1. ¿Bix jeʼel k-ojéeltik baʼax ku taal u kʼiineʼ?

KÉEN a chaʼant noticiaʼobeʼ maʼ xaaneʼ ka tuklik: «¿Bix kun tsʼoʼokol le yóokʼol kaab beyaʼ?». Jach yaʼab baʼaloʼob kʼaastak ku yúuchul, le oʼolal yaan máakeʼ ku tuklik taʼaytak u xuʼulul yóokʼol kaab. ¿Jaaj wa leloʼ? ¿Jeʼel wa u páajtal u yojéeltaʼal baʼax ku taal u kʼiineʼ? Jeʼeleʼ. Wíinikeʼ maʼ tu béeytal u yojéeltik baʼax kun úuchul, baʼaleʼ Jéeobaeʼ u yojel. Le Bibliaoʼ ku yaʼalik baʼax kun úuchul tiʼ wíinik bey xan tiʼ le Luʼumaʼ (Isaías 46:10; Santiago 4:14).

2, 3. 1) ¿Baʼax taakchaj u yojéeltik le discípuloʼoboʼ? 2) ¿Baʼax tu núukaj Jesús?

² Kéen tʼaanak le Biblia tiʼ u xuʼulul yóokʼol kaabeʼ maʼ u kʼáat u yaʼal wa yaan u xuʼulsaʼal le Luʼumaʼ, baʼaxeʼ letiʼe kʼasaʼanil kun xuʼulsbiloʼ. Jesúseʼ tu kaʼanseʼ u Reino Dios ken u gobernart le Luʼumaʼ (Lucas 4:43). U discípuloʼobeʼ taakchaj u yojéeltikoʼob baʼax kʼiin u taal le Reinooʼ, ka tu kʼáatoʼobtiʼ: «¿Baʼax kʼiin ken úuchuk le baʼaloʼobaʼ? ¿Baʼax kun eʼesik way yanech yéetel táan u tsʼoʼokol tiʼ le yóokʼol kaabaʼ?» (Mateo 24:3). Jesúseʼ maʼ tu yaʼalaj baʼax kʼiiniʼ, baʼaleʼ tu yaʼalaj baʼaxoʼob kun eʼesik tsʼoʼok u náatsʼal u xuul le kʼasaʼan yóokʼol kaabaʼ. Le baʼaxoʼob tu yaʼaloʼ táan u béeychajal bejlaʼeʼ.

³ Teʼ xookaʼ yaan k-ilik baʼax eʼesik kuxaʼanoʼon tu tsʼook kʼiinoʼob. Baʼaleʼ utiaʼal k-naʼatikeʼ yáax unaj  k-kaanbal yoʼolal junpʼéel baʼateʼel yanchaj teʼ kaʼan tu taasaj muʼyajil way Luʼumeʼ.

4, 5. 1) ¿Baʼax úuch teʼ kaʼan ka joʼopʼ u gobernar Jesúsoʼ? 2) Jeʼex u yaʼalik Apocalipsis 12:12, ¿baʼax úuch ka puʼul Satanás way Luʼumeʼ?

⁴ Teʼ xook 8, t-kaneʼ Jesúseʼ káaj u gobernar tu añoil 1914 (Daniel 7:13, 14). U libroil Apocalipsiseʼ ku yaʼalik baʼax úuchi: «Yanchaj junpʼéel guerra teʼ kaʼanoʼ. Miguel [wa Jesús] yéetel u ángeloʼobeʼ baʼatelnajoʼob tu contra le nojoch kaanoʼ [wa Satanás]. Le nojoch kaan yéetel u ángeloʼoboʼ baʼatelnajoʼob xan tu contraʼob». * Satanás yéetel u demonioʼobeʼ perdernajoʼobeʼ ka puʼuloʼob way Luʼumeʼ. ¡Jach kiʼimakchaj u yóol le ángeloʼoboʼ! Baʼaleʼ ¿baʼax úuch tiʼ le máakoʼob way Luʼumeʼ? Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ káaj u sen muʼyajoʼob tumen pʼujaʼan le Kʼaasilbaʼaloʼ. Letiʼeʼ «u yojel chéen junpʼíit kʼiin pʼaataltiʼ» (Apocalipsis 12:7, 9, 12).

⁵ Le Kʼaasilbaʼaloʼ táan u beetik u yantal yaʼab muʼyajil way Luʼumeʼ. Jach pʼujaʼan tumen maʼ tun xáantaleʼ yaan u luʼsaʼal tumen Dios. Koʼox ilik baʼaxoʼob tu yaʼalaj Jesús kun úuchul tu tsʼook kʼiinoʼob (ilawil nota 23).

