Unaj k-chʼaʼik óotsilil tiʼ tuláakal máak
KA TU kaʼansaj Jesús tiʼ u disipuloʼob u kʼaʼaytoʼob le maʼalob péektsiloʼ u yojel maʼ tuláakal kun kʼamkoʼobiʼ (Luc. 10:3, 5, 6). Kéen jóokʼkoʼon kʼaʼaytajeʼ yaan horaeʼ k-tʼaan yéetel máakoʼob ku kʼeykoʼonoʼob wa ku beetkoʼobtoʼon loob. U jaajileʼ le baʼaloʼob beyaʼ ku beetik u talamtal u seguer k-chʼaʼik óotsilil tiʼob.
Le máax ku chʼaʼik óotsililoʼ ku yilik baʼax kʼaʼabéet tiʼ u maasil bey xan baʼaxoʼob ku aktáantik, le oʼolal ku taaktal u yáantik. Wa ku xuʼulul k-chʼaʼik óotsilileʼ jeʼel u xuʼulul k-tsʼáaik k-óol kʼaʼaytajeʼ yéetel maas maʼ kun bintoʼon utsil kéen jóokʼkoʼon. Baʼaleʼ wa k-ilik u seguer k-chʼaʼik óotsilileʼ maas yaan k-tsʼáaik k-óol teʼ kʼaʼaytajoʼ. Lelaʼ bey jeʼex ka k-tsʼáa siʼ ichil le kʼáakʼ utiaʼal maʼ u tuʼupuloʼ (1 Tes. 5:19).
¿Bix jeʼel k-chʼaʼik óotsilil tiʼ u maasil tak kéen tratartaʼakoʼon maʼ maʼalobeʼ? Koʼox ilik bix u beetik Jéeoba, Jesús yéetel apóstol Pablo.
UNAJ K-CHʼAʼIK ÓOTSILIL JEʼEX JÉEOBAEʼ
Jéeobaeʼ tsʼoʼok u xáantal joʼopʼok u yuʼubik u yaʼalaʼal baʼaloʼob maʼ jaajtak tu contraiʼ. Kex beyoʼ letiʼeʼ ku yeʼesik u yutsil «tiʼ le kʼasaʼan máakoʼoboʼ bey xan tiʼ le máakoʼob maʼ tu tsʼáaikoʼob u diosboʼotikil» yoʼolal baʼax ku tsʼaʼabaltiʼoboʼ (Luc. 6:35). Lelaʼ ku beetik kéen chúukpajak u yóol tiʼob. Letiʼeʼ u kʼáat «ka u salvartuba tuláakal u jejeláasil máakoʼob» (1 Tim. 2:3, 4). Kex u pʼekmaj u beetaʼal baʼax kʼaaseʼ, u yaabiltmaj wíinik, le oʼolal maʼ u kʼáat ka xuʼulsaʼaktiʼobiʼ (2 Ped. 3:9).
Jéeobaeʼ u yojel Satanás pixmil u tuukul le máakoʼob maʼatech u kʼamkoʼob le maʼalob péektsiloʼ (2 Cor. 4:3, 4). Yaʼab máakeʼ desde tu chichniloʼob ku kaʼansaʼaltiʼob baʼaloʼob maʼ jaajtak tu contra Diosiʼ. Le oʼolal ku talamtal u kʼamkoʼob le baʼax ku kaʼansik le Bibliaoʼ. Chéen baʼaleʼ Jéeobaeʼ taak u yáantkoʼob. ¿Bix k-ojéeltik?
Koʼox ilik bix tu yáantil u kajnáaliloʼob Nínive. Kex jach kʼasaʼanoʼob kaʼacheʼ, Jéeobaeʼ tu yaʼalaj tiʼ Jonás: «Teneʼ yaan baʼax oʼolal [...] in sen chʼaʼik óotsilil tiʼ Nínive, le noj kaaj tuʼux yaan maanal ciento veinte mil [máakoʼob] mix baʼal u yojeloʼob[oʼ]» (Jon. 4:11). Jéeobaeʼ tu yileʼ u kajnáaliloʼob Niniveeʼ maʼ u yojloʼob mix baʼal tu yoʼolaliʼ. Le oʼolal tu chʼaʼaj óotsilil tiʼob, ka tu túuxtaj Jonás u yaʼaltiʼob baʼax u tukultmaj u beetik.
