Mman ko pi n'en ni bay riy

Mman ko table of contents

Nge Yib Angin Ngom e Beeg Bible ni Ga Ma Tay

Nge Yib Angin Ngom e Beeg Bible ni Ga Ma Tay

“Lanin’ug e ri ba adag fare motochiyel rok Got.”​—ROM. 7:22.

1-3. Faanra ud beeged e thin nu Bible ma gad be fol riy, ma uw rogon nra ayuwegdad?

 I YOG reb i walagdad nib pin ni ke pilibthir ni gaar, “Gubin e kadbul ni gu ma pining e magar ngak Jehovah ni bochan e ke ayuwegeg ni nggu nang fan e thin nu Bible.” Yugu aram rogon ni ke pag 40 yay ni ke beeg e Bible, machane ka be ulul i beeg. Ma reb e walag nib pin ni kab fel’ yangaren e yog ni bochan ni ma beeg e Bible ni gubin ngiyal’ ma ke ayuweg ni nge riyul’ Jehovah u wan’ me chugur e tha’ u thilrow. Ki yog ni gaar, “Dariy ba ngiyal’ ni kug felfelan’ ni er gelngin!”

2 Ke fil apostal Peter ngodad nib ga’ fan ni nge t’uf rodad e tin riyul’ ni bay u lan e Thin rok Got. (1 Pet. 2:2) Faan gad ra beeg e thin nu Bible ma gad fol riy, ma ra ayuwegdad ni nge beech e nangan’ rodad me yib fan e yafas rodad. Ku rayog ni nge ayuwegdad ni nge fel’ e tha’ u thildad boch e girdi’ ni kub t’uf e bin riyul’ e Got rorad ma yad ma pigpig ngak. Ireray boch i fan nib fel’ ni ngad ‘adaged fare motochiyel rok Got.’ (Rom. 7:22) Ku mang boch e kanawo’ nrayog ni nge ayuwegdad e fol Bible ni gad ma tay?

3 Ra yoor ban’en nim fil u murung’agen Jehovah nge Fak, ma ra gel e t’ufeg rom ngorow nge yugu boch e girdi’. Bible e ku ra fil ngom rogon nra ayuweg Got e piin ni yad ba mat’aw u nap’an nra thang e piin ni yad ba kireb. Ku bay e thin nib fel’ ni nga mog ko girdi’ u nap’an e machib. Ere, rayog ni nge mudugil u wan’um nra ayuwegem Jehovah ni ngam weliy ko girdi’ e n’en ni kam fil.

MU BEEG E THIN NU BIBLE MAG FAL’EG I LEMNAG

4. Mang e be yip’ fan ni ngan fil ara ngan beeg e thin nu Bible nib achig lamay?

4 Baadag Jehovah ni ngad ted ba ngiyal’ ni ngad lemnaged ma gad nang fan e pi n’en ni gad ma beeg u lan e Bible. I yog ngak Joshua ni thingar dabi pagtalin fare babyor ko Motochiyel, ma thingar i beeg nib achig laman ni rran nge nep’. (Josh 1:8, NW; Ps. 1:2) Ere gur, re n’ey e be yip’ fan ni ngad beeged e Bible nib ga’ lamdad ara ba achig? Danga’, ya be yip’ fan ni ngam beeg e thin riy nib sagaal ya nge yag nim fal’eg i lemnag e n’en ni ga be beeg. Re n’ey e ra ayuwegem ni ngam tiyan’um ko thin riy nrayog ni ngam fanay me pi’ e athamgil nga lanin’um. Nap’an ni ga ra pirieg reb e thin ara chep riy nra pi’ e athamgil nga lanin’um, mag beeg nib sagaal ara mu beeg nib achig lamam. Ya faan ga ra rin’ ni aram rogon ma rayog ni nge taw e thin riy nga gum’irchaem. Mang nib ga’ fan e re n’ey? Ya faan ga ra nang fan e fonow rok Got nib fel’ rogon, ma ga ra adag ni ngam fol riy.

5-7. Faanra um beeg e Thin rok Got nib fel’ rogon mab sagaal, ma mang boch e kanawo’ nrayog ni nge ayuwegem riy ni ngam (a) fol ko pi motochiyel rok Got; (b) non u fithik’ e sumunguy ngak boch e girdi’; (c) pagan’um ngak Jehovah ni ki mada’ ko ngiyal’ ni ke mo’maw’ e par rom?

