1-4. ¿Baʼax tu aktáantaj Pedro, yéetel bix jeʼel a wuʼuyikaba wa ka yanakech tu lugareʼ?

 PEDROEʼ ku yuʼubik u tsáankʼaltaʼal le nuxiʼ joonaj de fierrooʼ. Le táan u bisaʼaloʼ aktáantaʼan tumen kaʼatúul soldadoʼob. Le tiaʼan teʼ cárceloʼ mix baʼal maas ku páajtal u yilik, chéen le pakʼoʼoboʼ, le joonajoʼob de fierrooʼ, le cadenaʼob tuʼux kʼaxaʼanoʼ yéetel le soldadoʼob kanáantikoʼ. Tsʼoʼoleʼ maʼ xaaneʼ yanchaj u páaʼtik u máan kʼiinoʼob utiaʼal u yojéeltik baʼax kun beetbiltiʼ.

² Le ka tu yojéelteʼ maʼ jach kiʼ wal tu yuʼubileʼ tumen le rey Herodes Agripa Primerooʼ tsʼoʼok u chʼaʼtuklik u kíimsik. a Letiʼeʼ u tukultmaj u jóoʼsik Pedro tu táan le kaaj le ken tsʼoʼokok le Pascuaoʼ, yéetel tu tsʼookeʼ ku kíimsik chéen utiaʼal u lúubul utsil tiʼ le kaajoʼ. Pedroeʼ u yojel jach jeʼel u kíimsaʼaleʼ tumen maʼ sen úucheʼ Agripaeʼ tu túuxtaj kíimsbil apóstol Santiago.

³ ¿Baʼax wal ku máan tu tuukul Pedro junpʼéel áakʼab antes tiʼ u kíimsaʼaloʼ? Maʼ xaaneʼ como kʼaʼax yéetel cadenaʼob yéetel bisaʼab tuʼux maʼ u kʼáateʼ tu tuklaj táan u béeytal le baʼax tu profetizartaj Jesús yoʼolal le bix kun kíimsbiloʼ (Juan 21:18, 19).

⁴ Techeʼ, ¿bix jeʼel a wuʼuyikaba wa ka yanakech tu lugar Pedroeʼ? Maʼ xaaneʼ jeʼel u tuklik máak tsʼoʼoktiʼ beyoʼ. Chéen baʼaleʼ le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ u yojloʼob mix bikʼin kun pʼatbiloʼob x-maʼ áantajil. ¿Baʼax jeʼel k-kanik tiʼ le baʼax tu beetaj Pedro yéetel le u maasil cristianoʼob le ka chʼaʼpachtaʼaboʼoboʼ? Koʼox ilik.

5, 6. 1) ¿Baʼaxten Herodes Agripa Primeroeʼ káaj u chʼaʼpachtik le cristianoʼoboʼ, yéetel bix tu beetil? 2) ¿Baʼaxten muʼyajnaj le múuchʼulil le ka kíimsaʼab Santiagooʼ?

⁵ Teʼ xook máanoʼ t-ileʼ Cornelio yéetel u familiaeʼ tu beetubaʼob u discípuloʼob Jesús. Leloʼ tu beetaj u kiʼimaktal u yóol le múuchʼuliloʼ. Chéen  baʼaleʼ le judíoʼob maʼatech u creerkoʼob Jesúsoʼ jach jelaʼan tu yililoʼob. Maʼ tu páajtal kaʼach u creerkoʼob wa le u maasil judíoʼoboʼ táan u adorarkoʼob Dios junmúuchʼ yéetel le j-táanxel luʼumiloʼoboʼ.

⁶ Herodeseʼ tu yilaj le baʼax táan u yúuchloʼ ka tu aprovechartaj utiaʼal u maas lúubul utsil tiʼ le judíoʼoboʼ. Le oʼolal káaj u sen chʼaʼpachtik le cristianoʼoboʼ. Tsʼoʼoleʼ maʼ xaaneʼ u yojel jach yaabiltaʼan kaʼach apóstol Santiago tumen Jesús. Le oʼolaleʼ «tu yaʼalaj tiʼ u soldadoʼob ka u chʼaʼob junpʼéel espada yéetel ka u kíimsoʼob Santiago, u sukuʼun Juan» (Hech. 12:2). ¡Jach yaachaj wal u yóol le múuchʼuliloʼ! Santiagoeʼ táakaʼan kaʼach ichil le apóstoloʼob tu yiloʼob bix jelpajik Jesús teʼ montañaoʼ, tsʼoʼoleʼ tu yilaj xan uláakʼ milagroʼob maʼ tsʼaʼab u yil u maasil apóstoloʼoboʼ (Mat. 17:1, 2; Mar. 5:37-42). Jesúseʼ tu yaʼalaj tiʼ Santiago yéetel Juan «u Paalal u Kíilbal Cháak» tumen jach ku defenderkoʼob le baʼax ku creerkoʼoboʼ (Mar. 3:17). Le múuchʼuliloʼ jach muʼyajnaji tumen kíimsaʼab juntúul apóstol jach maʼ saajkiʼ, chúukaʼan u yóol yéetel jach yaabiltaʼan.

