¿Tuʼux yaan le jaajil esperanzaoʼ?
¿Tuʼux yaan le jaajil esperanzaoʼ?
KOʼOX aʼalikeʼ ku kʼastal a reloj. Pero le máaxoʼob ku yutskíintikoʼob relojoʼ maʼ tu jach aʼalikoʼobtech baʼax le kʼaschajaʼan tiʼoʼ. Chéen baʼaleʼ ka wojéeltikeʼ a vecinoeʼ letiʼ beetmil le reloj yaantechoʼ, tsʼoʼoleʼ ku yaʼalikeʼ jeʼel u yutskíintik gratiseʼ. ¿Tiʼ máax ken a tsʼáa u yutskíinte? Seguro tiʼ a vecino, ¿máasaʼ?
Koʼox aʼalikeʼ le relojoʼ letiʼe esperanzaoʼ. Teʼ kʼiinoʼobaʼ yaʼab máakoʼobeʼ yoʼolal tuláakal le baʼaxoʼob ku yúuchloʼ ku yuʼubikoʼob tu pʼáatal minaʼan esperanza tiʼob. Wa bey xan a wuʼuyikabaoʼ, ¿tuʼux jeʼel a kʼáatik áantajeʼ? Kex yaʼab máak aʼalik jeʼel u yáantkecheʼ, le áantaj ku tsʼáaikoʼoboʼ hasta maas jeʼel u confundirkecheʼ. ¿Baʼaxten túun maʼ ta kʼáatik u yáantaj le Máax Beetmiloʼonoʼ? Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ «Dioseʼ maʼ náach yanil tiʼ máakiʼ», tsʼoʼoleʼ jach taak u yáantkoʼon (Hechos 17:27; 1 Pedro 5:7).
Ku maas tsoʼolol baʼax le esperanzaoʼ
Teʼ Bibliaoʼ le tʼaan esperanzaoʼ maas yaʼab baʼax u kʼáat u yaʼal tiʼ le ku tsolik le doctoroʼoboʼ, le científicoʼoboʼ yéetel le psicólogoʼoboʼ. Le tʼaan esperanza meyajnaj le ka tsʼíibtaʼab le Bibliaoʼ u kʼáat u yaʼaleʼ u tsʼíiboltaʼal wa u páaʼtaʼal baʼax maʼalob. Kaʼapʼéel baʼal táakaʼan ichil le esperanzaoʼ: u tsʼíiboltaʼal baʼax maʼalob yéetel u yantal u pruebail jach yaan u béeytal le baʼax ku páaʼtaʼaloʼ. Le esperanza ku tsʼáaik le Bibliaoʼ maʼ chéen tuusiʼ. Yaan baʼaxoʼob eʼesik jach tu jaajil yaan u béeytal.
Jeʼex k-ilkoʼ le esperanzaoʼ kʼaʼabéet u yantal u pruebail de ke jach yaan u béeytal junpʼéel baʼal, le oʼolal chíikaʼan tiʼ le fejoʼ (Hebreos 11:1). Baʼaleʼ le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ maʼ junpʼéeliliʼ le fe yéetel le esperanzaoʼ (1 Corintios 13:13).
Koʼox aʼalikeʼ techeʼ ka kʼáatik junpʼéel favor tiʼ a amigo tumen a wojel yaan u yáantkech. Ka confiar tiʼ a amigo tumen a kʼaj óol tubeel, tsʼoʼoleʼ deporsi suuk u yáantkech. Kex maʼ junpʼéeliliʼ le fe yéetel le esperanzaoʼ kʼaʼabéet tu kaʼapʼéelil, maʼ tu páajtal u yantal tiʼ máak chéen junpʼéeliʼ. ¿Bix jeʼel u yantaltech le clase esperanza ku taal tiʼ Diosoʼ?
¿Tiʼ máax u taal le esperanzaoʼ?
Tiʼ Jéeoba u taal le esperanzaoʼ. Úuchjeakileʼ ku yaʼalaʼaltiʼ «u esperanza Israel» (Jeremías 14:8). Jeʼel u páajtal u yaʼalaʼaleʼ Jéeobaeʼ u esperanza kaʼach u kaajil Israel, letiʼobeʼ u yojloʼobeʼ yaan u béeykuntik tuláakal baʼax ku yaʼalik. Jéeobaeʼ yaʼab u téenel tu probartaj ku béeykuntik u promesaʼob. Josué, máax nuʼukt u kaajil Israeleʼ tu yaʼalaj: «Teʼexeʼ a wojleʼex [...] de ke mix junpʼéel tiʼ tuláakal le maʼalob baʼaloʼob u yaʼalmajteʼex Jéeoba a Dioseʼex tsʼoʼok u fallaroʼ» (Josué 23:14).
