Mman ko pi n'en ni bay riy

Mman ko table of contents

Ga Be Pag Gelngin Got nib Thothup ni Nge Pow’iyem?

Ga Be Pag Gelngin Got nib Thothup ni Nge Pow’iyem?

Ga Be Pag Gelngin Got nib Thothup ni Nge Pow’iyem?

“Gelngim nib thothup e ba fel’; manga yigi pow’iyeg u lan fare nam ni tin nib mat’aw e ngongol e yima rin’ riy.”—PS. 143:10, NW.

1, 2. (a) Mog boch ban’en ni i buch kakrom ni i fanay Jehovah gelngin nib thothup riy ni nge ayuweg e pi tapigpig rok. (b) Ba mudugil e ngiyal’ ni ma maruwel gelngin Got nib thothup, fa? Mu weliy rogon.

 MANG e ma yib ngan’um u nap’an ni ga ra lemnag rogon ni ma maruwel gelngin Got nib thothup? Ga ma lemnag e pi n’en ni rin’ Gideon nge Samson? (Judg. 6:33, 34; 15:14, 15) Sana ra yib ngan’um rogon ni i machib e tin som’on e Kristiano nda ur rusgad ara rogon ni i par Stephen nib gapas laniyan’ u nap’an ni yan i sak’iy nga p’eowchen fapi girdi’ ni kar muulunggad nga tafen e puf oloboch. (Acts 4:31; 6:15) Ma uw rogon e felfelan’ ni gad ma thamiy u nap’an e pi international convention ni gad ma tay, ngu nap’an ni kad rung’aged murung’agen e yul’yul’ ni ke tay boch e walag ni ka nin’rad nga kalbus ni bochan e yad be par u mathilin ngongolen e am, nge mon’og ni be tay e machib e ngiyal’ ney? Gubin e pi n’ey e be micheg ni be maruwel gelngin Got nib thothup.

2 Machane, ba mudugil e ngiyal’ ni ma maruwel gelngin Got nib thothup, fa? Danga’, ya be weliy e Bible murung’agen e pi Kristiano ni ur paged gelngin Got nib thothup nga i ‘gagiyegnag pangirad,’ ma be ‘pow’iyrad,’ ma ir e i tayrad ni yad ba ‘fas.’ (Gal. 5:16, 18, 25) Re n’ey e be dag nrayog ni nga i gagiyegnagdad gelngin Got nib thothup ni gubin ngiyal’. Ere susun ni ngaud weniggad ngak Jehovah ni gubin e rran ni nge pow’iy e lem rodad, nge thin rodad, nge ngongol rodad u daken gelngin nib thothup. (Mu beeg e Psalm 143:10. a) Faan gad ra pag e re gelngin nem ni nga i gagiyegnagdad ma ra m’ug wom’engin ko ngongol rodad mi i fal’eg laniyan’ e girdi’ ma be pining e sorok ngak Got.

3. (a) Mang fan nib t’uf ni ngad paged gelngin Got nib thothup nge pow’iydad? (b) Mang boch e deer ni gad ra weliy?

3 Mang nib ga’ fan ni nga i pow’iydad gelngin Got nib thothup? Bochan e ku bay reb e gelngin ni be guy rogon ni nge gagiyegnagdad. Be yog e Bible nre gelngin nem e aram e pi “n’en nib kireb ni gadad be ar’arnag,” ni be yip’ fan e pi n’en ni ma ar’arnag e dowef, ni aram boch i thibngidad ni ke af rok Adam ngodad. (Mu beeg e Galatia 5:17. b) Ere, mang e ba muun ngay ni ngad paged gelngin Got nib thothup ni nge pow’iydad? Gur, bay ban’en nrayog ni ngad rin’ed ma gad togopuluw ko pi n’en nib kireb ni gad be ar’arnag? Chiney e ngad weliyed e tin ka bay u wom’engin “gelngin Got nib thothup” ni aram e “gum’an’, nge gol, nge fel’ ngak e girdi’, nge michan’, nge sumunguy, nge t’ar laniyan’.”—Gal. 5:22, 23, NW.

