Am lemnag reb e tha’ ni bay u thilin e girdi’ nrib chugur. Re n’em e aram e tha’ u thilin e tin baaray e athlog nri taareb rogon yaarad. Re tha’ ney u thilrad e rib chugur. Bay reb e ppin ni ka nog Nancy Segal ngak ni ir e ba ga’ u bangi ban’en ni ka nog e Twin Studies Center ngay, maku ir be’ ni bay e athlog rok ni yog ni bay boch e athlog “nrayog ni ngar nonow nde t’uf ni nge tamilangnag bagayow ngak bagayow fan e n’en ni yow be yog ya yow manang fan.” Ku bay reb e ppin ni bay e athlog rok nri taareb rogon yaarow ni weliy rogon e tha’ u thilrow ni gaar: “Gamow manang gubin ban’en u murung’agmow.”

Ere mang e ke rin’ ma rayog ni nge nang l’agruw e athlog farow nib fel’ rogon? Kan gay murung’agen e re n’ey ma kan pirieg ni yugu aram rogon ni ku rayog ni nge buch e re n’ey ni bochan e gin ni ilal fa gal athlog riy ara rogon nni chuguliyrow, machane n’en nri ma k’aring l’agruw e athlog ni ngar nangew farow nib fel’ rogon e aram e pi n’en ni bay u fithik’ i dowrow ni ir e ma dugliy rogon yaarow ni nge yan i par, nge rarogorow, nge rogon ni yow ra ilal i yan.

MU LEMNAG E RE N’EY: En ni Sunmiy urngin e pi n’ey ni bay u fithik’ i dow e girdi’ ni ir e ma dugliy yaarad ni nge yan i par, nge rarogorad, nge rogon ni yad ra ilal i yan e ri manang rarogodad ni be’ nge be’ nrib fel’ rogon nga rogon ni gad manang. Aram fan ni yog David ni fare psalmist ni gaar: “Gur e mu chamiyeg u yal rok e chitinag. Um guy e yil rog ni be sum, nge rogon ni un chamey nib fel’ rogon u yal rok e chitinag. . . . Dawor ni gargelegeg ma ga be guyeg. Pi rran ni kam sunumiy ni fan ngog e gubin ni goo bay u lan e birom e babyor.” (Psalm 139:13, 15, 16) Kemus ni yigoo Got e manang maku rayog rok ni nge nang fan e pi n’en ni bay u fithik’ i dowdad ni ir e ma dugliy yaadad ni nge yan i par, nge rarogodad, nge rogon ni gad ra ilal i yan. Maku goo ir e manang e pi n’en ni ke buch u lan e yafos rodad ni aram e pi n’en ni ma thilyeg rarogodad ni girdi’. Pi n’en ni manang Got u rarogodad ndariy be’ ni manang nge pi n’en ni bay u fithik’ i dowdad ni ir e ma dugliy yaadad ni nge yan i par, nge rarogodad, nge rogon ni gad ra ilal i yan e ir e be micheg ngodad nri manang urngin ban’en u rarogodad nib fel’ rogon.

I meybil David ni gaar: “Somol, ga be guy lanin’ug, ma ga manangeg. Ga manang urngin e tin ni gu ma rin’; ra mpar u urel ma ba tamilangan’um u urngin e tin ni gu be lemnag. Ni mus nra dawor gog ban’en ma ga manang e tin ni bay gog.” (Psalm 139:1, 2, 4) Maku reb e, ri manang Jehovah e pi n’en ni bay u fithik’ i lanin’dad ni kub muun ngay e ‘tafinay rodad nge tin gad be ar’arnag.’ (1 Kronicles 28:9; 1 Samuel 16:6, 7) Ere mang e be tamilangnag e pi thin nu Bible ney u murung’agen Got?

