma yib boch e lawyer ko re bank nem ni gu ma maruwel riy. Yad ma rin’ e maruwel nsusun e rayog ni nggu rin’ ni faan gomanga gu skulnag rogon ni nggu mang reb e lawyer. Machane yooren i yad e dar felfelan’gad ko maruwel ni yad ma rin’. Re n’ey ni kug dugliy ni nggu pioneer e ke ayuwegeg ni nggu siyeg e re magawon nem, miki bing e kanawo’ ngog ni nggu pigpig ngak Jehovah ni gub felfelan’ u lan boor e duw.”

9. Mang fan ni bay rogon ni ngan pining e magar ngak e piin fel’ yangaren?

⁹ Bay rogon ni ngan pining e magar ngak e piin fel’ yangaren ni yad bay ko ulung rok Got u ga’ngin yang e fayleng. Pi fel’ yangaren ney e kar ognaged yad ni ngar pigpiggad ngak Jehovah mar fanayed e yafos rorad ni ngar rin’ed boch ban’en ni fan ko tirok ban’en. Yad ba felfelan’ ko yafos rorad ma yad be fil rogon ni ngar paged Jehovah ni nge pow’iyrad u gubin ban’en ni yad ma rin’ u lan e yafos rorad. Re n’ey e ba muun ngay e skul nge maruwel ni ngar uned ngay, nge rogon ni ngar rin’ed e pi n’en nib milfan ngorad u lan e tabinaw. I yoloy Solomon ni gaar: “Mu pagan’um ngak Somol u polo’ i lanin’um . . . Nguum lemnag Somol u fithik’ urngin ban’en ni ga be rin’, me dag ngom e bin nib mat’aw e kanawo’.” (Prov. 3:5, 6) Rib ga’ fan e pi fel’ yangaren ni Kristiano u wan’ Jehovah, ma yad ba t’uf rok, ma ma yororiyrad, ma ma pow’iyrad, ma be tow’athnagrad.

10. (a) Mang fan nthingar da m’oneged e machib u wan’dad? (b) Uw rogon ni nge yib angin e machib ni gad ma tay?

¹⁰ Be’ nib fel’ yangaren ni be fanay e yafos rok ni nge rin’ e tin nib m’agan’ Jehovah ngay e ma tiyan’ ko machib ni be tay. I yog Jesus Kristus nsom’on e thingar da ‘machibnaged fare Thin Nib Fel’ ni yib rok Got.’ (Mark 13:10) Bochan nrib ga’ fan fare maruwel ni machib, ma susun ni aram e n’en nthingari m’on u wan’dad. Ere gur, rayog ni ngam nameg ni nge yoor e tayim ni ngam fanay ni fan ko machib, fa? Ku rayog ni ngam un ko pioneer, fa? Machane, uw rogon ni faanra damur felfelan’ ko machib ni ga be tay? Uw rogon ni nge yib angin e machib ni ga ma tay? Baaray l’agruw ban’en nrayog ni nge ayuwegem. Bin som’on e ngam fal’eg rogom u m’on riy, ma bin migid e ngaum weliy e n’en ni ga  manang u murung’agen e tin riyul’ ngak e girdi’. Faan ga ra rin’ ni aray rogon, ma aram e ga ra felfelan’ ko machib ni ga be tay.

11, 12. (a) Uw rogon nrayog ni nge fal’eg e piin fel’ yangaren rogorad ni ngar machibnaged e girdi’? (b) Uw rogon ni machibnag be’ nib fel’ yangaren e girdi’ u skul u nap’an ni mab e kanawo’ ngak?

