1, 2. 1) ¿Tiʼ máaxoʼob yáax béeychaj baʼax ku yaʼalik Mateo 24:12? 2) U tsʼíibil Baʼaxoʼobeʼ, ¿bix u yáantkoʼon k-ileʼ u maas yaʼabil le cristianoʼob teʼ yáax siglooʼ maʼ xuʼul u yeʼeskoʼob yaabilajiʼ? (Ilawil le dibujo yaan tu káajbal le xookaʼ.)

JESUSEʼ tu yaʼalaj bix kun ilbil tsʼoʼok u náatsʼal u kʼiinil «u tsʼoʼokol tiʼ le yóokʼol kaabaʼ». Tu yaʼaleʼ ichil le baʼaxoʼob kun ilbiloʼ, tiaʼan le «u síistal u yaabilaj óoliʼ tuláakal máak[oʼ]» (Mat. 24:3, 12). Le judíoʼob teʼ yáax siglooʼ jach ku yaʼalikoʼob kaʼach ku meyajtikoʼob Dios, chéen baʼaleʼ xuʼul u yaabiltikoʼob.

² Baʼaleʼ u maas yaʼabil le cristianoʼob teʼ kʼiinoʼoboʼ maʼ bey úuchiktiʼobiʼ. Letiʼobeʼ jach tu tsʼáaj u yóol u kʼaʼaytoʼob «le maʼalob péektsil yaan yil yéetel Jesús, le Cristooʼ», tsʼoʼoleʼ jach tu yaabiltoʼob Dios, le sukuʼunoʼoboʼ bey xan le máaxoʼob maʼatech u meyajtikoʼob Diosoʼ. Le sukuʼunoʼobaʼ maʼ tu chaʼaj u síistal u yaabilajoʼob tiʼ Diosiʼ (Bax. 2:44-47; 5:42). Chéen baʼaleʼ yaan tiʼ letiʼobeʼ tu chaʼaj u síistal u yaabilajoʼob. ¿Baʼax eʼesik jach tu jaajil bey úuchikoʼ?

3. ¿Baʼax beet u síistal u yaabilaj jujuntúul cristianoʼob kajaʼanoʼob kaʼach Éfeso?

 ³ Jesuseʼ tu yaʼalaj tiʼ le múuchʼulil yaan kaʼach Éfesooʼ: «Tsʼoʼok u xuʼulul a weʼesik le yaabilaj yanchajtech tu káajbaloʼ» (Apo. 2:4). Lelaʼ bey úuchiktiʼoboʼ tumen tu chaʼaj u kʼaskúuntaʼal u tuukuloʼob yéetel káaj u kuxtaloʼob jeʼex le máakoʼob chéen ku beetkoʼob baʼax ku yóotkoʼobeʼ (Efe. 2:2, 3). U kaajil Éfesoeʼ jach ayikʼal kaʼachi, le oʼolal u kajnáaliloʼobeʼ chéen tu paach ayikʼalil ku binoʼob. Píitmáanjaʼan kʼaasil bix u kuxtaloʼob yéetel maʼatech u chʼaʼikoʼob en cuenta baʼax ku yaʼalik Dios. Chéen u yutsil ku kaxtikoʼob maʼ u yaabiltmoʼob Diosiʼ mix u yéet máakiloʼob.

4. 1) ¿Baʼaxten tsʼoʼok u síistal le yaabilaj teʼ kʼiinoʼobaʼ? 2) ¿Baʼaxoʼob ken k-il teʼ xookaʼ?