6, 7. ¿Baʼax jeʼel u páajtal k-aʼalik yoʼolal le guerraʼob yéetel le wiʼijil yaan bejlaʼoʼ?

⁶ Guerraʼob. Jesúseʼ tu yaʼalaj: «Junpʼéel kaajeʼ yaan u baʼateʼel tu contra uláakʼ kaaj, junpʼéel reinoeʼ yaan u baʼateʼel tu contra uláakʼ reino» (Mateo 24:7). Mix juntéen kíimik yaʼab máakoʼob yoʼolal le  baʼateloʼob jeʼex teʼ kʼiinoʼobaʼ. Desde teʼ yáax siglo tak 1914, maas tiʼ 30 millones máakoʼob tsʼoʼok u kíimloʼob teʼ baʼateloʼoboʼ. Baʼaleʼ chéen tu yáamil 1914 tak 2000, tsʼoʼok u kíimil 100 millones máakoʼob teʼ guerraʼoboʼ. ¡Chéen tukult bukaʼaj muʼyajil tsʼoʼok u taasik!

⁷ Wiʼijil. Jesúseʼ tu yaʼalaj: «Yaan u pʼáatal minaʼan baʼal jaantbil» (Mateo 24:7). Kex yaʼab baʼal jaantbil yaan way Luʼumeʼ yaʼab máax máansik wiʼijil. ¿Baʼaxten? Tumen minaʼan taakʼin tiʼob, yéetel minaʼan luʼum tiʼob utiaʼal u paakʼaloʼob. Maas tiʼ 1,000 millones máakoʼob píitmáanjaʼan óotsiloʼob. Le Organización Mundial de la Saludoʼ (OMS) ku yaʼalikeʼ u millonesil paalal ku kíimloʼob cada año tumen maʼ chúukaʼan u janaloʼobiʼ.

8, 9. ¿Bix táan u béeytal le baʼax tu yaʼalaj Jesús yoʼolal u tíitkuba luʼum yéetel le kʼojaʼaniloʼoboʼ?

⁸ U tíitkuba luʼum. Jesúseʼ tu yaʼalaj: «Yaan u sen tíitkuba le luʼumoʼ» (Lucas 21:11). Desde  tu añoil 1900, maas tiʼ dos millones máakoʼob tsʼoʼok u kíimloʼob yoʼolal leloʼ. Cada añoeʼ yaʼab tuʼux ku yúuchul le yaayaj baʼaloʼobaʼ. Kex yaan nuʼukuloʼob utiaʼal u yilaʼal tuʼux ken u tíituba luʼumeʼ láayliʼ yaʼab máax ku kíimil tu yoʼolaleʼ.

⁹ Kʼojaʼaniloʼob. Jesúseʼ tu yaʼaleʼ «yaan u yantal kʼaakʼas kʼojaʼaniloʼob» séeb u kʼiʼitpajloʼob yéetel yaʼab máak kun kíimil tu yoʼolal (Lucas 21:11). Kex yaʼab kʼojaʼaniloʼob ku tsʼaʼakaleʼ, yaneʼ maʼ kaxtaʼak u tsʼaakiʼ. Cada añoeʼ ku kíimil u millonesil máakoʼob yoʼolal cáncer, diabetes, cólera yéetel uláakʼ kʼojaʼaniloʼob. Tsʼoʼoleʼ maʼ sen úucheʼ chíikpaj uláakʼ 30 kʼojaʼaniloʼob; yaneʼ minaʼan u tsʼaak.

10. ¿Bix u béeytal 2 Timoteo 3:1-5 teʼ kʼiinoʼobaʼ?

¹⁰ Kaʼapʼéel tiʼ Timoteo 3:1-5, ku yaʼalik: «Tu tsʼook kʼiinoʼobeʼ yaan u yilaʼal yaayaj kʼiinoʼob  yéetel istikyaj ken u máansil u kuxtal máak». Apóstol Pabloeʼ tu yaʼalaj baʼax modosil kun antal tiʼ le máakoʼob teʼ tu tsʼook kʼiinoʼobaʼ. Tu yaʼaleʼ máakeʼ yaan:

• u kaxtik chéen u yutsil

• u yaabiltik taakʼin

• u xuʼulul u yuʼubik u tʼaan u taataʼob

• u xúumpʼattik u amigoʼob

• u pʼáatal minaʼan u yaabilaj

• u xuʼulul u controlarkuba

• u jach tsʼíiktal

• u yaabiltikuba tu lugar u yaabiltik Dios

• u yaʼalik ku adorartik Dios kex kʼaas u kuxtal

11. Jeʼex u yaʼalik Salmo 92:7, ¿baʼax kun úuchul tiʼ le kʼasaʼan máakoʼoboʼ?

¹¹ ¿Bey wa le máakoʼob tuʼux kajaʼanechoʼ? Tuláakal tuʼux yaan máakoʼob beyaʼ. Baʼaleʼ Dioseʼ ku yaʼalik: «Kex ku sen yaʼabtal le kʼasaʼan máakoʼob jeʼex u yaʼabtal le kʼaakʼas xíiwoʼ, yéetel kex ku bin utsil tiʼ le máaxoʼob beetik baʼaloʼob kʼaastakoʼ yaan u xuʼulsaʼaltiʼob utiaʼal mantatsʼ» (Salmo 92:7).

