1. ¿Baʼax unaj u beetik le taatatsiloʼob táanil tiʼ u yokjaʼ u paalaloʼoboʼ?

JUNTÚUL kiik ku kʼaabaʼtik Blossom Brandteʼ ku yaʼalik baʼax tu beetaj ka tu chʼaʼtuklaj u yokjaʼ: «Xáanchaj wa jaypʼéel meses táan in sen aʼalik tiʼ in taataʼob taak in wokjaʼ; letiʼob xaneʼ yaʼab u téenel tsikbalnajoʼob tin wéetel. U kʼáat u yiloʼob wa jach tu jaajil kin naʼatik baʼax táakaʼan ichil u yokjaʼ máak. Hasta ka kʼuch le kʼiin maas kʼaʼanaʼan ichil in kuxtaloʼ: 31 tiʼ diciembre tiʼ 1934». Le taatatsiloʼob xan teʼ kʼiinoʼobaʼ láayliʼ u kʼáat u yáant u paalaloʼob utiaʼal u chʼaʼtuklikoʼob u beetkoʼob baʼax maʼaloboʼ. Wa maʼ tu chaʼik u séeb okjaʼ u paalaloʼobeʼ jeʼel u tsʼáaik tuʼux u beetkoʼob baʼax kʼaas tu táan Dioseʼ (Sant. 4:17). Baʼaleʼ táanil tiʼ u yokjaʼ u paalaloʼobeʼ, u kʼáat u yojéeltoʼob wa jeʼel u béeytal u tsʼoʼokbeskoʼob baʼax ku páaʼtaʼal tiʼ juntúul u disipulo Cristoeʼ.

2. 1) ¿Baʼax tsʼoʼok u yilik jujuntúul superintendenteʼob tiʼ circuito? 2) ¿Baʼax ken k-il teʼ xookaʼ?

² Jujuntúul superintendenteʼob tiʼ circuitoeʼ chiʼichnakoʼob tumen jujuntúul táankelem paalaloʼob yaan kex 20 años tiʼob  líikʼoʼob ichil junpʼéel familia meyajtik Dioseʼ tak bejlaʼa maʼ okjaʼanakoʼobiʼ. U maas yaʼabileʼ ku binoʼob muchʼtáambal, ku jóokʼloʼob kʼaʼaytaj yéetel ku yuʼubikubaʼob u j-jaajkunajoʼob Jéeoba. Chéen baʼaleʼ maʼ tu kʼubik u kuxtaloʼob tiʼ Jéeoba utiaʼal u yokjaʼob. ¿Baʼax oʼolal ta tʼaan? Yaan kʼiineʼ u taataʼob aʼaliktiʼob maʼ u jáan beetkoʼob. ¿Baʼaxten jujuntúul taatatsiloʼobeʼ maʼ u kʼáatoʼob ka séeb okjaʼanak u paalaloʼobiʼ? Teʼ xookaʼ yaan k-ilik kanpʼéel baʼal chiʼichnakkúuntikoʼob.

3. ¿Baʼax chiʼichnakkúuntik u taataʼob Blossom?

³ U taataʼob Blossomeʼ natural úuchik u taaktal u yojéeltikoʼob wa tsʼoʼok u chukik u jaʼabil u hijaʼob utiaʼal u naʼatik baʼax u kʼáat u yaʼal u yokjaʼ yéetel baʼaxten jach kʼaʼanaʼan. ¿Baʼax jeʼel u yáantik le taatatsiloʼob u tsʼáaʼob cuenta wa juntúul u paalaloʼobeʼ tsʼoʼok u chukik u jaʼabil utiaʼal u kʼubik u kuxtal tiʼ Jéeoba?

4. ¿Baʼax ku kanik le taatatsiloʼob tiʼ baʼax tu yaʼalaj Jesús teʼ Mateo 28:19, 20?

