1, 2. 1) ¿Máakalmáak le baʼax maas nojoch tsʼoʼok u beetik u kʼexpajal u kuxtal wíinikoʼ? 2) ¿Baʼaxten maʼ jelaʼan k-uʼuyik kex mix máak il u yúuchliʼ?

 YAʼAB máakeʼ ku máansik tu tuukul bix wal úuchik u kʼexpajal u kuxtal tuláakal máak yoʼolal jujunpʼéel baʼaxoʼob úuchoʼobeʼ. Baʼaleʼ tukulte: Wa ka kuxlakech teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ, ¿jach wa jeʼel a wilik bix úuchkoʼobeʼ? U jaajileʼ maʼatan. Yaʼab tiʼ le baʼaxoʼob ku tsikbaltaʼal ichil u libroiloʼob historiaoʼ maʼ yaʼab máakoʼob il u yúuchloʼobiʼ. Maʼ xaaneʼ yaneʼ úuchoʼob ichil junpʼéel oficina, ichil junpʼéel palacio, tu táan juntúul rey wa tu táan jujuntúul politicoʼob. Baʼaleʼ le baʼaxoʼob tu beetoʼoboʼ tu kʼexaj u kuxtal u millonesil máakoʼob.

² Chéen baʼaleʼ yaan junpʼéel baʼax maas nojoch tsʼoʼok u yúuchul yéetel táan u beetik u kʼexpajal u kuxtal tuláakal máak. Lelaʼ maʼ úuch tu táan mix juntúul wíinikiʼ, baʼaxeʼ tiʼ úuch teʼ kaʼan le ka síij u Reino Diosoʼ. Le gobiernoaʼ úuchiliʼ aʼalaʼak yaan u yantaleʼ yéetel maʼ kun xáantal ken u xuʼuls le kʼasaʼan yóokʼol kaabaʼ (xok Daniel 2:34, 35, 44, 45). Baʼaleʼ tumen mix máak il u síijil le Reino teʼ kaʼanoʼ, ¿u kʼáat wa túun u yaʼal maʼ u kʼáat Jéeoba ka ojéeltaʼakiʼ? Maʼatech, letiʼeʼ jach u kʼáat ka ojéeltaʼak tumen le máaxoʼob meyajtikoʼ, tsʼoʼoleʼ desde úuchjeakil káajak u yeʼesiktiʼob le baʼax kun úuchloʼ.

3-5. 1) ¿Máax le u «j-bisajtʼaanil le núuptʼaan» ku yaʼalik Malaquías 3:1? 2) ¿Baʼax úuch táanil tiʼ u taal u «j-bisajtʼaanil le núuptʼaan» teʼ templooʼ?

³ Desde úuchjeakileʼ Jéeobaeʼ tu nuʼuktaj u kaajal utiaʼal u páaʼtik u síijil le Reinooʼ. Lelaʼ bey u yeʼesik u profecíail Malaquías 3:1, ku yaʼalik: «[Nikaʼaj] in túuxt in j-bisajtʼaan utiaʼal u nuʼukbes [wa u jeʼekʼabt] le bej tiʼ tenoʼ. Yuumtsil le máax ka kaxtikeʼexoʼ, séebaʼan bíin okok ichil [u templo]. ¡Táan u kʼuchul u j-bisajtʼaanil le núuptʼaan ka tsʼíiboltkeʼexoʼ!».

⁴ Teʼ kʼiinoʼobaʼ, ¿baʼax kʼiin ka taal Yuumtsil Jéeoba u yil máaxoʼob jach tu jaajil meyajtik? Le profecíaoʼ ku yeʼesikeʼ Jéeobaeʼ taal xan le ka taal «u j-bisajtʼaanil le núuptʼaan[oʼ]». ¿Máax túun le j-bisajtʼaanoʼ? Jesucristo, u Reyil le Reinooʼ (Luc. 1:68-73). Le túumben tsʼaʼanil u beet u Reyiloʼ taal u yil bix u meyaj u kaajal Dios way Luʼum utiaʼal u limpiarteʼ (1 Ped. 4:17).

 ⁵ Baʼaleʼ ¿máax le yáax «j-bisajtʼaan» ku yaʼalik Malaquías 3:1? Lelaʼ chíikpaj táanil tiʼ u kʼuchul u kʼiinil way yaan Cristoeʼ. ¿Yanchaj wa máax «nuʼukbes» u beel le Rey yéeyaʼan táanil tiʼ u jaʼabil 1914?

6. ¿Máaxoʼob le «j-bisajtʼaan» tu yáantaj u kaajal Dios u páaʼt le baʼaxoʼob ku taal u kʼiinoʼ?

⁶ Le libroaʼ ku núukik le kʼáatchiʼobaʼ, tumen ku tsolik le baʼaxoʼob uchaʼan ichil u kaajal Jéeoba teʼ tu tsʼook jaʼaboʼobaʼ. Lelaʼ ku yeʼesikeʼ tu jóokʼbal le siglo 19, yanchaj u chan múuchʼ máakoʼob jach u kʼubmaj u yóoloʼob tiʼ Dios, maʼ jeʼex le máaxoʼob chéen ku yaʼalikoʼob ku meyajtikoʼob Diosoʼ. Ka máan kʼiineʼ kʼuch kʼaj óoltbiloʼob bey j-Xoknáaloʼob tiʼ le Bibliaoʼ. Le máaxoʼob nuʼuktik le meyaj ichiloʼoboʼ Charles Taze Russell yéetel u yéet meyajoʼob. Letiʼob le «j-bisajtʼaan» aʼalaʼan tumen Malaquíasoʼ, tumen tu kaʼansoʼob u kaajal Dios yéetel tu yáantoʼob utiaʼal le baʼaxoʼob ku taal u kʼiinoʼ. Koʼox ilik kanpʼéel baʼaxoʼob tu beetoʼob utiaʼal u meyajoʼob bey «j-bisajtʼaan[ileʼ]».

7, 8. 1) ¿Máaxoʼob káaj u kaʼansik teʼ siglo 19 maʼ jaaj wa yaan baʼax ku pʼáatal kuxaʼanil tiʼ máak ken kíimkiʼ? 2) ¿Máakalmáak le kaʼansajoʼob maʼ jaajtak tsʼaʼab kʼaj óoltbil tumen Charles Russell yéetel u yéet meyajoʼoboʼ?