7, 8. ¿Baʼax tu beetaj le sukuʼunoʼob le ka tu yojéeltoʼob tsʼoʼok u kʼaʼalal Pedrooʼ?

⁷ Jach jeʼex u tukultmil Agripaeʼ le judíoʼoboʼ jach kiʼimakchaj u yóoloʼob le ka kíimsaʼab Santiagooʼ. Le ka tu yilaj utschaj tu tʼaan le judíoʼob le baʼax tu beetoʼ tu tuklaj xan u kíimsik Pedro. Jeʼex t-ilil tu káajbal le xookaʼ Agripaeʼ tsʼokaʼaniliʼ u beetik u kʼaʼalaleʼ. Chéen baʼaleʼ jeʼex t-ilil teʼ xook 5, kex ka kʼaʼalak le apóstoloʼoboʼ jeʼel u salvartaʼaloʼob tumen Dioseʼ. Utiaʼal túun maʼ u yúuchul leloʼ Agripaeʼ tu yaʼalaj ka kʼaʼaxak u kʼaboʼob Pedro yéetel cadenaʼob yéetel ka tsʼaʼabak chúumuk tiʼ kaʼatúul soldadoʼob. Tu yaʼalaj xan ka kanáantaʼak tumen 16 soldadoʼob bul kʼiin yéetel bul áakʼab. Tsʼoʼoleʼ tu yaʼalajtiʼobeʼ wa ku púutsʼul Pedroeʼ letiʼob kun kíimsbiloʼob. ¿Bix túun jeʼel u yáantaʼal kaʼach Pedro tumen le u maasil discípuloʼoboʼ?

 ⁸ Letiʼobeʼ jach u yojloʼob baʼax kʼaʼabéet u beetkoʼob kaʼachi. Hechos 12:5, ku yaʼalik: «Le sukuʼunoʼob teʼ múuchʼuliloʼ táan kaʼach u oraroʼob yéetel tuláakal u puksiʼikʼaloʼob tu yoʼolal Pedro». Jeʼex k-ilkoʼ yéetel u jaajil u yóoloʼob orarnajoʼob tu yoʼolal le máax jach u yaabiltmoʼoboʼ. Letiʼobeʼ maʼ lúub u yóoloʼob úuchik u kíimsaʼal Santiagoiʼ yéetel maʼ tu tukloʼob wa chéen kunel u oraroʼobiʼ. Lelaʼ ku kaʼansiktoʼoneʼ mantatsʼ kʼaʼabéet k-kʼaʼajsik de ke Jéeobaeʼ nojoch baʼal u yilik k-oraciónoʼob yéetel jeʼel u núukiktoʼon wa maʼ tu bin tu contra le baʼax u kʼáatoʼ (Heb. 13:18, 19; Sant. 5:16).

9. ¿Bix jeʼel k-beetik jeʼex le sukuʼunoʼob orarnajoʼob yoʼolal Pedrooʼ?

⁹ Maʼ xaaneʼ a kʼaj óol sukuʼunoʼob táan u aktáantkoʼob nukuch baʼaloʼob jeʼex chʼaʼpachtajil, u prohibirtaʼal u meyajtikoʼob Jéeoba wa kajaʼanoʼob tuʼux úuch junpʼéel nojoch loobil. ¿Máasaʼ maʼalob ka orarnakech tu yoʼolaloʼob? Wa maʼ xaaneʼ yaan sukuʼunoʼob táan u aktáantkoʼob baʼaloʼob maʼ jach chíikaʼan u yilaʼaloʼobiʼ jeʼex problemas ichil u familiaʼob, lubaʼan u yóoloʼob wa yaan hora xaneʼ táan u tsʼaʼabal a pruebail u fejoʼob. Wa k-tuukul tiʼ le sukuʼunoʼobaʼ yaan u páajtal k-kʼáat óolal tu yoʼolaloʼob tiʼ Jéeoba, le máax «uʼuyik le oraciónoʼoboʼ» (Sal. 65:2). ¿Máasaʼ toʼon xaneʼ k-kʼáat ka orarnak u maasil t-oʼolal kéen yanaktoʼon problemas?