⁴ (Xok Mateo 28:19, 20.) Jeʼex t-ilaj teʼ xook máanikoʼ le Bibliaoʼ maʼatech u yaʼalik baʼax jaʼabil unaj u yantal tiʼ máak utiaʼal u yokjaʼ. Kex beyoʼ le taatatsiloʼoboʼ unaj u naʼatkoʼob baʼax u kʼáat u yaʼal u beetkuba máak u disipulo Cristo. Le tʼaan ich griego «beeteʼexoʼob disipuloʼob» ku chíikpajal teʼ Mateo 28:19, ku tsʼáaik naʼatbil u kʼaʼanaʼanil u kaʼansaʼal máak yéetel u tuukulil u beetkuba juntúul disipulo. Juntúul disipuloeʼ letiʼe máax u yojel máakalmáak u kaʼansajoʼob Jesusoʼ, ku naʼatik baʼax u kʼáat u yaʼale yéetel u kʼáat u tsʼoʼokbes ichil u kuxtal. Le oʼolaleʼ le taatatsiloʼob j-Jaajkunajoʼoboʼ unaj u yilik u kaʼansik u paalaloʼob desde tu neeneʼiloʼob utiaʼal ka okjaʼanakoʼob yéetel u beetkubaʼob u disipulo Cristo. U jaajileʼ juntúul neeneʼeʼ maʼ tu páajtal u yokjaʼ. Chéen baʼaleʼ le Bibliaoʼ ku tʼaan tiʼ mejen paalal kʼuch u naʼatoʼob yéetel u yaabiltoʼob le baʼax ku kaʼansik le Bibliaoʼ.

5, 6. 1) Kéen k-il baʼax ku yaʼalik le Biblia yoʼolal Timoteooʼ, ¿baʼax k-ojéeltik yoʼolal u yokjaʼ? 2) ¿Bix maas maʼalob jeʼel u yáantik u paalal le taatatsiloʼoboʼ?

⁵ Le disipulo Timoteooʼ jach táankelem ka tu chʼaʼtuklaj u meyajtik Jéeoba. Apóstol Pabloeʼ tu yaʼaleʼ ‹desde tu chichnil› Timoteo, wa desde tu neeneʼileʼ, u kʼaj óol le kaʼansajoʼob yaan teʼ Bibliaoʼ. U maama yéetel u abuela kaʼansoʼobtiʼ u yaabilt baʼax ku yaʼalik u Tʼaan Dios, tumen u taataeʼ maʼatech u adorartik Jéeoba. Úuchik u kaʼansaʼal Timoteo desde tu neeneʼileʼ páajchaj u muʼukʼaʼantal u fe (2 Tim. 1:5; 3:14, 15). Ka tu cumplirtaj 20 añoseʼ jeʼel u páajtal kaʼach u tsʼaʼabal u beet meyajoʼob teʼ múuchʼuliloʼ (Bax. 16:1-3).

⁶ Minaʼan kaʼatúul mejen paalal jach igualoʼobiʼ. Yaneʼ maas séeb u yiijtal u tuukul, uláakʼoʼobeʼ maʼ. Yaneʼ desde tu chichnil ku káajal u naʼatik yaʼab baʼaloʼob yéetel ku yaʼalik u kʼáat okjaʼ. Uláakʼoʼobeʼ tsʼoʼok u chan nojochtaloʼob kéen u yuʼuboʼob jeʼel u páajtal u yokjaʼobeʼ. Wa le taatatsiloʼob ku kʼaʼajsikoʼob lelaʼ maʼ ken u sen aʼaloʼob tiʼ u paalaloʼob ka okjaʼanakoʼob, baʼaxeʼ yaan u yáantkoʼob utiaʼal u beetkoʼob jujunpʼíitil le baʼax ku páaʼtaʼaloʼ. Jach ku kiʼimaktal u yóoloʼob kéen u beetoʼob baʼax ku yaʼalik Proverbios 27:11 (xoke). Chéen baʼaleʼ mix juntéen unaj u tuʼubultiʼobeʼ kʼaʼabéet u yáantik u paalaloʼob utiaʼal u beetkubaʼob disipuloil tiʼ Cristo. Maʼalob xan ka a tukle: «¿Tsʼoʼok wa u kanik in hijo tuláakal baʼax kʼaʼabéet utiaʼal u yokjaʼ?».