Sumunguy nge Gum’an’ e Ma Ayuweg e Ulung Nga i Par nib Gapas

4. Uw rogon ni ma ayuweg e sumunguy nge gum’an’ e ulung nga i par nib gapas?

4 Mu beeg e Kolose 3:12, 13. Sumunguy nge gum’an’ e ma maruwel u taabang ni nge ayuweg e ulung nga i par nib gapas. Gal wom’engin gelngin Got nib thothup ney e ma ayuwegdad ni ngad golgad ko girdi’, maku ma ayuwegdad ni nge dab da damumuwgad nib papey, maku ma ayuwegdad ni nge dab da fulweged taban e n’en ni ke rin’ be’ fa ke yog ni dubdad. Faanra ke sum e magawon u thildad reb e Kristiano, ma gum’an’ e ra ayuwegdad ni ngad pithiged e magawon ni ke sum u thildad walagdad. Rib t’uf e sumunguy nge gum’an’ u lan e ulung, fa? Arrogon, ya gad gubin ndawor da flontgad.

5. Mang e buch u thilin Paul nge Barnabas, ma mang e be dag e re n’ey?

5 Mu lemnag e n’en ni buch u thilin Paul nge Barnabas. Boor e duw ni ur maruwelgow u taabang ni yow be machib. Ra bagayow ma bay fel’ngin. Machane immoy ba ngiyal’ nra “luag” e thin nib elmerin “ma aram mi yow dar ni milekag.” (Acts 15:36-39) N’en ni buch ko gali cha’ ney e be dag ni mus ko pi tapigpig rok Got ni yad ba yul’yul’ ni bay yu ngiyal’ nder ma taareban’rad. Faanra der taareban’ l’agruw e Kristiano u ban’en, ma mang e yow ra rin’ ma dabi ga’ e magawon nge kirebnag thilrow?

6, 7. (a) Mang fonow u Bible e rayog ni ngad folgad riy u m’on ni nge sum e maluagthin u thildad reb e walag? (b) Mang angin nra yib ni faan gad ra fol ko fare thin ni be yog ni ngad ‘gurgad ko motoyil, machane dab da gurgad ngad welthingad, ma dab da gurgad ngad damumuwgad?’

6 Ba tomgin ndaki taareban’ Paul nge Barnabas ma aram e n’en ni rin’ mar ‘luagew e thin nib elmerin.’ Faanra be weliy l’agruw e Kristiano ban’en ma bay bagayow ni ke pirieg rok ni ke damumuw mab fel’ ni nge fol ko fare fonow ni bay ko James 1:19, 20 ni gaar: “Gubin e girdi’ ma thingar ra gurgad ko motoyil, machane dab ra gurgad ngar welthingad, ma dab ra gurgad ngar damumuwgad. Ya damumuw rok e girdi’ e dar ma ayuweg e girdi’ nge yog nra ngongliyed e tin nib mat’aw ni ir e be finey Got.” Ere rayog ni nge guy rogon nge thilyeg e n’en ni yow be weliy, fa kur tew nge taaboch, fe yan nge chuw u m’on ni nge sum e maluagthin.—Prov. 12:16; 17:14; 29:11.

7 Mang angin nra yib ni faan yira fol ko re fonow ney? Faanra guy reb e Kristiano rogon ni nge m’ay e damumuw rok, me meybil, me lemnag e n’en nib fel’ ni nge yog, ma aram e be pag gelngin Got nib thothup ni nge pow’iy. (Prov. 15:1, 28) Ma faanra be pow’iy gelngin Got nib thothup, ma aram e rayog ni nge sumunguy me gum’an’. Maku rayog ni nge fol ko fare fonow ni bay ko Efesus 4:26, 29 ni gaar: “Faanra mu damumuwgad, ma dab mpaged e damumuw romed nge fekmed nga fithik’ e denen . . . Dab umogned e thin nib kireb ku be’. Ke mus ni thin nra ayuweg be’ e nguu mogned, ni fa mit nem e thin ni ma fonownag e girdi’ me yib fan ngorad, fan e tin ni nga mogned e nge rin’ e tin nib fel’ ban’en ngak e piin ni kar motoyilgad ngomed.” Faanra ud pared ni gad ba sumunguy, ma gad ba gum’an’, ma aram e rayog ni nge par e ulung nib gapas ma ba taareban’ e girdi’ riy.

