ARTICLE NI NGAN FIL 18
‘Mmil u N’umngin Yang ni Ngan Mil Riy’
“Kug mil u n’umngin yang ni ngan mil riy.”—2 TIM. 4:7.
TANG 129 Gubin Ngiyal’ Nra Ud Athamgilgad
TIN YIRA WELIY *
1. Mang e thingar da rin’ed ni gad gubin?
FAANRA kam m’ar ara ke aw parwom, ma ga baadag ni ngam un nga reb e sagreng ni ga manang nib mo’maw’, fa? Ba mudugil ni danga’. Machane, i yog apostal Paul ni gubin e tin riyul’ e Kristiano ni yad be un nga reb e sagreng. (Heb. 12:1) Gad gubin ndemtrug ko ka gad ba pagel ara kad pilibthirgad, ara ba gel gelngidad ara ke aw parowdad, ma thingar da athamgilgad nge mada’ ko tomur ni faanra gad baadag ni nge yag fare tow’ath ngodad nra pi’ Jehovah.—Matt. 24:13.
2. Mang fan nib puf rogon Paul nrayog ni nge pi’ e re fonow ney nrogon ni bay ko 2 Timothy 4:7, 8?
2 Ba puf rogon Paul nrayog ni nge pi’ e re fonow ney ni bochan e ke yag ni nge “mil u n’umngin yang ni ngan mil riy.” (Mu beeg e 2 Timothy 4:7, 8.) Machane, ba miti mang sagreng e be weliy Paul murung’agen?
MANG SAGRENG E GAD BE UN NGAY?
3. Mang fare sagreng ni weliy Paul murung’agen?
3 Bay yu ngiyal’ ni i fanay Paul boch ban’en u rarogon e gosgos ni un tay u Greece kakrom ni nge fil boch ban’en nib ga’ fan ko girdi’. (1 Kor. 9:25-27; 2 Tim. 2:5) Immoy in yay ni i taarebrogonnag e pi n’en ni ma rin’ e piin Kristiano ko mil ni yima tay ni yibe sagreng. (1 Kor. 9:24; 2 Tim. 4:7) Nap’an nra ognag be’ ir ngak Jehovah nge un ko taufe, ma aram e ngiyal’ nra tabab ni nge un ko re “sagreng” ney. (1 Pet. 3:21) Fin ngiyal’ nra pi’ Jehovah fare tow’ath ngak ni yafos ni manemus e aram e ngiyal’ nra mu’nag e re sagreng ney.—Matt. 25:31-34, 46; 2 Tim. 4:8.
4. Mang e gad ra weliy ko re article ney?
4 Mang boch ban’en ni taareb rogon ko mil ni yibe tay nib n’uw yang ni yibe sagreng nge rogon e par ko piin Kristiano? Bay boch ban’en riy ni taareb rogon. Ngad weliyed dalip riy. Bin som’on e, ba t’uf ni ngad leked e pa’ nib puluw e kanawo’; bin migid e, thingar da yiluyed e changar rodad ko gin ra mus e sagreng riy; ma bin dalip e, thingar dab da paged boch ban’en nra magawonnagdad u nap’an e sagreng ni nge talegdad.
MU LEK E PA’ NIB PULUW E KANAWO’
5. Bin ngan e kanawo’ e thingar da leked, ma mang fan?
5 Piin yad be un ko sagreng e ra nge yag puluwon ngorad, ma thingar ra milgad ko gin kan yarmiy ni ngar milgad riy. Ku arrogon ni faanra gad baadag ni nge yag e yafos ni manemus ngodad, ma thingar da leked e bin baaram e kanawo’ ni be yan e piin Kristiano riy. (Acts 20:24; 1 Pet. 2:21) Machane, Satan nge piin yad ma folwok rok e dubrad ni ngad ululgad i lek kanawoen e piin Kristiano, ya yad baadag ni ngad ululgad ni ngad uned ngorad ko bin baaram e sagreng ni ud moyed riy kakrom. (1 Pet. 4:4) Yad ma moningnagdad ni bochan e biney e par ni kad mel’eged ma yad ma yog ni bin yad bay riy e par e kab fel’ boch, ya rayog ni nge yag e puf rogon riy ngodad. Machane de riyul’ e re n’ey.—2 Pet. 2:19.
