Mman ko pi n'en ni bay riy

Mman ko table of contents

Imitate Jesus’ Humility and Tenderness

Imitate Jesus’ Humility and Tenderness

“Kristus e ir e gafgow ni bochmed me dag ngomed rogon ni ngam folwokgad rok, ni aram e nguum leked luwan ay.”​—1 PET. 2:21.

1. Mang fan nrayog ni ngad chugurgad ngak Jehovah ni faanra ud folwokgad rok Jesus?

 GADAD e girdi’ e ba ga’ ni gad ma folwok ko piin ni gad baadag e ngongol rorad. Ma dariy be’ u roy u fayleng nrayog ni ngad folwokgad u gubin ban’en ni ma rin’, ya kemus ni yigoo Jesus Kristus. Mang fan? Immoy bayay ni yog Jesus ni gaar: “Cha’ ni ke guyeg e ke guy e en ni Chitamangiy.” (John 14:9) Rib fel’ rogon ni i m’ug rarogon Got rok Jesus, ere aram fan nrayog ni nge yog ni en ni ke guy e kki guy e Chitamangin. Maku aram fan ni faanra ud folwokgad rok Jesus, ma rayog ni ngad chugurgad ngak Jehovah ni ir e En Th’abi Tolang u ga’ngin e palpalth’ib. Ireray reb e tow’ath nrib manigil nra yag ngodad!

2, 3. (a) Mang fan ni ke weliy Jehovah rarogon Fak ngodad u lan e Bible? Mang e baadag Jehovah ni ngad rin’ed? (b) Mang e gad ra weliy ko re article ney nge bin migid?

2 Machane, uw rogon nrayog ni ngad nanged rarogon Jesus? Gad ba felfelan’ ya boor ban’en u murung’agen Jesus ni kan yoloy nga Bible. Ireray e pi n’en ni thagthagnag Jehovah nga laniyan’ boch e girdi’ ngar yoloyed nga lan e Pi Babyor ko Bible Nni Yoloy Nsom’on ni Thin ni Greek, ni bochan e baadag ni ngad nanged Fak nrib fel’ rogon ya nge yag ni nguud folwokgad rok. (Mu beeg e 1 Peter 2:21.) Pi n’en ni i rin’ Jesus nrayog ni ngan folwok riy ni bay murung’agen u lan e Bible e rayog ni ngad taarebrogonnaged nga “luwan ay.” Ma bod ni be yog Jehovah ngodad ni ngad leked fiti keru’ Jesus ma gad guy rogon ni nga dot’ed luwan ay. Riyul’ ni Jesus e ba flont, ma gadad e danga’. Machane, manang Jehovah ndabiyog ni ngar da leked luwan ay Jesus nrib fel’ rogon. Kemus ni n’en ni baadag Jehovah ni ngad rin’ed e ngad folwokgad rok Fak u rogon nrayog rodad ni bochan e dawor da flontgad.

3 Ere, chiney e ngad weliyed boch i fel’ngin Jesus nrib manigil. Re article ney e gad ra weliy riy murung’agen rarogon Jesus ni ir be’ nib sobut’an’ mab sumunguy. Ma bin migid e article e gad ra weliy riy rarogon nder ma rus mab gonop. Ma nap’an ni gad ra weliy reb nge reb ko pi fel’ngin ney, maku gad ra weliy e fulweg u dalip e deer. Re dalip i deer nem e: Mang e be yip’ e re n’ey fan? Uw rogon ni dag Jesus e re n’ey ko ngongol rok? Ma uw rogon nrayog ni ngad folwokgad rok?