Kex tsʼoʼok u máan u milesil añoseʼ Jéeobaeʼ maʼ kʼexpajkiʼ. Le Bibliaoʼ chuup yéetel u promesaʼob yéetel ku yaʼalik xan bix tsʼoʼok u béeytaloʼob. Como jach seguro u béeytal u promesaʼob Dioseʼ yaʼab u téenel tsʼíibtaʼab bey tsʼoʼok u cumpliroʼobeʼ.
Jeʼel u páajtal u yaʼalaʼaleʼ le Bibliaoʼ u libroil le esperanzaoʼ. Jeʼex u bin a kaanbal tiʼ Dios yéetel a wilik bix u tratartik wíinikeʼ bey kun bin xan u maas antaltech esperanzaoʼ. Le apóstol Pablooʼ tu yaʼalaj: «Tuláakal le baʼaxoʼob tsʼíibtaʼaboʼob úuchjeakiloʼ tsʼíibtaʼaboʼob utiaʼal k-kaanbal, utiaʼal beyoʼ ikil u chúukpajal k-óol yéetel ikil u líiʼsaʼal k-óol tumen u Tʼaan Dioseʼ ka k-páaʼt le baʼax ken u tsʼáatoʼon Diosoʼ» (Romanos 15:4).
¿Baʼax esperanzail ku tsʼáaik Dios?
¿Baʼax súutukil ka wuʼuyik maas kʼaʼabéettech esperanza? ¿Letiʼe wa kéen yanakech tu táan kíimiloʼ? Yaʼab máakoʼobeʼ ku yuʼubikoʼob maas kʼaʼabéettiʼob esperanza le kéen kíimik juntúul máax u yaabiltmoʼob. U jaajileʼ tuláakloʼon k-muʼyaj yoʼolal le kíimiloʼ, mix máak jeʼel u púutsʼul tiʼeʼ. Chéen junpʼéel tiempo jeʼel u páajtal k-jechikeʼ, pero kéen tsʼoʼokkeʼ k-kíimil. Le beetik teʼ Bibliaoʼ ku yaʼalaʼal tiʼ le kíimiloʼ «letiʼe u tsʼook enemigo[oʼ]» (1 Corintios 15:26).
¿Baʼax túun esperanzail ku tsʼáaik Jéeoba? Ku yaʼalik yaan u xuʼulsik le kíimiloʼ wa le u tsʼook enemigooʼ. Letiʼeʼ yaʼab u téenel tsʼoʼok u yeʼesik maas yaan u poder tiʼ le kíimiloʼ. Lelaʼ tu yeʼesaj le ka tu kaʼa kuxkíintaj jujuntúul máakoʼob. Le Bibliaoʼ ku tʼaan tiʼ nueve máakoʼob kaʼa kuxkíintaʼaboʼob tumen Dios.
Juntéenjeakeʼ Jéeobaeʼ tu tsʼáaj poder tiʼ Jesús utiaʼal u kaʼa kuxkíintik Lázaro, u amigo. Lázaroeʼ tsʼoʼok cuatro días kíimik kaʼachi. Jesúseʼ tu táan yaʼab máakoʼob tu kaʼa kuxkíintaj Lázaro (Juan 11:38-48, 53; 12:9, 10).
Maʼ xaaneʼ techeʼ ka tuklik, ¿baʼaxten túun kaʼa kuxkíintaʼaboʼob? Si deporsi chʼíijoʼob yéetel kaʼa kíimoʼob. Jaaj beyoʼ, pero le baʼax úuchoʼ ku yáantkoʼon k-ileʼ jach tu jaajil yaan u kaʼa kuxtal le máaxoʼob tsʼoʼok u kíimloʼoboʼ. Jeʼex túun k-ilkoʼ maʼ chéen táan k-tsʼíiboltikiʼ, jach tu jaajil yaan u yúuchul.
Jesúseʼ tu yaʼalaj: «Teen le kuxtaloʼ bey xan le kaʼa kuxtaloʼ» (Juan 11:25). Tiʼ Jesús tsʼaʼan u poderil utiaʼal u kaʼa kuxkíintik tuláakal le máaxoʼob kimenoʼoboʼ. Tu yaʼalaj xan: «Maʼ u jaʼakʼal a wóoleʼex yoʼolal leloʼ, tumen yaan u kʼuchul u kʼiinileʼ tuláakal le máaxoʼob yanoʼob ichil le muknaloʼoboʼ yaan u yuʼubikoʼob u tʼaan [Jesúseʼ] yéetel yaan u jóokʼloʼob» (Juan 5:28, 29). Jeʼex túun k-ilkoʼ tuláakal le máaxoʼob yanoʼob teʼ muknaloʼoboʼ yaan u kaʼa kuxkíintaʼaloʼob utiaʼal u kajtaloʼob tiʼ junpʼéel kiʼichkelem paraíso way Luʼumeʼ.