6. Mang e kam fil ko n’en ni buch rok Brian?
6 Piin yad ra mel’eg ni ngar pared ni bod e piin be gagiyegnagrad e re fayleng rok Satan ney e ra munmun mar nanged nre kanawo’ ni kar mel’eged e dabi pi’ e puf rogon ngorad; ya ra tayrad ni kar manged sib u boch ban’en. (Rom. 6:16) Am lemnag e n’en ni buch rok Brian. I pi’ e gallabthir rok e athamgil nga laniyan’ ni nge mel’eg e bin baaram e kanawo’ ni be yan e piin Kristiano riy. Machane nap’an ni kab fel’ yangaren, mi i maruwar u wan’ ko ra felfelan’ ko binem e kanawo’ ni ke mel’eg fa danga’. Ere dugliy Brian ni nge un ngak e piin yad be lek e bin baaram e kanawoen e par nib m’agan’ Satan ngay. I yog ni gaar: “Da ug nang ni bin baaram e puf rogon ni ug nameg e ra k’aringeg ni nggu mecham nga boch ban’en nib kireb. Munmun ma aram mug tabab i fanay boch e falay ni kireb, ma gu be unum nib pag rogon, ma gu be un ko ngongol ndarngal. Nap’an e tin migid e duw nga tomuren, ma aram mug tabab i fanay boch e falay ni kireb ni ke gel boch mug mecham nga boor mit e pi falay ni kireb ney. . . . Ere gu tabab i pi’ e falay ni kireb nchuway’ ya nge yag e salpiy ngog ni ngkug chuw’iy boch.” Munmun ma aram me dugliy Brian ni nge fol ko pi motochiyel rok Jehovah. I thilyeg e ngongol rok ma aram me un ko taufe ko duw ni 2001. Chiney e ke felfelan’ ni ke mel’eg e bin baaram e kanawo’ ni be yan e piin Kristiano riy. *
7. Mang fa gal pa’ i kanawo’ nrayog ni ngad leked nrogon ni bay ko Matthew 7:13, 14?
7 Rib ga’ fan ni ngad mel’eged e pa’ nib puluw e kanawo’ ni ngad leked! Baadag Satan ni ngad talgad ni gad gubin ndab kud leked fare kanawo’ nib wen’in ni be sor “ko yafos,” ma gad lek e pa’ ni baaram nib ga’ ni ir e be lek yooren e girdi’ ko re fayleng ney. Pa’ nem e kanawo’ e boor e girdi’ ni baadag mab mom e yan riy. Machane, ra fekey i “yan” ko magothgoth. (Mu beeg e Matthew 7:13, 14.) Ere faanra ngad ululgad i lek e pa’ nib puluw e kanawo’ ndab da sorgad nga bang, ma aram e thingari pagan’dad ngak Jehovah ma gad motoyil ngak.
MU YILUY E CHANGAR ROM NGA M’ON MAG GUY ROGON NDAB MU DOL’
8. Faanra dol’ be’ ni be un ko mil, ma mang e ra rin’?
8 Piin yad be un ko sagreng nib n’uw yang e gin yad be mil riy e kar yiluyed owcherad ko kanawo’ ni yad be mil riy ya nge dab ra dol’gad. Machane nap’an ni yad be mil ma rayog ni nge yib i aw be’ ngorad ni ku be un ko re sagreng nem, fa thar ayrad nga lan e low u kanawo’. Faanra kar parawgad, maku yad ra sak’iy ngar ululgad ko mil. Gathi n’en ni ke k’aringrad kar parawgad e ir e yad be sap ngay, ya kar pared ni kar yiluyed owcherad ko gin nge mus e sagreng riy nge puluwon ni yad be nameg ni nge yag ngorad.