JESUS E IR BE’ NIB SOBUT’AN’

4. Uw rogon ni ga ra weliy fan fare bugithin ni sobut’an’?

4 Mang e sobut’an’? Bochan ni gad be par u ba fayleng ni ke sug ko ngongol ni ufanthin, ma rayog ni nge lemnag boch e girdi’ ni faanra ba sobut’an’ be’ ma aram e ir be’ nib meewar ara der pagan’ ngak. Machane, ba ga’ nde riyul’ e re n’ey. Ya faanra nge par be’ nib sobut’an’ ma thingari guy rogon ni nge par nib mudugil laniyan’ ma dabi rus ko girdi’. Ba ga’ ni yima yog ni sobut’an’ e ba “math’ keru’ ko ufanthin nge tolangan’.” Maku ba l’ag nga rogon ni gad ma lemnag rarogodad. I yog reb e dictionary ko Bible ni gaar: “Faanra ba sobut’an’dad ma aram e gad manang fadad sobut’ u p’eowchen Got.” Faanra rriyul’ ni aray rogon ni gad ma lem, ma aram e dab ud guyed rogon ni ngaud tolangnaged gadad ko tin ni ka bay e girdi’. (Rom. 12:3) De mom ni ngad pared ni gad ba sobut’an’ ya dawor da flontgad. Machane, faanra ud lemnaged rarogodad u wan’ Got, ma gad guy rogon ni ngad folwokgad rok Fak, ma aram e rayog ni ngad filed rogon ni ngaud daged e sobut’an’.

5, 6. (a) Mini’ Mikael ni ir pilungen e engel? (b) Uw rogon ni dag Mikael nriyul’ nrib sobut’an’?

5 Uw rogon ni i dag Jesus e sobut’an’? Nap’an ni immoy Fak Got u tharmiy ni ir reb e engel nib gel gelngin ngki mada’ ko ngiyal’ ni immoy u fayleng ni ir be’ nib flont, ma gubin ngiyal’ ni i par nib sobut’an’. Baaray boch e kanawo’ ni i dag Jesus riy ni ir be’ nib sobut’an’.

6 Rogon ni ma lem. I weliy Jude ni ir be’ ni yoloy reb e babyor ko Bible murung’agen ban’en ni buch u nap’an ni ka bay Jesus u tharmiy. (Mu beeg e Jude 9.) Immoy bayay u nap’an ni ka bay Jesus u tharmiy ni ir Mikael ni Pilungen e Engel, mar “luagew moonyan’ e thin.” Ur luagew e thin u murung’agen e “dowef rok Moses.” Tomuren ni yim’ Moses me k’eyag Jehovah downgin u bang ndariy be’ ni manang. (Deut. 34:5, 6) Sana i guy Moonyan’ rogon ni nge fanay downgin Moses ni fan ko liyor ni googsur. Machane, demtrug rogon e n’en ni i lemnag Moonyan’ ni nge rin’, me par Mikael nib mudugil nde pag Moonyan’ ni nge rin’ e n’en ni ke lemnag. I yog ba ken e babyor ni fapi thin ni Greek ni kan pilyeg ni “ur luagew e thin” e “ku be yip’ fan e n’en ni yima rin’ u tafen e puf oloboch. Ma re n’ey e rayog ni be yip’ fan ni “i ‘togopuluw Mikael ngak Moonyan’’ ndabi fek downgin Moses.” Yugu aram rogon ma manang Mikael ni ir Pilungen e Engel ni gathi ir e ba milfan ngak ni nge turguy e gechig rok Moonyan’. Ere, aram fan ni pag fan ngak Jehovah ni ir e Bin Th’abi Tolang e Tapufthin. De thum’ Mikael nga wuru’ mat’awun ni kan pi’ ni yugu aram rogon ni kan towasariy ni nge rin’. Ere, rriyul’ ni ir be’ nrib sobut’an’!

