1, 2. (a) Mang e be yip’ fan fare bugithin ni Hebrew ni kan piliyeg ni “tayfan”? (b) Mang boch e deer ni gad ra pirieg e fulweg riy ko re article ney?

 NAP’AN ni ga ra rung’ag fare bugithin ni “tayfan” * ara buguwan, ma mang e ra yib ngan’um? (Ps. 19:1) Ga ra lemnag rogon ni yima pining e sorok ara yima tay fan e piin nib fel’ rogorad, ma yad ba gonop, ara ba’ angin e yafas rorad? Rogon ni be weliy e Bible, e fare bugithin ni “tayfan” ara buguwan e ba l’ag rogon nga ban’en ni bay tomalngin. Immoy e salpiy kakrom ni kan ngongliy ko gol nge silber. Ma ra ba tomal fare salpiy mab tolang puluwon. Ma aram fan ni fare bugithin ni kan piliyeg ni “tayfan” e rayog ni nge yip’ fan ban’en nib tolang puluwon ara rib ga’ fan.

² Girdi’ e ba ga’ ni yad ma tayfan e piin nib tolang e liw rorad ara ba gilbuguwrad. Machane mini’ e piin ni ma tay Got farad? Proverbs 22:4 e be gaar: “Um par ni bay madgun Somol u wan’um, ma ba sobut’an’um, me yoor ban’en rom, ma ga par ni yibe ta’ fam, me n’uw nap’am.” Ma ki yoloy James ni reb i gachalpen Jesus ni gaar: “Mu sobut’niged lanin’med u p’eowchen Got me tolangnagmed.” (Jas. 4:10) Ere mang e re tayfan ney ni ma pi’ Got ngodad? Ma uw rogon ni nge dabi yag e re n’ey ngodad? Ma uw rogon ni ngad ayuweged boch e girdi’ ni nge yag ngorad?

3-5. Uw rogon ni ma tay Jehovah fadad?

³ Ke mich u wan’ fare psalmist ni Jehovah e ra flaabnag. (Mu beeg e Psalm 73:23, 24.) Uw rogon ni ke rin’ Jehovah e re n’ey? Ke fek e pi tapigpig rok nib sobut’an’rad nga fithik’ e flaab, ya kar fel’gad u wan’ ma ke tow’athnagrad u boor e kanawo’. Bod ni ke ayuwegrad ni ngar nanged fan e tin nib m’agan’ ngay, ma ke bing e kanawo’ ngorad ni nge fel’ e tha’ u thilrad.​—1 Kor. 2:7; Jas. 4:8.

⁴ Maku ma tay Jehovah fadad ya be fanaydad ni ngad  machibnaged fare thin nib fel’. (2 Kor. 4:1, 7) Nap’an ni gad be pining e sorok ngak Jehovah u daken e machib, ma ra tay fadad, ma ra yib angin e re maruwel ney ngak yugu boch e girdi’. Ma aram e ke micheg ngodad ni gaar: “Bay gu tay fan e piin ni yad be tay fag.” (1 Sam. 2:30) Ma tay Jehovah fan e piin ni yad ma un ko machib, ya yad ra fel’ u wan’. Ma girdi’ u lan e ulung e yad ra weliy murung’agdad nib fel’.​—Prov. 11:16; 22:1.

⁵ Mang e athap rok e piin ni ma fol rok Jehovah? Ke micheg e Bible ni gaar: “Me tolangnigem ngam tafnay e binaw, ma bay mu guy e piin kireb ni kan tulufrad”. (Ps. 37:34) Pi tapigpig rok Jehovah e bay e athap rorad nrib fel’ ni aram e yafas ndariy n’umngin nap’an.​—Ps. 37:29.

6, 7. Mang fan ni boor e girdi’ nde mich u wan’rad ni Jesus e ir fare Messiah?