Ngaun Gol ma Yibe Rin’ e Tin nib Fel’ ngak Be’ u Lan e Tabinaw

8, 9. Mang e gol nge fel’ ngak e girdi’, ma mang angin nra yib nga lan e tabinaw?

8 Mu beeg e Efesus 4:31, 32; 5:8, 9. Gol nge fel’ ngak e girdi’ e ma fal’eg lanin’uy ma bod ba kap i ran nib garbeb nim unum u borran nib gel e yal’ ara nifeng ni be thoyem nib fel’ gelngin. Faanra un dag e re n’ey u lan e tabinaw, ma aram e rayog ni nge par nib gapas. Gol e reb e fel’ngin nib fel’, ma ma m’ug ko ngiyal’ ni ka mog ara kam rin’ ban’en nib fel’ ngak be’. Fel’ ngak e girdi’ e ku bod e gol ya ku aram reb e fel’ngin nib fel’ ya ma m’ug ko ngiyal’ ni kam rin’ ban’en nra yib angin ngak be’. Re fel’ngin ney e kub chag e gol ngay. (Acts 9:36, 39; 16:14, 15) Machane gathi kemus rogon e fel’ ngak e girdi’, ya ku bay ban’en nib muun ngay.

9 Fel’ ngak e girdi’ e aram e ngongol nib fel’, ma gathi kemus nib muun ngay e n’en ni gad ma rin’ ya kub muun ngay e bin riyul’ i rarogodad. Re n’ey e bod ba wom’engin e gek’iy ni ga’ngin yang riy nib fel’ lamen. Fel’ ngak e girdi’ ni ma sunmiy gelngin Got nib thothup e aram e n’en ni ma gagiyegnag e piin Kristiano.

10. Uw rogon ni rayog ni nge maruweliy chon e tabinaw fapi wom’engin gelngin Got nib thothup?

10 Mang e ra ayuweg chon e tabinaw ni Kristiano ni ngaur golgad ngorad ma yad be rin’ e tin nib fel’ ngorad? Rib ga’ fan ni nge yog e tamilangan’ ngorad ko Thin rok Got. (Kol. 3:9, 10) Boch i lolugen e tabinaw e kar uneged fapi wom’engin gelngin Got nib thothup ko pi n’en ni yad ma fil u nap’an e Fol Bible ni Tabinaw. Re n’ey e de mo’maw’ ni ngan rin’. Rayog ni ngan fanay boch e babyor ni thin rodad ni ngan weliy riy murung’agen e pi wom’engin ney. Rayog ni ngan fil in e paragraph riy u gubin e wik min fal’eg i fil e pi wom’engin nem nreb nge reb. Nap’an ni yibe fil e pi paragraph ney ma rayog ni ngan beeg e pi thin nu Bible ni bay riy min weliy u taabang. Ngan guy rogon ni ngan fol ko n’en ni kan fil, min meybil ngak Jehovah ni nge tow’athnagey ko athamgil ni yibe tay. (1 Tim. 4:15; 1 John 5:14, 15) Re n’ey e rayog ni nge ayuweg e tabinaw nge fel’ e ngongol rorad ngorad, fa?

11, 12. Mang angin ni yib nga l’agruw wu’ i mabgol nra fal’eged i fil murung’agen e gol?