7. Uw rogon ni i m’ug ko thin nge ngongol rok Jesus ni ir be’ nib sobut’an’?

7 Nap’an ni i machib Jesus u fayleng, ma i m’ug ko thin nge ngongol rok nriyul’ ni ir be’ nib sobut’an’. Rogon ni ma non. Da i guy rogon ni nga unog e sorok ngak. Ya Chitamangin e ir e i guy rogon ni nga unog e sorok ngak. (Mark 10:17, 18; John 7:16) Da i darifannag pi gachalpen ko thin ara i guy rogon ni ngar lemnaged ni yad ba sobut’. Ya i tay farad ma i yog ngorad e tin nib fel’ ni i guy ni ur rin’ed ma i dag ni be pagan’ ngorad. (Luke 22:31, 32; John 1:47) Ngongol rok. I mel’eg Jesus ni nge momnag e par rok, ma da i guy rogon ni nge yoor ban’en rok. (Matt. 8:20) Ku i m’agan’ ngay ni nge rin’ boch e maruwel nib sobut’. (John 13:3-15) Maku i dag e sobut’an’ u daken e fol ni i tay. (Mu beeg e Filippi 2:5-8.) Ba thil Jesus ngak boch e girdi’ nib tolangan’rad ma dubrad ni ngar folgad, ya i fol ko n’en nib m’agan’ Got ngay ni nge rin’, ma i par ni “be fol rok Got nge yan i mada’ ko ngiyal’ ni yim’ riy.” Ere, ba tamilang ni Jesus ni ir e En Fak e girdi’ e ir be’ nib “sobut’an’.”​—Matt. 11:29.

NGAD FOLWOKGAD ROK JESUS NI IR BE’ NIB SOBUT’AN’

8, 9. Uw rogon ni ngaud ngongolgad u fithik’ e sobut’an’?

8 Uw rogon ni ngaud daged e sobut’an’ ni bod rogon Jesus? Rogon ni gad ma lem. Faanra ba sobut’an’dad ma aram e dab ud thum’gad nga wuru’ i mat’awdad ni kan pi’. Faanra gad manang ndariy mat’awdad ni ngad turguyed boch ban’en, ma aram e dab ud gathibthibnaged boch e girdi’ ni bochan e oloboch ni kar rin’ed ara i maruwaran’dad ko mang fan ni kar rin’ed ban’en nge ban’en. (Luke 6:37; Jas. 4:12) Maku reb e, faanra ba sobut’an’dad, ma dab ud guyed rogon ni nga ‘yugu da fel’gad,’ mu ud darifannaged e piin nder yag rorad ni ngar rin’ed boch ban’en ni bod gadad ara dariy boch e tow’ath rorad ni bod gadad. (Ekl. 7:16) Piin piilal nib sobut’an’rad e darur ted yad ni yad ba tolang ko tin ni ka bay e walag. Ya bin riyul’ riy, e ba sobut’an’rad ma darur lemnaged ni yad e ba sororad ngak e “tin ni ka bay e girdi’.”​—Fil. 2:3; Luke 9:48.

9 Am lemnag e n’en ni rin’ reb e walag ni ka nog W. J. Thorn ngak. Re walag ney e i lekag e ulung ni ka nap’an e duw ni 1894. Boor e duw nga tomuren, ma aram min pining ni nge un ko maruwel ko Kingdom Farm u New York. Nap’an ni yan ngaram ma aram min tay ni nga i maruwel u tafen e nimen. I yog ni gaar: “Nap’an ni gu ra nang rog ni aram e kug tabab ni nggu ufanthin, mug gaar u lanin’ug: ‘Gur e chuuw i fiyath nir. Mang e ga be ufanthinnag?’” (Mu beeg e Isaiah 40:12-15.) Riyul’ ni ir be’ nrib sobut’an’!