Toʼon xaneʼ k-beetik jeʼex Jéeobaeʼ, tumen k-ilik jach koʼoj u tojol u kuxtal u maasil máakoʼob. Le oʼolal jach ku taaktal k-áantik le máaxoʼob yéetel k-tsikbal teʼ kʼaʼaytajoʼ, kex bey maʼ ken u kʼamoʼob le maʼalob péektsiloʼ.
UNAJ K-CHʼAʼIK ÓOTSILIL JEʼEX JESUSEʼ
Jeʼex u beetik Jéeobaeʼ, Jesuseʼ tu chʼaʼaj xan óotsilil tiʼ le máaxoʼob taak u kaanbaloʼob tiʼ Diosoʼ. Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Le ka tu yilaj le yaʼabkach máakoʼoboʼ, tu chʼaʼaj óotsilil tiʼob tumen beyoʼob tamanoʼob loobiltaʼanoʼob yéetel kʼiʼitpajaʼanoʼob minaʼan mix máak kanáantkoʼobeʼ» (Mat. 9:36). Jesuseʼ tu yilaj baʼax yaan tu puksiʼikʼal le máakoʼoboʼ. U yojel ku taasaʼal mix baʼalil le máaxoʼob uʼuyik baʼaxoʼob ku kaʼansikoʼ yéetel ku kaʼansaʼal baʼaloʼob maʼ jaajtak kaʼach tiʼob tumen u nuuktakil le judíoʼoboʼ. Kex u yojel yaan u xuʼulul u tsaypachtaʼal tumen jujuntúuleʼ, seguernaj u «kaʼansiktiʼob yaʼabkach baʼaloʼob» (Mar. 4:1-9).
Maʼ u lúubul k-óol wa maʼ tu jáan kʼaʼamal le maʼalob péektsiloʼ
Le máakoʼoboʼ ku kʼexpajal bix u kuxtaloʼob bey xan bix u yilkoʼob le maʼalob péektsiloʼ
Kéen joʼopʼok u kʼuuxil le máakoʼob ikil k-kʼaʼaytik le maʼalob péektsil tiʼoboʼ, unaj k-tuklik baʼaxten ku beetkoʼob beyoʼ. Maʼ xaaneʼ maʼ tu kʼamkoʼob baʼax ku yaʼalik le Biblia yoʼolal le baʼaloʼob maʼ maʼalobtak ku beetik le máaxoʼob ku yaʼalikoʼob táan u meyajtikoʼob Diosoʼ. Yanoʼob xaneʼ aʼalaʼantiʼob baʼaloʼob maʼ jaajtak yoʼolal le baʼaxoʼob k-creertikoʼ. Wa maʼ xaaneʼ saajkoʼob u pʼaʼastaʼaloʼob tumen u vecinoʼob wa tumen u láakʼtsiloʼob wa ku jóokʼloʼob u yuʼuboʼob le baʼax k-kʼaʼaytikoʼ.
Yanoʼob xaneʼ maʼ tu kʼamkoʼonoʼob tumen tsʼoʼok u muʼyajtikoʼob baʼaloʼob beet u jach yaatal u yóoloʼob. Kim, juntúul misioneraeʼ, ku yaʼalik: «Junpʼéel tuʼux k-kʼaʼaytajeʼ, le máakoʼoboʼ tu peʼertoʼob tuláakal baʼax yaantiʼob tu yoʼolal junpʼéel baʼateltáambal. Ku tuklikoʼob mix máak kun áantkoʼob yéetel maʼatech u creertikoʼob baʼax ku yaʼalik u maasil. Yaʼab tiʼ letiʼobeʼ maʼatech u kʼamkoʼob le maʼalob péektsiloʼ. Juntéenjeakeʼ óolak kíimsaʼaken le táan in kʼaʼaytajoʼ».
