UW ROGON u wan’um ni faanra yoloy reb e fager rom nrib pach e thin romew bangi babyor nge pi’ ngom? Timothy nreb i gachalpen Kristus e yoloy apostal Paul bangi babyor nge pi’ ngak. Re gi babyor nem e aram fare babyor ko Bible ni 2 Timothy. Nap’an nni pi’ e re gi babyor nem ngak Timothy, mab mudugil nri baadag ni nge gay bang nib gapas ni nge yan i par ngay nge beeg e n’en be yog e fager rok ngak nib t’uf rok. Rayog ni gaar Timothy u wan’: ‘Ke uw rogon Paul? Bay reb e fonow ni ke pi’ nrayog ni nge ayuwegeg ko maruwel ni gu be rin’, fa? Rayog ni nge ayuwegeg e thin ni bay ko gi babyor ney ni nggu mon’ognag rogon e machib ni gu be tay, nge rogon ni gu be fil e thin rok Got ko girdi’, fa?’ I pirieg Timothy e fulweg ko pi deer ney nge ku boch ban’en nib ga’ fan u lan e re gi babyor nem. Machane chiney e ngad weliyed boch e fonow nib ga’ fan ni bay ko gi babyor ney.

Nap’an ni tabab Timothy i beeg e tin som’on e thin ko gi babyor nem, ma rayog ni nge guy gelngin nri be lemnag Paul. I yog Paul ni Timothy e ir ‘fak nib t’uf rok.’ (2 Tim. 1:2) I pi’ Paul e re gi babyor nem nge yan ngak Timothy u bang ko duw ni 65 C.E. Ngiyal’ nem e rayog ni ke pag 30 e duw rok Timothy, ma ki yoor e duw ni ke mang reb e piilal u lan e ulung. Ba pag ragag e duw ni ur maruwelgow Paul u taabang.

Ba mudugil nri yib e athamgil nga laniyan’ Timothy u nap’an ni nang ni be athamgil Paul u fithik’ e gafgow ni be tay ma be par nib yul’yul’. Ngiyal’ nem e bay Paul u Roma nib kalbus ma dabki n’uw nap’an ma bay ni li’ nge yim’. (2 Tim. 1:15, 16; 4:6-8) Rayog ni nge guy Timothy nder rus Paul ni bochan e n’en ni yog ni gaar: “Gu be k’adan’ug u urngin ban’en.” (2 Tim. 2:8-13) Rogon e athamgil ni tay Paul e rayog ni nge pi’ e athamgil nga lanin’dad ni bod rogon ni ki pi’ e athamgil nga laniyan’ Timothy.

I pi’ Paul e athamgil nga laniyan’ Timothy ni nga i lemnag e maruwel ni be rin’ ni fan ko pigpig rok ngak Got ni aram ban’en nrib ga’ fan. Baadag Paul ni nge guy Timothy rogon ni nge ‘mon’og ko fare n’en nib salap riy [“nge daramram ni bod e nifiy,” NW] nib tow’ath ni pi’ Got’ ngak. (2 Tim. 1:6) I fanay Paul fare bugithin ni khaʹri·sma ni fan ko “tow’ath.” Re bugithin ney ni Greek e be yip’ fan ba tow’ath ni kan pi’ ngak be’ ndariy puluwon ara dariy rogon ni ngan pi’ ngak. I yag e re tow’ath ney ngak Timothy u nap’an nni dugliy ni nge rin’ boch e maruwel u lan e ulung ni yugu ba thil.​—1 Tim. 4:14.

Mang e be pi’ Paul e athamgil nga laniyan’ Timothy ni nge rin’ ko re tow’ath nem? Nap’an ni beeg fare thin ni be gaar, “nge daramram ni bod e nifiy”  ma rayog ni lemnag Timothy rogon yaan e nifiy ni yima k’eg u tabinaw ni ke aw achifin. Yu ngiyal’ e ba t’uf ni ngan ripoy ya ngki daramram bayay miki gel gowelngin. Be yog ba ken e dictionary ni fare bugithin ni Greek ni (a·na·zo·py·reʹo) ni fanay Paul e be yip’ fan “ban’en ni nge sul gelngin bayay, ara nge sul nga rogon, ara nge daramram.” Ere re n’ey e be yip’ fan ni “ngam adag mu kum pasig ni ngam rin’ boch e maruwel.” Ere n’en be yog Paul ngak Timothy e be gaar: ‘Mu rin’ e maruwel rom u rogon feni fel’ rogon nrayog rom!’ Ku arrogodad e ngiyal’ ney. Ba t’uf ni ngad pasiggad ko maruwel ni gad be rin’ ni fan ko pigpig rodad ngak Got.