7. ¿Unaj wa u yojéeltik máak tuláakal baʼax ku yaʼalik le Biblia utiaʼal ka páatak u yokjaʼoʼ? Tsole.

⁷ Le taatatsiloʼoboʼ ku yilik u kaʼanskoʼob u jaajil tiʼ u paalaloʼob utiaʼal ka u naʼatoʼob tubeel. Le baʼax ku kankoʼoboʼ le kun péeksikoʼob u kʼub u kuxtaloʼob tiʼ Jéeoba. ¿U kʼáat wa u yaʼal kʼaʼabéet u kankoʼob yéetel u naʼatkoʼob tuláakal baʼax táakaʼan ichil u kaʼansaj Cristo utiaʼal ka páatak u kʼubik u kuxtaloʼob yéetel u yokjaʼob? Maʼ beyiʼ. U jaajileʼ tak kéen tsʼoʼokok u yokjaʼ máakeʼ kʼaʼabéet u seguer u yilik u chúukaʼan kʼaj óoltik u jaajil (xok Colosasiloʼob 1:9, 10). ¿Tak bukaʼaj ku páaʼtaʼal ka u kʼaj óolt máak u jaajil utiaʼal ka páatak u yokjaʼ?

8, 9. ¿Baʼax k-kanik tiʼ u tsikbalil le carcelero okjaʼanajoʼ?

⁸ Utiaʼal k-núukik le kʼáatchiʼaʼ koʼoneʼex ilik baʼax úuch tiʼ junpʼéel familia teʼ yáax siglooʼ (Bax. 16:25-33). Óoliʼ tu añoil 50, Pabloeʼ tu xíimbaltaj u noj kaajil Filipos le u kaʼatéen ka bin kʼaʼaytajoʼ. Letiʼ yéetel Silaseʼ kʼaʼaloʼob cárcel tumen taʼak u pooloʼob yoʼolal baʼaloʼob maʼ jaajtakiʼ. Tu áakʼabileʼ chéen ka tu tíituba le luʼumoʼ ka jeʼepaj tuláakal u joonajiloʼob le carceloʼ. Le carcelerooʼ tu tuklaj tsʼoʼok u púutsʼul le máakoʼob kʼalaʼanoʼoboʼ ka tu yóotaj u kíimsuba. Baʼaleʼ Pabloeʼ maʼ tu chaʼaj u beetkiʼ. Letiʼ yéetel Silaseʼ tu kʼaʼaytoʼob le maʼalob péektsil tiʼ le carcelero yéetel tiʼ u familiaoʼ. Le máakoʼobaʼ jach jatsʼuts tu yililoʼob le baʼax tu kanoʼob yoʼolal Jesusoʼ ka okjaʼanajoʼob tu séebaʼanil. ¿Baʼax k-kanik tiʼ le tsikbalaʼ?

⁹ Maʼ xaaneʼ le carcelerooʼ juntúul romano u beetmaj u soldadoil yéetel maʼ u kʼaj óol kaʼach le Kiliʼich Tsʼíiboʼoboʼ. Utiaʼal túun u beetkuba cristianoileʼ kʼaʼabéet u kanik le baʼaloʼob maas kʼaʼanaʼantak tiʼ u Tʼaan Diosoʼ, kʼaʼabéet u naʼatik bix unaj u kuxtal juntúul máax meyajtik Jéeoba yéetel u chʼaʼtuklik u tsʼoʼokbes u kaʼansaj Jesús. Séebaʼan úuchik u kanik u maas kʼaʼanaʼanil yéetel jach utschaj tu yich, le oʼolal tu tsʼíiboltaj u yokjaʼ. Chéen baʼaleʼ tak le tsʼoʼok u yokjaʼoʼ seguernaj wal u kaanbaleʼ. ¿Baʼax túun jeʼel u páajtal u beetik le taatatsiloʼob wa juntúul tiʼ u paalaloʼob ku yaʼalik u kʼáat okjaʼ tumen u yaabiltmaj Jéeoba yéetel taak u yuʼubik u tʼaan? Jeʼel u páajtal u yaʼalikoʼobtiʼ ka tʼaanak yéetel u ancianoiloʼob le múuchʼuliloʼ utiaʼal ka u yiloʼob wa yaan baʼax ku bineltiktiʼ. * Kex ka okjaʼanakeʼ mix bikʼin kun xuʼulul u kaanbal yoʼolal baʼax uts tu tʼaan Dios, jeʼex u beetik tuláakal u disipuloʼob Jesusoʼ (Rom. 11:33, 34).

