1. Mang boch e magawon ni i mada’nag e pi Kristiano u nap’an nra tababgad bayay ko machib?

 BOOR e magawon ni i mada’nag e Piin ni Ur Filed e Bible * ni ur moyed u tungun e bin 19 i yan nga tabolngin e bin 20 e chibog. Pi walag nem e taareb rogorad ko pi Kristiano ko bin som’on e chibog ya ur machibnaged bogi ban’en ndabun e girdi’ ni ngar motoyilgad ngay. Ngiyal’ nem e dawor ra yoorgad, ma yima tayrad ni yad bogi girdi’ nde tolang e skul rorad. Maku reb, e ki munmun mi ri “damumuw” Satan ni Moonyan’ ngorad. (Rev. 12:12) Ma kur tababgad ko machib u ba ngiyal’ ni ka nog e “tin tomren e rran” ngay ni kari “mo’maw’ ni ngan par nrogon e tin riyul’ ni girdien Kristus.”​—2 Tim. 3:1.

2. Mang boch ban’en ni be rin’ Jehovah e ngiyal’ ney ni nge mon’ognag fare maruwel ni machib?

² Machane, gad manang nib m’agan’ Jehovah ngay ni nge wereg e girdi’ rok fare thin nib fel’ nge yan i taw ko yungi n’en ni mus e fayleng ngay e ngiyal’ ney. Ma gad manang ndariy ban’en nrayog ni nge taleg Jehovah ndabi lebguy e n’en nib m’agan’ ngay. Kab kafram i yib ni ma ayuweg Jehovah e pi tapigpig rok u pa’ “fare Babylon nib gilbuguwan,” ara pi yurba’ i teliw ni googsur  u fayleng ni bod rogon ni chuweg piyu Israel u Babylon kakrom. (Rev. 18:1-4) Boor ban’en ni ke fil ngodad, ma ke ayuwegdad u rogon ni ngad pared ni bay e gapas u thildad, ma ki ayuwegdad u rogon ni ngad filed e thin rok ko girdi’. (Mu beeg e Isaiah 48:16-18 *.) Re n’ey e gathi be yip’ fan ni ma guy Jehovah rogon ni nge nang urngin ban’en nra buch nga m’on mfini thilyeg boch ban’en u rarogon e pi n’em ya nge yag ni yan fare maruwel rok ni machib nib fel’ rogon. Bay boch ban’en ni ma buch ni ma ayuweg rogon e maruwel ni gad ma tay ni fan ko machib. Machane, kemus ni yigoo Jehovah e be ayuwegdad ni ngad gelgad ko pi togopuluw nge gafgow ni gad ma mada’nag ko re fayleng rok Satan ney ni ir e ma mo’maw’nag ngodad rogon ni ngad rin’ed e maruwel ni ke tay chilen ngodad ni ngad rin’ed.​—Isa. 41:13; 1 John 5:19.

3. Uw rogon ni ke garer e bin riyul’ e tamilangan’ e ngiyal’ ney?

³ I thagthagnag Jehovah nga laniyan’ Daniel ni profet ni nge yiiynag nnap’an nra taw ko tin tomuren e rran ma “piin ni yad ba gonop e bay ra nanged” e bin riyul’ e tamilangan’. (Mu beeg e Daniel 12:9, 10) I ayuweg Jehovah e Piin ni Yad Ma Fil e Bible ni ngar nanged fan e pi machib u lan e Bible ni ke n’uw nap’an ni ke par nib mith ni bochan e pi n’en ni ma machibnag e pi yurba’ i teliw ko Kristiano ni googsur. Ere, be fanay e pi tapigpig rok e ngiyal’ ney ni ngar ayuweged e girdi’ u ga’ngin yang e fayleng ni ngar nanged e bin riyul’ e tamilangan’. Chiney e gad be guy ni ke lebug e re yiiy rok Daniel ney. Ya ke chugur ni nge gaman 8,000,000 e girdi’ ni kar adaged e tin riyul’ u Bible ni gad be machibnag u ga’ngin yang e fayleng. Mang boch ban’en ni ke ayuwegdad ya nge yag nda wereged e re thin nib fel’ ney u ga’ngin yang e fayleng?