⁷ Le j-Xoknáaloʼob tiʼ le Bibliaoʼ tu kʼáatoʼob u yáantaj Jéeoba, káaj u muchʼkubaʼob u xakʼalxoktoʼob le baʼaxoʼob ku kaʼansik le Bibliaoʼ, tu naʼatoʼob yéetel tu kʼaʼaytoʼob. Ichil yaʼab jaʼaboʼobeʼ, le u maasil religionoʼoboʼ bey tiaʼanoʼob ich éeʼjochʼeʼenileʼ, tumen yaʼab tiʼ le baʼaxoʼob ku kaʼanskoʼoboʼ maʼ teʼ Biblia u taaloʼ. Junpʼéeleʼ letiʼe u kaʼansaʼal yaan baʼax ku pʼáatal kuxaʼanil tiʼ máak ken kíimkoʼ. Baʼaleʼ teʼ siglo 19, jujuntúul máakoʼob jach u tsʼaamaj u yóol u xokoʼob le Bibliaoʼ tu yiloʼobeʼ maʼ tiʼ Dios u taal le kaʼansajaʼ. Henry Grew, George Stetson yéetel George Storrseʼ maʼ tu chʼaʼajoʼob saajkil u tsʼíibtoʼob yéetel u tsoloʼobeʼ, Satanás u poolil le kaʼansajaʼ. a Le baʼax tu beetoʼoboʼ jach tu yáantaj Charles Russell yéetel u yéet meyajoʼob.

⁸ Le j-Xoknáaloʼob tiʼ le Bibliaoʼ kʼuch u naʼatoʼobeʼ yaan uláakʼ kaʼansajoʼob ku taal tiʼ Satanás, jeʼex u yaʼalaʼal teʼ kaʼan kun bin le utsoʼoboʼ yéetel ku castigartaʼal le kʼasaʼan máakoʼob tiʼ junpʼéel infierno tumen Diosoʼ. Le oʼolal Russell yéetel u yéet meyajoʼobeʼ tu jóoʼsoʼob yaʼab xookoʼob, libroʼob, folletoʼob, tratadoʼob yéetel tsoltʼaanoʼob utiaʼal u yeʼeskoʼob maʼ jaajtakiʼ.

9. ¿Baʼax tu yaʼalaj le revista Watch Tower yoʼolal le Trinidadoʼ?

⁹ Le j-Xoknáaloʼob tiʼ le Bibliaoʼ tu kaʼansoʼob xaneʼ maʼ jaaj u kaʼansajil le Trinidadoʼ. Tu jaʼabil 1887, le revista Zionʼs Watch Tower and Herald of Christʼs Presence (U Pʼíich Tulumil Kanan yéetel le Máax aʼalik way yaan Cristoeʼ), tu yaʼalaj: «Le Bibliaoʼ jach chíikaʼan u yeʼesik u jelaʼanil Jéeoba tiʼ Jesús». b Le revistaoʼ tu yaʼalaj xaneʼ «jach maʼ de creertbil wa Dioseʼ óoxtúul diosoʼob ichil juntúul Dios, wa óoxtúul diosoʼobeʼ ku pʼáatloʼob juntúuliliʼ jeʼex u creertaʼal tumen yaʼab máakoʼoboʼ. Lelaʼ ku yeʼesikeʼ le iglesiaoʼ náay u yóol, le oʼolal oksaʼab kaʼansajoʼob maʼ jaajtak ichil tumen le enemigooʼ».

10. ¿Baʼax tu yaʼalaj le j-Xoknáaloʼob tiʼ le Biblia yoʼolal u jaʼabil 1914?

 ¹⁰ Jeʼex u chíikbesik u kʼaabaʼ le revistaoʼ, le máaxoʼob tsʼíibtoʼ jach tʼaanajoʼob tiʼ le baʼaxoʼob kun ilbil teʼ kʼiinoʼob way yaan Cristooʼ. Le sukuʼunoʼob yéeyaʼanoʼob utiaʼal u binoʼob kaʼanoʼ, tu naʼatoʼobeʼ le baʼaxoʼob tu tsʼíibtaj Daniel yoʼolal le «siete jaʼaboʼo[boʼ]» ku chíikbesik baʼax kʼiin ka káaj u meyaj le Reino teʼ kaʼanoʼ. Desde tu jaʼabil 1876, letiʼobeʼ tu yaʼaloʼobeʼ tu jaʼabil 1914 ken tsʼoʼokok le «siete jaʼaboʼob[oʼ]» (Dan. 4:25; Luc. 21:24). Kex maʼ jach u yojloʼob baʼaxoʼob kun úuchul teʼ jaʼab jeʼeloʼ, tu kʼaʼaytoʼob tuláakal tuʼux le baʼax tsʼoʼok u naʼatkoʼoboʼ. Le baʼax tu beetoʼoboʼ tak bejlaʼa k-ilik u yutsiloʼobeʼ.

11, 12. 1) ¿Baʼax tu yaʼalaj Russell yoʼolal le kaʼansajoʼob tu tsʼíibtoʼ? 2) ¿Baʼaxten jeʼel u páajtal u yaʼalaʼal jach maʼalob le meyaj tu beetaj Russell yéetel u yéet meyajoʼob táanil tiʼ 1914?

¹¹ Russell yéetel u yéet meyajoʼobeʼ maʼ tu yaʼaloʼob wa yáax letiʼob naʼat le kaʼansajoʼobaʼ, baʼaxeʼ tu yaʼaloʼob máaxoʼob yáax tsole. Tu tsʼáajoʼob xan nojbeʼenil tiʼ Jéeoba ikil u kaʼansik tiʼ u kaajal tuláakal le baʼaxoʼob unaj u yojéeltikoʼob jach tu kʼiiniloʼ. Jéeobaeʼ tu beetaj u bin utsil tiʼ le meyaj tu beetaj Russell yéetel u yéet meyajoʼoboʼ, tumen béeychaj u yilkoʼob máakalmáak le kaʼansajoʼob jaajtak tiʼ le maʼ jaajtakoʼ. Jeʼex máanik le jaʼaboʼoboʼ  bey úuchik u yeʼeskoʼob maʼ táakaʼanoʼob ichil le religionoʼob maʼatech u kaʼanskoʼob u jaajiloʼ.