10, 11. 1) ¿Baʼax ku tuklik jujuntúul taatatsiloʼob? 2) ¿Baʼax unaj u tsʼaatáantik juntúul taatatsil?

¹⁰ Yaan taatatsiloʼobeʼ ku tuklikoʼobeʼ yáax kʼaʼabéet u kaʼantal u xook u paalaloʼob yéetel u kaxtikoʼob junpʼéel maʼalob meyaj, tsʼoʼoleʼ ku yokjaʼob. Maʼ xaaneʼ bey u tuukuloʼoboʼ tumen u kʼáatoʼob ka xiʼik maʼalobil tiʼ u paalaloʼob. Baʼaleʼ ¿jach wa tu jaajil jeʼel u bin utsil tiʼob wa ka u beetoʼob beyoʼ? U maas kʼaʼanaʼanileʼ, ¿bey wa u yaʼalik le Biblia ka u beetoʼoboʼ? ¿Baʼax u kʼáat Jéeoba ka k-beet yéetel k-kuxtal? (Xok Eclesiastés 12:1.)

¹¹ Kʼaʼabéet u kʼaʼajaltoʼoneʼ tuláakal baʼax yaan teʼ yóokʼol kaabaʼ ku túulchʼintik máak u beet u kúulpachil tiʼ baʼax u kʼáat  Jéeoba (Sant. 4:7, 8; 1 Juan 2:15-17; 5:19). ¿Baʼax maas jeʼel u yáantaj utiaʼal maʼ u táabsaʼal juntúul paal tumen Satanás, le kʼasaʼan yóokʼol kaabaʼ wa le tuukul yaan tiʼ u kajnáaliloʼoboʼ? U beetkuba u amigo Dios. Wa le taatatsiloʼob mantatsʼ táan u tuukuloʼob tiʼ taakʼineʼ, le paalaloʼoboʼ yaan u tuklikoʼobeʼ maas kʼaʼanaʼan le baʼaloʼob yaan way yóokʼol kaab ke u biskubaʼob yéetel Jéeobaoʼ. Mix juntúul taatatsil j-Jaajkunaj u kʼáat ka kʼaskúuntaʼak u tuukul u paalal tumen le yóokʼol kaabaʼ. U jaajileʼ chéen wa ku tsʼáaik máak táanil ichil u kuxtal u meyajtik Jéeoba jeʼel u yantal kiʼimak óolal tiʼeʼ (xok Salmo 1:2, 3).

12. ¿Baʼaxten jujuntúul taatatsiloʼobeʼ ku yaʼalik tiʼ u paalaloʼob maʼ u jáan okjaʼob?

¹² Juntúul kiikeʼ tu yaʼalaj tiʼ u hija maʼ u jáan okjaʼ. ¿Baʼaxten? Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Suʼlaken in waʼale, baʼaleʼ saajken ka expulsartaʼak». Jeʼex le kiikaʼ, jujuntúul taatatsiloʼobeʼ ku tuklikoʼobeʼ maas maʼalob maʼ u yokjaʼ u paalaloʼob, tak kéen máanak u jaʼabil u jáajan beetkoʼob baʼaloʼob chéen minaʼan u cuentail (Gén. 8:21; Pro. 22:15). Ku tuklikoʼob waleʼ maʼ tu páajtal u expulsartaʼal u hijo, tumen maʼ okjaʼanajaʼaniʼ. Baʼaleʼ chéen táan u tuskubaʼob. ¿Baʼaxten? (Sant. 1:22.)