4. Uw urngin ken e Bible nni pilyeg u nap’an e bin 19 e chibog?

⁴ Bible ni yibe wereg u ga’ngin yang e fayleng e aram reb e ban’en ni ke ayuwegdad ya nge yag nda wereged fare thin nib fel’ u ga’ngin yang e fayleng. Ke yoor e chibog ni ke yan ni ma guy e pi tayugang’ ko pi yurba’ i teliw ko Kristiano ni googsur rogon ni ngar taleged e girdi’ ndab kur beeged e Bible. Kar lied boch e girdi’ kar m’ad ni bochan e yad be pilyeg e Bible nga yugu boch e thin. Machane, nap’an e bin 19 e chibog, ma pi ulung ni yad ma pilyeg e Bible e ra pilyeged e Bible nga sogonap’an 400 mit e thin ni boch e ni pilyeg nib polo’, ma boch e yu yang riy. Ma nap’an ni taw nga tungun e re chibog nem, ma boor e girdi’ ni ke yag e Bible ngorad, machane dar nanged e bin riyul’ e machib riy.

5. Uw rogon ni ke pilyeg e Pi Mich Rok Jehovah e Bible nga yugu boch e thin?

⁵ Manang e Piin ni Yad Ma Fil e Bible nthingar ra machibgad. Ma aram e n’en ni ur rin’ed, ya ur weliyed ko girdi’ e n’en ni be fil e Bible u fithik’ e pasig. Maku reb e, boor ken e Bible ni ke fanay e pi tapigpig rok Jehovah maku yad be wereg ko girdi’. Ka nap’an e duw ni 1950, ma kar ngongliyed fare ke Bible ni New World Translation of the Holy Scriptures. Ma kar pilyeged nga boor ko 120 mit e thin ni boch e ba polo’ ma boch e yu yang riy. Ma ken ni ka fin nni ngongliy ko duw ni 2013 ni thin ni Meriken e kki momnag ni ngan pilyeg e re ke Bible ney nga yugu boch e thin. Bochan ni kan ngongliy ba ken e Bible nib tamilang e thin riy, mab mom ni ngan beeg, ma ke yag ni nge mom e maruwel ni gad be tay ni fan ko machib.

6, 7. (a) Mang mahl e kan tay u lan fa 100 i duw ni ke yan? (b) Uw rogon ni ke yag ni ngad machibgad ni bochan e boor e nam u fayleng ni ke yag ni ngar pared u fithik’ e gapas?

⁶ Sana ra lungum, ‘Wuin e ke yib e gapas nga fayleng?’ Ya ke pag 100 e duw ni bokum milyon e girdi’ ni yad be yim’ ni bochan e mahl, nib ga’ nu nap’an fa bin som’on nge bin l’agruw e mahl ko fayleng. Machane, nap’an e Bin L’agruw e Mahl ko Fayleng, ma Nathan Knorr e ir e en ni i pow’iy e Pi Mich Rok Jehovah. Ma nap’an reb e convention nni tay ko duw ni 1942, me pi’ ba welthin ni kenggin e “Rayog ni Nge Par e Gapas Ndariy N’umngin Nap’an, Fa?” I tamilangnag ko re welthin rok nem ni be micheg e Revelation ko guruy ni 17 nre mahl nem e ra yibnag e gapas, ma gathi Armageddon.​—Rev. 17:3, 11.

 ⁷ Machane, de yag ni nge yib e gapas nga ga’ngin yang e fayleng u tomuren e Bin L’agruw e Mahl ko Fayleng. Immoy ba ngiyal’ nni pirieg ni 331 yay ni ke cham boch e pi nam u fayleng u thilin e duw ni 1946 nge 2013, ma bokum milyon e girdi’ ni kar m’ad u nap’an e pi cham ney. Machane, boor e nam u fayleng ni ke yag ni ngar pared u fithik’ e gapas u nap’an e pi duw nem, ma bochan e re n’ey ma ke yag ni nge wereg e pi tapigpig rok Jehovah fare thin nib fel’. Mang angin ni ke yib riy? Nap’an e duw ni 1944, mab lich ko 110,000 e Pi Mich Rok Jehovah ni yad bay u ga’ngin yang e fayleng. Ma chiney e ke chugur ni nge gaman 8,000,000 urngirad u gubin! (Mu beeg e Isaiah 60:22.) Dariy e maruwar riy ni gad be felfelan’ ni bochan e ba ga’ ni be yag ni ngad machibnaged fare thin nib fel’ ko girdi’ u fithik’ e gapas.