5 Nap’an ni gad be beeg e pi babyor u lan e Bible nib mo’maw’ ni ngan nang fan, mab fel’ ni ngad fal’eged i beeg nib sagaal ya nge yag nda fal’eged i lemnag e n’en ni gad be beeg. Am lemnag reb e walag nib pagel ni be fal’eg i beeg e babyor rok Hosea. Nap’an ni taw ko guruy ni 4, me tal nge fal’eg i lemnag e thin ni ke beeg ko 11 nge mada’ ko 13. (Mu beeg e Hosea 4:11-13.) Mang fan ni be fal’eg i yaliy e pi verse ney? Bochan ni ku un wawliy ni nge rin’ boch ban’en nib kireb u skul. Machane, nap’an ni be fal’eg i lemnag fan fapi thin, me gaar u laniyan’: ‘Ma guy Jehovah e pi n’en nib kireb ni ma rin’ e girdi’ ni ki mada’ ko ngiyal’ nder guyrad be’. Ma dabug ni nggu kirebnag laniyan’.’ Ere, ke dugliy fare walag u wan’ ni nge fol ko pi motochiyel rok Jehovah ni bay rogon ko ngongol rodad.

6 Bin migid e ngam lemnag reb e walag nib pin ni be fal’eg i beeg fare babyor rok Joel ko guruy ni 2, ko 13. (Mu beeg e Joel 2:13.) Re verse ney e ke puguran ngak nib t’uf ni nge folwok rok Jehovah, nib ‘gol ma ri be runguy e girdi’, ma ba gum’an’ ma ma rin’ e tin ni yog nra rin’; gubin ngiyal’ ni ke fal’eg rogon ke par ni nge n’ag fan e tin ni kan rin’ nde m’agan’ ngay.’ Ere, ke dugliy fare walag ni nge thilyeg boch ban’en ko ngongol rok ni bochan e bay yu ngiyal’ ni ma yog e thin nib gel ko pumoon rok nge boch e girdi’.

7 Kum lemnag reb e walag ni bay e ppin nge bitir rok. Kafin nni chuweg ko maruwel ma ke magafan’ nga rogon ni nge ayuweg e tabinaw rok. Ere, ke fal’eg i beeg fare babyor rok Nahum. Ma nap’an ni be beeg e thin ni bay ko Nahum 1:7, (BT) me nang ni Jehovah e dabi pagtalin e piin ni be pagan’rad ngak ma ra ayuwegrad u “ngal’an e gafgow.” Re thin ney e ke ayuweg fare walag ni nge nang nib t’uf rok Jehovah ma de t’uf ni nge magafan’ nge pag rogon. Tomuren e biney me fal’eg i beeg e thin ni bay ko 15. (Mu beeg e Nahum 1:15.) Re thin ney e ke ayuweg ni nge nang nrayog rok ni nge micheg ni be pagan’ ngak Jehovah u daken e machib ni be tay ko ngiyal’ nem ni ke mo’maw’ e par rok. Ere, nap’an ni be gay reb e maruwel nib beech, ma ke yoornag e tayim ni be machib riy u lan e wik.

8. Mu weliy ban’en ni kam fil u nap’an ni ga be beeg e Bible rom.

8 Pi n’en ni kad weliyed e kan fek ko pi babyor u lan e Bible ni ma lemnag boch e girdi’ nib mo’maw’ ni ngan nang fan. Machane, nap’an ni ga ra pirieg boch e thin ko pi babyor ney nra pi’ e athamgil nga lanin’uy, ma ga ra adag ni ngam ulul i beeg. Pi babyor ney e rayog ni nge pi’ e athamgil nga lanin’dad me ayuwegdad ngad gonopgad. Ku aram rogon nrayog ni nge ayuwegdad e tin ka bay e babyor u lan e Bible. Thin rok Got e bod bangi ban’en ni kan k’eyag e diamond riy. Ere, nap’an ni ga be beeg e Bible rom mag fal’eg i gay e pi fonow nge thin ni bay riy nib ga’ fan nra pi’ e athamgil nga lanin’uy ni kan taareb rogonnag ko fapi “diamond”!