¹¹ Rayog ni ngam fal’eg rogom ni ngam pi’ e fulweg u reb e deer nib ga’ ni ma fith e piin ni gimed nga skul ni bod fare deer ni, “Mang fan nib mich Got u wan’um?” Bay boch e article ko jw.org nra ayuweg e piin fel’ yangaren u rogon ni ngar pied e fulweg ko re deer ney. Mu guy fare thin ni kenggin e BIBLE TEACHINGS > TEENAGERS. Ireray e gin nrayog ni ngam pirieg reb e worksheet riy ni kenggin e “Why Do I Believe in God? (Mang Fan nib Mich Got u Wan’ug?)” ni thin ni Meriken. Ra ayuwegem e re worksheet ney ni ngam fal’eg rogon e fulweg nrayog ni ngam pi’. Bay dalip e thin nu Bible ko re worksheet ney nrayog ni ngam fanay ni ngam tamilangnag e n’en nib mich u wan’um. Pi thin nu Bible ney e aram e Hebrews 3:4, nge Roma 1:20, nge Psalm 139:14. Faan ga ra fanay e pi worksheet ney, ma aram e rayog ni ngam fal’eg rogon e fulweg ni ngam pi’ ko pi deer nra fith e girdi’ ngom.​—Mu beeg e 1 Peter 3:15.

¹² Nap’an nra mab e kanawo’ ngom, mag pi’ e athamgil nga laniyan’ e piin ni gimed nga skul ni nga ranod ko fare website ni jw.org. Aram e n’en ni rin’ Luca. Immoy ba ngiyal’ ni yibe weliy murung’agen e teliw u class, ma aram me guy nre ke babyor ni baaram ni yibe fanay e be weliy boch ban’en nde puluw u murung’agen e Pi Mich Rok Jehovah. Yugu aram rogon ni be rus ni nge tamilangnag nde puluw e pi n’em, machane me fith e sensey rok ko rayog ni nge tamilangnag fan nde puluw e pi nem, ma aram me yog e sensey rok nrayog. Gathi kemus ni tamilangnag Luca e n’en nib mich u wan’, ya ki dag e website rodad ngak e piin ni yad nga class. Tomuren, ma aram me yog e sensey rorad ni homework rorad e aram e ngar yaliyed fare video ni kenggin e Beat a Bully Without Using Your Fists. Ri felfelan’ Luca ni bochan e ke yag ni nge machib u skul.

13. Mang fan nsusun e dabi mulan’dad u nap’an ni gad ra mada’nag e magawon?

 ¹³ Dabi mulan’um ni yugu aram rogon ni be mo’maw’ ngom ni ngam machibnag e girdi’. (2 Tim. 4:2) Nap’an nra yib e magawon ngom, ma dab mu pag e magawon rom ni nge talegem ni nge dab mu tiyan’um ko tin ga be nameg. Nap’an ni gaman 17 e duw rok Katharina, ma aram me nameg ni nge machibnag e piin ni yad nga maruwel. Immoy bagayad e pi cha’nem ni i yog boch e thin nib kireb ngak ni boor yay, machane de pag e re n’em ni nge k’aring e damumuw ngak. Ere bochan e ngongol rok nib fel’, ma aram e n’en ni k’aring bagayad e piin ni yad nga maruwel ni ka nog Hans ngak ni nge adag ni nge beeg e pi babyor rodad, miki un ko fol Bible, ma boch nga tomuren ma aram me un ko taufe. Machane, nap’an ni buch e pi n’ey rok Hans ma daki moy Katharina ko re binaw nem, ere de nang murung’agen. Ragag nge dalip e duw nga tomuren, mi ri gin Katharina ngay u nap’an ni yad bay chon e tabinaw rok u Tagil’ e Liyor, ma aram mi nog ni brother Hans e ir e en ni ke yib ko ulung rorad ni nge pi’ e welthin! Rib manigil nde tal Katharina i guy rogon ni nge rin’ e n’en ni be nameg ni aram e nge machibnag e piin ni yad nga maruwel!

14, 15. (a) Mang e susun ni nge lemnag e piin fel’ yangaren u nap’an ni yira towasariyrad? (b) Uw rogon ni nge gel e piin fel’ yangaren ko towasar ni ma yib ngorad?