8, 9. Uw rogon ni ke mom rogon ni yibe milekag e ngiyal’ ney, ma uw rogon ni ke ayuweg e re n’ey rogon e maruwel ni gad be tay?

⁸ Nap’an ni tababnag e pi tapigpig rok Jehovah e machib u Meriken, mab mo’maw’ rogon ni yad ma milekag u bang nga bang. Ma nap’an e duw ni 1900 ara sogonap’an 21 e duw nga tomuren ni kan ngongliy e ken som’on e Wulyang ko Damit, ma kemus ni 8,000 e karrow ni bay u Meriken, ma ri in pa’ e kanawo’ e ba fel’ nrayog ni nga i yan e karrow riy. Machane, chiney e ke pag reb nge baley e bilyon e karrow u fayleng i yan ma bokum milyon e kanawo’ nrayog ni nga i yan e karrow riy. Bochan ni ke yoor e karrow ma ke fel’ e kanawo’, ma aram fan ni ke mom rogon ni gad be fek fare thin nib fel’ i yan ko girdi’ ni yad ma par u boch e binaw nib palog. Mus ni faanra gad ma par u yu yang nib mo’maw’ rogon e milekag riy, maku thingar ud milekaggad u but’ nib n’uw yang, ma ka gad ma athamgil u rogon nrayog rodad ni ngad machibnaged e girdi’.​—Matt. 28:19, 20.

⁹ Ku bay boch ban’en ni ku ma ayuwegdad. Pi karrow nib ga’, nge barkow, nge train e ku ma ayuwegdad ni ngad pied e pi babyor nib puluw e thin riy ko Bible nge yan i taw nga boch e binaw nib palog u lan in e wik. Ma bochan ni kun ngongliy e sikoki, ma ke mom rogon ni ma milekag e pi walag ni yad ma lekag e ulung, nge pi girdien e Branch Committee, nge pi missionary, nge ku boch e walag ni ngar uned ko pi convention nge ku boch e muulung ni yima tay u boch e nam. Maku arrogon girdien fare Ulung ni Ma Pow’iyey nge ku boch e walag ko tochuch rodad ni ki mom rogon ni ngar milekaggad nga boch e nam ni ngar pied e athamgil nga laniyan’ e pi walag mar ayuweged yad ko tirok Got ban’en. Maku bochan ni ki mom rogon e milekag ni yibe tay e ngiyal’ ney, maku ireray reb e ban’en ni be ayuweg e girdi’ rok Jehovah ni ngar pared nib taareban’rad.​—Ps. 133:1-3.

10. Mang fan nrayog ni nga dogned ni thin ni Meriken e aram e re thin ni yibe fanay u ga’ngin yang e fayleng e chiney?

¹⁰ Nap’an e bin som’on e chibog, ma boor e girdi’  ni ur moyed u tan e Am nu Roma ni yad ma non ni thin ni Greek. Gur, bay reb e thin e ngiyal’ ney ni manang yooren e girdi’ nu fayleng? Boor e girdi’ e yad ma yog ni thin ni Meriken e aram e re thin nib ga’ ni boor e girdi’ ni ma yog e ngiyal’ ney. I yog ba ken e babyor ni gaar: “Sogonap’an reliw’ nge lal e pasent ko girdi’ u fayleng e yad ma non ni thin ni Meriken ara yad manang fan e thin ni Meriken.” (English as a Global Language) Boor e girdi’ ni yad ma fil e thin ni Meriken ni bochan e aram e re thin ni yibe fanay u fayleng e ngiyal’ ney u nap’an ni yibe rin’ boch ban’en ni fan ko siyobay, nge pi n’en ni ma rin’ e am, nge piin llowan’, nge rogon ni yibe maruwel ko computer, nge Internet, nge ku boch ban’en.

11. Uw rogon ni ke ayuweg e thin ni Meriken e tin riyul’ ni nge garer nga gubin yang?

¹¹ Bochan ni boor e girdi’ ni manang e thin ni Meriken, maku ireray reb e ban’en ni ki ayuweg ni nge garer e tin riyul’ nga gubin yang. Boor e duw ni un ngongliy Fare Wulyang ko Damit nge ku boch e babyor nib puluw e thin riy ko Bible ni thin ni Meriken ko som’on. Ku ireray e re thin nib ga’ ni yima fanay ko tochuch ko Pi Mich Rok Jehovah. Maku ireray e re thin ni yima fanay u nap’an ni yibe skulnag e pi walag ko fare Watchtower Educational Center ni bay u Patterson, New York.