MU GAY ROGON NGAM NANG FAN E N’EN NI GA BE BEEG

9. Uw rogon nrayog ni ngad nanged fan e thin nu Bible nib fel’ rogon?

9 Ba ga’ fan ni ngam beeg e Bible ni gubin e rran. Machane, kub t’uf ni ngam nang fan e n’en ni ga be beeg riy. Ere, mu fal’eg i gay murung’agen e girdi’, nge binaw, nge pi n’en ni ke buch ni kam beeg u Bible ni bay murung’agen ko pi babyor rodad. Faanra gathi rib tamilang u wan’um rogon ni ngan fol u reb e ban’en ni kam beeg u Bible, mag ning e ayuw ngak reb e piilal ara reb e walag u lan e ulung ni ke ilal ko tirok Got ban’en. Immoy reb e Kristiano kakrom ni Apollos fithingan nib t’uf ni ngan ayuweg nge tamilang fan e tin riyul’ u wan’.

10, 11. (a) Uw rogon ni kan ayuweg Apollos ni nge mon’og u rogon ni i machibnag fare thin nib fel’? (b) Mang e rayog ni ngad filed ko n’en ni rin’ Apollos? (Mu guy fare kahol ni kenggin e “Ba Puluw e N’en ni Gad Be Machibnag Nga Rogon ni Kan Tamilangnag e Ngiyal’ Ney, Fa?”)

10 Apollos e ir reb e Kristiano nib Jew ni manang e thin u lan fare Babyor nib Thothup nib fel’ rogon mab pasig ko machib. Be yog e babyor ni Acts ni i machibnag murung’agen Jesus. Yugu aram rogon ma dawori nang ni ke fil Jesus ban’en nib beech ngak pi gachalpen u murung’agen e taufe. Ma aram me rung’ag ba wu’ i mabgol ni Kristiano ni Priscilla nge Aquila fithingrow e n’en ni be machibnag Apollos u Efesus, ma aram mar “weliyew ngak murung’agen Kanawoen Got nib puluw.” (Acts 18:24-26) Uw rogon ni yib angin e re n’ey ngak Apollos?

11 Nap’an ni yan Apollos nga Achaia, me ulul ko machib. Ke fanay e thin ko Babyor nib Thothup ni nge micheg ko girdi’ ni yoor ni Jesus e ir Kristus ma de puluw e n’en ni be yog piyu Jew. Ke ayuweg e piin nib mich fare thin nib fel’ u wan’rad. (Acts 18:27, 28) “Ri ba ga’ e ayuw ni pi’ ngak” e piin ni ka fin ra uned ko taufe ni ngar mon’oggad ko tin riyul’ ni bochan e ke nang fan e taufe ni ma tay e piin Kristiano. Ere, mang e rayog ni ngad filed ko re n’ey? Rayog ni ngad folwokgad rok Apollos ni aram e ngad gayed rogon ni ngad nanged fan e pi n’en ni kad beeged u lan e Bible. Machane, nap’an nra ayuwegdad be’ ni ngad m’onoggad ko machib, ma kub t’uf ni nge sobut’an’dad.

MU FANAY E N’EN NI KAM FIL NGAM AYUWEG BOCH E GIRDI’

12, 13. Uw rogon ni ngad fanayed e thin nu Bible u fithik’ e sumunguy ni ngad ayuweged be’ ni gad be fil e Bible ngak ni nge mon’og ko tin riyul’?

12 Rayog ni ngad ayuweged boch e girdi’ ni bod ni rin’ Priscilla, nge Aquila, nge Apollos. Ra uw rogon u wan’um ni faanra mu ayuweg be’ nge thilyeg boch ban’en ko ngongol rok ya nge yag ni mon’og ko tin riyul’? Ma faanra gur reb e piilal, ma ra uw rogon u wan’um ni faanra ke pining reb e Kristiano e magar ngom ko fonow nu Bible ni kam pi’ ngak u nap’an ni ke yib e magawon ngak? Ri gad ma felfelan’ ni ngad fanayed e thin nu Bible ngad ayuweged boch e girdi’ ngar thilyeged e ngongol rorad. * Uw rogon nrayog ni ngam rin’ e re n’ey?