⁶ Gur, bay ban’en nra talegdad ni nge dab ki tay Jehovah fadad? Arrogon. Bod nrayog ni ngad tedan’dad ko thin ni be yog e piin nde fel’ e tha’ u thilrad Jehovah. Aram e n’en ni rin’ boch e pilung u nap’an Jesus. Ke yog apostal John ni ke mich Jesus u wan’rad, “machane yugu aram rogon ma boor e girdi’ ni ma yog e thin u Israel ni mich Jesus u wun’rad, machane bochan e pi Farise ma aram e de yog ngar weliyed rogon e lem rorad u fithik’ e girdi’, ni bochan e yad be magarnag nrichey mi nog ngorad ndab kur uned nga lan tafen e muulung. Ya kab t’uf rorad ni ngar fel’gad u laniyan’ e girdi’ ko bin ni ngar fel’gad u laniyan’ Got.” (John 12:42, 43) Pi pilung nem e susun dab ra tedan’rad ko tin ni be lemnag e pi Farise.

⁷ Ba tamilang ni ke weliy Jesus ko mang fan ni boor e girdi’ nde mich u wan’rad ni ir fare Messiah. (Mu beeg e John 5:39-44.) Bokum miriay e duw ni sonnag fare nam nu Israel fare Messiah ni nge yib. Nap’an ni tabab Jesus ko machib, ma sana immoy boch e girdi’ ni kar nanged ni ke lebug fare yiiy rok Daniel u murung’agen Kristus ni ke yib. Boch e pul u m’on riy, ma boor e girdi’ ni ur lemnaged ni John ni Tataufe e ir fare Messiah. (Luke 3:15) Machane, nap’an ni yib fare Messiah, ma piin ni ma fil e thin nu Bible ngak e girdi’ e de mich u wan’rad. Mang fan? Ke yog Jesus e fulweg riy u nap’an ni fith reb e deer ngorad ni gaar: “Gimed ba adag ni nge bigimed me fel’ u wan’ bigimed, machane damur guyed rogon ni ngam fel’gad u wan’ e taare Got ni ba’, ere ra diin mu gu mich u wun’med?”

8, 9. Uw rogon, nrayog ni ngad adaged ni ngad fel’gad u wan’ e girdi’ ko bin ni ngad fel’gad u wan’ Jehovah? Mu weliy fare fanathin u murung’agen raen e tamilang.

⁸ Rayog ni ngad nanged ko mang fan nrayog ni ngad adaged ni ngad fel’gad u wan’ e girdi’ ko bin ni ngad fel’gad u wan’ Jehovah nfaanra ngad taareb rogonnaged e re n’ey nga raen e tamilang. Palpalth’ib e ba sug nga raen e tamilang. Sana ra yib ngan’um ba ngiyal’ ni kam sap nga lan e lang ma kam guy bokum biyu’ e t’uf. Sana kam gin nga feni fel’ yaan e pi t’uf nem. (1 Kor. 15:40, 41) Machane u lan boch e mach e yu gub ga’ raen e pi magal ni bay riy, ma aram fan nib mo’maw’ ni ngan guy e pi t’uf u lan e lang. Mang fan? Gur, ya pi magal u kanawo’, nge magal u lan e pi stadium ara yu yang ni yima bat riy, nge magal u lan e pi naun e kab gel raen e tamilang riy nga raen e pi t’uf? Danga’. Ya re n’ey e bochan ni pi magal u lan reb e mach e ba chugur boch ngodad, ere ba mo’maw’ ni ngad guyed e pi t’uf u lan e lang. Rayog ni ngad guyed e pi t’uf nfaanra gad ra yan nga bang nib palog ko fare mach ni nge dab kud guyed raen e pi magal u lan fare mach.