9. Mang e susun ni ngad rin’ed ni faanra kad dol’gad?
9 Ku rayog ni ngad dol’gad ni boor yay ko bin baaray e sagreng ni gad be un ngay ni aram e rayog ni ngaud olobochgad ko thin nge ngongol rodad. Fa reb e piin gad be sagreng u taabang e ku rayog ni ngar rin’ed boch e oloboch nrayog ni nge kirebnag lanin’dad. Re n’ey e ban’en ni gad manang nra i buch. Gad gubin ndawor da flontgad, ma taab pa’ i kanawo’ e gad be mil riy ni aram fare pa’ i kanawo’ nib wen’in ni be sor ko yafos. Ere bay yu ngiyal’ nrayog ni nge “aw” bagadad ngak bagadad. I tamilangnag Paul ni bay yu ngiyal’ nrayog ni ‘ba’ ban’en nra dabuy bagadad ni ke rin’ bagadad ngak.’ (Kol. 3:13) Machane, ngad yiluyed owchedad ko tow’ath ni gad be nameg ni ka bay nga m’on ko bin ngad pared ni gad be lemnag e tin ke rin’ be’ ni ke magawonnag lanin’dad. Ma faanra gadad e kad dol’gad, ma gad sak’iy nga lang ngkud ululgad ko mil ni gad be tay. Ya faan gad ra damumuw ma gad tal ko pigpig ni gad be tay ngak Jehovah, ma aram e dabiyog ni ngad mu’naged e sagreng rodad maku dabi yag puluwon ngodad. Maku reb e, faan gad ra rin’ e re n’ey maku rayog ni ngad magawonnaged yugu boch e girdi’ ni ku yad be mil u daken fare pa’ i kanawo’ nib wen’in ni be sor ko yafos.
10. Uw rogon ni ngad ayuweged yugu boch e girdi’ ndabi ‘tun ayrad’ ko sagreng ni gad be tay?
10 Ku reb e kanawo’ nrayog ni ngad ayuweged e piin gad be mil u taabang ni nge dabi ‘tun ayrad’ e aram e ngaud paged yad yu ngiyal’ ni ngar rin’ed boch ban’en nrogon ni yad baadag ko bin gadad e ngaun yan nga lanin’dad ni gubin ngiyal’. (Rom. 14:13, 19-21; 1 Kor. 8:9, 13) Ireray reb e kanawo’ ni gad ba thil riy ngak e yug girdi’ ni yad ma un ko mil. Ya pi cha’ney e yad be mil ni ngan guy e arorad nra m’on, ma ra bagayad ma be nameg ni nge yag puluwon ngak ni yigoo ir e nge fel’ rogon riy. Pi girdi’ ney e kemus ni yad be lemnag e n’en nra ayuwegrad ni ngar m’onod ko sagreng ni yad be un ngay. Ere rayog ni ngaur thuruyed boch i yad ya nge yag nra m’onod. Machane, gadad e gathi gad be tagenging ngodad. (Gal. 5:26; 6:4) Ya gad be nameg ni ngad ayuweged urngin e girdi’ nrayog rodad ya nge yag nda mu’naged e re sagreng ney u taabang, me yag puluwon ngodad ni aram e yafos. Ere aram fan ni gad ma fol ko fare fonow nni thagthagnag nga laniyan’ Paul nge pi’ ni aram e nge ‘bagadad mi i lemnag bagadad ngi i ayuweg u rogon nrayog rok, ma gathi go ir e ngi i lemnag ir.’—Fil. 2:4.
11. Mang e ke yiluy faen be un ko sagreng owchen ngay, ma mang fan?
11 Piin yad be un ko sagreng e gathi kemus ni kar yiluyed owcherad ko kanawo’ ni yad be mil riy, ya kur yiluyed owcherad ko gin nge mus e sagreng riy. Mus ni faanra dabiyog ni ngar guyed e gin nra mus e sagreng riy, machane rayog ni ngar susunnaged u lanin’rad yaarad ni kar tawgad e ngaram ma ke yag puluwon ngorad. Ere yad be par nib pasig lanin’rad ni bochan e yugu yad be lemnag puluwon e sagreng nra yag ngorad.
12. Mang e ke micheg Jehovah nra pi’ ngodad?
12 Biney e sagreng ni gad be un ngay e bay puluwon ni ke micheg Jehovah nra pi’ ngak e piin yad ra mu’nag. Puluwon e aram e yafos ni manemus u tharmiy ara u paradis u fayleng. Be weliy e Bible murung’agen e gal tow’ath ney ni bochan e nge yag nda susunnaged u lanin’dad rogon feni fel’ e par rodad boch nga m’on. Ere faanra ud pared ni gad be lemnag e n’en ke micheg Jehovah nra pi’ ngodad boch nga m’on, ma aram e rayog ni ngad ululgad ngad athamgilgad.