13 U nap’an Elijah, ma boor e girdi’ nu Israel ndawori mudugil u wan’rad ko ngar uned ko bin riyul’ e liyor fa danga’. Ma n’en ni yog Elijah ngak e pi girdi’ nu Israel nem e ra ayuweg be’ ni yibe fil e Bible ngak ndawori dugliy ni nge pigpig ngak Jehovah. (Mu beeg e 1 Kings 18:21.) Maku reb e sana bay be’ ni baadag e machib ni be rus ni nge un ko fol Bible ni bochan e dabun ni nge moningnag e pi fager rok nge chon e tabinaw rok. Rayog ni ngam fanay fapi thin ni bay ko Isaiah 51:12, 13 ngam ayuweg ni nge dugliy ni nge pigpig ngak Jehovah.​—Mu beeg.

14. Mang e ra ayuwegem ni nge dab mu pagtalin boch e thin nu Bible ya nge yag nim ayuweg boch e girdi’ ngay?

14 Boor ban’en u lan e Bible nrayog ni nge pi’ e athamgil nga lanin’dad, me yal’uwegdad, ara pi gelngidad. Machane, sana ga ra lemnag ko uw rogon mag nang e bin ni ngam fanay e thin nu Bible ko ngiyal’ ni ke t’uf rom. Ere, mu beeg e Bible rom ni gubin e rran mag fal’eg i lemnag e thin ni kam beeg riy. Faan ga ra rin’ ni aram rogon, ma ra munmun me yoor e thin nu Bible nim nang, ma ra fanay Jehovah gelngin nib thothup ni nge ayuwegem nge yib ngan’um e pi thin ni kam beeg.​—Mark 13:11; mu beeg e John 14:26.

15. Mang e ra ayuwegem ni nge tamilang e Thin rok Got u wan’um?

15 Mu ning e gonop ngak Jehovah u daken e meybil ni bod ni rin’ Solomon ni Pilung. Ba t’uf rom e gonop ya nge yag nim machib mag rin’ e maruwel rom u lan e ulung. (2 Kron. 1:7-10) Mu folwok ko pi profet ngam fal’eg i beeg e Thin rok Got. Re n’ey e ra ayuwegem ngam nang e tin riyul’ u murung’agen Jehovah nge pi n’en nib m’agan’ ngay. (1 Pet. 1:10-12) I pi’ apostal Paul e athamgil nga laniyan’ Timothy ni nge fil e ‘thin ko mich u wun’uy ngak Kristus nge bin nib riyul’ e machib ni ir e ke fol riy.’ (1 Tim. 4:6) Faan ga ra ulul i fil e Bible, ma rayog ni nge tamilang e thin riy u wan’um, mag nang rogon ni ngam fanay ni ngam ayuweg e girdi’ ngay. Re n’ey e ku ra gelnag e michan’ rom.

RA AYUWEGDAD E BEEG BIBLE

16. (a) Mang angin ni ke yib ngak piyu Beroea ni bochan e ur beeged e thin ni bay u lan fare Babyor nib Thothup ni gubin e rran? (b) Mang nib ga’ fan ni ngaud beeged e Bible ni gubin e rran?

16 Pi Jew ni ur pared u Beroea e ur fal’eged i beeg e thin ni bay u lan fare Babyor nib Thothup ni gubin e rran. Ere, nap’an ni machibnagrad Paul mi yad taarebrogonnag e pi n’en ni yog ngorad ko n’en ni yad manang, ma boor i yad e nang nib riyul’ e thin ni be machibnag Paul me “mich Jesus u wun’rad.” (Acts 17:10-12) Re n’ey e be dag ni faanra ud beeged e Bible ni gubin e rran, ma ra gel e michan’ rodad ngak Jehovah. Faanra ngad thapgad nga lan e bin nib beech e fayleng ni ke micheg Got ngodad, ma rib ga’ fan ni nge gel e michan’ rodad.​—Heb. 11:1.

17, 18. (a) Faanra ba gel e michan’ nge t’ufeg rodad, ma uw rogon nra ayuweg gum’ircha’dad ni be yip’ fan ban’en? (b) Uw rogon nra ayuwegdad e l’agan’?