10, 11. Tsol bix úuchik u jóoʼsaʼal Pedro teʼ cárceloʼ.

¹⁰ ¿Chiʼichnak wa kaʼach Pedro yoʼolal le baʼax kun úuchultiʼoʼ? U jaajileʼ maʼ jach k-ojliʼ, pero le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ teʼ áakʼaboʼ táan kaʼach u wenel chúumuk tiʼ le kaʼatúul soldadoʼob kanáantikoʼ. Como jach yaan u fejeʼ Pedroeʼ u yojleʼ kex jeʼel baʼaxak ka úuchkeʼ maʼ tun pʼatbil tumen Jéeoba (Rom. 14:7, 8). Chéen baʼaleʼ mix  juntéen máan tu tuukul le baʼaxoʼob ken u yil kaʼach teʼ áakʼaboʼ. Chéen ka téek juulnaj junpʼéel sáasil teʼ tuʼux kʼalaʼanoʼ ka chíikpaj u ángel Jéeobaiʼ, pero le soldadoʼoboʼ maʼ tu yiloʼobiʼ. Le ángeloʼ tu séebaʼanil tu yajsaj Pedro yéetel kex kʼaxaʼan u kʼaboʼob yéetel cadenaʼobeʼ, teʼ súutukoʼ potsʼkʼaj tu kʼaboʼob.

¹¹ Le ángel túunoʼ juntaatsʼ tu yaʼalaj tiʼ Pedro baʼax ken u beete, tu yaʼalajtiʼ: «¡Líiʼkech tu séebaʼanil!», «líiʼsaba, tsʼáa a xaanab» yéetel «búukint le uláakʼ u yáal a nookʼoʼ». Pedroeʼ tu séebaʼanil tu beetaj le baʼax aʼalaʼabtiʼoʼ. Tu tsʼookeʼ le ángeloʼ tu yaʼalajtiʼ: «Taalakech tin paach», letiʼ xaneʼ tu beetaj le baʼax aʼalaʼabtiʼoʼ. Letiʼob túuneʼ jóokʼoʼob teʼ cárceloʼ, chéen baʼaleʼ utiaʼal u kʼuchloʼob teʼ nuxiʼ joonaj de fierro tuʼux ku jóokʼol máakoʼ yanchaj u máanoʼob tu tséel le soldadoʼoboʼ. Maʼ xaaneʼ Pedroeʼ táan kaʼach u tuklik bix wal kun jóokʼloʼobeʼ, pero le ka kʼuchoʼob aktáan tiʼ le joonajoʼ «jeʼepaj tu juunal». Le ka jóokʼoʼobeʼ káaj u binoʼob tiʼ junpʼéel calle, teʼ súutukoʼ le ángeloʼ lukʼ tu yiknal. Pedro túuneʼ tu tsʼáaj cuentaeʼ maʼ táan u náayiʼ, baʼaxeʼ jach jaaj le baʼax táan kaʼach u yúuchloʼ (Hech. 12:7-11).

12. ¿Baʼaxten jach ku líiʼsik k-óol k-ojéeltik áantaʼab Pedro tumen Jéeoba?

¹² Le baʼax úuchaʼ jach ku líiʼsik k-óol tumen ku yeʼesiktoʼoneʼ Jéeobaeʼ jach yaan u poder utiaʼal u yáantik le máaxoʼob adorarkoʼ. Herodes Agripaeʼ mix baʼal páajchaj u beetik utiaʼal maʼ u jáalkʼabtaʼal Pedro, kex jach yaan autoridad kaʼach tiʼ. ¡Pedroeʼ hasta xíimbalil jóokʼik teʼ cárceloʼ! Chéen baʼaleʼ Jéeobaeʼ maʼ mantatsʼ ku beetik le milagroʼob beyoʼ. Por ejemploeʼ maʼ tu jáalkʼabtaj Santiago le ka kʼaʼaloʼ mix le ka kʼaʼal Pedro tu kaʼatéenoʼ. Le oʼolaleʼ toʼon k-meyajtik Jéeoba teʼ kʼiinoʼobaʼ k-ojel maʼ ken u beet xan junpʼéel milagro utiaʼal u jáalkʼabtikoʼon. Jéeobaeʼ maʼ kʼexpajkiʼ, maʼ kun xáantaleʼ yéetel u yáantaj Jesúseʼ yaan u jáalkʼabtikoʼon tiʼ le kíimiloʼ (Mal. 3:6; Juan 5:28, 29). Kex jeʼel baʼaxak ka k-aktáanteʼ maʼ saajkoʼoniʼ tumen Jéeobaeʼ jeʼel u kaʼa kuxkíintikoʼoneʼ.