10. Uw rogon ni nge m’ug ko thin nge ngongol rodad nriyul’ nib sobut’an’dad?

10 Rogon ni gad ma non. Faanra riyul’ ni gad ba sobut’an’, ma ra i m’ug ko thin rodad. (Luke 6:45) Nap’an ni gad be non boch e girdi’, ma ra ud guyed rogon ni nge dab ud weliyed e pi n’en ni ke yag rodad ni ngad rin’ed nge pi tow’ath ni ke yag ngodad u lan e ulung. (Prov. 27:2) Ya gad ra guy rogon ni ngaud sapgad nga fel’ngin pi walagdad mu u dogned e pi n’en nib fel’ ni kar rin’ed, mu ud weliyed murung’agen pi fel’ngirad, nge pi n’en ni ke yag ni ngar rin’ed. (Prov. 15:23) Ngongol rodad. Pi Kristiano nib sobut’an’rad e darur nameged e flaab ko re fayleng ney. Ya yad ma guy rogon ni nge mom e par rorad, maku bay yu ngiyal’ ni yad ma rin’ boch e maruwel ni ma lemnag e girdi’ nu fayleng ni bogi maruwel nib sobut’ ya nge yag nra pigpiggad ngak Jehovah nib fel’ rogon. (1 Tim. 6:6, 8) Bin riyul’ riy, e rayog ni ngad daged nib sobut’an’dad u daken e fol ni gad ma tay. Ba t’uf ni nge sobut’an’dad, ma aram me mom ngodad ni ngad “folgad ko thin rok e piin ni yad be yog e thin” rodad u lan e ulung, ma gad fol ko pi fonow ni yima pi’ ngodad u daken e ulung rok Jehovah.​—Heb. 13:17.

JESUS E IR BE’ NIB SUMUNGUY

11. Mu weliy fan fare bugithin ni sumunguy.

11 Mang e sumunguy? Fare bugithin ni “sumunguy” e be yip’ fan be’ nib moding mab gol. Sumunguy e bay rogon ko t’ufeg ma taareb rogon ko taganan’ nge runguy. Be weliy e Bible murung’agen be’ ni ma ‘runguyey ma mmunguy,’ nge be’ nib “tarunguy e girdi’,” nge be’ ni ma ‘t’ufegey.’ (Luke 1:78; 2 Kor. 1:3; Fil. 1:8) I yog reb e babyor ni be weliy murung’agen e Bible ni gaar: “Ra ngan dag e sumunguy ma gathi kemus ni nge kireban’uy ngak e piin ni kar gafgowgad. Ya be yip’ fan ni ngad ayuweged e piin ni ke t’uf e ayuw rorad, ni aram e ngad rin’ed ban’en nra thilyeg rarogon e par rorad nge fel’ boch.” Sumunguy e aram e re fel’ngin ni ma k’aring be’ ni nge rin’ boch ban’en nra yib angin ngak boch e girdi’.

12. Mang e be dag ni i taganan’ Jesus ko girdi’, ma mang e i k’aring e re n’ey ni nge rin’?

12 Uw rogon ni i dag Jesus e sumunguy? Rogon e lem nge ngongol rok. Ma taganan’ Jesus ko girdi’. Nap’an ni guy Maria ni fager rok nge ku boch e girdi’ ni yad be yornag Lazarus ni ke yim’, miki “yor” Jesus. (Mu beeg e John 11:32-35.) Ma re runguy ni baaram ni ir e k’aring ni nge faseg fare pagel ni fak fare pin ni ke yim’ e pumoon rok e ku aram e re runguy ni ki k’aring ni nge faseg Lazarus ko yam’. (Luke 7:11-15; John 11:38-44) Sumunguy ni dag Jesus e aram e n’en ni k’aring Lazarus ni nge athapeg boch ban’en ni fan ko gabul nge langlath. Boch nga m’on riy, “me ri taganan’” Jesus nga ba ulung i girdi’ nib pire’ ni pire’ ni kar muulunggad ngak. Bochan ni kari taganan’ ngorad, ma aram me “tabab i machibnag boor ban’en ngorad.” (Mark 6:34; Kingdom Interlinear) Re n’ey e thilyeg e yafas ko piin nra folgad ko pi n’en ni i fil! Mu tay fanam i yan riy ni sumunguy ni immoy rok Jesus e gathi kemus ni ban’en ni i lemnag; ya aram e n’en ni k’aring ni nge adag ni nge ayuweg e girdi’.​—Matt. 15:32-38; 20:29-34; Mark 1:40-42.