⁴ Le baʼax tu yaʼalaj Jesusoʼ láayliʼ bey u yúuchul teʼ kʼiinoʼobaʼ. U maas yaʼabil le máakoʼoboʼ táan u bin u pʼíittal u yaabilajoʼob tiʼ Dios. Tu lugar u tuklikoʼob Dios kun utskíintik le baʼaloʼob kʼaastak ku yúuchul teʼ yóokʼol kaabaʼ maas ku confiaroʼob tiʼ le gobiernoʼoboʼ. Lelaʼ ku beetik u síistal u yaabilaj le máakoʼoboʼ. Tak le máaxoʼob meyajtik Jéeobaoʼ jeʼel u yúuchultiʼob jeʼex tiʼ le múuchʼulil yaan kaʼach Éfesooʼ. Utiaʼal maʼ u síistal k-yaabilajeʼ, teʼ xookaʼ yaan k-ilik bix jeʼel k-maas yaabiltik 1) Jéeoba, 2) u Tʼaan yéetel 3) le sukuʼunoʼob bey xan le kiikoʼoboʼ.

5. ¿Baʼaxten unaj k-yaabiltik Dios?

⁵ ¿Máax unaj k-maas yaabiltik? Jesuseʼ tu yaʼalaj: «Kʼaʼabéet a yaabiltik Jéeoba yéetel tuláakal a puksiʼikʼal, tuláakal a kuxtal yéetel tuláakal a tuukul. Lelaʼ letiʼe u maas nojchiloʼ yéetel letiʼe yáax baʼax ku yaʼalik le Leyoʼ» (Mat. 22:37, 38). Le yaabilaj k-uʼuyik yoʼolal Diosoʼ ku péeksikoʼon k-beet baʼax ku yaʼalik, u chúukpajal k-óol yéetel k-pʼektik baʼax kʼaas (xok Salmo 97:10). Chéen baʼaleʼ Satanás yéetel u kʼasaʼan yóokʼol kaabeʼ jeʼel u beetkoʼob u xuʼulul k-yaabiltik Dioseʼ.

6. ¿Baʼax ku beetik le máaxoʼob ku xuʼulul u yaabiltikoʼob Diosoʼ?

⁶ U máakiloʼob le yóokʼol kaabaʼ maases ku «kaxtikoʼob chéen u yutsiloʼob» tu lugar u yaabiltikoʼob Dios (2 Tim. 3:2). Letiʼobeʼ maases ku binoʼob tu paach «u tsʼíibolal le bakʼoʼ, u tsʼíibolal le ichoʼ bey xan u sen kaʼantal u [yichoʼob] tu yoʼolal le baʼaxoʼob [yaantiʼoboʼ]» (1 Juan 2:16). Apóstol Pabloeʼ tu yaʼalaj baʼax jeʼel u yúuchul wa ku binoʼob chéen tu paach u tsʼíibolal u wíinkliloʼobeʼ. Tu yaʼalajtiʼob: «U tsʼáaik u tuukul máak tiʼ baʼaloʼob yaan yil yéetel le kʼeban wíinkliloʼ ku taasik kíimil». ¿Baʼaxten? Tumen le máaxoʼob beetik beyoʼ ku xuʼulul u biskubaʼob yéetel Dios (Rom. 8:6, 7). Le máakoʼob chéen ku chʼíikil u kaxtoʼob ayikʼaliloʼob yéetel u núupkʼebantaloʼobeʼ maʼ kiʼimak u yóoloʼobiʼ yéetel jach ku muʼyajoʼob (1 Cor. 6:18; 1 Tim. 6:9, 10).

7. ¿Tiʼ baʼax tuukuliloʼob unaj u kanáantkuba le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ?

⁷ Le máaxoʼob ku yaʼalikoʼob maʼ tu páajtal u yeʼesaʼal wa yaan Dios (wa agnósticos), le máaxoʼob maʼatech u creertikoʼob Dios yéetel le ku creertikoʼob le evolucionoʼ táan u beetkoʼob u xuʼulul u yaabiltaʼal Dios. Ku yaʼalikoʼobeʼ chéen máax jach séeb u tuʼusul wa máax minaʼan u naʼat jeʼel u creertik yaan Dioseʼ. Tsʼoʼoleʼ le máakoʼoboʼ tu lugar u creertikoʼob Dioseʼ maas ku creertikoʼob baʼax ku yaʼalik le cientificoʼoboʼ (Rom. 1:25). Tak le máaxoʼob meyajtik Dios jeʼel u káajal u tuukuloʼob xan beyoʼ. Jujunpʼíitil jeʼel u náachtaloʼob tiʼ letiʼeʼ, tak ken xuʼuluk u yaabiltikoʼob (Heb. 3:12).