¹² Le baʼaxoʼob tu beetoʼob utiaʼal u kaʼanskoʼob u jaajil táanil tiʼ 1914, jach maʼalob. Le revista Watch Tower 1 tiʼ noviembre tiʼ 1917, tʼaanaj tiʼ baʼax úuch táanil tiʼ 1914: «Bejlaʼeʼ u millonesil máakoʼobeʼ maʼ saajkoʼob yoʼolal u kaʼansajil le infiernooʼ mix yoʼolal uláakʼ kaʼansajoʼob maʼ jaajtakiʼ [...]. Tsʼoʼok cuarenta jaʼaboʼob káajak u kaʼansaʼal u jaajil yéetel yaan u seguer u kaʼansaʼal tak ken láaj chuʼupuk tuláakal yóokʼol kaab tu yéetel. Le máaxoʼob maʼ uts tu tʼaanoʼob u kaʼansaʼal u jaajiloʼ mix baʼal kun páajtal u beetkoʼob utiaʼal u jeʼelsikoʼob, tumen bey ka óotaʼak jeʼelsbil u olasil le jaʼ yéetel junpʼéel míisibeʼ».

13, 14. 1) ¿Bix úuchik u jeʼekʼabtaʼal u beel le Rey yéeyaʼan tumen le «j-bisaj tʼaan[oʼ]»? 2) ¿Baʼax jeʼel k-kanik tiʼ le sukuʼunoʼob kuxlajoʼob walajki cien jaʼaboʼoboʼ?

¹³ Tukult lelaʼ: Wa u kaajal Dios maʼ u kʼuchul u naʼat kaʼach u jelaʼanil Jéeoba tiʼ Jesuseʼ, ¿jeʼel wa u páajtal u líiʼskuba utiaʼal u páaʼtik u kʼuchul u kʼiinil way yaan Cristooʼ? ¿Máasaʼ maʼatan? Maʼ kun béeytal wa maʼ u kʼuchul u naʼat chéen tiʼ junpʼíit máakoʼob kun tsʼaabil u páajtalil u kuxtaloʼob mantatsʼ teʼ kaʼanoʼ, mix kun béeytal xan wa ku creertikoʼob ku castigartaʼal le kʼasaʼan máakoʼob tumen Dios tiʼ junpʼéel infierno utiaʼal mantatsʼoʼ. Jeʼex túun k-ilkoʼ, le «j-bisajtʼaan[oʼ]» tu jeʼekʼabtaj u beel le Rey yéeyaʼanoʼ.

¹⁴ ¿Baʼax jeʼel u páajtal k-kanik tiʼ le baʼaxoʼob tu beetaj le sukuʼunoʼob walajki cien jaʼaboʼobaʼ? Ku kaʼansiktoʼon u kʼaʼabéetil k-tsʼáaik k-óol xakʼalxokt le Bibliaoʼ (Juan 17:3). Unaj k-ilik u taaktal k-xokik sáamsamal le Bibliaoʼ (xok 1 Timoteo 4:15). Beyoʼ maʼ kun úuchultoʼon jeʼex le máaxoʼob ku binoʼob tu paach chéen ayikʼaliloʼoboʼ. Cada kʼiin ku máaneʼ maas náach yaniloʼob tiʼ Dios.

15. ¿Baʼax kʼuch u naʼat jujunpʼíitil le j-Xoknáaloʼob tiʼ le Bibliaoʼ? (Ilawil xan le tsolajiloʼ.)

¹⁵ Le j-Xoknáaloʼob tiʼ le Bibliaoʼ tu kaʼansoʼob unaj u jóokʼol máak ichil le religionoʼob maʼatech u kaʼanskoʼob u jaajiloʼ. Tu jaʼabil 1879, le revista Watch Toweroʼ tʼaanaj tiʼ le «Iglesia Babilonicaoʼ». ¿Táan wa kaʼach u tʼaan tiʼ le Papaoʼ? ¿Wa tiʼ le Iglesia Católica Romanaoʼ? Le protestanteʼoboʼ úuch káajak u yaʼalikoʼobeʼ le ken chʼaʼchiʼitaʼak Babilonia ichil le Bibliaoʼ táan u tʼaan tiʼ le Iglesia Catolicaoʼ. Baʼaleʼ le j-Xoknáaloʼob tiʼ le Bibliaoʼ kʼuch u naʼatoʼobeʼ ichil le «Babiloniaoʼ» táakaʼan tuláakal le religionoʼob maʼatech u kaʼanskoʼob u jaajiloʼ. ¿Baʼaxten tu yaʼaloʼob beyoʼ? Tumen tuláakloʼob ku kaʼanskoʼob le baʼaxoʼob maʼ jaajtak tsʼoʼok k-aʼalikoʼ. c Ka máan kʼiineʼ le jóoʼsaʼaniloʼoboʼ tu yeʼesoʼob jach baʼax unaj u beetik tuláakal le máaxoʼob uts u puksiʼikʼaloʼob yanoʼob ichil le «Babiloniaoʼ».

16, 17. 1) ¿Bix úuchik u yáantaʼal yaʼab máakoʼob tumen le jóoʼsaʼaniloʼob utiaʼal ka jóokʼkoʼob ichil le maʼ jaajil religionoʼoboʼ? 2) ¿Baʼaxten maʼ tuláakal máax beet le baʼax aʼalaʼaboʼ? (Ilawil le tsolajiloʼ.)

¹⁶ Jeʼex tu jaʼabil 1891, u yóoxpʼéel libroil tiʼ Millennial Dawn (U Káajbal le Mil jaʼaboʼoboʼ) tu yaʼaleʼ Dioseʼ tsʼoʼok u xuʼulul u  kʼamik le Babiloniaoʼ yéetel tu yaʼalaj: «[Le máaxoʼob] maʼ maʼalob u yilkoʼob le baʼaxoʼob ku kaʼansik yéetel le baʼaxoʼob ku beetaʼal ichiloʼ unaj u jóokʼloʼobiʼ».

¹⁷ Tu mesil enero tiʼ 1900, le revista Watch Toweroʼ tu yáantaj le máaxoʼob láayliʼ pʼaatal u kʼaabaʼob ichil le juʼunoʼob ku líiʼsik le iglesiaʼob bey xan le kaʼapʼéelchajaʼan u tuukuloʼoboʼ, baʼaleʼ ku yaʼalikoʼob: «Teneʼ kin kʼamik u jaajil, chéen wa baʼax kʼiin kin bin ichil uláakʼ religionoʼob». Le revistaoʼ tu yaʼalaj: «¿Maʼalob wa túun táanchumuk u puksiʼikʼal máakeʼ utiaʼal Dios yéetel uláakʼ táanchumukoʼ utiaʼal Babilonia? ¿Letiʼe wa baʼax uts tu tʼaan [...] yéetel ku kʼamik Diosoʼ? ¿Máasaʼ maʼatech? Tuláakal máax okaʼan ichil junpʼéel religioneʼ u yaʼalmaj yaan u beetik tuláakal baʼax ku kʼáataʼaltiʼ, [...] lelaʼ ku xuʼulul ken u yaʼal tu táan tuláakal táan u pʼatik wa ken tuʼupuk u kʼaabaʼ ichil u juʼuniloʼob le iglesiaoʼ». Ka máan kʼiineʼ le baʼax tu yaʼalaj le revistaoʼ seguernaj u yaʼalaʼal tiʼ u maasil. d Bey túunoʼ yaʼab tiʼ le máaxoʼob meyajtik Jéeobaoʼ jóokʼoʼob ichil le maʼ jaajil religionoʼoboʼ.