13. Uw rogon ni i non Jesus ko girdi’ u fithik’ e sumunguy? (Mu guy e sasing ni bay u tabolngin e re article ney.)

13 Rogon e thin ni ma yog. Bochan ni ma taganan’ Jesus ko girdi’, ma aram fan ni ma non ko girdi’ u fithik’ e sumunguy, nib ga’ ni piin ni kar gafgowgad. I sul Matthew nreb e apostal rok Jesus u daken fapi thin ni yog Isaiah u nap’an ni be weliy murung’agen Jesus ni gaar: “Dabi t’ar ba ley i rouy ni ke m’ing, ma dabi thang ba magal ni be n’en ni nge math.” (Isa. 42:3; Matt. 12:20) Ba ga’ ni ma non Jesus u reb e kanawo’ ni ma fal’eg laniyan’ e piin ni kan taarebrogonnagrad nga ba ley i rouy ni ke m’ing ara ba magal ni be n’en ni nge math ni bochan gelngin e kireban’ ni kar ted. Thin ni i machibnag ni ma pi’ e l’agan’ ko girdi’ e i “fal’eg laniyan’ e piin ni ke kireban’rad.” (Isa. 61:1) I pining e piin ni ‘ke aw parowrad’ ni nga ranod ngak, ya nge yag ni ‘pi’ e toffan ngorad.’ (Matt. 11:28-30) I micheg ngak pi gachalpen ni Got e ma lemnag e pi tapigpig Rok ni be’ nge be’, ni kub muun ngay e piin ni yad bod “nochi bitir,” ara piin ni yima lemnag nde ga’ farad.​—Matt. 18:12-14; Luke 12:6, 7

MU FOLWOK ROK JESUS NI IR BE’ NIB SUMUNGUY

14. Uw rogon ni ngad daged ni be taganan’dad ngak boch e girdi’?

14 Uw rogon ni ngaud daged e sumunguy ni bod rogon Jesus? Rogon e lem rodad. Re n’ey e gathi ban’en nni gargelegdad ma bay rodad, ya be pi’ e Bible e athamgil nga lanin’dad ni ngad maruweliyed e re fel’ngin ney ni nge yag ngodad. “Runguy” e aram bang ko fa bin nib beech i gadad nib t’uf ni gubin e Kristiano ni nga ron’ed nga dakenrad. (Mu beeg e Kolose 3:9, 10, 12.) Ere, uw rogon ni ngam dag ni ma taganan’um ko girdi’? Susun e dab um mithag lanin’um. (2 Kor. 6:11-13) Nap’an nra weliy be’ laniyan’ ngom nge pi n’en ni be magafan’ ngay, ma ngam motoyil ngak nib fel’ rogon. (Jas. 1:19) Mag fithem ni nge lungum: ‘Faan gomanga gag e cha’nem, ma uw rogon e lem rog e chiney? Mang e gu baadag ni nge rin’ be’ ngog?’​—1 Pet. 3:8.

15. Uw rogon nrayog ni ngad ayuweged e piin ni ke kireban’rad ara piin ni yad be gafgow?

15 Rogon e ngongol rodad. Sumunguy e ra k’aringdad ni ngad adaged ni ngad rin’ed boch ban’en nra yib angin ngak boch e girdi’, nib ga’ ni piin ni ke kireban’rad ara piin ni yad be gafgow, ni bod rogon fa ley i rouy ni ke m’ing ara fare magal ni be n’en ni nge math. Ere, uw rogon ni ngad ayuweged e pi girdi’ ney? Be gaar e Roma 12:15: “[Mu uned] ko meyor ngak e piin ni yad be yor.” Pi girdi’ ney e ba ga’ nib t’uf ni ngan fal’eg lanin’rad ko bin ni ngan guy rogon ni ngan ayuwegrad ni ngar pithiged e magawon rorad. Immoy reb e walag nib pin ni yag ni nge fal’eg boch e walag laniyan’ u tomuren ni ke yim’ reb e ppin ni fak ni gaar: “Gu baadag e re n’em ni i yib e pi fager rog nga tabinaw rog, mu ur uned ngog ko meyor.” Ku rayog ni ngaud daged e sumunguy ni aram e ngaud rin’ed boch ban’en ni fan ngak boch e girdi’. Bay be’ ni ga manang ni ke yim’ figirngin nib t’uf ni ngan ayuweg, ngan fal’eg yu yang ni ke kireb ko naun rok, fa? Bay reb e walag ni ke pilibthir nib t’uf ni ngaun fek ko muulung, ara machib, ara ngan ayuweg nga aspital, fa? Mus nga nochi ban’en nib achig ni gad ma rin’ ni fan ngak boch e walag, maku rayog ni nge yib angin ngorad. (1 John 3:17, 18) Machane, bin th’abi ga’ fan riy e rayog ni ngad daged e sumunguy ko girdi’ u daken e machib ni gad ma un ngay. Ireray e bin th’abi fel’ e kanawo’ nrayog ni ngad rin’ed boch ban’en riy nra yib angin ngak e piin nriyul’ ni yad baadag ni ngar nanged e tin riyul’!