Le profeta Isaíasoʼ jach jatsʼuts tu tsolil bix kun kaʼa kuxkíintbil le kimenoʼoboʼ: «Yaan u kaʼa kuxtal le máaxoʼob kimenoʼob techoʼ. Yaan u kaʼa líikʼil le máaxoʼob kimenoʼob tenoʼ. Teʼex tiaʼaneʼex teʼ luʼumoʼ, ¡ajakeʼex, awatnakeʼex yéetel kiʼimak óolal! Tumen le pʼuuljaʼ ku lúubul ta wóokʼoloʼ bey jeʼex le pʼuuljaʼ ku yantal tempranooʼ, le luʼumoʼ yaan u jóoʼsik le kimenoʼob yaan ichiloʼ» (Isaías 26:19).
¿Máasaʼ ku líiʼsik k-óol le tekstoaʼ? Le kimenoʼoboʼ seguro yaniloʼob tumen tiaʼanoʼob tu tuukul Dioseʼ, bey jeʼex juntúul chaambal seguro yanil tu jobnel wa tu matriz u maamaeʼ (Lucas 20:37, 38). Jeʼex juntúul chaambal táan u páaʼtaʼal u síijil tumen u papáʼobeʼ, le kimenoʼob xanoʼ maʼ tun xáantaleʼ yaan u kaʼa kuxkíintaʼaloʼob tiʼ junpʼéel paraíso. K-ilik túuneʼ kex ka kíimik máakeʼ yaan esperanza tiʼ.
Le esperanzaoʼ jach ku yáantkoʼon
Pabloeʼ tu yaʼalaj kʼaʼanaʼan u yantal tiʼ máak esperanza. Tu yaʼaleʼ ichil le nuʼukuloʼob utiaʼal baʼateloʼ le cascooʼ junpʼéel tiʼ le baʼaxoʼob maas kʼaʼanaʼanoʼ (1 Tesalonicenses 5:8). Utiaʼal k-naʼatikeʼ tuukulnakoʼon tiʼ le soldadoʼob ku binoʼob baʼateʼel úuchjeakiloʼ. Letiʼobeʼ ku usarkoʼob kaʼach junpʼéel casco de fierro, baʼaleʼ táanil tiʼ u tsʼáaikoʼob le cascooʼ ku bakʼik nookʼ wa kʼéewel tu pooloʼob. Le beetik kéen baʼatelnakoʼobeʼ kex ka kʼoʼolok jach chich u pooloʼobeʼ maʼ tu kíimloʼob. Jeʼex le casco ku kanáantik u pool le soldadoʼoboʼ, le esperanzaoʼ ku kanáantik xan k-tuukul. Le esperanzaoʼ ku yáantik máak utiaʼal u tuukul tiʼ le jatsʼuts baʼaloʼob ken u beet Diosoʼ, tsʼoʼoleʼ ku yáantaj xan utiaʼal maʼ u sen chiʼichnaktal máak kéen u aktáant nukuch problemas. ¿Máasaʼ tiʼ tuláakloʼon kʼaʼabéet esperanza?
Pabloeʼ tu usartaj uláakʼ ejemplo utiaʼal k-naʼatik baʼax yaan yil le esperanza yéetel u promesaʼob Diosoʼ. Letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Le baʼax k-páaʼtikoʼ bey junpʼéel ancla utiaʼal k-kuxtaleʼ, tumen jach jeetsʼel yanil yéetel maʼ tu kʼexpajal» (Hebreos 6:19). Pabloeʼ jach u yojel bix u yáantaj junpʼéel ancla tumen maʼ chéen juntéen tu yilaj u búulul junpʼéel barcoiʼ. Letiʼeʼ u yojleʼ le kéen káajak junpʼéel kʼaʼamkach iikʼeʼ le marineroʼoboʼ ku pulkoʼob le ancla ichil le jaʼoʼ. Wa ku chʼíikil tubeel le anclaoʼ, le barcooʼ ku pʼáatal jejetsʼkil yanil, maʼ kun jáan bisbil tumen le kʼaʼamkach iikʼoʼ yéetel maʼ ken u pʼuchuba tiʼ le tuunichoʼoboʼ.