MU ULUL KO MIL NI GA BE TAY NI YUGU ARAM ROGON NI GA BE MADA’NAG BOCH E MAGAWON
13. Mang reb e ban’en ni bay rodad ndariy rok e yug girdi’ ni yad ma un ko mil?
13 Girdien e mil ni yad ma un ko gosgos ni ma tay piyu Greece kakrom e yad ma mada’nag boch e magawon ni bod ni nge aw parowrad ara nge amith bang u dowrad. Machane kemus ni yigoo gelngirad nge rogon e pi n’en ni ur rin’ed ni ngar fal’eged rogorad ni fan ko sagreng ni ngan tay e aram e n’en ni yad be taga’ ngay. Taareb rogodad ko pi girdien e mil nem ni bochan e yibe fal’eg rogodad ni fan ko sagreng ni gad be un ngay. Machane, bay ban’en ni bay rodad ndariy rok e yug girdi’ ni yad ma un ko mil. Rayog ni nge pi’ Jehovah gelngidad, ma binem e gelngin nra pi’ ngodad e dariy e gin nra mus riy. Ke micheg Jehovah ni faan gad ra taga’ ngak ma gathi kemus nra fal’eg rogodad ni fan ko sagreng ni gad be un ngay, ya ku ra gelnagdad!—1 Pet. 5:10.
14. Uw rogon ni be ayuwegdad e 2 Korinth 12:9, 10 ni ngad athamgilgad u fithik’ e pi magawon ni gad ma mada’nag?
14 Boor e magawon ni i mada’nag Paul. Gathi kemus ni unog e thin nib kireb ngak ya ku un gafgownag, maku immoy yu ngiyal’ ni i meewar miki yib ba mit e gafgow ngak ni kan taarebrogonnag nga “ba rachangal nib gel e amith riy.” (2 Kor. 12:7, NW) Machane, de lemnag Paul ni pi gafgow ney e aram tapgin ni nge tal ko pigpig ni be tay ngak Jehovah, ya guy ni ireray boch e kanawo’ nrayog ni nge taga’ riy ngak Jehovah. (Mu beeg e 2 Korinth 12:9, 10.) Bochan ni aray rogon e lem rok Paul, ma aram fan ni ayuweg Jehovah u fithik’ urngin e magawon ni i mada’nag.
15. Mang e ra buch rodad ni faan gad ra folwok rok Paul?
15 Ku arrogodad nrayog ni nga unog e thin nib kireb ngodad ma yibe gafgownagdad ni bochan e michan’ rodad. Ku rayog ni ngad m’argad ara aw parowdad. Machane faan gad ra folwok rok Paul, ma ireray boch e kanawo’ nrayog ni ngad guyed riy rogon ni be ayuwegdad Jehovah u fithik’ e t’ufeg.
16. Mus ni faanra kam m’ar, ma mang e rayog ni ngam rin’?
16 Ga ma par u bet ara wheelchair ndabkiyog ni ngam un ko yan, fa? Ke kireb bugum ara ke bu’gol e changar rom, fa? Faanra aray rogon, ma gur rayog ni ngam pigpiggad e piin ka yad ba pagel ma kab fel’ fithik’ i dowrad u taabang, fa? Arrogon rayog! Boor e walag ni kar pilibthirgad ma kar m’argad ni ku yad be un ko mil u daken fare pa’ i kanawo’ ni be sor ko yafos. Dabiyog ni ngar rin’ed e re maruwel ney u gelngirad. Ya yad ma taga’ ngak Jehovah ni nge pi’ gelngirad u daken e pi muulung ni
yad ma motoyil ngay u telefon ara ngar guyed ni yibe pag u TV. Ku yad ma machibnag e pi togta rorad, nge kangof, nge girdi’ rorad.17. Uw rogon u wan’ Jehovah e piin kar m’argad?
17 Faanra dabkiyog ni ngam rin’ urngin ban’en ni ga baadag ni ngam rin’ ni fan ngak Jehovah, ma dabi mulan’um ngam lemnag ndabkiyog ni ngam athamgil nge mada’ nga tungun e re m’ag ney. Gab t’uf rok Jehovah ni bochan e michan’ rom nge bochan urngin ban’en ni kam rin’ ni fan ngak u lan e pi duw ni ke yan. Ireray e ngiyal’ nrib t’uf e ayuw rok rom, ma dabi pagem. (Ps. 9:10) Ya bin riyul’ riy e, ra chugur ngom. Mu tay fanam i yan ko n’en ni yog reb e walag nib pin nib m’ar. I gaar: “Chiney ni be yoor mit e m’ar ni be yib ngog e be mo’maw’ rogon ni ngaug weliy e tin riyul’ ko girdi’. Machane gu manang nib felfelan’ Jehovah ko chuuw ni be yag ni nggu rin’ ni fan ngak, maku arrogog ni gub felfelan’ ngay.” Faanra ke mulan’um, ma dab mu pagtalin ni gathi yigoo gur e kam lem ni aray rogon. Am lemnag e n’en ni rin’ Paul, nge thin ni yog nrayog ni nge pi’ e athamgil nga lanin’dad ni gaar: “Ba fel’ u wun’ug e meewar, . . . ya ngiyal’ ni gub meewar, e aram e ngiyal’ ni gub gel.”—2 Kor. 12:10.