12, 13. ¿Baʼax tsʼoʼok u kaʼansiktoʼon Jéeoba teʼ tu tsʼook kʼiinoʼobaʼ?

¹² Le Bibliaoʼ u yaʼalmaj yaan u yantal yaʼab muʼyajil tu tsʼook kʼiinoʼob. Baʼaleʼ u yaʼalmaj xan yaan u yúuchul baʼaloʼob jatsʼutstak.

¹³ Ku maas naʼataʼal le Bibliaoʼ. Profeta Danieleʼ tu yaʼalaj baʼax kun úuchul tu tsʼook kʼiinoʼob: «Le u jaajil kʼaj óolaloʼ yaan u sen yaʼabtal» (Daniel 12:4). Jéeobaeʼ yaan u yáantik u kaajal u maas naʼat baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ. Leloʼ maases káaj u yúuchul desde tu añoil 1914. Jéeobaeʼ tsʼoʼok u kaʼansiktoʼon baʼax u kʼáat u yaʼal u kʼaabaʼ yéetel baʼax u tukultmaj utiaʼal le Luʼumaʼ. Tsʼoʼok xan u kaʼansiktoʼon baʼaxten tu tsʼáaj le boʼoloʼ, baʼax ku yúuchul tiʼ máak kéen kíimik yéetel bix le kaʼa kuxtaloʼ. Tsʼoʼok k-kanik chéen u Reino Dios ken u yutskíint le problemasoʼ, bix jeʼel u yantaltoʼon kiʼimak óolaleʼ yéetel bix jeʼel k-kuxtal jeʼex u kʼáat Dioseʼ. Baʼaleʼ ¿baʼax ku beetik máaxoʼob meyajtik Dios yéetel le baʼax tsʼoʼok u kankoʼoboʼ? Leloʼ uláakʼ profecía (ilawil nota 20 yéetel 24).

14. ¿Tuʼuxoʼob táan u tsikbaltaʼal baʼax ken u beet u Reino Dios, yéetel máaxoʼob tsikbaltik?

¹⁴ Ku tsikbaltaʼal u tʼaan Dios tuláakal tuʼux. Ka tʼaanaj yoʼolal u tsʼook kʼiinoʼobeʼ Jesúseʼ tu yaʼalaj: «Le baʼaloʼob maʼalobtak ken u beet le Reinooʼ yaan u tsikbaltaʼal tiʼ tuláakal yóokʼol kaab» (Mateo 24:3, 14). Tiʼ maas tiʼ 240 luʼumoʼobeʼ u testigoʼob Jéeobaeʼ táan u tsikbaltikoʼob u tʼaan Dios. Táan u kaʼanskoʼob ich maas tiʼ 1,000 idiomaʼob baʼax le Reinooʼ yéetel baʼax ken u beet yoʼolal wíinik (Apocalipsis 7:9). Maʼatech u cobrarkoʼob le meyajaʼ. Jeʼex tu yaʼalil Jesúsoʼ  yaʼab máax pʼekmiloʼob yéetel chʼaʼpachtikoʼob, baʼaleʼ maʼ tu xuʼulul u biskoʼob u tʼaan Dios (Lucas 21:17).

15. 1) ¿Baʼaxten ka creertik kuxaʼanoʼon tu tsʼook kʼiinoʼob? 2) ¿Baʼax kun úuchul tiʼ máaxoʼob uʼuyik tʼaan yéetel tiʼ le máaxoʼob maʼatechoʼ?

¹⁵ ¿Ka creertik wa kuxaʼanoʼon tu tsʼook kʼiinoʼob? Yaʼab profecíaʼob táan u béeytaloʼob yoʼolal u tsʼook kʼiinoʼoboʼ. Maʼ tun xáantaleʼ Jéeobaeʼ yaan u yaʼalik ka xuʼuluk u tsikbaltaʼal «le baʼaloʼob maʼalobtak ken u beet le Reinooʼ», «kéen tsʼoʼokkeʼ ku taal u xuul» (Mateo 24:14). ¿Baʼax le kun taaloʼ? Letiʼe Armagedónoʼ, le baʼateʼel tuʼux kun xuʼulsbil le kʼasaʼanil tumen Diosoʼ. Jéeobaeʼ tsʼoʼok u kʼubéentik tiʼ Jesús yéetel tiʼ le ángeloʼoboʼ ka u xuʼulsoʼob tuláakal máax maʼ tu yóotik u yuʼub tʼaan (2 Tesalonicenses 1:6-9). Kéen tsʼoʼokkeʼ Satanás yéetel u demonioʼobeʼ yaan u xuʼulul u tuskoʼob máak. Tuláakal le máaxoʼob ku yuʼubikoʼob tʼaan yéetel ku kʼamkoʼob le Reinooʼ yaan u yilkoʼob u béeytal baʼax u yaʼalmaj Jéeoba (Apocalipsis 20:1-3; 21:3-5).

