Nap’an nra yoor ban’en nda nanged u murung’agen fel’ngin be’, ma aram e rayog ni ngad nanged rarogon nib fel’ rogon. Re n’ey e ra chugurnag e tha’ u thildad. Ere ku taareb rogon ni faan gad ra nang pi fel’ngin Jehovah, ma aram e rayog ni ngad nanged rarogon nib fel’ rogon, me chugur e tha’ u thildad. U fithik’ gubin pi fel’ngin Jehovah ma aningeg riy e rib lingagil ni aram e: gelngin, nge gonop rok, nge rogon nib mat’aw, nge t’ufeg rok.

“Somol, Nth’abi Tolang, I gur e mu sunmiy e fayleng nge lan e lang nga gelngim nib gel; ya dariy ban’en nib mo’maw’ ngom.”​—JEREMIAH 32:17, BT.

Rayog ni ngad guyed gelngin Got ko pi n’en ni ke sunmiy. Bod nnap’an ni ga ra sak’iy u wen u reb e rran u nap’an e summer nib gel e yal’, ma mang e ga ma thamiy ni be aw nga dowam? Mudugil ni gowelngin e yal’. Bin riyul’ riy e, ga be thamiy gelngin Jehovah ni ma fanay ni nge sunmiy ban’en. Ere uw feni gel gelngin e yal’? Gowelngin gelngin lukngun e yal’ e yima yog ni bang ko 27,000,000 degrees Fahrenheit (15,000,000°C). Ma gubin e second ma ma pi’ e yal’ gowelngin nib taareb nga gelngin bokum raay e milyon e donmach ni ka nog e nuclear ngay ni ke chub.

Yugu aram rogon ma yira taareb rogonnag ga’ngin e yal’ nga ga’ngin e pi t’uf ni bokum biyu’ e milyon u lan e palpalth’ib ndabiyog ni ngan theeg urngin mab achig. Ke sumarnag e pi scientist ni bin th’abi ga’ e t’uf ni ka nog e UY Scuti ngay e 1,700 yay nib ga’ nga ga’ngin e yal’. Ma faanra ni tay e re t’uf nem ni UY Scuti nga lon e yal’, ma ra upunguy e fayleng miki yan nge pag yu Jupiter. Re n’ey e ra ayuwegdad ni ngki tamilang boch u wan’dad  fare thin ni yog Jeremiah u murung’agen rogon ni ke fanay Jehovah Got gelngin ni nge sunmiy lan e lang nge fayleng ni aram e palpalth’ib.

Uw rogon ni ma yib angin gelngin Got ngodad? Yafos rodad e be tor nga daken e tin ke sunmiy Got ni bod e yal’ nge gubin ban’en nib manigil ni bay u fayleng. Maku reb e, ma fanay Got gelngin ni nge yib angin ngak be’ nge be’. Ni uw rogon? Nap’an e bin som’on e chibog me pi’ Got mat’awun Jesus ni nge ngongliy boch e maang’ang. Be gaar e Bible: “Piin ni malmit e ke yog ni ngar guyed ban’en, ma piin ni mugutgut e ke yog ni ngar uned ko yan, ma piin ndaraw e kan chuweg e daraw rorad, ma piin ni biling e ke yog ni ngar rung’aged ban’en, ma piin ni kar m’ad e kan fasegrad.” (Matthew 11:5) Ere uw rogon e ngiyal’ ney? Be gaar e Bible: “Ma pi’ gelngin e piin ni dakuriy gelngirad.” Miki ulul ngay ni gaar: “Piin ni yad be tor ngak Somol ni nge ayuwegrad e bay ra pirieged ni ke yib gelngirad bayay.” (Isaiah 40:29, 31) Rayog ni nge pi’ Got gelngin ‘nth’abi gel’ ni nge ayuwegdad ni ngad athamgilgad u fithik’ e magawon ara skeng ni be yib nga lan e yafos rodad. (2 Korinth 4:7) Ere gur, gathi ga baadag ni nge chugur e tha’ u thilmew ba Got ni gad ba t’uf rok ma ma fanay gelngin ndariy e gin nra mus riy ni nge ayuwegdad?