11 Immoy ba wu’ i mabgol ni ka yow ba pagel ni yow baadag ni nge fel’ e mabgol rorow, nra dugliyew ni ngar fal’egew i fil murung’agen fapi wom’engin gelngin Got nib thothup. Mang angin ni ke yib ngorow? Fare pin e yog ni gaar: “Bochan ni kug filew ni t’ufeg e kub chagil e yul’yul’ ngay, ma aram fan ni ke thil e ngongol romow ngomow. Kug nangew rogon ni ngaug sumunguygow ngomow mu ug n’agew fan u wan’mow e kireb romow. Ma ki ayuwegmow ni nggu nangew rogon ni nga u gognew e ‘kammagar’ nge ‘wenig ngom’ ko ngiyal’ ni ke t’uf ni nga nog.”

12 Ma ba wu’ e mabgol ni bay e magawon u thilrow e kar nangew nib t’uf ni ngaur golgow ngorow. Ere kar dugliyew ni ngar filew murung’agen e gol u taabang. Mang angin ni keb ngorow? Fare moon e gaar: “Nap’an ni gu filew murung’agen e gol, ma kug guyew nib t’uf ni ngaug yaliyew fel’ngimow. Ma ki ayuwegmow ni ngaug lemnagew e tin nib t’uf rok bagamow. Kug nang ni faanra ngaug gol ngak leengig, ma kub muun ngay ni ngaug pag ngi i weliy laniyan’ ndab gu damumuw. Ma kug nang ni kub t’uf ni nggu sobut’nag e lem rog. Nap’an ni gu tababgow i rin’ e pi n’ey, ma aram me yog ni nggu sumunguygow ngomow. Re n’ey e ke ayuwegmow.” Faan gimed ra fil e tabinaw rom fapi wom’engin gelngin Got nib thothup ma ra yib angin ngomed, fa?

Nge M’ug nib Mich Got u Wan’um ko Ngiyal’ Nder Guyem Be’

13. Mang ban’en ni ngad kol ayuwgad riy nra magawonnagdad ko tirok Got ban’en?

13 Piin Kristiano e ba t’uf ni ngar paged gelngin Got nib thothup ni nge pow’iyrad ni gubin ngiyal’ ni kub muun ngay e ngiyal’ nder guyrad be’. Kari yoor e ngongol ni kireb ko re fayleng rok Satan ney. Ma pi n’ey e ba ga’ ni yima dag yaan ko pi n’en ni yima chuweg e chalban ngay. Re n’ey e rayog ni nge kirebnag e tha’ u thildad Jehovah. Ere mang e nge rin’ reb e Kristiano? Be fonownigey e Bible ni gaar: “Mu n’iged urngin e ngongol romed nib golong ni kam mechamgad riy nge urngin i pangimed nib kireb. Mpired u tan pa’ Got ma gimed be fol ko thin rok ni ke yung nga lanin’med, ya ereray e re n’en nrayog rok ni ngi i ta’med rok Got.” (Jas. 1:21) Ere chiney e ngad weliyed murung’agen e michan’, ni aram bang i wom’engin gelngin Got nib thothup nge rogon nra ayuwegdad ni ngad pared ni gad ba beech u mit Jehovah.

14. Faanra ke war e michan’, ma uw rogon nrayog ni nge fekey i yan ko ngongol nib kireb?

14 Faanra bay e michan’ rodad ma aram e ba riyul’ Jehovah Got u wan’dad. Faanra de riyul’ Got u wan’dad mab mom ni ngad rin’ed e kireb. Mu lemnag e n’en ni buch ko girdi’ rok Got kakrom. I gagiyelnag Jehovah e kireb ni un rin’ nib mith ngak Ezekiel ni profet ni gaar: “Fak e girdi’ ga be guy e n’en ni be rin’ e pi tayugang’ nu Israel nib mith? Yad gubin ni yad be meybil u lan e singgil nib sug nga yaan bogi ban’en. Mi yad be gaar: ‘Somol e der guydad! Ya ke n’ag yu Israel.’” (Ezek. 8:12, BT) Kam nang ko mang e magawon rorad? Yad be lemnag nder guy Jehovah e n’en ni yad be rin’, ya de riyul’ Jehovah u wan’rad.