13-15. 1) ¿Bix tu yuʼubiluba le sukuʼunoʼob le ka kʼuch Pedro tu yotoch Maríaoʼ? 2) ¿Tiʼ baʼax ku joʼopʼol u tʼaan u libroil Hechos? 3) ¿Baʼax seguernaj u beetik Pedro teʼ tuʼux binoʼ?

¹³ Teʼ áakʼab ka lukʼ le ángel tu yiknaloʼ Pedroeʼ tu chʼaʼtuklaj u bin tu yotoch María, tumen u yojel naatsʼ kajaʼan. Maʼ xaaneʼ Maríaeʼ chan yaan u modoil u kuxtal, tumen u tsʼaamaj kaʼach junpʼéel naj utiaʼal u muchʼkuba le múuchʼuliloʼ. Letiʼeʼ u maama Juan Marcos. Le xiʼipalaʼ teʼ ku yáax chʼaʼchiʼitaʼal tu capítuloil 12 tiʼ u libroil Hechosoʼ. Letiʼeʼ jach yaabiltaʼab tumen Pedro yéetel kʼuch u yil bey u hijoeʼ (1 Ped. 5:13). Le kʼiin ka kʼuch Pedrooʼ kex tsʼoʼok u sen áakʼabtaleʼ yaʼab discípuloʼob yanoʼob tu yotoch María. Letiʼobeʼ táan kaʼach u sen oraroʼob, maʼ xaaneʼ táan kaʼach u kʼáat óoltikoʼob ka jáalkʼabtaʼak Pedro, pero junpuliʼ maʼ tu tukloʼob wa yaan u jáan núukaʼal u oraciónoʼobiʼ.

¹⁴ Pedroeʼ táan kaʼach u kʼoop teʼ jool yaan tu yookbal le najoʼ. Juntúul x-chʼúupal túun ku kʼaabaʼtik Rodeeʼ bin u yil máax le ku kʼoopoʼ, letiʼeʼ tiʼ ku meyaj kaʼach teʼ najoʼ (le kʼaabaʼ Rodeoʼ ich griego yanil yéetel u kʼáat u yaʼal «Rosa»). Le ka tu kʼaj óoltaj u voz Pedroeʼ jach kiʼimakchaj u yóol, le oʼolaleʼ tu  lugar u jeʼekʼabtik le joonaj tiʼoʼ, tsʼíit u yáalkab u yaʼal tiʼ le discípuloʼoboʼ. Chéen baʼaleʼ maʼ tu creertoʼobiʼ, hasta tu yaʼaloʼobtiʼ tsʼoʼok u chokotal u pool. Kex beyoʼ seguernaj u yaʼaliktiʼob Pedro le ku tʼaanoʼ. Le oʼolal yaneʼ tu yaʼaleʼ maʼ xaaneʼ juntúul ángel (Hech. 12:12-15). Pedro túuneʼ seguernaj u kʼoop hasta ka jóokʼ ilbil tumen le discípuloʼoboʼ.