“Somol, ri pire’ ban’en ni kam sunumeg! Ri gab gonop nga rogon ni mu sunumeg ni gubin!”​—PSALM 104:24.

Ra yoor ban’en nda nanged u murung’agen e tin ni ke sunmiy Got, ma rayog ni ngad ngatgad nga rogon feni gonop. Bin riyul’ e, bay ban’en ni ma fil e pi scientist ni yima yog e biomimetics ngay ni aram e yad ma fil murung’agen e pi n’en ni ke sunmiy Jehovah, ma aram mar folwokgad riy ni ngar mon’ognaged rogon ni ngar ngongliyed boch ban’en. Ma ke m’ug e re n’ey ko pi n’en ni kan ngongliy nib mom rogon ni bod ban’en ni ka nog e fastener ngay ni yima fanay ni nge chichiiy ban’en nga taabang ni bay ko mad nge trangku nge mada’ ko tin nib mo’maw’ ni ngan ngongliy ni bod e sikoki.

Rogon e gonop rok Got e ri be m’ug u rogon ni kan sunmiy e girdi’ nrib fel’ rogon. Am lemnag rogon ni ma sum e bitir u meyal. Som’on e ma tabab nreb e cell ni bay e pi n’en nra dugliy rogon yaan be’, nge rarogon, nge n’umngin, nge ku boch ban’en riy. Re cell ney e ra sum riy boch e cell nra yoor i yan ni gubin mab taareb yaan. Machane ra yan i taw ko ngiyal’ nib puluw, ma aram e ra tabab ni nge sum e pi cell nib thilthil e n’en ni nge rin’, ni aram e boch e fan ko racha’, ma boch e fan ko nguchey, ma boch e fan ko yil. Ma tomuren e re n’ey, ma aram me tabab ni nge sum e pi n’en ni bay u fithik’ i dowey ngemu’ me tabab ni nge maruwel. Ma mereb e pul nga tomuren, ma aram e fare cell ni tabab ni nge yoor ko som’on e ke ngal’ nreb e bitir ni kab ran ni sum ko bilyon e cell ni ke muulung nga taabang. Gonop ni be m’ug u rogon ni ma buch e re n’ey e ma k’aring e girdi’ ni nge m’agan’rad ko n’en ni yog e en ni ke yoloy bang ko Bible ni gaar: “Gu be pining e sorok ngom nga rogon nrib fel’ ni kam sunmiyeg ni yira ngat ngay.”​—Psalm 139:14, NW.

Uw rogon ni ma yib angin e gonop rok Got ngodad? En ni Ke Sunmiydad e manang ko mang e ba t’uf rodad ni ngad felfelan’gad ngay. Bochan nib ga’ e llowan’ nge tamilangan’ rok, ma aram fan ni ke pi’ e fonow ni bay e gonop riy u daken e Thin rok ni aram e Bible. Bod e pi thin ney ni be pi’ e athamgil nga lanin’dad ni be gaar: ‘Nge bigimed mi i . . . n’ag fan u wan’ e n’en ni manga ke kirebnag bigimed u laniyan’ bigimed ko re ngiyal’ i n’en ni ba’ ban’en ni ke dabuy bigimed ni ke rin’ bigimed ngak.’ (Kolose 3:13) Ere gur, bay e gonop ko re fonow ney? Arrogon. Bay boch e togta ni ka rogned ni faanra um n’ag fan  e kireb ni ke rin’ be’ ngom, ma aram e rayog ni nge fel’ rogon e mol rom me ayuweg gelngin e racha’ ni be yan u fithik’ i dowam ni nge dabi yan nga lang. Ku rayog ni nge ayuwegem ni nge dabi kireban’um nib gel nge yugu boch ban’en ni ma k’aring e m’ar ngodad. Got e bod reb e fager rodad nib gonop ma ma lemnagdad, ma gubin ngiyal’ ni ma ayuwegdad maku ma pi’ e fonow nra yib angin ngodad. (2 Timothy 3:16, 17) Gur, gathi ga baadag ni ngam mang fager rok be’ ni aray rogon?