18. ¿Baʼaxten unaj u jóokʼol máaxoʼob meyajtik Jéeoba ichil «le Nojoch Babiloniaoʼ»?

¹⁸ Wa maʼ u sen aʼalaʼal ka jóokʼok máak ichil «le Nojoch Babiloniaoʼ», ¿jeʼel wa kaʼach u yantal junmúuchʼ máakoʼob páaʼtik u taal Cristo le táant u tsʼaʼabal u beet u Reyiloʼ? Maʼ xaaneʼ maʼatan, tumen chéen le máaxoʼob tsʼoʼok u jóokʼloʼob ichil le Babilonia jeʼel u páajtal u adorartikoʼob Jéeoba «yéetel espíritu bey xan yéetel jaaj[oʼ]» (Juan 4:24). Kux túun toʼon, ¿k-ilik wa maʼ u yantal mix baʼal k-il yéetel le maʼ jaajil religionoʼoboʼ? Unaj u seguer k-beetik le baʼax ku yaʼalik le tekstoaʼ: «In kaajaleʼex, jóokʼeneʼex tiʼ le kaajaʼ» (xok Apocalipsis 18:4).

19, 20. ¿Bix líiʼsaʼabik u yóol le sukuʼunoʼob utiaʼal ka u muchʼubaʼob u adorartoʼob Diosoʼ?

¹⁹ Le j-Xoknáaloʼob tiʼ le Bibliaoʼ tu kaʼansoʼobeʼ, teʼ tuʼuxoʼob ku páajtaloʼ, le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ unaj u muchʼkubaʼob. Le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ maʼ chéen unaj u jóokʼloʼob ichil le maʼ jaajil religionoʼ, baʼaxeʼ unaj u adorartikoʼob Dios jeʼex uts tu tʼaaneʼ. Desde teʼ yáax xookoʼob tu taasaj le revista Watch Toweroʼ tu yeʼesaj u kʼaʼanaʼanil u muchʼkuba máak adorar. Jeʼex tu mesil julio tiʼ 1880, le ka tsʼoʼok u suut sukuʼun Russell u máans u tsoltʼaanoʼob tiʼ jejeláas kaajoʼobeʼ, tu yaʼalaj jach yaʼab utsil ku taasik u muchʼkuba máak. Le oʼolal tu yaʼalaj tiʼ le máaxoʼob xokik le revistaoʼ ka u tsʼíibtoʼob baʼax utsil tsʼoʼok u kʼamkoʼob ikil u muchʼkubaʼob. Jujunpʼéel tiʼ leloʼobaʼ yaan u jóoʼsaʼaloʼob teʼ revistaoʼ. Le sukuʼunoʼ tu yaʼalaj: «Utiaʼal k-ilik [...] bix u bendecirtikeʼex Yuumtsileʼ, tsoleʼex bix u binteʼex cada ken a muchʼkabaʼex yéetel u maasil máaxoʼob meyajtik Jéeoba».

²⁰ Tu jaʼabil 1882, le revista Watch Toweroʼ tu taasaj le xook ku kʼaabaʼtik «Unaj k-muchʼikba». Le xookaʼ tu yáantaj le sukuʼunoʼob u yiloʼob u kʼaʼanaʼanil u muchʼkubaʼob utiaʼal «u líiʼsik  u yóoloʼob yéetel utiaʼal u muʼukʼaʼankúuntik u fejoʼob». Tsʼoʼoleʼ tu yaʼalaj: «Maʼ tsaaj wa kaʼanchajaʼan u xook máak bey xan wa jach u yojel tʼaan tubeeliʼ. Cada juntúuleʼ unaj u bisik u Biblia, u cuaderno yéetel u lápiz. Meyajnakteʼex le concordancia utiaʼal a xookeʼexoʼ [...]. Yéeyeʼex tiʼ baʼax kan tʼaaneʼex, kʼáateʼex u yáantaj le kiliʼich muukʼ utiaʼal a naʼatkeʼexoʼ, xokeʼex le tekstoʼoboʼ, tuukulneneʼex tiʼ baʼax ku tʼaan tsʼoʼoleʼ keteʼex yéetel uláakʼ tekstoʼob. Beyoʼ yaan a naʼatkeʼex u jaajil».

21. ¿Bix úuchik u yeʼesik le múuchʼulil yaan kaʼach Allegheny bix unaj u beetaʼal le muchʼtáambaloʼob yéetel bix unaj u yáantaʼal le sukuʼunoʼoboʼ?

²¹ Le meyaj ku beetik le j-Xoknáaloʼob tiʼ le Bibliaoʼ ku nuʼuktaʼal tu kaajil Allegheny (Pensilvania, Estados Unidos). Letiʼobeʼ joʼopʼ u muchʼkubaʼob utiaʼal u beetkoʼob baʼax ku yaʼalik Hebreoʼob 10:24 yéetel 25 (xoke). Ka máan kʼiineʼ juntúul sukuʼun ku kʼaabaʼtik Charles Capeneʼ tu kʼaʼajsaj bix le muchʼtáambaloʼob ku beetaʼal tu paaliloʼ. Letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Tak bejlaʼa kʼajaʼanten junpʼéel tiʼ le tekstoʼob tsʼíibtaʼab tu pakʼil le tuʼux ku muchʼkuba kaʼach le Sociedadoʼ. ‹Juntúul j-Kaʼansaj yaanteʼex, Cristo, yéetel teʼexeʼ láaj sukuʼuntsileʼex.› Le tekstoaʼ mantatsʼ  kʼajaʼanten, tumen ichil u kaajal Jéeobaeʼ mix máak maas nojoch tiʼ u maasil» (Mat. 23:8). Le sukuʼun Capenoʼ tʼaanaj xan tiʼ le utsiloʼob ku taasik le muchʼtáambaloʼoboʼ, bix u líiʼsaʼal u yóol máakiʼ yéetel bix tu jach tsʼáajil u yóol sukuʼun Russell u yáant cada juntúul tiʼ le sukuʼunoʼob ku muchʼkubaʼoboʼ.