16. Mang boch ban’en nrayog ni nga dogned ngak e piin ni ke kireban’rad ya nge yag nda pied e athamgil nga lanin’rad?

16 Rogon e thin ni gad ma yog. Taganan’ ni gad ma tay ko girdi’ e aram e n’en ni ma k’aringdad ni ngad pied e “athamgil ngak e piin ni yad be rus [ara “piin ni ke kireban’rad,” NW].” (1 Thess. 5:14) Mang e rayog ni nga dogned ngorad ni nge pi’ e athamgil nga lanin’rad? Rayog ni ngad weliyed ngorad feni ga’ farad u wan’dad. Ku rayog ni nga dogned ngorad boch ban’en nib fel’ ni kar rin’ed ya nge yag nra lemnaged boch ban’en u rarogorad nib fel’ nge pi fel’ngirad. Ku rayog ni ngad pugeduran ngorad ni Jehovah e ir e ke ayuwegrad ni ngar pirieged e tin riyul’, ere dariy e maruwar riy nib ga’ farad u wan’. (John 6:44) Ku rayog ni nga dogned ngorad nri ma lemnag Jehovah e pi tapigpig rok ni ke “mulan’rad” ara “piin ni ke math e liyeb ngorad.” (Ps. 34:18) Thin ni gad ma yog u fithik’ e sumunguy e rayog ni nge fal’eg laniyan’ e piin ni ke t’uf ni ngan fal’eg lanin’rad.​—Prov. 16:24.

17, 18. (a) Uw rogon ni baadag Jehovah ni nga i ayuweg e piin piilal e pi saf rok? (b) Mang e gad ra weliy ko bin migid e article?

17 Gimed e piin piilal e baadag Jehovah ni ngaum ayuweged e pi saf rok u fithik’ e sumunguy. (Acts 20:28, 29) Dab mu paged talin nib milfan ngomed ni ngam ayuweged e pi saf rok, mi gimed pi e athamgil nga lanin’rad, mi gimed fal’eg lanin’rad. (Isa. 32:1, 2; 1 Pet. 5:2-4) Reb e piilal ni ma taganan’ ko girdi’ e der ma guy rogon ni nge mang ir e i yog ko mang e nge rin’ e pi walag, ni aram e nge sunmiy boch e motochiyel ara i guy rogon ni ngar lemnaged ni yad ba kireb ni bochan e darur yoornaged e tin ni yad be rin’ ni fan ko pigpig ni yad be tay, machane bin riyul’ riy e dabkiyog rorad ni ngar rin’ed e pi n’em ni bochan rarogorad. Baadag e piin piilal ni nge felfelan’ e pi walag u lan e ulung, ma yad manang ni t’ufeg ko pi walag ney ngak Jehovah e ir e ra k’aringrad ni ngar pied e tin th’abi fel’ rorad ngak Got.​—Matt. 22:37.

18 Faanra ud fal’eged i lemnag rogon ni i dag Jesus e sobut’an’ nge sumunguy, ma ra k’aringdad ni ngad ululgad ngaud leked luwan ay. Bin migid e article e ku gad ra weliy riy l’agruw i fel’ngin Jesus ni aram e ir be’ nder ma rus, mab gonop.