Yugu aram rogon nsana dab dogned urngin ban’en ni gad be lemnag u nap’an ni gad be meybil, machane En ni Sunmiydad e gathi kemus ni ma yaliy e pi n’en ni gad ma rin’ ya ku manang fan ni gad ma rin’ e pi n’em. Maku reb e, manang ko mang e pi n’en nib fel’ ni gad baadag ni ngad rin’ed ni yugu aram rogon nder yag ni ngad rin’ed e pi n’em ni bochan boch ban’en ndabiyog rodad. Bin riyul’ riy e, sunmiydad Got ni bay e t’ufeg rodad, ma aram fan nib m’agan’ ngay ma ri ku baadag ni nge guy me nang fan e tin nib fel’ ni gad be lemnag nge tin ni gad be rin’.​—1 John 4:7-10.

 N’en ni be micheg e Bible ngodad

• “Somol e ke yiluy e changar rok ngak e piin ni yad mmat’aw ma gubin ngiyal’ ni ma rung’ag e meybil rorad.”​—1 PETER 3:12.

• Ke micheg Got ni gaar: “Bay gu fil ngom e kanawo’ ni ir e ngam man riy; bay gog ngom e tin ni ngam rin’ ma bay gu fonownigem.”​—PSALM 32:8.

Faanra gad manang ni manang Got rarogon e pi n’en ni be buch rodad nge rogon lanin’dad, ma gur rayog ni nge ayuwegdad e re n’ey ni ngad athamgilgad u fithik’ e pi magawon ni gad be mada’nag, fa? Am lemnag e n’en ni buch rok Anna ni be’ nu Nigeria. I yog ni gaar: “Bochan gelngin e gafgow ni yib ngog ndakuriy bang nrayog ni nggu sap ngay, ma aram me tabab ni nge maruwar u wan’ug ko ka bay fan e yafos rog fa dakuriy. Ngiyal’ nem e kem’ e pumoon rog ma gu be ayuweg bbuliyel ni fakag ni ka non’ nga aspital ni bochan e keb ba mit e m’ar ngak ni ka nog e hydrocephalus ngay (ni aram e be sug bogi ban’en ni bod e ran nga lan e man’ey rok). Ngemu’ mu kun pirieg ni ke cancer e thuth rog nib t’uf ni ngan seyeg, mu kug un nga l’agruw mit e tafalay ni ka nog e chemotherapy nge radiotherapy ngay. Rib mo’maw’ rog ni nggu par u aspital ni aram rogon ni ku gu manang ni ku bay e re buliyel ni fakag nem u rom ni kub m’ar.”

Ere mang e ayuweg Anna ni nge athamgil u fithik’ e magawon rok? I yog ni gaar: “Gu ma fal’eg i lemnag boch e thin nu Bible ni bod rogon fare thin ni bay ko Filippi 4:6, 7, ni faan be yog ni ‘gapas rok Got ndabi chuchugur ni nge nang e girdi’ fan e ra yororiy gum’ircha’med nge tafinay romed.’ Gubin yay nra yib e re thin nu Bible ney ngan’ug, ma gu ma thamiy ni ke chugur thilmow Jehovah ni bochan e gu manang ni manang rarogog ni kab fel’ nga rogon ni gu manang. Kub gel e athamgil ni i pi’ e pi walag u lan e ulung ni Kristiano ngog.

“Yugu aram rogon ni ku gub m’ar, machane ke yag ni nge fel’ boch rogomow fakag ko m’ar romow. Bochan ni bay Jehovah ni be ayuwegmow, ma aram fan ni kug filew rogon ni nge dab kug parew ni gamow be sap nga thibngin boch ban’en u nap’an ni gamow ra mada’nag boch e magawon ni aray rogon. Be micheg e James 5:11 ngodad ni be gaar: ‘Gadad be yog ni kar felan’gad ni bochan e ra k’adedan’rad. Kam rung’aged murung’agen e gum’an’ ni ta’ Job, ma gimed manang e tin ni pi’ Somol ngak Job ko tomur. Yi Somol e ri ma runguy ma ma taganan’ ngak e girdi’.’” Ri manang Jehovah urngin ban’en u rarogon e magawon ni yib ngak Job, maku arrogodad nrayog ni nge pagan’dad ngay ni manang urngin ban’en u rarogon e pi magawon ni gad ma mada’nag.