15. Faanra rib mich Jehovah u wan’dad, ma uw rogon nra ayuwegdad?

15 Mu lemnag e n’en ni rin’ Josef. Yugu aram rogon ni immoy u bang nib palog ko tabinaw rok nge girdi’ rok, me siyeg ni ngar pirew leengin Potifar. Mang fan? Ya yog ni gaar: “Uw rogon ni nggu ngongliy e binir e ngongol nib kireb ni aram e kug denen nib togopluw ngak Got?” (Gen. 39:7-9) Arrogon, ba riyul’ Jehovah u wan’ Josef. Ere faanra ba riyul’ Got u wan’dad, ma dab ud yaliyed, ara ud beeged, ara ud motoyilgad nga boch ban’en ni gad manang ni dabun Got ni mus ko ngiyal’ nder guydad be’. N’en ni gad ra rin’ e ra bod rogon ni tangnag fare psalmist ni gaar: “Bay gu par ni gu ba machalbog u naun rog ma dariy biid nrayog ni gu k’adan’ug ko n’en nib kireb.”—Ps. 101:2, 3, BT.

Mu Kol Ayuw u Rogon ni Ga Ma Lem ni Aram e Ngaum T’ar Lanin’um

16, 17. (a) Uw rogon ni un reb e pagel ko denen ni bochan e “rib balyang” nrogon ni kan weliy ko Proverbs? (b) Uw rogon nrayog ni nge buch e re n’ey rok be’ ni demtrug yangaren nrogon ni kan dag ko sasing ni bay ko page 28?

16 T’ar laniyan’ ni aram e bin tomur i wom’engin gelngin Got nib thothup, e ra ayuwegdad ni ngad siyeged e pi n’en ni dabun Got. Ma rayog ni nge ayuwegdad ni ngad kol ayuwgad u rogon ni gad ma lem. (Prov. 4:23) Mu lemnag rogon ni aw reb e pagel “nrib balyang” ko sabanban rok reb e ppin ni ma pi’ ir nchuway’ ni bay murung’agen u Proverbs 7:6-23. Re pagel nem e ni bannag u nap’an ni “be yan u daken e kanawo’ nib chugur ko gin ni baaram ni ma par fare pin riy.” Sana ke yan e re pagel nem ngaram, ya baadag ni nge nang ko mang e ra buch. Machane de nang ni be “bibiy e riya’ i yan.”

17 Uw rogon ni nge dabi aw e re pagel n’em ko re wup ney? Faanra fol ko fare thin ni gaar: “Dab mmarod ni gimed be lol’og e mit nem e ppin.” (Prov. 7:25) Bay ban’en ni gad ra fil ko re n’ey: Faanra gad baadag ni nge pow’iydad gelngin Got nib thothup, ma ngad siyeged e pi n’en nra waliydad ko kireb. Reb e kanawo’ nrayog ni nge lek be’ fare pa’ i kanawo’ ni yan fare pagel “nrib balyang” riy, e faanra yig i thilthilyeg e channel ko TV fa i yan ko internet nder kol ayuw. Faanra aram rogon mab mom nrayog ni nge guy ban’en nra pug e ar’ar nib kireb u laniyan’. Ma ra munmun ma rayog ni nga i yaliy yaan e ngongol ni puwlag nra alitnag e nangan’ rok me kirebnag e tha’ u thilrow Got. Ku rayog ni nge mul e yafas u pa’ ni bochan.—Mu beeg e Roma 8:5-8.

18. (a) Uw rogon ni nge kol ayuw reb e Kristiano u rogon ni ma lem? (b) Mang rogon e t’ar laniyan’ ko re n’ey?