22. ¿Baʼax tu beetaj le j-Xoknáaloʼob tiʼ le Biblia le ka aʼalaʼab jach kʼaʼanaʼan u muchʼkubaʼoboʼ, yéetel baʼax ku kaʼansiktoʼon?

²² Le sukuʼunoʼoboʼ tu muchʼubaʼob jeʼex aʼalaʼabiktiʼoboʼ. Le oʼolal beetaʼab múuchʼuliloʼob tuláakʼ tuʼuxoʼob, jeʼex Ohio yéetel Míchigan, ka máan kʼiineʼ tak tiʼ tuláakal u luʼumiloʼob Norteamérica bey xan tiʼ uláakʼ luʼumiloʼob. Tukult lelaʼ: Wa maʼ úuchik u yáantaʼal le sukuʼunoʼob u yiloʼob u kʼaʼanaʼanil u muchʼkubaʼob adoraroʼ, ¿jeʼel wa kaʼach u líiʼskubaʼob utiaʼal u kʼamkoʼob Cristo ken taalakeʼ? ¿Máasaʼ maʼatan? Le oʼolal toʼoneʼ unaj xan k-chʼaʼtuklik k-bin tiʼ tuláakal le muchʼtáambaloʼob utiaʼal k-múuchʼ adorartik Jéeoba yéetel utiaʼal k-paklan muʼukʼaʼankúuntik k-fe.

23. ¿Bix úuchik u yeʼesik le revista Watch Tower unaj u jóokʼol kʼaʼaytaj le sukuʼunoʼob yéeyaʼanoʼoboʼ?

²³ Le j-Xoknáaloʼob tiʼ le Bibliaoʼ tu kaʼansoʼobeʼ tuláakal le máaxoʼob yéeyaʼanoʼoboʼ unaj u kʼaʼaytikoʼob u jaajil. Tu jaʼabil 1885, le revista Watch Toweroʼ tu yaʼalaj: «Maʼ unaj u tuʼubultoʼoneʼ cada juntúul tiʼ le máaxoʼob yéeyaʼanoʼob utiaʼal u binoʼob kaʼanoʼ yéeyaʼan utiaʼal u kʼaʼayt le maʼalob péektsiloʼ» (Isa. 61:1). Tu jaʼabil 1888, le revistaoʼ tu yaʼalaj xan: «Le meyaj tsʼaʼantoʼonoʼ deporsi unaj k-beetik [...]. Wa k-kaxtik baʼal k-aʼal utiaʼal maʼ k-beetkeʼ táan k-eʼesik maʼakʼóoloʼon yéetel maʼatech k-náajaltik ka táakpajkoʼon ichil le yéeyaʼanoʼoboʼ».

24, 25. 1) ¿Baʼax tu beetaj sukuʼun Russell yéetel u yéet meyajoʼob utiaʼal u yeʼeskoʼob jach kʼaʼabéet u kʼaʼaytaj le sukuʼunoʼoboʼ? 2) ¿Baʼax tu yaʼalaj juntúul sukuʼun yoʼolal le kʼaʼaytaj teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ?

 ²⁴ Le sukuʼun Russell yéetel u yéet meyajoʼoboʼ maʼ chéen tu yaʼaloʼob tiʼ le sukuʼunoʼob unaj u jóokʼloʼob kʼaʼaytajoʼ. Káaj xan u jóoʼskoʼob le tratadoʼob ku kʼaabaʼtik Bible Studentsʼ Tracts (Tratadoʼob utiaʼal le j-Xoknáaloʼob tiʼ le Bibliaoʼ), ka máan kʼiineʼ kʼuch kʼaj óoltbil Old Theology Quarterly (Úuchben kaʼansajoʼob ku jóoʼsaʼal cada óoxpʼéel mes). Le máaxoʼob xokik le revista Watch Toweroʼ túuxtaʼabtiʼob le tratadoʼob utiaʼal u síiʼob tiʼ u maasil máakoʼoboʼ.

²⁵ Le máaxoʼob jach tu tsʼáaj u yóoloʼob teʼ kʼaʼaytajoʼ kʼaj óoltaʼaboʼob bey colportoroʼobeʼ. Juntúul tiʼ letiʼobeʼ letiʼe sukuʼun Charles Capenoʼ. Letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Utiaʼal in kʼaʼaytaj tuláakal tuʼux ich Pensilvaniaeʼ ku meyajten kaʼach mapaʼob beetaʼan tumen Estudio Geológico de los Estados Unidos. Le mapaʼoboʼ ku yeʼesik tuláakal le bejoʼoboʼ, le oʼolal páajchaj in xíimbaltik tuláakal u mejen kajtaliloʼob kex náach yaniloʼob. Teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ óoliʼ mix máak yaan u coche. Yaan kʼiineʼ ku xáantal óoxpʼéel kʼiin táan in máan in wuʼuy máax u kʼáat u xok le libroʼob ku kʼaabaʼtik Estudios de las Escrituras, tsʼoʼoleʼ kin alquilartik junpʼéel chan carreta yéetel juntúul tsíimin utiaʼal in máan in kʼuboʼob. Yaʼab u téeneleʼ pʼáaten jeʼelel yiknal le j-kolnáaloʼoboʼ».

26. 1) ¿Baʼaxten kʼaʼabéetchaj u tsʼáaik u yóol u kaajal Dios teʼ kʼaʼaytajoʼ? 2) ¿Tiʼ baʼax maʼalob ka tuukulnakoʼon?

²⁶ Teʼ kʼiinoʼoboʼ le sukuʼunoʼoboʼ jach kʼaʼabéetchaj u tsʼáaik u yóoloʼob teʼ kʼaʼaytajoʼ yéetel maʼ u chʼaʼikoʼob saajkil. Wa maʼ úuchik u kaʼansaʼaltiʼob u kʼaʼanaʼanil u táakpajloʼob teʼ kʼaʼaytajoʼ, ¿jeʼel wa kaʼach u yeʼeskoʼob táan u páaʼtkoʼob u taal Cristoeʼ? ¿Máasaʼ maʼatan? Tsʼoʼoleʼ le kʼaʼaytajoʼ táakaʼan ichil le baʼaxoʼob eʼesik way yaan Cristooʼ. Le oʼolal le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ unaj u líiʼskubaʼob utiaʼal u tsʼáaikoʼob táanil ichil u kuxtaloʼob u yáantkoʼob uláakʼ máakoʼob utiaʼal u salvarkubaʼob (Mat. 24:14). Le beetik maʼalob ka k-tukle: «¿Kin tsʼáaik wa táanil le kʼaʼaytaj ichil in kuxtaloʼ? ¿Kin tsʼáaik wa juntséelil uláakʼ baʼaloʼob utiaʼal in wilik in maas táakpajal teʼ kʼaʼaytajoʼ?».