¹⁴ Pi n’en ni kad weliyed ko re article ney e be pi’ e athamgil nga lanin’um ni ngam dugliy ni ngam fanay e yafos rom ni ngam pigpig ngak Jehovah. Re n’ey e be yip’ fan ni ngam m’oneg e tin ga be nameg ni fan ko tirok Got ban’en u lan e yafos rom. Rayog ni bay boch e pi taab yangar rom ni yad be nameg e pi n’en ni yad ra felfelan’ ngay, ma yu ngiyal’ e rayog ni ngar pininged gur ni ngam un ngorad. Ere nap’an ni yad ra piningem, mab t’uf ni ngam dag ni gab mudugil ko n’en ni kam mel’eg ni ngam rin’. Dab mu pag e towasar ni be yib ngom ni nge magawonnagem. Re n’ey e taareb rogon ko n’en ni kad weliyed ko fare fanathin u murung’agen fare bus. Ba mutrug ndab mu un nga reb e bus nde mudugil e gin ni be sor ngay ni bochan e ga be guy ni piin ni yad be un ko re bus nem e yad be rin’ boch ban’en ni ngar felfelan’gad ngay.

¹⁵ Bay boch e kanawo’ nrayog ni ngan gel ko towasar ni ma yib ko piin fel’ yangaren. Bod nrayog ni ngam siyeg boch ban’en nrayog ni nge waliyem ko denen. (Prov. 22:3) Maku reb e, rayog ni ngam lemnag wenegan nra yib ngom ni faan ga ra un i rin’ e ngongol nib kireb. (Gal. 6:7) Ku rayog ni nga mog ku be’ nib t’uf ni ngan ayuwegem. Faan ga ra sobut’nag lanin’um, ma aram e ra ayuwegem ni nge m’agan’um ko fonow ni be pi’ e gallabthir rom nge pi walag u lan e ulung ni kar mon’oggad ko tirok Got ban’en.​—Mu beeg e 1 Peter 5:5, 6.

16. Mu weliy ban’en ni buch rok be’ ni be dag angin nra yib ni faan gad ra sobut’nag lanin’dad.

¹⁶ Sobut’an’ e aram e n’en ni k’aring Christoph ni nge m’agan’ ngay ni nge fol ko fonow ni kan pi’ ngak. De n’uw nap’an nga tomuren ni un ko taufe, ma aram me tabab ni nga i yan nga bangi ban’en ni yima exercise ara yima chamag riy. Immoy boch e fel’ yangaren u rom ni ur pied e athamgil nga laniyan’ ni nge un nga reb e ulung rorad ni fan nga boch ban’en ni yima rin’ ni nge ayuweg fithik’ i dowey. Ere yan Christoph i weliy salpen ngak reb e piilal, ma aram me yog e re piilal nem ngak nu m’on ni nge dugliy e n’en ni nge rin’, mab fel’ ni nge fal’eg i lemnag boch e magawon nrayog ni nge mada’nag, ni bod rogon e magawon nra yib ngak u nap’an nra chag ko pi cha’nem, nge fare lem ni ngan tagengingnag ban’en. Yugu aram rogon me dugliy Christoph ni nge un ko re ulung nem. Boch nga tomuren, ma aram me nang nre n’em ni ke un ngay e yira maad’ad riy ma bay yu ngiyal’ ni yima cham riy. Ere ki yan i non ngak yugu boch e piilal, ma aram mar weliyed ngak boch e fonow nib puluw e thin riy ko Bible. I yog ni gaar: “Ke pi’ Jehovah boch e tafonow nib manigil ni ngar ayuweged gag ma bochan ni gu manang ni aram rogon ni be fonownageg Jehovah, ma aram fan nug guy rogon ni nggu fol riy ni yugu aram rogon nib n’uw nap’an mfini yag ni nggu fol riy.” Ere ga ma sobut’nag lanin’um ngam fol ko fonow nib manigil ni kan pi’ ngom, fa?