18. Mang reb e magawon nrib mo’maw’ ni be mada’nag boch e walag?
18 Ku bay reb e magawon ni be mada’nag boch e walag ni ku yad be un ko sagreng u daken fare pa’ i kanawo’ ni be sor ko yafos. Yad be mada’nag boch e magawon ndariy be’ nrayog ni nge guy ma sana ku dabiyog ni ngar nanged fan. Bod ni, pi girdi’ ney e yad be athamgil u fithik’ e kireban’ nib gel ni be yib ngorad ara be magafan’rad nib pag rogon. Mang fan nrib mo’maw’ e biney e magawon ni be mada’nag e tiney e tapigpig rok Jehovah? Ya faanra ke m’ing pa’ be’ ara be par u wheelchair ndabkiyog ni nge un ko yan, ma gubin e girdi’ nrayog ni ngar guyed e magawon rok ma rayog ni ngar lemnaged rogon ni ngar ayuweged facha’. Machane, piin be gafgow lanin’rad ara tafinay rorad e rayog ni ngan guyrad ma dabin nang ni bay e magawon rorad. Machane, taab gelngin e amith ni yad be tay ngak be’ ni ke m’ing pa’ ara ay. Machane, sana dariy be’ nra dag e t’ufeg ngorad min ayuwegrad ni bochan e dabiyog ni ngan guy e gafgow ni yad be tay.
19. Mang e gad be fil ko n’en ni rin’ Mefiboseth?
19 Faanra bay boch ban’en nder yag rom ma ga be lemnag ndanir nang fan e magawon rom, ma sana n’en ni rin’ Mefiboseth e rayog ni nge pi’ e athamgil nga lanin’um. (2 Sam. 4:4) Mefiboseth e ir be’ nib m’ar, miki dugliy David ni Pilung boch ban’en u rarogon nde puluw. Gathi Mefiboseth tapgin e pi magawon ni yib ngak. Yugu aram rogon ma de pag e pi n’ey ni nge k’aring e damumuw ngak. Ya bin riyul’ riy e, ba felfelan’ ko tin nib fel’ ni i buch rok. I pining e magar nga rogon ni i gol David ngak kafram. (2 Sam. 9:6-10) Ere aram fan nnap’an ni dugliy David boch ban’en nde puluw u rarogon Mefiboseth, ma aram me guy rogon ni nge lemnag urngin ban’en nib l’ag ko re magawon nem. De pag e oloboch rok David ni nge k’aring e damumuw ngak. Ku de yon’ e kireb nga daken Jehovah ko n’en ni rin’ David. Ya lemnag rogon e n’en rayog ni nge rin’ ni nge ayuweg e en ke mel’eg Jehovah ni nge mang pilung. (2 Sam. 16:1-4; 19:24-30) Ke n’igin Jehovah ni ngan yoloy nga lan e Thin Rok murung’agen e tin nib fel’ ni rin’ Mefiboseth ni fan e ngad filed ban’en riy.—Rom. 15:4.