27, 28. 1) ¿Baʼax tsʼaʼab u yil apóstol Juan? 2) ¿Baʼax tu beetaj Satanás yéetel u kʼasaʼan angeloʼob ka síij le Reinooʼ?

²⁷ Hasta ka kʼuch le jaʼab úuch joʼopʼok u páaʼtaʼaloʼ, u jaʼabil 1914. Jeʼex t-aʼalaj tu káajbal le xookaʼ, le baʼaxoʼob úuch teʼ kaʼanoʼ maʼ ilaʼab tumen wíinikoʼobiʼ. Baʼaleʼ tsʼaʼab tiʼ apóstol Juan u yil ichil junpʼéel wayakʼ jujunpʼéel tiʼ le baʼaloʼob úuchlaʼajoʼoboʼ. Chéen máans ta tuukul le «nojoch chíikulal» tu yilaj Juan «teʼ kaʼanoʼ». Tu yilaj «juntúul koʼolel», u yatan Dios wa le angeloʼob yanoʼob teʼ kaʼanoʼ. Le koʼolel tu yiloʼ embarazada yéetel tu síijsaj juntúul chan xiʼipal. Le chan xiʼipaloʼ yaan u «nuʼuktik tuláakal kaajoʼob yéetel junpʼéel xóolteʼ de hierro[oʼ]». Le ka tsʼoʼok u síijileʼ «jáanpaytaʼab utiaʼal bisbil yiknal Dios yéetel yiknal u trono». Juaneʼ tu yuʼubaj u yaʼalal teʼ kaʼanoʼ: «¡Tsʼoʼok u kʼuchul u salvación, u páajtalil, u Reino k-Dios bey xan le páajtalil u tsʼaamaj tiʼ u Cristooʼ!» (Apo. 12:1, 5, 10).

 ²⁸ Le baʼax tu yilaj Juanoʼ letiʼe u síijil u Reino Dios teʼ kaʼanoʼ. Lelaʼ junpʼéel baʼax jatsʼuts, baʼaleʼ maʼ tuláakal máax kiʼimakchaj u yóol tu yoʼolaliʼ. Satanás yéetel u kʼasaʼan angeloʼobeʼ baʼatelnajoʼob tu contra le angeloʼob yanoʼob yáanal u nuʼuktaj Miguel wa Cristooʼ. ¿Baʼax túun úuchi? Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Puʼul way yóokʼol kaab le nojoch kaanoʼ, le úuchben kaanoʼ, le ku yaʼalaʼal Kʼaasilbaʼal wa Satanás tiʼoʼ, le máax táan u tusik tuláakal yóokʼol kaaboʼ; puʼul way Luʼum paʼteʼ yéetel u angeloʼobeʼ» (Apo. 12:7, 9).

29, 30. 1) ¿Baʼax úuch way Luʼum le ka síij le Reinooʼ? 2) ¿Baʼax úuch xan teʼ kaʼanoʼ?

²⁹ Yaʼab jaʼaboʼob táanil tiʼ 1914, le j-Xoknáaloʼob tiʼ le Bibliaoʼ tu yaʼaloʼob yaan u káajal u yilaʼal yaayaj kʼiinoʼob desde teʼ jaʼab jeʼeloʼ. Baʼaleʼ maʼ u yojloʼob kaʼach jach bukaʼaj kun talamtal le kuxtaloʼ. Ichil le baʼax tsʼaʼab u yil apóstol Juanoʼ tu yilaj bix u líikʼil Satanás tu contra le máakoʼoboʼ yéetel tu yuʼubaj u yaʼalaʼal: «¡Óotsil tiʼ le Luʼumoʼ bey xan tiʼ le kʼáaʼnáaboʼ!, tumen le Kʼaasilbaʼaloʼ tsʼoʼok u yéemel ta wiknaleʼex yéetel jach pʼujaʼan tumen u yojel chéen junpʼíit kʼiin pʼaataltiʼ» (Apo. 12:12). Tu jaʼabil 1914, káaj le yáax nojoch baʼateltáambaloʼ yéetel káaj u yilaʼal tuláakal tuʼux tsʼoʼok u káajal u meyaj Cristo bey Reyeʼ. Bey túun káajik le «u tsʼook kʼiinoʼob» tiʼ le yóokʼol kaabaʼ (2 Tim. 3:1).

³⁰ Baʼaleʼ teʼ kaʼanoʼ yanchaj kiʼimak óolaliʼ. Satanás yéetel u kʼasaʼan angeloʼobeʼ tojolchʼintaʼaboʼob. Juaneʼ tu yuʼubaj xan u yaʼalaʼal: «¡Kiʼimakchajak a wóoleʼex, kaʼaneʼex, bey xan teʼex, u kajnáalileʼex kaʼan!» (Apo. 12:12). Le kaʼanoʼoboʼ tsʼoʼok u limpiokíintaʼal, Jesuseʼ tsʼoʼok u beetaʼal Reyil tiʼ le Reinooʼ, beoraaʼ jeʼel u páajtal u yáantik le máaxoʼob meyajtik Dios way Luʼumeʼ. ¿Baʼax ken u yáax beete? Jeʼex t-ilaj tu káajbal le xookaʼ Cristo, «u j-bisajtʼaanil le núuptʼaan[oʼ]», yáaxeʼ yaan u limpiokíintik u kaajal Jéeoba. ¿Baʼaxoʼob úuch teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ?

31. 1) ¿Baʼax tu yaʼalaj Malaquías yoʼolal baʼax kun úuchul ichil u kaajal Dios? 2) ¿Bix káajik u béeytal le baʼax aʼalaʼaboʼ? (Ilawil xan le tsolajiloʼ.)