“Somol e ba t’uf rok e tin nib mat’aw.”​—PSALM 37:28.

Got e gubin ngiyal’ ni ma rin’ e tin nib mat’aw. Bin riyul’ riy e, “Got, ni Gubin ma Rayog rok e der ma rin’ e kireb.” (Job 34:12, BT) Ba mat’aw rogon ni ma turguy ban’en ni bod ni yog e en ni yoloy e Psalm ni gaar: ‘Mat’aw rogon ni ga ma pufthinnag girdien e pi nam.’ (Psalm 67:4) Bochan ni ma guy Jehovah e “lem ko girdi’,” ma aram fan ndabiyog ni ngan bannag ko pi n’en ni yibe dake modingnagey riy. Aram fan ni gubin ngiyal’ nrayog rok ni nge guy e tin riyul’ ma aram me turguy ban’en nib puluw rogon. (1 Samuel 16:7) Maku reb e, manang Got gubin e ngongol nde mat’aw nge ngongol ni sasalap ni be buch u fayleng, ma ke micheg ndab ki n’uw nap’an ma bayi “buk’liy e piin kireb ko fare nam.”​—Proverbs 2:22, BT.

Yugu aram rogon ma Got e gathi reb e tapuf oloboch nib kireb ni baadag ni nge gechignag e girdi’. Ya ma dag e runguy ko ngiyal’ nib puluw ni nge rin’ riy. Be gaar e Bible: “I Somol e ri ma runguy e girdi’ ma ma par nib t’uf e girdi’ rok,” nib muun e piin nib kireb ngay ni faanra riyul’ ni kar kalgadngan’rad. Gathi ireray e bin riyul’ i rogon ni ngan rin’ ban’en nib mat’aw?​—Psalm 103:8; 2 Peter 3:9.

Uw rogon ni ma yib angin ngodad rogon nib mat’aw Got? Ke yog apostal Peter ni gaar: “Gubin e girdi’ ma taareb rogorad u wan’ Got. En ni ba’ madgun Got u wan’ ma be rin’ e tin nib mat’aw e ra i par nib fel’ u wan’ Got ndemturug ko be’ u kun nam.” (Acts 10:34, 35) Ma yib angin rogon nib mat’aw Got ngodad ni bochan e der ma laniyan’ ngodad. Gad gubin ma rayog ni nge fel’ thildad Got ma gad pigpig ngak ndemtrug ko mang binaw ara nam e kad bad riy ara tolngin e skul ara liw rodad.

Bochan ni baadag Got ni ngad nanged fan rogon nib mat’aw me yib angin ngodad, ma aram fan ni ke pi’ e nangan’ ngodad. Ke weliy e Bible ni nangan’ rodad e bod e  motochiyel ni bay u ‘lanin’dad’ ni ir e “be dag” ko ba mat’aw e ngongol rodad fa danga’. (Roma 2:15) Ere uw rogon ni ma yib angin ngodad? Faanra ba fel’ rogon ni kad skulnaged e nangan’ rodad, ma rayog ni nge k’aringdad ni ngad siyeged e ngongol nra gafgownagdad ara tin nde mat’aw ban’en. Ma faanra kad olobochgad, ma rayog ni nge ayuwegdad ni ngad kalgadngan’dad ni ngad yal’uweged e ngongol rodad. Arrogon faan gad ra nang fan rogon nib mat’aw Got, ma ra yib angin ngodad me chugurnagdad ngak!

“Got e t’ufeg.”​—1 JOHN 4:16.