17 I yog Paul nib t’uf rodad e michan’, nge t’ufeg, nge l’agan’. I yog ni gaar: “Michan’ rodad ngak Kristus nge rogon nib t’uf Kristus rodad nge girdi’, e thingar don’ed nga dakendad ni bod fa gi wasey ni ma upunguy e salthaw ngorongoren ngay, nge tin ni be l’agan’dad ngay ni bay da guyed ni bochan e kad thapgad ngak Got e ngad maruwelgad ngay ni bod e uruwach ni ma tay e salthaw ko mahl ni nge ayuweg lolugen.” (1 Thess. 5:8) Fa gi wasey ni ma upunguy e salthaw ngorongoren ngay e ma ayuweg gum’irchaen. Ere, ku er rogodad nib t’uf ni ngad ayuweged gum’ircha’dad ni be yip’ fan ban’en. Nap’an nra gelnag reb e Kristiano e michan’ rok ko pi n’en ni ke micheg Got, miki gel feni t’uf Got rok nge girdi’, ma aram e be ayuweg gum’irchaen ni be yip’ fan ban’en. Re n’ey e ra ayuweg ni nge par nib fel’ u wan’ Got.

18 Ki weliy Paul murung’agen ba urwach ni be yip’ fan ban’en. Re n’ey e be yip’ fan e “tin ni be l’agan’dad ngay ni bay da guyed ni bochan e kad thapgad ngak Got.” Pi salthaw kakrom e yad ma tay e urwach ni nge ayuweg lolugrad. Ere, ku er rogodad ni faanra l’agan’dad nga rogon nra ayuwegdad Jehovah, ma ra ayuweg e lem rodad. L’agan’ rodad nib gel e ra ayuwegdad ni ngad paloggad ko piin ni kar digeyed e tin riyul’ ma kar chelgad kar togopuluwgad ngay nge pi n’en ni yad be fil ko girdi’ nrayog ni nge garer u lan e ulung ni bod ba mit e m’ar. (2 Tim. 2:16-19) L’agan’ ni bay rodad e ku ra gelnagdad me ayuwegdad ni ngad siyeged e ngongol nib kireb.

RA AYUWEGDAD NI NGAD MAGEYGAD NI GAD BA FAS

19, 20. Mang nib ga’ fan e Thin rok Got u wan’dad? Uw rogon ni nge m’ug nib ga’ fan u wan’dad? (Mu guy fare kahol ni kenggin e “Ma Pi’ Jehovah e Tin nib T’uf Rog.”)

19 Nap’an ni gad be chugur i yan nga tungun e re m’ag nib kireb ney, mab t’uf ni nge pagan’dad ko Thin rok Jehovah, ya ra ayuwegdad ni ngad taleged boch e ngongol nib kireb ni kad mechamgad ngay, miki ayuwegdad ni ngad gelgad ko pi meewar rodad nrayog ni nge k’aringdad ngad denengad. Thin rok Got e ra fal’eg lanin’dad miki pi’ e athamgil nga lanin’dad nge yag nda athamgilgad ko pi skeng ni ma fek Satan nge re fayleng ney i yib ngodad. Pi fonow ni bay ko Thin rok Jehovah e ra ayuwegdad ni ngaud leked fare pa’ i kanawo’ ni be sor i yan ko yafas.

20 Baadag Got “urngin e girdi’ ni ngar thapgad ngak.” Pi girdi’ ney e ba muun ngay e pi tapigpig rok nge piin ni yad baadag ni ngar motoyilgad ko fare thin nib fel’ u nap’an ni gad be machibnag ngorad. Machane, urngin e piin ni yad baadag ni ngar mageygad ni yad ba fas u nap’an ni yira thang e re m’ag ney e thingar ra “nanged e tin nib riyul’.” (1 Tim. 2:4) Ere, faanra gad baadag ni ngad mageygad ni gad ba fos, ma thingar ud beeged e Bible rodad ma gad be fol ko pi fonow ni bay riy. Beeg Bible ni gad ma tay ni gubin e rran e ma m’ug riy feni ga’ fan e Thin rok Jehovah u wan’dad.​—John 17:17.

^ Thingar dab da fanayed e thin nu Bible ni ngad towasariyed be’ ni nge thilyeg e ngongol rok ara dogned ngak ni ir be’ nib kireb. Thingar da folwokgad rok Jehovah ngaud gum’an’gad u puluwon e piin gad be fil e Bible ngorad mu ud golgad ngorad.​—Ps. 103:8.