⁹ Ere ku arrogodad nrayog ni nge yan i aw ni gathi rib ga’ fan ni ngad fel’ gad u wan’ Got ya gad baadag ni ngad fel’gad u wan’ e girdi’. Boor e girdi’ ni darur folgad ko fare thin nib fel’ ya yad be rus ko n’en nra lemnag e pi fager nge chon e tabinaw rorad ngorad. Mus ngak e pi tapigpig rok Jehovah ni ma magafan’rad ko n’en nra lemnag boch e girdi’ ngorad. Bod ni, faanra ka nog ngak reb e pagel ni kab fel’ yangaren ni nge machib u reb e binaw ni manang e girdi’ riy. Machane, yooren e girdi’ u rom e dawor ra nanged ni  ke mang reb e Mich Rok Jehovah. Ere gur, dabi yan nga lan fare binaw ya be rus? Maku reb e be’ ni baadag ni nge yoornag e tayim ara maruwel rok ni fan ko pigpig ku Jehovah, machane bay boch e girdi’ ni yad be minmin ko pi n’en ni be nameg. Gur, ra motoyil ko piin ndariy fan e pigpig ku Jehovah u wan’rad? Ara sana bay be’ ni ke ngongliy reb e denen nib ubchiya’, ma ra mithag e denen rok ya dabun ni ngan chuweg e maruwel ara tow’ath rok u lan e ulung, ara dabun ni nge kirebnag laniyan’ girdien e tabinaw rok nge pi fager rok? Susun ni nge ning e ayuw ngak e piin piilal nfaanra n’en nth’abi ga fan u wan’ e aram e tha’ u thilrow Jehovah.​—Mu beeg e James 5:14-16.

10. (a) Mang e rayog ni nge buch nfaanra ra magafan’dad nib gel ko pi n’en nra lemnag e girdi’ u murung’agdad? (b) Faanra gadad ba sobut’an’ ma mang e ra mudugil u wan’dad?

¹⁰ Sana ga be lemnag ni ga be maruwel nib gel ya nge yag ni ngam mang reb e Kristiano nib fel’, machane bay reb e walag nib ga’ ni ma pi’ e fonow ngom ni gubin ngiyal’. Rayog ni ngam fol ko fonow ni ke pi’, ma ra fel’ rogom riy. Ara bochan nib tolang e lem rom, ma ga ra darifannag e fonow ni kan pi’ ngom, ya dabum ni nge nang e girdi’ ni kam oloboch, ara ga baadag ni ngam tawey nga boch ban’en ni bochan e n’en ni kam rin’. Fa mu susunnag ni gur nge boch e walag e gimed be maruweliy ban’en, gur, ra magafan’um ko mini’ e nga nog e sorok ngak ko fare maruwel ni kam rin’ed? Faanra bay e magawon rom ni aram rogon, ma dab mu pagtalin ni “faanra gur be’ ni ga ba sobut’an’, ma bay un ta’fam.”​—Prov. 29:23, BT.

11. Susun ni nge uw rogon u wan’dad nfaanra yog be’ e sorok ngodad? Mang fan?

¹¹ Piin piilal nge pi walag ni pumoon ni yad be athamgil ni nge yag ngorad boch e maruwel u lan e ulung e thingar ra kol ayuwgad ni nge dab ra adaged ni nge pining e girdi’ e “sorok” ngorad. (1 Tim. 3:1; 1 Thess. 2:6) Mang e ra rin’ reb e walag u nap’an nra yog boch e girdi’ e sorok ngak, ya ke rin’ ban’en nib fel’? Susun dab da boded Saul ni Pilung ni ke ubungiy e malang ni aram ban’en ni nge guy e girdi’ mi yad lemnag e n’en ni ke rin’. (1 Sam. 15:12) Gur, ke nang ni ke yag rok ni nge rin’ e re n’em ya Jehovah e ke ayuweg, maku rayog ni nge yib angin e tin nra rin’ boch nga m’on ni kemus nfaanra i ayuweg Jehovah? (1 Pet. 4:11) Rogon e lem rodad u nap’an nra yog be’ e sorok ngodad e ra m’ug riy ko gad baadag ni ngad fel’gad u wan’ e girdi’ fa ngad fel’gad u wan’ Got.​—Prov. 27:21.

12. Mang fan ni ke dabuy boch piyu Jew ni ngar motoyilgad ngak Jesus?

¹² Maku boch ban’en nra talegdad ni nge dab da fel’ gad u wan’ Jehovah e aram e tin ni gad be yim’ ni bochan nde puluw. Bochan e pi n’ey ma sana ri dubdad ni ngad motoyilgad ko tin riyul’. (Mu beeg e John 8:43-47.) Bod ni, ke yog Jesus ni ke dabuy boch piyu Jew e tin riyul’, ya yad baadag ni ngar rin’ed e tin nib m’agan’ e chitamangirad ngay ni aram fare Moonyan’.