Ma dag Got gelngin nge gonop rok nge rogon feni mat’aw, machane der yog e Bible ni Got e gelngin, ara gonop, ara mat’aw. Ya be yog ni Got e t’ufeg. Mang fan? Bochan e riyul’ nrayog ni nga nog ni gelngin Got e ir e ma fanay ni nge rin’ ban’en, ma rogon nib mat’aw mab gonop e ir e be pow’iy rogon ni ma rin’ ban’en. Machane t’ufeg rok Jehovah e aram e n’en ni ma k’aring ni nge rin’ ban’en. Ya t’ufeg e ma gagiyegnag gubin ban’en ni ma rin’.

Yugu aram rogon ni gubin ban’en ma bay rok Jehovah, ma bochan e t’ufeg rok ma aram e n’en ni k’aring ni nge sunmeg e engel u tharmiy, nge girdi’ u roy u fayleng nrayog ni nge yib angin e t’ufeg rok ngorad nge rogon ni ma lemnagrad mi yad felfelan’ ngay. Ma bochan ni gathi yigoo ir e ma lemnag ir ma ke ngongliy e fayleng nrayog ni nge tafinay e girdi’. Maku be ulul ni nge dag e t’ufeg rok ngak gubin e girdi’ ni aram e be “mateg ramaen e yal’ rok nga daken e girdi’ nib tagan nge girdi’ nib fel’ ntaareb rogon, ma be pi’ e n’uw ngak e piin ni yad be rin’ e tin nib mat’aw nge piin ni yad be rin’ e tin nib kireb.”​—Matthew 5:45.

Maku reb e, Jehovah e “ri ma runguy ma ma taganan’ ngak e girdi’.” (James 5:11) Ma ma dag e t’ufeg rok ngak e piin nriyul’ ni yad baadag ni ngar rin’ed ban’en ya nge yag ni ngar chugurgad ngak. Ma guy Jehovah e pi cha’ney ni be’ nge be’. Bin riyul’ riy e, ma ‘lemnag rarogom.’​—1 Peter 5:7.

Uw rogon ni ma yib angin e t’ufeg rok Got ngodad? Gad ma felfelan’ ni gad ma guy yaan e yal’ ni ma aw nib fel’ yaan, nge laman e bitir nib madway ni be minmin. Ba ga’ fan u wan’dad e t’ufeg ni bay u thildad chon e tabinaw rodad nib chugur. Pi n’ey e rayog ni ngad pared nib gad ba fas ni faanra dariy rodad, machane ri ma yibnag angin e yafos rodad.

Ku bay ban’en ni ma dag e t’ufeg rok Got nra yib angin ngodad ni aram e meybil. Be pi’ e Bible e athamgil nga lanin’dad ni be gaar: “Dariy ban’en ni nge magafan’med ngay, machane faan gimed ra meybil ngak Got mi gimed ning ngak e tin ni nge yog ngomed, ma gubin ngiyal’ ni nguum ninged ngak ni gimed be pining e magar ngak u lanin’med.” Ere Jehovah e bod reb e matam nib t’uf pi fak rok ni baadag ni ngar ninged e ayuw ngak ko tin nrib t’uf rorad. Gad ra rin’ ni aram rogon, ma aram e be micheg Jehovah nra pi’ fare gapas rok ngodad “ndabi chuchugur ni nge nang e girdi’ fan” ni bochan e gad ba t’uf rok.​—Filippi 4:6, 7.

Ere gur, pi n’ey ni kan weliy u murung’agen fel’ngin Got ni bod rogon gelngin, nge rogon feni gonop, nge rogon feni mat’aw, nge rogon e t’ufeg rok e ke ayuwegem ni ngam nang ko uw rarogon Got, fa? Ra ngki ga’ fan Got u wan’um, ma aram e yibe pi’ e athamgil nga lanin’um ni ngam fil murung’agen e tin ni ke rin’ nge tin ni bayi rin’ boch nga m’on nge angin nra yib ngom.