³¹ Profeta Malaquíaseʼ tu yaʼalaj yaan u muʼyaj u kaajal Dios ken limpiokíintaʼak: «¿Máax jeʼel u páajtal u muʼyajtik u kʼiinil u taalbaleʼ? ¿Máax túun jeʼel u páajtal u pʼáatal waʼalakbaleʼ? Bíin kʼuchuk jeʼel bix u kʼuchul kʼáakʼ utiaʼal u [luʼs k-kʼasaʼanileʼ]; bey jojolki jaʼ ku luʼsik k-boonolil» wa k-kʼóokʼolileʼ (Mal. 3:2). Lelaʼ jach bey úuchikoʼ, tumen tu káajbal u jaʼabil 1914, u kaajal Jéeobaeʼ sen chʼaʼpachtaʼabi. Le táan le Yáax Nojoch Baʼateltáambaloʼ yaʼab j-Xoknáaloʼob tiʼ le Bibliaoʼ sen chʼaʼpachtaʼaboʼob yéetel kʼaʼaloʼob cárcel. e

32. ¿Baʼax úuch ichil u kaajal Jéeoba ka tsʼoʼok u jaʼabil 1916?

³² Tak le sukuʼunoʼob nuʼuktik le meyaj talamchaj u múuchʼ meyajoʼoboʼ. Tu jaʼabil 1916, kíim sukuʼun Russell, le yaan 64 jaʼaboʼob tiʼoʼ. Lelaʼ tu beetaj u jach péek u yóol u maasil sukuʼunoʼoboʼ. Yaʼabeʼ tu yeʼesoʼob chéen sukuʼun Russell ku tsaypachtikoʼob yéetel joʼopʼ xan u adorartikoʼob, kex letiʼeʼ mix juntéen tu yaʼalaj  ka beetaʼak. Yaneʼ tu tuklaj maʼ kun seguer u kaʼansaʼal u jaajil. Yaʼab xaneʼ, tumen yaachajaʼan u yóoloʼob úuchik u kíimil le sukuʼunoʼ, joʼopʼ u yilkoʼob u jeʼelsikoʼob le meyaj ku beetaʼaloʼ. Lelaʼ tu beetaj u yantal le apostasíaoʼ yéetel tu jatsaj le sukuʼunoʼoboʼ.

33. ¿Bix tu yuʼubiluba le sukuʼunoʼob ka tu yiloʼob maʼ béeychaj le baʼax ku páaʼtkoʼoboʼ?

³³ Uláakʼ baʼax beet u yaatal u yóoloʼobeʼ letiʼe ka tu yiloʼob maʼ béeychaj le baʼax ku páaʼtkoʼoboʼ. Le revista Watch Toweroʼ u yaʼalmeʼ tu jaʼabil 1914 ken tsʼoʼokok «le kʼiinoʼob tsʼaʼan tiʼ le kaajoʼoboʼ», baʼaleʼ le sukuʼunoʼoboʼ maʼ u naʼatmoʼob jach baʼaxoʼob kun úuchul teʼ jaʼab jeʼeloʼ (Luc. 21:24). Letiʼobeʼ tu tukloʼobeʼ tu jaʼabil 1914 ken bisaʼak kaʼan le sukuʼunoʼob yéeyaʼanoʼob utiaʼal u gobernaroʼob yéetel Cristooʼ, baʼaleʼ maʼ bey úuchikiʼ. Tu tsʼoʼokbal u jaʼabil 1917, le revista Watch Toweroʼ tu yaʼaleʼ le cuarenta jaʼaboʼob kun xáantal le joochoʼ yaan u tsʼoʼokol tu yookbal u jaʼabil 1918. Baʼaleʼ le kʼaʼaytajoʼ maʼ xuʼul teʼ jaʼab jeʼeloʼ, baʼaxeʼ maas yaʼabchaj tuʼux beetaʼabi. Jeʼex tu yaʼalil le revistaoʼ kex tsʼoʼok le joochoʼ yaan u beetaʼal u meentsʼulil. Kex beyoʼ yaʼab tiʼ le sukuʼunoʼoboʼ lúub u yóoloʼob, ka túun xuʼul u meyajtikoʼob Jéeoba.

34. 1) ¿Baʼaxoʼob tu aktáantaj le sukuʼunoʼob tu jaʼabil 1918? 2) ¿Baʼaxten tu tuklaj u nuuktakil le religionoʼob tsʼoʼok u xuʼulsaʼal tiʼ u kaajal Diosoʼ?

³⁴ Tu jaʼabil 1918, yanchaj uláakʼ baʼax beet u muʼyaj le sukuʼunoʼoboʼ. Sukuʼun Joseph Rutherford, le máax nuʼukt u kaajal Jéeoba le ka tsʼoʼok u kíimil Charles Russelloʼ, kʼaʼal cárcel yéetel uláakʼ siete sukuʼunoʼob ku meyajoʼob tu yéetel. Kex mix baʼal kʼaas u beetmoʼobeʼ aʼalaʼab yaan u xáantal kʼalaʼanoʼob tu carcelil Atlanta, (Georgia, Estados Unidos). Teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ tuklaʼab yaan u xuʼulul le kʼaʼaytajoʼ, leloʼ tu beetaj u kiʼimaktal u yóol u nuuktakil le uláakʼ religionoʼoboʼ. Tu tukloʼobeʼ le máaxoʼob jach táaj u pʼekmoʼobaʼ ‹kíimsaʼaboʼob› wa xuʼulsaʼabtiʼob junpuliʼ, tumen tu yiloʼob kʼaʼal «le máaxoʼob nuʼuktik le meyajoʼ», kʼaʼal le oficinaʼob yanoʼob Brooklynoʼ yéetel joʼopʼ u chʼaʼpachtaʼal le máaxoʼob ku kʼaʼaytajoʼob Norteamérica yéetel Europaoʼ (Apo. 11:3, 7-10). Baʼaleʼ maʼ úuch jeʼex u tuklikoʼoboʼ.

35. ¿Baʼaxten tu chaʼaj Jesús u chʼaʼpachtaʼal u kaajal Dios, yéetel bix úuchik u yáantkoʼob?