¿Baʼax tu beetaj Kim utiaʼal u seguer u kʼaʼaytaj teʼeloʼ? Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Kéen joʼopʼok u kʼuuxil le máakoʼoboʼ kin wilik in kʼaʼajsik le baʼax ku yaʼalik Proverbios 19:11: ‹Máax ku tuukuleʼ ku kóomkintik u yóol pʼuʼujul›. In tuukul tiʼ baʼaxoʼob tsʼoʼok u muʼyajtik le máakoʼoboʼ ku yáantken in chʼaʼ óotsilil tiʼob. Tsʼoʼoleʼ yaan máaxoʼobeʼ ku kʼamkoʼob le baʼax k-kʼaʼaytikoʼ. Yaan tiʼ letiʼobeʼ jach uts tu tʼaanoʼob k-kaʼa bin xíimbaltoʼob».
Toʼoneʼ unaj k-tsʼáaikba tu lugar le máakoʼoboʼ, maʼalob ka k-tukult bix jeʼel k-kʼamik le maʼalob péektsil wa tsʼoʼok u sen beetaʼal k-muʼyaj bey xan wa yaʼab baʼaxoʼob maʼ jaajtak aʼalaʼantoʼon tu contra u j-jaajkunajoʼob Jéeobaiʼ. Maʼ xaaneʼ yaan k-tsʼíikil, le oʼolal yaan u kʼaʼabéettal u chʼaʼabaltoʼon óotsilil. Unaj k-kʼaʼajsikeʼ Jesuseʼ tu yaʼaleʼ unaj k-tratartik u maasil jeʼex k-kʼáat ka tratartaʼakoʼoneʼ, lelaʼ yaan u yáantkoʼon k-eʼes yaabilaj kex yaan hora maʼ chéen chʼaʼabiliʼ (Mat. 7:12).
UNAJ K-CHʼAʼIK ÓOTSILIL JEʼEX PABLOEʼ
Apóstol Pabloeʼ tu chʼaʼaj óotsilil tak tiʼ le máaxoʼob chʼaʼpachtoʼ. ¿Baʼaxten? Tumen ku kʼaʼajsik bey u beetik kaʼachoʼ. Letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Teen kaʼacheʼ kin tʼaan tu contra Dios, kin chʼaʼpachtik máaxoʼob meyajtik yéetel minaʼan in suʼtal. Baʼaleʼ chʼaʼabten óotsilil tumen minaʼan in fe yéetel maʼ in wojel kaʼach baʼax kin beetkiʼ» (1 Tim. 1:13). U yojel chʼaʼab óotsilil tiʼ tumen Jéeoba yéetel Jesús. Maʼ xaaneʼ kéen u yil bix u kʼuuxil le máakoʼoboʼ ku kʼaʼajaltiʼ bix u beetik kaʼachi.
Yaan kʼiineʼ Pabloeʼ kʼaʼaytajnaj tiʼ máakoʼob jach ku creertik baʼaloʼob maʼ jaajtakiʼ. ¿Baʼax tu beetaj teʼ súutukiloʼob beyoʼ? Baʼaxoʼob 17:16, ku yaʼalikeʼ juntéenjeak le tiaʼan Atenasoʼ «jach kʼuuxilnaj le ka tu yilaj chuup le kaaj yéetel beetbil diosoʼoboʼ». Baʼaleʼ meyajnajtiʼ le baʼax tu yilaj utiaʼal u kʼaʼaytik le maʼalob péektsiloʼ (Bax. 17:22, 23). Letiʼeʼ tu kʼexaj bix u kʼaʼaytaj utiaʼal u béeytal u kʼaʼaytik le maʼalob péektsil tiʼ tuláakal u jejeláasil máakoʼob utiaʼal u béeytal u salvartikubaʼoboʼ (1 Cor. 9:20-23).