13. Wa maʼ okjaʼanajaʼan máakeʼ, ¿u kʼáat wa u yaʼal maʼ ken u kʼub cuenta tiʼ Jéeoba? Tsole.

¹³ Maʼalob baʼax ku tuklik le taatatsiloʼob ikil u páaʼtkoʼob ka yiijchajak u tuukul u paalaloʼob táanil tiʼ u yokjaʼoboʼ. Chéen baʼaleʼ maʼ jaaj wa maʼ tun kʼáatbil cuenta tiʼ juntúul paal chéen tumen maʼ okjaʼanajaʼaniʼ. U jaajileʼ desde kéen kʼuchuk u naʼat baʼax uts yéetel baʼax kʼaaseʼ yaan u kʼubik cuenta tiʼ Jéeoba (xok Santiago 4:17). Le beetkeʼ tu lugar u yaʼalaʼaltiʼ ka u páaʼt u máan tiempoeʼ, le taatatsiloʼoboʼ ku yilik u tsʼáaikoʼob junpʼéel maʼalob ejemplo tiʼ. Desde tu chichnil unaj u yáantaʼal utiaʼal ka u yaabilt u ley Jéeoba (Luc. 6:40). Letiʼe baʼax maas jeʼel u kanáantik le paaloʼ, tumen wa u yaabiltmaj u ley Jéeobaeʼ yaan u nuʼuktikuba tu yéetel (Isa. 35:8).

14. ¿Bix jeʼel u yáantaʼal le taatatsiloʼob tumen le ancianoʼoboʼ?

¹⁴ ¿Bix jeʼel u yáantaʼal le taatatsiloʼob tumen u ancianoiloʼob le múuchʼuliloʼ? Jeʼel u páajtal u yaʼalikoʼob bukaʼaj kiʼimak óolal ku taasik tiʼ máak u chʼaʼtuklik u meyajtik Jéeobaeʼ. Juntúul kiikeʼ ku tsikbaltikeʼ le yaan seis años tiʼoʼ, sukuʼun Russelleʼ tsikbalnaj quince minutos tu yéetel yoʼolal bix u tukultmil u meyajtik Jéeoba. Le kiikaʼ maas tiʼ setenta años tu beetaj u precursorail. Jeʼex k-ilkoʼ maʼalob ka líiʼsaʼak u yóol máak yéetel ka tsikbaltaʼaktiʼ le kiʼimak óolal ku taasik u meyajtaʼal Jéeobaoʼ (Pro. 25:11). Le ancianoʼoboʼ jeʼel xan u páajtal u yaʼalikoʼob tiʼ le taatatsiloʼob yéetel tiʼ u mejen paalaloʼob ka u beetoʼob wa baʼax meyajil tu Najil Reino, según le edad yéetel le muukʼ yaantiʼoboʼ.

15. ¿Bix jeʼel u líiʼsaʼal u yóol le paalal tumen u maasil sukuʼunoʼoboʼ?

¹⁵ ¿Bix túun jeʼel u páajtal u yáantaj u maasil sukuʼunoʼobeʼ? Jeʼel u páajtal u yeʼeskoʼob jach taak u yáantkoʼob le paalaloʼoboʼ, maʼ xaaneʼ ikil u chʼaʼikoʼob en cuenta baʼax ku beetkoʼob utiaʼal u maas meyajtikoʼob Dios. ¿Yaan wa juntúul xiʼipal tu tsolaj maʼalob u comentario teʼ muchʼtáambaloʼ? ¿Tu máansaj wa junpʼéel jaatsiʼ? ¿Chúukpaj wa u yóol ka tu aktáantaj junpʼéel túuntaj óolal? ¿Tu yilaj wa u kʼaʼaytaj tiʼ u yéet xookoʼob? Wa beyoʼ unaj  k-felicitartik yéetel u jaajil k-óol. Maʼalob xan ka tsikbalnakoʼon yéetel le paalaloʼob táanil tiʼ le muchʼtáambaloʼ bey xan kéen tsʼoʼokok. Wa k-beetkeʼ yaan k-áantkoʼob utiaʼal ka u yuʼuboʼob táakaʼanoʼob ichil u kaajal Jéeobaoʼ (Sal. 35:18).