¹⁵ Le «ka tu jeʼekʼabtoʼob le joonaj» yéetel le ka tu yiloʼob Pedroeʼ le discípuloʼoboʼ «jach jaʼakʼ u yóoloʼob» (Hech. 12:16). Como jach táaj kiʼimakchaj u yóoloʼobeʼ Pedroeʼ tu yaʼalajtiʼob ka chan jéetsʼkoʼob utiaʼal u tsoliktiʼob bix úuchik u jóokʼol teʼ cárceloʼ. Tsʼoʼoleʼ tu yaʼalaj ka xiʼik aʼalbil tiʼ discípulo Santiago bey xan tiʼ le u maasil sukuʼunoʼoboʼ. Ka tsʼoʼokeʼ Pedroeʼ bin tiʼ junpʼéel lugar seguro utiaʼal maʼ u kaxtaʼal tumen u soldadoʼob Herodes. Tak teʼ súutukoʼ u libroil Hechoseʼ maases ku joʼopʼol u tʼaan tiʼ le viajeʼob tu beetaj Pablooʼ. Chéen juntéen maas ku chʼaʼchiʼitaʼal Pedro, letiʼe ka tu yáantaj le sukuʼunoʼob utiaʼal u naʼatkoʼob bix u yilik Dios le circuncisiónoʼ (Hechos capítulo 15). Jeʼel tuʼuxak bin ka tsʼoʼokeʼ seguro jach tu líiʼsaj u yóol le sukuʼunoʼoboʼ. Le ka lukʼ yiknal le discípuloʼob muchʼukbaloʼob tu yotoch Maríaoʼ jach kiʼimak wal u yóoloʼobeʼ.

16. ¿Baʼaxten k-ojel maʼ tun xáantaleʼ jach yaan u kiʼimaktal k-óol?

¹⁶ Yaan horaeʼ Jéeobaeʼ kéen u tsʼáa tiʼ le máaxoʼob meyajtik le baʼaxoʼob ku kʼáatkoʼoboʼ ku tsʼáaiktiʼob maas tiʼ le ku páaʼtkoʼoboʼ. Hasta maʼ tu páajtal u creerkoʼob, le oʼolal jach ku kiʼimaktal u yóoloʼob. Jach bey tu yuʼubiluba le sukuʼunoʼob táan kaʼach u oraroʼob yoʼolal Pedrooʼ. Láayliʼ bey k-uʼuyikba le kéen k-il bix u bendecirkoʼon Jéeoba teʼ kʼiinoʼobaʼ (Pro. 10:22). Maʼ tun xáantaleʼ Jéeobaeʼ yaan u béeykuntik tuláakal le baʼaxoʼob u prometermoʼ. Tsʼoʼoleʼ le baʼaxoʼob ken u tsʼáatoʼonoʼ maas jach maʼalobtak tiʼ le bix k-tukultmiloʼ, le oʼolaleʼ wa ku chúukpajal k-óoleʼ jach yaan u kiʼimaktal k-óol.

17, 18. ¿Baʼaxten joʼopʼ u yawtik le máakoʼoboʼ Herodeseʼ bey juntúul dioseʼ?

¹⁷ Herodeseʼ kʼuuxilnaj úuchik u jáalkʼabtaʼal Pedro, le oʼolal tu yaʼalaj ka máanak kaxtbil. «Tu kʼáataj u chiʼ le soldadoʼoboʼ, tsʼoʼoleʼ ka tu yaʼalaj ka castigartaʼakoʼob», maʼ xaaneʼ kíimsaʼaboʼob (Hech. 12:19). Jeʼex k-ilkoʼ Herodes Agripaeʼ jach kʼasaʼan kaʼachi yéetel junpuliʼ maʼatech u chʼaʼik óotsilil. ¿Chéen wa túun bey kun pʼáatal kaʼach tuláakal le baʼaxoʼob ku beetkoʼ?

¹⁸ Agripaeʼ tu yuʼubaj jach mixbaʼalkúuntaʼabi tumen maʼ páajchaj u kíimsik Pedroiʼ, kex beyoʼ maʼ xuʼul u yeʼesik jach kaʼanal u yichiʼ. Junpʼéel kʼiin ka bin junjaats máakoʼob tu yiknal utiaʼal u kʼáatkoʼobtiʼ ka xuʼuluk u yantal kʼuuxilil ichiloʼobeʼ tu yilaj bey u súutukil utiaʼal u yeʼesik bukaʼaj páajtalil yaantiʼ. Lucaseʼ ku yaʼalikeʼ hasta «tu búukintaj le kiʼichkelem nookʼ ku tsʼáaik le reyoʼoboʼ». Le historiador Josefooʼ tu yaʼalaj xaneʼ le nookʼ tu takaj Herodesoʼ beetaʼan xan yéetel plata, le oʼolal ku léembal kéen juʼuluk tumen le sáasiloʼ. Herodeseʼ joʼopʼ u tʼaan tu táan le yaʼabkach máakoʼob u muchʼmubaʼoboʼ, le oʼolal joʼopʼ u yawtikoʼob: «¡Le máax ku tʼaanaʼ maʼ juntúul wíinikiʼ, juntúul dios!» (Hech. 12:20-22).