13, 14. (a) Mang e ma yog e piin ni yad ma fal’eg i gay boch ban’en u murung’agen e man’ey rodad nge laman e girdi’? Uw rogon ni ngad mel’eged ko mini’ e ngad motoyilgad ngak?

¹³ Yu ngiyal’, ma kemus ni tin gad baadag e gad ra motoyil ngay. (2 Pet. 3:5) Rogon ni ke fal’eg Jehovah e man’ey rodad, e rayog ni nge dabi rung’ag boch ban’en. Chiney e ngam tal mag lemnag ko in mit e lingan e rayog ni ngam rung’ag. Dabisiy ni boor ko pi lingan ney e dam rung’ag kafram boch. Mang fan? Ya yugu aram rogon ni bay gelngin e man’ey rom ni nge rung’ag urngin e pi n’em, machane ke ayuwegem ni nge yag ni ngam tiyan’um nga taa ban’en. Machane, ba mo’maw’ ni nge tiyan’ e man’ey rodad nga laman boor e girdi’ ni yad be non ta biyay. Girdi’ ni yad ma fal’eg i gay ban’en e kar nanged ni kemus ni laman taa be’ e rayog ni ngad tedan’dad ngay. Re n’ey e be yip’ fan ni faanra l’agruw e girdi’ e yow be non ngom, mab t’uf ni ngam mel’eg ko mini’ e ngam tiyan’um ngak. Ga ra mel’eg ko  mini’ e ga baadag ni ngam motoyil ngak. Nap’an Jesus, ma baadag piyu Jew ni ngar rin’ed e tin nib m’agan’ e chitamangirad ngay ni aram fare Moonyan’, ma aram fan ni kar dugliyed ni dab ra motoyilgad ngak Jesus.

¹⁴ Be yog e Bible ni “gonop” nge “pinat” e bod ni yow be k’aringdad ni ngad motoyilgad ngorow ni gubin ngiyal’. (Prov. 9:1-5, 13-17) Rayog ni ngad mel’eged ko bin ngan e ngad tedan’dad ngay? Re n’ey e ra yan u rogon ko mini’ e en ni gadad baadag ni ngad felfelan’naged. Faanra gadad e pi saf rok Jesus, ma ngaud motoyilgad ngak ma ngaud folgad rok. (John 10:16, 27) Ke yog Jesus ni pi gachalpen e yad “girdien e tin riyul’.” (John 18:37) “Dar nanged laman” yugu be’. (John 10:5) Piin ma fol rok Jesus u fithik’ e sobut’an’ e yad ra fel’ u wan’ Got.​—Prov. 3:13, 16; 8:1, 18.

15. Mang fan ni ke yog Paul ni gafgow ni i tay e ra yib fan ngak piyu Efesus?

¹⁵ Uw rogon ni ngad ayuweged boch e girdi’ ya nge yag ni ngar fel’gad u wan’ Got? Reb e kanawo’ e ngad daged rogon ni ngad k’adedan’dad ko pi magawon nra yib ngodad. Ke yol Paul ko ulung nu Efesus ni gaar: “Gu be wenig ngomed ndabi mulan’med ya gu be gafgow ni fan ngomed, ni urngin ni gimed e nge yib fan ngomed.” (Efe. 3:13) Mang fan ni ke yog Paul ni gafgow ni i tay e “nge yib fan” ngak piyu Efesus? Ke pigpig Paul ngak e pi walag nyugu aram rogon ni boor e magawon ni ke mada’nag, ere ke dag ngorad ni pigpig ngak Got e aram e n’en th’abi ga’ fan nra rin’ reb e Kristiano. Faan mang a ke tal Paul u nap’an ni yib e pi skeng nem ngak, ma rayog ni nge lemnag e pi walagen ni tha’ u thilrad Got, nge machib, nge athap rorad e de ga’ fan. Bochan ni ke k’adan’ Paul, ma aram e ke dag ngak e pi walag ni be’ ni ke mang gachalpen Kristus e bay rogon ni nge pag fan ir.