16, 17. 1) ¿Baʼaxten jach unaj u yokjaʼ le paalaloʼoboʼ? 2) ¿Baʼax jeʼel u taasik kiʼimak óolal tiʼ le taatatsiloʼob meyajtik Diosoʼ? (Ilawil le foto yaan tu káajbal le xookaʼ.)

¹⁶ U líiʼsaʼal le paalal «yéetel u kaʼansaj bey xan yéetel u tsolnuʼuk Jéeoba[eʼ]» junpʼéel meyaj jach kʼaʼabéet u beetik le taatatsiloʼob adorartik Diosoʼ (Efe. 6:4; Sal. 127:3). Kaʼacheʼ le mejen paalal israelitaʼoboʼ desde kéen síijkoʼob tiaʼanoʼob ichil junpʼéel kaaj kʼubaʼan tiʼ Dioseʼ. Baʼaleʼ le mejen paalal ku síijloʼob bejlaʼoʼ maʼatech. Tsʼoʼoleʼ u yaabiltaʼal Jéeoba yéetel u meyajtaʼaleʼ maʼ junpʼéel herencia ku máansik le taatatsiloʼob tiʼ u paalaloʼoboʼ. Desde kéen síijik juntúul chaambaleʼ le taatatsiloʼoboʼ kʼaʼabéet u chʼaʼtuklik u kaʼanskoʼobtiʼ bix juntúul u disipulo Cristo, utiaʼal beyoʼ ka kʼuchuk u kʼub u kuxtal tiʼ Dios yéetel u yokjaʼ. Lelaʼ letiʼe meyaj maas kʼaʼanaʼan unaj u beetik le taatatsiloʼoboʼ. ¿Baʼaxten? Tumen u kʼubik u kuxtal tiʼ Jéeoba, u yokjaʼ yéetel u chúukpajal u yóol u meyajt Dioseʼ le kun áantik utiaʼal u salvarkuba tu kʼiinil le nojoch muʼyajil naatsʼ yaniloʼ (Mat. 24:13).

¹⁷ Teʼ yáax xóotʼoʼ tʼaanajoʼon tiʼ kiik Blossom Brandt. Le ka tu yaʼalaj tiʼ u taataʼob u kʼáat okjaʼeʼ, letiʼobeʼ tu yiloʼob wa ku naʼatik tubeel baʼax u kʼáat u beete, ka tu tsʼáaj u yóol u yáantoʼob. Le áakʼab táanil tiʼ u yokjaʼ le kiikoʼ, u taataeʼ tu beetaj junpʼéel baʼax jatsʼuts. Blossomeʼ tu yaʼalaj: «Tu yaʼalajtoʼon ka xolakoʼon utiaʼal k-orar. Tu yaʼalaj tiʼ Jéeobaeʼ jach kiʼimak u yóol tumen u chan hijaeʼ tsʼoʼok u chʼaʼtuklik u kʼubik u kuxtal tiʼ Dios». Ka máan maas tiʼ sesenta añoseʼ, tu yaʼalaj Blossom: «Mientras kuxaʼaneneʼ maʼ ken in tuʼubs le baʼax úuch teʼ áakʼab jeʼeloʼ». K-tsʼíiboltik ka kʼuchuk u kʼiinil u jach kiʼimaktal u yóol tuláakal le taatatsiloʼob kéen u yiloʼob u kʼubik u kuxtal yéetel u yokjaʼ u paalaloʼoboʼ.