18 Susun ni ngad nanged rogon ni ngad t’ared lanin’dad u nap’an ni kad guyed boch ban’en nib kireb. Machane n’en th’abi fel’ ni ngad rin’ed e ngad siyeged u m’on ni ngad guyed. (Prov. 22:3) Ra ngad rin’ed boch ban’en nra ayuwegdad mab muun ngay e t’ar laniyan’. Bod ni faan ga ra tay e computer u bang nrayog ni ngan guy riy ma ra ayuwegem. Boch e girdi’ e kar pirieged nib fel’ ni ngar fal’eged boch ban’en u computer fa ra yaliyed e TV ko ngiyal’ ni bay e girdi’. Ma boch e girdi’ e kar dugliyed ndab u ranod ko Internet. (Mu beeg e Matthew 5:27-30.) Ere ngad rin’ed e tin rayog rodad ni ngad ayuweged gadad nge tabinaw rodad, ya nge yog nda pigpiggad ngak Jehovah u fithik’ e t’ufeg ni “ma yib ko gum’ircha’ nib machalbog, ma ma yib u lanin’uy ni der yog ngom gur be’ ni kam rin’ ban’en nib kireb, ma ma yib ko bin nib riyul’ i rogon nib mich Kristus u wan’uy.”—1 Tim. 1:5.

19. Mang angin nra yib ngodad ni faan gad ra pag gelngin Got nib thothup nga i pow’iydad?

19 Fapi wom’engin ni ma sunmiy gelngin Got nib thothup e boor angin nra yib ngodad. Sumunguy nge gum’an’ e ma ayuweg e ulung nge par nib gapas. Gol nge fel’ ngak e girdi’ e ra yibnag e felfelan’ nga lan e tabinaw. Michan’ nge t’ar laniyan’ e ra ayuwegdad ni ngad pared ni gad ba chugur ngak Jehovah ma gad ba beech u p’eowchen. Galatia 6:8 e ku be micheg ngodad ni gaar: “Faanra yung be’ ban’en ni fan nga [“gelngin Got nib thothup,” NW] ma wom’engin nra yib riy ngak ni [“gelngin Got nib thothup,” NW] e ke yib rok e yafos ndariy n’umngin nap’an.” Arrogon, ra fanay Jehovah gelngin nib thothup ni nge pi’ e yafas ni manemus ngak e piin ni yad ra pag e re gelngin nem ni nge pow’iyrad u daken fare biyul ni pi’ Kristus.

[Footnotes]

a Psalm 143:10 (NW): “Mu fil ngog rogon ni nggu rin’ e tin nib m’agan’um ngay, ya gur e Got rog. Gelngim nib thothup e ba fel’; manga yigi pow’iyeg u lan fare nam ni tin nib mat’aw e ngongol e yima rin’ riy.”

b Galatia 5:17 (NW): “Ya n’en nib kireb ni gadad be ar’arnag e ba togopuluw nga gelngin Got nib thothup, ma gelngin Got nib thothup e ba togopuluw ko pi n’en nib kireb ni gadad be ar’arnag; gali n’em e ba togopuluw reb nga reb, ni fan e re bugithin ney e dabiyog ni ngam rin’ed e tin ni gimed baadag ni ngam rin’ed.”

Uw Rogon ni Ga Ra Fulweg?

• Uw rogon ni ma ayuweg e sumunguy nge gum’an’ e ulung nga i par ni bay e gapas riy?

• Mang e ra ayuweg e piin Kristiano ni ngaur golgad ma yad be rin’ e tin nib fel’ ngak be’ u lan e tabinaw?

• Uw rogon nra ayuweg e michan’ nge t’ar laniyan’ reb e Kristiano ni nge kol ayuw u rogon ni ma lem?

[Study Questions]

[Picture on page 26]

Uw rogon ni nge dabi sum e maluagthin?

[Picture on page 27]

Yira fal’eg i fil fapi wom’engin gelngin Got nib thothup ma ra yib angin ko tabinaw

[Picture on page 28]

Mang boch e riya’ nrayog ni ngad siyeged ni faanra ba gel e michan’ rodad ma gad manang rogon ni ngaud t’ared lanin’dad?