³⁵ Le máaxoʼob pʼekmil u kʼaʼaytaʼal u jaajiloʼ maʼ u yojloʼobeʼ wa le baʼaxoʼob úuch tiʼ u kaajal Diosoʼ, chaʼab u yúuchul tumen Jesús, tumen Jéeobaeʼ táan u limpiokíintik u kaajal jeʼex u «máaytaʼal oro yéetel plata ich kʼáakʼeʼ» (Mal. 3:3). Jéeoba yéetel Jesuseʼ u yojloʼobeʼ le máaxoʼob kun chúukpajal u yóoloʼoboʼ yaan u pʼáatloʼob limpioil yéetel yaan u maas meyajtikoʼob tubeel le Reyoʼ. Tu káajbal 1919, xuʼul u cheʼej le máaxoʼob pʼekmil u kaajal Diosoʼ, tumen bey kaʼa kuxkíintaʼab tumen le kiliʼich muukʼoʼ (Apo. 11:11). Teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ Jesuseʼ tu béeykuntaj junpʼéel baʼax eʼesik kuxaʼanoʼon tu tsʼook kʼiinoʼob, tumen tu yéeyaj «le palitsil chúukaʼan u yóol yéetel yaan u naʼat[oʼ]».  Leloʼobaʼ u chan múuchʼ sukuʼunoʼob yéeyaʼanoʼob utiaʼal u tsʼáaikoʼob le kaʼansaj ku keʼetel yéetel janal jach tu yorailoʼ (Mat. 24:45-47).

36. ¿Baʼax eʼes bey kuxlaj tu kaʼatéen u kaajal Dioseʼ?

³⁶ Tu kʼiinil 26 tiʼ marzo tiʼ 1919, le sukuʼun Rutherford yéetel le u yéet meyajoʼoboʼ jóokʼoʼob teʼ carceloʼ. Tu séebaʼanileʼ beetaʼab junpʼéel asamblea tu mesil septiembre. Chʼaʼtuklaʼab xan u jóoʼsaʼal junpʼéel túumben revista utiaʼal u yúuchul kʼaʼaytaj. Lelaʼ tu kʼaabaʼtaj The Golden Age (¡Despertad!), lelaʼ u núup le revista Watch Toweroʼ. f Teʼ jaʼab xan jeʼeloʼ beetaʼab le jóoʼsaʼanil tu kʼaabaʼtaj Bulletin, bejlaʼeʼ kʼaj óolaʼan U juʼunil xook utiaʼal u muchʼtáambalil Kuxtal yéetel Meyaj jeʼex Cristoeʼ; lelaʼ beetaʼab utiaʼal u yáantik máak kʼaʼaytaj. Bey túunoʼ desde tu jaʼabil 1919, joʼopʼ u yilaʼal u maas úuchul kʼaʼaytaj joonaj joonajil.

37. Teʼ jaʼaboʼob seguernaj tiʼ 1919, ¿baʼax tu beetaj le máaxoʼob maʼ chúukpaj u yóoloʼoboʼ?

³⁷ Le kʼaʼaytajoʼ áantajnaj utiaʼal u yilaʼal máax jach tu jaajil táan u tsaypachtik Cristo. Le máaxoʼob nojbaʼal u taaskubaʼoboʼ maʼ tu yóotoʼob jóokʼol kʼaʼaytajiʼ. Ka máan kʼiineʼ tu náachkuntubaʼob tiʼ le sukuʼunoʼoboʼ. Teʼ jaʼaboʼob seguernaj tiʼ 1919, le máaxoʼob maʼ chúukpaj u yóoloʼob yéetel yaachajaʼan u yóoloʼoboʼ,  joʼopʼ u tʼaanoʼob kʼaas, u tuusoʼob yéetel kʼuch tak u nupubaʼob yéetel le máaxoʼob chʼaʼpachtik u kaajal Diosoʼ.

38. ¿Baʼax ku yeʼesik le bix binik tiʼ u kaajal Dios kex táan kaʼach u chʼaʼpachtaʼaloʼ?

³⁸ Kex sen beetaʼab u muʼyaj le máaxoʼob tsaypachtik Cristooʼ seguernaj u maas kankoʼob u jaajil. U kaajal Dioseʼ maʼ páajchaj u xuʼulsaʼal tumen le máaxoʼob pʼekmiloʼoʼ, baʼaxeʼ maas bin utsil tiʼob. Lelaʼ tu yeʼesaj jach táan u meyaj u Reino Dios. Jeʼex k-ilkoʼ jach beetaʼab u bin utsil tiʼob tumen Jéeoba, jach áantaʼaboʼob tumen u Hijo bey xan tumen le Reinooʼ, le oʼolal páajchaj u baʼateloʼob tu contra Satanás yéetel tu contra u kʼasaʼan yóokʼol kaab (xok Isaías 54:17).

39, 40. 1) Aʼal jujunpʼéel baʼaxoʼob ku taasik le libroaʼ. 2) ¿Baʼax utsiloʼob ken u taastoʼon k-xokik le libroaʼ?

³⁹ Teʼ tuláakʼ xookoʼoboʼ yaan k-xakʼaltik le baʼaxoʼob tsʼoʼok u beetik u Reino Dios way Luʼum tu yáamil le cien jaʼaboʼob káajak u meyaj teʼ kaʼanoʼ. Cada jaats tiʼ le libroaʼ yaan u tʼaan tiʼ junpʼéel baʼax tsʼoʼok u beetik le Reino way Luʼumeʼ. Tiʼ cada xookeʼ ku taasik junpʼéel cuadro ken u yáantoʼon k-il wa k-creertik jach tu jaajil táan u gobernar le Reinooʼ. Tu tsʼoʼok xookiloʼob le libroaʼ yaan k-ilik bix kun xuʼulsbil le máaxoʼob beetik baʼaloʼob kʼaastakoʼ yéetel bix kun sutbil paraísoil le Luʼum tumen le Reinooʼ. ¿Baʼax utsiloʼob ken u taastoʼon k-xokik le libroaʼ?

⁴⁰ Satanaseʼ u kʼáat ka xuʼuluk k-tsʼáaik k-fe tiʼ u Reino Dios. Baʼaleʼ Jéeobaeʼ u kʼáat u muʼukʼaʼankúunt k-fe, utiaʼal ka u kanáantoʼon yéetel utiaʼal maʼ k-náachtal tiʼ letiʼ (Efe. 6:16). Le oʼolal k-jach kʼáat ka a tsʼáa a wóol a xok le libroaʼ. Jach maʼalob xan ka tuukulnakech tiʼ lelaʼ: «¿Jach wa tu jaajil kin creertik táan u gobernar u Reino Dios?». Wa k-tsʼáaikba tu tséel le Reinooʼ k-eʼesik jach tu jaajil k-creertik táan u meyaj yéetel yaan u yáantkoʼon utiaʼal maʼ u náayal k-óol k-páaʼt u kʼiinil u káajal u gobernar way Luʼumeʼ. Teʼ kʼiin jeʼeloʼ tuláakal máak kun ilik jach tu jaajil táan u gobernar.