19, 20. 1) ¿Baʼaxten castigartaʼab Herodes tumen Jéeoba? 2) ¿Baʼax k-kanik tiʼ le bix úuchik u castigartaʼal Herodesoʼ?

 ¹⁹ Chéen Dios ku náajmatik ka alabartaʼak, pero Herodeseʼ mix baʼal tu beetaj utiaʼal ka xuʼuluk u alabartaʼal, tsʼoʼoleʼ Dioseʼ táan kaʼach u yilik baʼax ku beetik. Le oʼolal úuchtiʼ le baʼax ku yaʼalik le tekstoaʼ: «Le máax ku taaskuba nojbaʼalileʼ ku bin tiʼ xuʼulsajil» (Pro. 16:18). Teʼ súutuk túunoʼ «u ángel Jéeobaeʼ tu beetaj u kʼojaʼantal Herodes, letiʼ túuneʼ jaantaʼab tumen x-nookʼoloʼobeʼ ka kíimi» (Hech. 12:23). Josefoeʼ tu yaʼaleʼ chéen ka jáan kʼojaʼanchaji. Tu yaʼalaj xaneʼ Herodeseʼ tu tsʼáaj cuenta bey úuchiktiʼoʼ tumen tu chaʼaj u alabartaʼal tumen le kaajoʼ. Tu tsʼookeʼ tu yaʼaleʼ cinco días kʼojaʼanchajak ka kíimi. b

²⁰ Teʼ kʼiinoʼobaʼ bey maʼ tu beetaʼal u cuentail le baʼaxoʼob kʼaastak ku beetik le máakoʼoboʼ. Pero maʼ jelaʼan k-ilkiʼ tumen «u túulisil yóokʼol kaabeʼ tiaʼan yáanal u páajtalil le Kʼaasilbaʼaloʼ» (1 Juan 5:19). Kex k-ojel leloʼ yaan horaeʼ ku lúubul k-óol tumen maʼatech u castigartaʼal le kʼasaʼan máakoʼoboʼ. Chéen baʼaleʼ le baʼax úuch tiʼ Herodesoʼ ku yeʼesiktoʼoneʼ Jéeobaeʼ táan u yilik baʼax ku yúuchul yéetel yaan u yáantik le máaxoʼob meyajtikoʼ. Tsʼoʼoleʼ maʼ tun xáantaleʼ yaan u beetik justicia tumen u yaabiltmaj baʼax toj bey xan baʼax maʼalob (Sal. 33:5).

21. ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon Hechos capítulo 12, yéetel baʼaxten ku líiʼsik k-óol?

²¹ Le tsikbalaʼ ku tsʼoʼokol beyaʼ: «U tʼaan Jéeobaeʼ seguernaj u tsikbaltaʼal jejeláas tuʼux» (Hech. 12:24). Le baʼax úuchaʼ ku kaʼansiktoʼon junpʼéel baʼax jach ku líiʼsik k-óol: Jéeobaeʼ ku bendecirkoʼon, le oʼolal ku bintoʼon utsil teʼ kʼaʼaytajoʼ. Bey tu beetil úuchjeakiloʼ yéetel láayliʼ bey u beetik teʼ kʼiinoʼobaʼ. Jeʼex tsʼoʼok k-ilkoʼ le capítulo 12 tiʼ Hechosoʼ maʼ chéen ku tʼaan tiʼ bix kíimsaʼabik Santiago yéetel bix jáalkʼabtaʼabik Pedroiʼ. Baʼaxeʼ maases ku tʼaan tiʼ baʼax ku beetik Jéeoba utiaʼal maʼ u xuʼulsaʼal tiʼ le múuchʼulil mix tiʼ le kʼaʼaytaj tumen Satanásoʼ. Le oʼolal jeʼel baʼaxak ka u yóot u beet Satanáseʼ maʼ kun jóokʼol tu yéetel (Isa. 54:17). Le oʼolaleʼ wa ku chúukpajal k-óol k-meyajt Jéeoba yéetel Jesúseʼ mantatsʼ kun bintoʼon utsil teʼ kʼaʼaytajoʼ. ¿Máasaʼ leloʼ jach ku líiʼsik k-óol? U jaajileʼ junpʼéel nojoch privilegio k-ilik k-kaʼansik «u tʼaan Jéeoba» teʼ kʼiinoʼobaʼ.