17, 18. (a) Mang e baadag Jehovah ni fan ko piin fel’ yangaren? (b) Mang boch ban’en nrayog ni nge buch rok boch e piin kar piilalgad, ma uw rogon nrayog ni ngan siyeg e re n’ey? Mu weliy ban’en ni ke buch rok be’.

 ¹⁷ Be gaar e Bible: “Girdi’ ni ke taw nga yangaren, mu felfelan’gad nga yangarmed. Mu felfelan’gad e chiney ni ke taw nga gelngimed.” (Ekl. 11:9, BT) Gimed e piin fel’ yangaren e baadag Jehovah ni ngam felfelan’gad. Re article ney e ke tamilangnag reb e kanawo’ nrayog ni ngam rin’ed e re n’ey riy. Ere mu tedan’med ko pi n’en ni gimed be nameg ni fan ko tirok Got ban’en, mi gimed uneg Jehovah u fithik’ urngin ban’en ni gimed be nameg. Faan gimed ra tabab i rin’ e re n’ey u nap’an ni ki gimed bbitir, ma aram e ra papey ni nge tamilang u wan’med rogon ni ma pow’iymed Jehovah, nge rogon ni ma yororiymed, nge rogon ni be tow’athnagmed. Mu lemnaged gubin e fonow nib fel’ nrayog ni ngam pirieged ko Thin rok Got, mi ki gimed fol ko fare fonow u Bible ni be gaar: “Mu lemnag e en ni sunumiyem ko ngiyal’ ni ka gab pagel.”​—Ekl. 12:1.

¹⁸ Dariy be’ nra i par nib fel’ yangaren nib n’uw nap’an ni bochan e ba papey ni gad ma ilal i yan. Machane ba gel e kireban’ riy, ya bay boch e girdi’ ni kar piilalgad ni ur nameged boch ban’en nde fel’, me tomur riy mar kalgadngan’rad. Fa reb e dariy ban’en ni ur nameged. Machane piin fel’ yangaren ni ur tedan’rad ko n’en ni ur nameged ni fan ko tirok Got ban’en e yad ra felfelan’ ko pi n’en ni kar mel’eged ni ngar rin’ed nge yan i mada’ ko ngiyal’ ni kar piilalgad. Aray e n’en ni buch rok Mirjana. Nap’an ni kab fel’ yangaren ma boor e gosgos nib cheg riy. Ere, nog ngak ni nge un ko Winter Olympic Games machane me mel’eg ni nge un ko machib u polo’ e tayim rok. Ere chiney e ke pag 30 e duw ni yow be pigpig e pumoon rok u polo’ e tayim rorow. I yog ni gaar: “Gilbuguwan, nge tayfan, me ga’ lunguy u boch ban’en e dabi par nib n’uw nap’an, maku de ga’ fan ni ngan nameg. N’en nib ga’ fan ni ngan nameg e aram e ngan pigpig ngak Got min guy rogon ni ngan ayuweg e girdi’ ko tirok ban’en.”

19. Mu weliy angin nra yib ngodad ni faan gad ra tedan’dad ko tin gad be nameg ni fan ko tirok Got ban’en u nap’an ni ka gad bbitir.

¹⁹ Bay fan ni ngan pining e magar ngak e piin fel’ yangaren ni yad bay ko ulung rok Got ni bochan e yad be tedan’rad ko pigpig ni yad be tay ngak Jehovah, ma yad ma guy rogon ni ngar athamgilgad u fithik’ e magawon ni ma yib ngorad. Rogon ni yad ma rin’ e re n’ey e aram e yad ma guy rogon ni nge yag nrin’ed e tin yad be nameg ni fan ko tirok Got ban’en, mi yad m’oneg e machib u wan’rad. Ku yad ma guy rogon ndab ra paged e re fayleng ney ni nge magawonnagrad. Ere rayog ni nge pagan’rad ndabi aw nib m’ay fan e n’en ni yad be rin’, ya ra ayuwegrad e pi walag u lan e ulung. Maku nap’an ni yad ra pag Jehovah ni nge ayuwegrad, ma aram e ra fel’ rogon e tin yad be nameg.