16. ¿Baʼax unaj a beetik bejlaʼa taʼaytak u xuʼulsaʼal u yóokʼol kaab Satanáseʼ?

¹⁶ Jach taʼaytak u xuʼulsaʼal u yóokʼol kaab Satanás. Le oʼolaleʼ jach kʼaʼanaʼan a wojéeltik baʼax jeʼel a beetkeʼ. Jéeobaeʼ u kʼáat ka a kan u maasil tiʼ le Bibliaoʼ. Tsʼáa a wóol a xoke (Juan 17:3). U testigoʼob Jéeobaeʼ cada semana ku muchʼkubaʼob utiaʼal u yáantkoʼob uláakʼ máakoʼob u naʼatoʼob le Bibliaoʼ. Ilawil a bin mantatsʼ teʼ muchʼtáambaloʼ (xok Hebreos 10:24, 25). Wa ka wilik yaan baʼax kʼaʼabéet a kʼexik ichil a kuxtaleʼ, maʼ a sajaktal a beete. Beyoʼ yaan a maas biskaba yéetel Dios (Santiago 4:8).

17. ¿Baʼaxten yaan u jaʼakʼal u yóol yaʼab máakoʼob kéen kʼuchuk le xuʼulsajoʼ?

 ¹⁷ Apóstol Pabloeʼ tu yaʼaleʼ le xuʼulsajoʼ yaan u kʼuchul «jeʼex u taal juntúul j-ookol de áakʼabeʼ» (1 Tesalonicenses 5:2). Jesúseʼ tu yaʼaleʼ «jeʼex úuchik tu kʼiiniloʼob Noéeʼ» tu tsʼook kʼiinoʼob xaneʼ yaʼab máak maʼ ken u beet u cuentail táan u béeytal le profecíaʼoboʼ. Tu yaʼalaj: «Antes tiʼ u taal le Búulkabaloʼ, le máakoʼoboʼ táan kaʼach u janaloʼob, táan kaʼach u yukʼuloʼob, le xiiboʼob yéetel le koʼoleloʼoboʼ táan kaʼach u tsʼoʼokol u beeloʼob, bey úuchik tak teʼ kʼiin ka ook Noé ichil le arcaoʼ. Le máakoʼoboʼ maʼ tu beetoʼob u cuentail baʼax aʼalaʼabtiʼobiʼ, ka túun taal le Búulkabaloʼ ka láaj xuʼulsaʼaboʼob, bey xan kun úuchul teʼ kʼiinoʼob way yaan u Paal máakoʼ» (Mateo 24:37-39).

18. ¿Baʼax tu yaʼalaj Jesús unaj k-beetik utiaʼal k-salvartikba?

¹⁸ Jesúseʼ tu yaʼaleʼ u píitmáan k-janal, u píitmáan k-ukʼul, bey xan u chiʼichnakiloʼob le kuxtalaʼ jeʼel u beetik u náayal k-óoleʼ. Tu yaʼaleʼ le xuʼulsajoʼ chéen «kéen téek taalak» yóokʼol tuláakal u kajnáaliloʼob yóokʼol kaab. Ka tsʼoʼokeʼ tu yaʼalaj: «Maʼ a weenleʼex, baʼaxeʼ kʼáat óolneneʼex tuláakal súutukil, beyoʼ yaan u béeytal a púutsʼleʼex tiʼ tuláakal le baʼaxoʼob aʼalaʼan kun úuchlaʼ yéetel yaan a pʼáatleʼex waʼatal tu táan u Paal máak» (Lucas 21:34-36). ¿Baʼaxten unaj k-beetik baʼax tu yaʼalaj Jesús? Tumen maʼ kun xáantaleʼ yaan u xuʼulsaʼal u yóokʼol kaab Satanás. Chéen máaxoʼob ku lúubloʼob utsil tiʼ Jéeoba yéetel tiʼ Jesús kun kuxtaloʼob utiaʼal mantatsʼ teʼ túumben luʼumoʼ (Juan 3:16; 2 Pedro 3:13).