12. Uw urngin mit e thin ni yibe pilyeg e pi babyor rodad ngay, ma uw rogon ni ke ayuwegdad boch e program ko computer ni ngad rin’ed e re n’ey?

¹² Bochan nib milfan ngodad ni ngad machibnaged fare thin nib fel’ ni murung’agen Gil’ilungun Got ko girdi’ u gubin e nam, ma aram fan ni gad be pilyeg e pi babyor rodad nga sogonap’an 700 mit e thin. Computer nge ku boch e program ko computer ni bod rogon fare program ni ka nog e MEPS (Multilanguage Electronic Publishing System) ngay e ir e be ayuwegdad u rogon ni ngad rin’ed e re maruwel ney. Ireray boch ban’en ni be ayuwegdad ni ngad wereged fare thin nib fel’ ni murung’agen Gil’ilungun Got u ga’ngin yang e fayleng, maku be ayuwegdad ni ngad pared nib taareban’dad. Machane, n’en nri be ayuwegdad ni ngad pared nib taareban’dad e aram e tin riyul’ u Bible ni kad filed nge ku bochan ni gad be ‘meybil’ nga taareb e Got.​—Mu beeg e Zefaniah 3:9.

13, 14. Uw rogon ni ke yib angin e pi motochiyel nge pi n’en ni yibe dugliy u tafen e puf oloboch ko pi Kristiano e ngiyal’ ney?

¹³ Kad weliyed ko fa binem e article ni motochiyel nu Roma e aram e n’en ni i ayuweg e pi Kristiano ko bin som’on e chibog ni ngar machibgad. Ku arrogon e ngiyal’ ney ni ma ayuwegdad e pi motochiyel ni ke ngongliy e pi am u boch e nam ni ngad rin’ed fare maruwel ni machib. Bod nu Meriken, ko gin ni bay e tochuch rodad riy, e kan ngongliy e motochiyel ko nam riy ni be pi’ mat’awun e girdi’ nrayog ni ngar mel’eged e baan ni ngar uned ngay e teliw, maku rayog ni ngar weliyed murung’agen e pi n’en ni ke michan’rad  ngay, maku rayog ni ngaur ted e muulung. Ere, bochan e pi motochiyel ney ni kan ngongliy ma aram fan nrayog ni nga i tay e pi walagdad e muulung u Meriken, maku rayog ni ngar machibgad. Machane, bay boch ban’en ni be rin’ e pi walagdad u rom ni kan weliy u kort ke yag ni ngan pi’ mat’awrad ni ngar rin’ed. (Fil. 1:7) Bay yu ngiyal’ ni ke guy boch e tapuf oloboch rogon ni ngar taleged e pi tapigpig rok Jehovah ndab kur machibgad u Meriken. Machane kan fek e pi oloboch ney nga boch e tafen e puf oloboch nib ga’, ma kun pi’ mat’awun e pi walag u rom ni ngkur ululgad ko machib bayay.

¹⁴ Ku bay boch e tapuf oloboch u boch e nam ni ku yad ma ayuweg e pi tapigpig rok Jehovah ni ngar ululgad ko liyor ni yad be tay ngak mu kur machibgad. Bay boch e nam ni kan fekdad riy nga kort, ma kad wargad. Machane, kud ninged e ayuw nga boch e kort ni ma pithig e oloboch ko pi nam nib thilthil. Bod nnap’an e June 2014, ma 57 e case rodad nni fek ko fare kort ni ka nog e European Court of Human Rights ngay. Gubin e pi case ney ni goo da gelgad riy, ma gubin ban’en ni kan dugliy riy e ka nog nthingari fol gubin e pi nam riy ni bay u tan fare ulung ni ka nog e Council of Europe ngay. Yugu aram rogon ni urngin e pi nam ni yad be ‘fanenikaydad,’ machane boor e nam ni kan pi’ mat’awdad riy nrayog ni ngad liyorgad ngak Jehovah.​—Matt. 24:9.