16. Mang gafgow e ke mada’nag Paul u Lystra?

¹⁶ Mu lemnag rogon ni ke yib angin ngak e pi walag e k’adan’ nge athamgil ni ke tay Paul. Acts 14:19, 20 e be weliy ngodad murung’agen e n’en ni buch rok Paul u lan fare mach nu Lystra ni gaar: “Boch piyu Israel nra bad u Antiok ni bay u Pisidia nge boch piyu Israel nra bad u Ikonium, e ra pingeged laniyan’ fapi girdi’ ni aram urngin ngar folgad ngorad ngar malangniged Paul, nge mu’ mi yad girngiy i yan nga wuru’ e binaw, ni kar finiyed ni kem’. Machane faani muulung e piin ni ke mich Jesus u wun’rad ngak, me sak’iy nge sul nga lan fare binaw. Me reb e rran riy mi yow yan Barnabas nga Derbe.” Mu susunnag feni rib mo’maw’ rok Paul ni nge milekag u but’ ni 60 e mayel palogin u tomuren ni kan malangnag ke chugur ni nge yim’!

17, 18. (a) Susun ni uw rogon ni ke nang Timothy murung’agen e gafgow ni i tay Paul u Lystra? (b) Uw rogon ni ke yib angin ngak Timothy e k’adan’ ni i dag Paul?

¹⁷ Gur, immoy Timothy u nap’an ni kan malangnag Paul? Dabisiy. Der tamilangnag fare  babyor ko Acts e re n’ey. Machane manang Timothy e n’en ni buch rok Paul. Ke yoloy Paul u lan fa bin l’agruw e babyor ni fan ngak Timothy ni gaar: “Kam fol ko machib ni gu be yog, nge pangig, nge n’en ni gu be nameg ko biney e tamilang.” Ke nang Timothy ni kan malangnag Paul u Lystra, maku manang ni kan girngiy nga wuru’ fare mach nu Antiok ma bay boch e girdi’ ni kar guyed rogon ni ngar malangnaged u Ikonium.​—2 Tim. 3:10, 11; Acts 13:50; 14:5, 19.

¹⁸ Ke nang Timothy ni ke yag rok Paul ni nge k’adan’ u fithik’ e pi magawon nem. Dabisiy ni boor ban’en ni ke fil Timothy rok Paul. Nap’an ni sul Paul nga Lystra, me nang nib fel’ e ngongol ni i dag Timothy ngak e girdi’ ko re ulung nem, ya ra “weliyed murung’agen Timothy ni be’ nib fel’.” (Acts 16:1, 2) Tomuren ni ke yan boch e tayim, ma ke mon’og ko tirok Got ban’en, ma aram e rayog ni ngan pi’ boch e maruwel ngak nib ga’ u lan e ulung.—Fil. 2:19, 20; 1 Tim. 1:3.

19. Uw rogon ni k’adan’ ni gad ma tay e rayog ni nge ayuweg boch e girdi’?

¹⁹ Faanra ngad ululgad i rin’ e tin nib m’agan’ Got ngay, ma rayog ni ngad ayuweged e piin nib fel’ yangaren ni ngar ilalgad ko tirok Got ban’en. Piin nib fel’ yangaren e yad ma fal’eg i yaliy rogon ni gad ma non ngak e girdi’ u nap’an e machib nge n’en ni gad ma rin’ u nap’an nra yib e magawon ngodad. Ke yog Paul ni ke athamgil u fithik’ boor e magawon, ya nge yag ni nge ayuweg boch e girdi’ ni nge yag e yafas ni manemus ngorad.​—2 Tim. 2:10.

20. Mang fan ni thingar da athamgilgad ni ngad fel’gad u wan’ Got?

²⁰ Ri bay fan ni ngaud ‘guyed rogon ni ngad fel’gad u wan’ e taare Got ni ba’.’ (John 5:44; 7:18) Ma pi’ Jehovah e “yafos ndariy n’umngin nap’an” ngak e piin ni yad be nameg e flaab rok Got ara ngar fel’gad u wan’. (Mu beeg e Roma 2:6, 7.) Ma athamgil ni gad ma tay e ra ayuweg boch e girdi’ ni ngar pared ni yad ba yul’yul’ ya nge yag e yafas ndariy n’umngin nap’an ngorad. Ere dab da paged ban’en ni nge talegdad ni nge dab kud fel’gad u wan’ Got.