Kéen tʼaanakoʼon yéetel máax ku kʼuuxil wa yéetel máax yaanal baʼax ku creertikeʼ, unaj k-beetik jeʼex Pabloeʼ. Meyajnaktoʼon le baʼax k-ojel yoʼolal le máakoʼob utiaʼal k-áantkoʼob u kʼaj óoltoʼob le maʼalob péektsiloʼ (Isa. 52:7). Juntúul kiik ku kʼaabaʼtik Dorothyeʼ, ku yaʼalik: «Yaʼab tiʼ le máakoʼob teʼ tuʼux k-kʼaʼaytajoʼ, kaʼansaʼantiʼobeʼ Dioseʼ jach kʼasaʼan. Yáaxeʼ kin waʼaliktiʼob jach maʼalob ikil u creertikoʼob Dios, tsʼoʼoleʼ kin waʼaliktiʼob baʼax ku yaʼalik le Biblia yoʼolal le yaabilaj ku yeʼesik Jéeoba bey xan le baʼaxoʼob ken u beet maʼ kun xáantaloʼ».
«SEGUERNAK A TSʼÁANCHAʼATIK LE KʼAAS YÉETEL LE BAʼAX UTSOʼ»
Le máaxoʼob tiʼ k-kʼaʼaytik le maʼalob péektsiloʼ «yaan u bin u maas kʼastaloʼob» teʼ «tu tsʼook kʼiinoʼob[aʼ]» (2 Tim. 3:1, 13). Baʼaleʼ maʼ unaj u beetik u xuʼulul u kiʼimaktal k-óol yéetel k-chʼaʼik óotsilil tiʼobiʼ. Jéeobaeʼ ku tsʼáaiktoʼon u muukʼil utiaʼal ka «seguernak [k-]tsʼáanchaʼatik le kʼaas yéetel le baʼax utsoʼ» (Rom. 12:21). Jessica, ku beetik u precursoraileʼ, ku yaʼalik: «Mantatsʼ kin tʼaan yéetel máaxoʼob jach ku creertikubaʼob yéetel maʼatech u kʼamkoʼob le maʼalob péektsiloʼ. Lelaʼ jeʼel u beetik u kʼuuxil máakeʼ. Kéen káajak in tsikbal yéetel wa máaxeʼ, kin kʼáatik tiʼ Jéeoba ichil in tuukul ka u yáanten in wil le máak jeʼex u yilik letiʼoʼ. Beyoʼ maas kin chʼíikil in wil bix jeʼel in wáantikeʼ».
Maʼ u xuʼulul k-kaxtik le máaxoʼob taak u kʼaj óoltikoʼob u jaajiloʼ
Kéen máanak kʼiineʼ yaan tiʼ letiʼob kun taaktal u maas kʼaj óoltikoʼob Jéeobaiʼ
Unaj xan k-ilik bix jeʼel k-líiʼsik u yóol le sukuʼunoʼob ku kʼaʼaytajoʼob t-éeteloʼ. Jessicaeʼ ku yaʼalik: «Wa juntúul tiʼ toʼon kʼeʼey tumen u yuumil najeʼ, kin wilik maʼ in tuukul tiʼ le baʼax úuchoʼ. Kin tsikbaltik yaanal baʼax jeʼel u líiʼsik k-óoleʼ, jeʼex le bix u yáantaʼal le máakoʼob tumen le maʼalob péektsil, kex yaan kʼiin maʼ tu kʼamkoʼonoʼob tubeeloʼ».
Jéeobaeʼ u yojel baʼaxoʼob k-aktáantik teʼ kʼaʼaytajoʼ yéetel ku kiʼimaktal u yóol kéen u yil k-chʼaʼik óotsilil jeʼex u beetkoʼ (Luc. 6:36). Baʼaleʼ Dioseʼ maʼ ken u chʼaʼ óotsilil utiaʼal mantatsʼ. Letiʼeʼ u tsʼaamaj u kʼiinil utiaʼal u xuʼulsik le kʼasaʼan yóokʼol kaabaʼ. Baʼaleʼ táanil tiʼ u beetkeʼ unaj u seguer k-kʼaʼaytaj (2 Tim. 4:2). Le oʼolaleʼ maʼ u xuʼulul k-kʼaʼaytaj yéetel kiʼimak óolal yéetel k-chʼaʼik óotsilil tiʼ tuláakal u jejeláasil máakoʼob.