15. Uw rogon ni ke mon’og rogon ni yibe ngongliy e babyor e ngiyal’ ney, ma uw rogon ni be ayuwegdad e re n’ey?

¹⁵ Bochan ni ki thil rogon ni yibe printnag e pi babyor e ngiyal’ ney, maku ireray reb e ban’en ni ku be ayuwegdad u rogon ni ngad wereged fare thin nib fel’ ko girdi’ u ga’ngin yang e fayleng. Bokum miriay e duw ni ke yan ma i fanay e girdi’ reb e masin ni yima ngongliy e babyor riy ni fal’eg be’ ni ka nog Johannes Gutenberg ngak u bang ko duw ni 1450. Machane, nap’an 200 e duw ni ke yan, ma ke mon’og rogon ni yibe ngongliy boch e babyor, ya ke ga’ e masin ni yibe fanay, ma ke papey boch ko kafram, ma kki gel e fel’ riy ko pi masin ni un fanay kakrom. Maku reb e, gathi ri ka boor e salpiy ni yibe n’ag ko babyor ni yibe ngongliy e chiney ko kafram. Ere, uw rogon ni ke yib angin e pi n’ey ko pi babyor ni gad be ngongliy? Ken som’on e Wulyang ko Damit nni ngongliy ko July 1879 e ni ngongliy ni thin ni Meriken. Machane, dariy e sasing riy, ma kemus ni 6,000 ken nni ngongliy. Ma chiney ni ke yan sogonap’an 136 e duw, e ke pag 200 mit e thin ni yibe ngongliy Fare Wulyang ko Damit riy. Ra ba ken e pi babyor ney ma boor e sasing riy nrib fel’ yaan, ma kub pag 50,000,000 ken ni yima ngongliy ni taab yay.

16. Mang boch ban’en ni ke ayuwegdad u rogon ni ngad machibgad u ga’ngin yang e fayleng? (Mu guy e sasing ni bay u tabolngin e re article ney.)

¹⁶ Am lemnag boch ban’en ni kun ngongliy u lan fa 200 i duw ni ke yan ni ku be ayuweg e girdi’ rok Got ni ngar wereged fare thin nib fel’. Kad weliyed murung’agen e train, nge karrow, nge sikoki, machane ku bay boch ban’en ni yima fanay ni bod rogon e rat, nge typewriter, nge boch e masin ni yima ngongliy boch e babyor riy ni fan ko piin malmit, nge ba mit e masin ni ka nog e telegraph ngay, nge telefon, nge camera, nge boch ban’en ni yima abweg yaan ara laman e girdi’ ngay ni ngaun motoyil ngay ara ngaun yaliy, nge radio, nge TV, nge boch e kachido, nge computer, nge Internet. Boor e kanawo’ ni ke ayuwegdad e pi n’ey riy ni ngad rin’ed e maruwel rodad ni aram e ngkud ayuweged boch e girdi’ ni ngar manged boch i gachalpen Jesus. Maku aray rogon ni yibe ‘ayuweg’ girdien e pi nam ni bod rogon ni ke yiiynag e Bible.​—Mu beeg e Isaiah 60:16.

17. (a) Mang e ke m’ug e mich riy? (b) Mang fan ni be pagdad Jehovah ni ngad ‘maruwelgad rok u taabang’?

¹⁷ Bay e mich riy nriyul’ ni be tow’athnagdad Got. Machane, gad manang nder taga’ Jehovah ngodad ni nge lebguy e n’en nib m’agan’ ngay. Machane, bochan ni ir e Chitamangidad ni bay u tharmiy, ma ma pagdad ni ngad ‘maruwelgad rok u taabang.’ Maku bochan e re n’ey ma aram fan nrayog ni ngad daged ngak nib t’uf rodad nge piin nib migid ngodad. (1 Kor. 3:9; Mark 12:28-31) Ere, manga yugu da maruwelgad ko biney e tow’ath ni kan pi’ ngodad ya nge yag nda machibnaged murung’agen Gil’ilungun Got u fayleng i yan ya aram e re maruwel nth’abi ga’ fan ni bay. Ere, ngad athamgilgad ngad daged ni gad be pining e magar ngak Jehovah ni be pow’iydad ma be tow’athnag e re maruwel ney ni gad be rin’ u ga’ngin yang e fayleng!