Jeʼex túun k-ilkoʼ wa yaantoʼon esperanzaeʼ kex talam le kʼiinoʼobaʼ jeʼel u páajtal k-aktáantik jeʼel baʼalak problemaileʼ. Jéeobaeʼ ku yaʼalikeʼ ichil junpʼíit kʼiineʼ yaan u xuʼulul u sufrir wíinik tumen yaan u luʼsik le guerraʼoboʼ, le kʼasaʼaniloʼ yéetel le kíimiloʼ (ilawil le cuadro yaan teʼ pág. 10). Le esperanza xanoʼ ku yáantkoʼon utiaʼal maʼ k-beetik baʼaloʼob kʼaastak tu táan Jéeoba.
Jéeobaeʼ u kʼáat ka yanaktech esperanza yéetel kuxtal minaʼan u xuul. Letiʼeʼ «u kʼáat ka u salvartuba tuláakal u jejeláasil máakoʼob». ¿Baʼax túun unaj a beetik utiaʼal a salvarkaba? Kʼaʼabéet ‹a kʼaj óoltik tubeel le jaajoʼ› (1 Timoteo 2:4). Le máaxoʼob beet le revistaaʼ ku tsʼíiboltkoʼob ka a kʼaj óolt tubeel le Biblia utiaʼal a salvarkabaoʼ. U jaajileʼ maas maʼalob le esperanza ku tsʼáaik Diosoʼ ke le esperanza ku taal tiʼ wíinikoʼ.
Wa yaantoʼon esperanzaeʼ Dioseʼ jeʼel u yáantkoʼon k-tsʼoʼokbes jeʼel baʼaxak ka k-chʼaʼtukult k-beeteʼ (2 Corintios 4:7; Filipenses 4:13). ¿Máasaʼ letiʼe clase esperanza kʼaʼabéettoʼonoʼ? Wa ku bineltiktech esperanzaeʼ maʼ u lúubul a wóol, jeʼel u yantaltecheʼ.
[Cuadro/Oochel]
Baʼaxten jeʼel u yantaltoʼon esperanzaeʼ
Le tekstoʼobaʼ yaan u yáantkech utiaʼal ka yanaktech esperanza:
▪ Dioseʼ ku yaʼalik yaan k-kuxtal ich kiʼimak óolal.
Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ le Luʼumaʼ yaan u suut paraísoil yéetel yaan u kajtal máakoʼob ich kiʼimak óolaliʼ (Salmo 37:11, 29; Isaías 25:8; Apocalipsis 21:3, 4).
▪ Dioseʼ maʼ tu páajtal u tuus.
Letiʼeʼ jach u pʼeek le tuusoʼ. Jéeobaeʼ jach santo, le beetik maʼ tu páajtal u tuus (Proverbios 6:16-19; Isaías 6:2, 3; Tito 1:2; Hebreos 6:18).
▪ Dioseʼ jach táaj yaan u poder.
Jéeobaeʼ letiʼe Dios jach táaj yaan u poderoʼ. Mix baʼal jeʼel u beetik maʼ u béeykuntik le baʼax u prometermoʼ (Éxodo 15:11; Isaías 40:25, 26).
▪ Dioseʼ u kʼáat ka kuxlakoʼon mantatsʼ.
(Juan 3:16; 1 Timoteo 2:3, 4).
▪ Dioseʼ maʼ tu tuklik wa tsʼoʼoktoʼon beyoʼ.
Jéeobaeʼ maases ku yilik le jatsʼuts modos yaantoʼonoʼ, maʼ letiʼe baʼaloʼob kʼaastak k-beetkoʼ (Salmo 103:12-14; 130:3; Hebreos 6:10). Dioseʼ u yojel jeʼel u páajtal k-beetik baʼax maʼalobeʼ yéetel ku kiʼimaktal u yóol kéen k-beete (Proverbios 27:11).
▪ Dioseʼ ku yáantkoʼon k-beet le baʼax k-chʼaʼtuklikoʼ.
Le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ maʼ unaj u yuʼubikoʼob wa chéen tu juunal yanoʼobiʼ tumen Jéeobaeʼ ku tsʼáaik u espíritu santo tiʼob (Filipenses 4:13).
▪ Dioseʼ ku náajmatik ka confiarnakoʼon tiʼ.
Jéeobaeʼ ku béeykuntik tuláakal baʼax ku yaʼalik (Salmo 25:3).
[Oochel]
Jeʼex le casco ku kanáantik u pool le soldadoʼoboʼ, le esperanzaoʼ ku kanáantik xan k-tuukul
[Oochel]
Jeʼex junpʼéel anclae,ʼ le esperanzaoʼ ku yáantaj utiaʼal u yantal jeetsʼeelil tiʼ máak
[Máax tsʼáaik le fotooʼ]
Courtesy René Seindal/Su concessione del Museo Archeologico Regionale A. Salinas di Palermo