Ki yog Paul ban’en ko gi babyor rok nem nra ayuweg Timothy ni nge machib nib fel’ rogon. I yoloy Paul ni gaar: “Fare Kan ni Thothup [“gelngin Got nib thothup,” NW] ni be par u fithik’dad e gelngin e ngam ayuweg ngay fapi n’en nib fel’ ni faan kan pag fan ngom.” (2 Tim. 1:14) Mang e re n’em nrib ga’ fan ni kan pag fan ngak Timothy? I yog Paul ko fare verse u m’on riy nre n’em e aram “fapi thin nib riyul’” ni bay u lan e Babyor nib Thothup. (2 Tim. 1:13) Bochan ni Timothy e ir reb e tamachib ni Kristiano, ma aram fan nib t’uf ni nge fil e tin riyul’ ko pi walag u lan e ulung, nge girdi’ ko gin ma machib riy. (2 Tim. 4:1-5) Maku reb e, kan dugliy Timothy ni nge mang reb e piilal ni nge ayuweg e ulung rok Got. (1 Pet. 5:2) Faanra taga’ Timothy nga gelngin Jehovah nib thothup nge Thin rok, ma aram e rayog ni nge ayuweg fare n’en nrib ga’ fan ni kan pag fan ngak ni aram e nge fil e tin riyul’ ko girdi’.​—2 Tim. 3:14-17.

Ku arrogodad e ngiyal’ ney ni kun pag fan e tin riyul’ ngodad ni ngad filed ko girdi’. (Matt. 28:19, 20) Thingar dab da paged talin feni ga’ fan e tin riyul’ ni gad be fil ko girdi’, ere aram fan nib t’uf ni ngad ululgad ko meybil ma gad be fil e Thin rok Got ni gubin ngiyal’. (Rom. 12:11, 12; 1 Tim. 4:13, 15, 16) Ku rayog ni kan dugliydad ni ngad manged reb e piilal u lan e ulung, ara gad ma machib u polo’ e tayim rodad. Maruwel ni aram feni ga’ fan ni kan pag fan ngodad e susun ni nge k’aringdad ni nge sobut’an’dad, ma gad taga’ ngak Got ni nge ayuwegdad. Ere rayog ni ngad ayuweged e maruwel ni kan pag fan ngodad ni aram e nge ga’ fan u wan’dad, ma gad taga’ ngak Jehovah ni nge ayuwegdad ni ngad rin’ed e pi maruwel nem.

Bang ko maruwel nni pag fan ngak Timothy e aram e ngki skulnag boch e walag u rogon ni ngar rin’ed e maruwel ni be rin’. Aram fan ni pi’ Paul e athamgil nga laniyan’ ni gaar: “Fapi thin ni mu rung’ag ni gu machibnag . . . [e] ngam pi’ ngak e piin ni pumoon ni ke pagan’um ngorad, ni piin ni pumoon ni ku rayog ni ngar machibniged boch e girdi’.” (2 Tim. 2:2) I puguran Paul ngak Timothy ni urngin ban’en ni kan fil ngak e ngki fil ngak yugu boch e walag ni pumoon. Rib ga’ fan ni nge urngin e walag ni pumoon e ngiyal’ ney ni yad ma yarmiy rogon e maruwel u lan e ulung e ngar athamgilgad ngar rin’ed e re n’ey. Reb e walag ni pumoon nib fel’ rogon ni ma yarmiy rogon e maruwel e der ma mithag e pi n’en ni manang u murung’agen reb e maruwel. Ya ma fil ngak yugu boch e girdi’ ya nge yag ni ngkur rin’ed e re maruwel nem. Der ma rus nri chey me salap fapi walag ni be ayuwegrad ngak, ara rrin’ed e re maruwel nem u reb e kanawo’ ni kab fel’ nga rogon ni be rin’. Ere fare walag ni pumoon ni ma yarmiy rogon e maruwel e gathi kemus ni ma fil ko pi walag ni pumoon rogon ni ngar rin’ed reb e maruwel, ya ku ma ayuwegrad u rogon ni nge tamilangan’rad u boch ban’en me yag ni ngar manged boch e Kristiano ni kar ilalgad ko tirok Got ban’en. Faanra rin’ ni aray rogon, ma fapi ‘pumoon ni ke pagan’uy ngorad’ ni ke skulnagrad e rayog ni ngar ayuweged e pi walag u lan e ulung nib fel’ rogon.

Ba mudugil nre gi babyor nem ni yoloy Paul ngak Timothy e rib ga’ fan u wan’. Rayog ni ngad susunnaged yaan ni be sul nga i beeg e pi fonow nib ga’ fan ni bay riy, ma be fal’eg i lemnag rogon ni nge fol riy u nap’an ni be rin’ e pi maruwel ni kan pag fan ngak.

Ku gad baadag ni ngad folgad ko re fonow ney. Ni uw rogon? Rayog ni ngad maruwelgad nib gel ni ngad mon’oggad ko fare n’en ni gad ba salap riy nib tow’ath ni pi’ Got ngodad ni bod e nifiy ni be daramram, ma gad ayuweg fare maruwel nrib ga’ fan ni kan pag fan ngodad, ma gad fil ngak yugu boch e girdi’ urngin ban’en ni gad manang. Faan gad ra rin’ ni aray rogon, ma aram e rayog ni ngad rin’ed ‘urngin e maruwel ni kan pi’ ngodad nrogon e tapigpig rok Got’ ni bod rogon ni yog Paul ngak Timothy.​—2 Tim. 4:5.