20. Mang e rayog ni nge rin’ e magafan’ ngak boch e walag, machane mang e rayog ni nge pagan’rad ngay?
20 Bochan e magafan’ ni ma tay boch e walag ni yugu ba pag rogon, ma yad ma rus ara yad ma magagawon ni nga u ranod nga fithik’ e girdi’. Sana rayog nib mo’maw’ rorad ni nga ranod nga bang ni boor e girdi’ riy, machane yugu aram rogon ma ka yad be ulul ni ngar uned ko pi muulung, nge assembly, nge convention ni gad ma tay. Ba mo’maw’ ngorad ni ngar nonad ko girdi’ ndar nanged yad, machane yugu aram rogon ma yad ma non ko girdi’ u nap’an e machib. Faanra ireray e n’en be buch rom, ma ngam nang ni gathi yigoo gur e be buch e re n’ey rom. Boor e walag ni yad be mada’nag boch e magawon ni aray rogon. Dab mu pagtalin nib felfelan’ Jehovah nga urngin ban’en ni ga be athamgiliy ngaum rin’ u polo’ i gum’irchaem. Bochan ni ka ga be ulul i rin’ e pi n’ey ndamur tal, ma aram e mich riy ni be tow’athnagem Jehovah ma be pi’ gelngim. * (Fil. 4:6, 7; 1 Pet. 5:7) Faanra ga be pigpig ngak Jehovah ni yugu aram rogon ni kam m’ar ara be gafgow lanin’um u boch ban’en, ma rayog ni nge pagan’um ngay nib fel’ u wan’ Jehovah e tin ga be rin’.
21. Mang e rayog ni ngad rin’ed ni gad gubin ni bochan e be ayuwegdad Jehovah?
21 Gad ba felfelan’ ngay ni bay boch ban’en nib thil u thilin e yug sagreng ni yima tay nge fare sagreng ni weliy Paul murung’agen. Sagreng ni un tay kakrom e kemus ni taabe’ e ma yag puluwon ngak. Machane, urngin e piin yad ra athamgil ngar pared ni yad ba yul’yul’ mar leked fare pa’ i kanawo’ ni be yan e piin Kristiano riy e ra yag puluwon ngorad ni aram e yafos ni manemus. (John 3:16) Piin yad ma un ko yug sagreng ni yima tay e thingar ra pared nib fel’ fithik’ i dowrad, ya faanra danga’ ma dabiyog ni ngar m’onod ko sagreng ni yad ra un ngay. Machane, boor i gadad e keb ba mit e m’ar ngak. Yugu aram rogon ma ka gad be athamgil. (2 Kor. 4:16) Bochan ni be ayuwegdad Jehovah ma gad gubin ni gad ra mil ngad tawgad ko gin ngan mus riy!
TANG 144 Mu Yiluy Owchem ko Tow’ath ni Bay Nga M’on!
^ par. 5 Boor e tapigpig rok Jehovah e ngiyal’ ney e yad be mada’nag boch e magawon ni bochan e kar pilibthirgad, ma boor i yad e kar meewargad ni bochan ba mit e m’ar ni keb ngorad. Ku gad gubin ni ma aw parowdad yu ngiyal’. Ere gad ra lemnag ni ngad uned ko sagreng ma ban’en nib mo’maw’ ngodad. Re article ney e ra weliy rogon nrayog ni ngad athamgilgad ngad milgad ndab da talgad, ma gad mu’nag fare sagreng ko yafos ni faani weliy apostal Paul murung’agen.
^ par. 6 Mu guy fare article ni kenggin e “Bible e Rayog ni Nge Thilyeg e Ngongol rok Be’” ni bay ko Fare Wulyang ko Damit ko January 1, 2013 ni thin ni Meriken.
^ par. 20 Ra ga baadag ni ngkum nang boch e kanawo’ u rogon nrayog ni ngam gel ko magafan’ ni ga ma tay ara ngam nang murung’agen boch e walag ni ke yag ni ngar gelgad ko biney e magawon, mag yaliy fare program ko May 2019 ni bay ko jw.org® ni thin ni Meriken. Mman ko LIBRARY > JW BROADCASTING®.
^ par. 63 MURUNG’AGEN E SASING: Bochan ni be ulul e re walag ni pumoon ney ni ke pilibthir ko machib, ma aram e n’en ni be ayuweg ni nge ulul i lek fare pa’ i kanawo’ ni be yan e piin Kristiano riy.
^ par. 65 MURUNG’AGEN E SASING: Faan gad ra towasariy yugu boch e walag ni ngar unumed e alkul ni boor ara darud gonopiyed urngin e alkul ni gad ma unum, ma aram e rayog ni ngad magawonnaged lanin’rad.
^ par. 67 MURUNG’AGEN E SASING: Yugu aram rogon ni bay reb e walag ni pumoon u aspital ndabkiyog ni nge un ko yan, machane ka be un ko fare sagreng ni be tay e piin Kristiano ni aram e be machibnag e piin yad be ayuweg.