8. 1) ¿Baʼaxoʼob jeʼel u beetik u lúubul u yóol máaxoʼob meyajtik Dioseʼ? 2) ¿Bix u líiʼsik k-óol le Salmo 136?

 ⁸ Tumen kuxaʼanoʼon tu kʼasaʼan yóokʼol kaab Satanaseʼ yaʼab baʼaxoʼob beetik u lúubul k-óol (1 Juan 5:19). Wa k-chaʼik u jach lúubul k-óoleʼ jeʼel u pʼáatal minaʼan k-fe yéetel k-yaabilaj tiʼ Dioseʼ. Maʼ xaaneʼ táan k-muʼyaj tumen tsʼoʼok u chan k-antal k-edad, kʼojaʼanoʼon wa minaʼantoʼon taakʼin. Yaan hora xaneʼ ku lúubul k-óol tumen maʼ páajchajak k-beetik le baʼax k-tuklikoʼ, wa k-uʼuyik mix baʼal k-biilal. Ku lúubul xan k-óol tumen yaan baʼaxoʼob maʼ jóokʼ jeʼex k-páaʼtik kaʼachoʼ. Kex jeʼel baʼaxak ka k-aktáanteʼ maʼ unaj k-tuklik wa chéen tu yilik Jéeoba baʼax ku yúuchultoʼoniʼ. Tuukulnakoʼon tiʼ le jatsʼuts tʼaanoʼob ku chíikpajal teʼ Salmoaʼ: «Tiʼ le máax ku kʼaʼajsikoʼon le ken lúubuk k-óoleʼ, tumen u yaakunajeʼ minaʼan u xuul» (Sal. 136:23, Los Salmos en Maya). Toʼoneʼ jach k-ojleʼ Jéeobaeʼ ‹ku yuʼubik k-kʼáat óolaloʼob› yéetel ku núukikoʼob (Sal. 116:1; 136:24-26).

9. ¿Baʼax áant Pablo utiaʼal maʼ u xuʼul u yaabiltik Jéeoba?

⁹ U tuukul mantatsʼ apóstol Pablo tiʼ bix áantaʼabik tumen Dioseʼ áantajnaj utiaʼal u muʼukʼaʼantal u fe. Letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Jéeoba máax áantken; maʼ ken in chʼaʼ saajkil. ¿Baʼax jeʼel u beetikten wíinikeʼ?» (Heb. 13:6). Kex tu aktáantaj talamiloʼob ichil u kuxtaleʼ maʼ xuʼul u yaabiltik Jéeobaiʼ mix xuʼul u kʼubik u yóol tiʼ letiʼiʼ. Kex kʼalaʼaneʼ tu túuxtaj cartaʼob tiʼ le sukuʼunoʼob utiaʼal u líiʼsik u yóoloʼoboʼ (Efe. 4:1; Fili. 1:7; File. 1). Letiʼeʼ maʼ xuʼul u yaabiltik Jéeoba kex yaj baʼaxoʼob tu aktáantaj ichil u kuxtaliʼ. Tsʼoʼoleʼ tu kʼubaj u yóol tiʼ ‹le Dios mantatsʼ ku líiʼsaj óol tiʼ tuláakal le baʼaxoʼob ku muʼyajtik› máakoʼ (2 Cor. 1:3, 4). ¿Bix jeʼel k-beetik jeʼex Pabloeʼ?

10. ¿Baʼax jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal maʼ u xuʼulul k-yaabiltik Jéeobaeʼ?

¹⁰ Pabloeʼ tu yaʼalaj baʼax jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal maʼ u xuʼulul k-yaabiltik Jéeobaeʼ, tu yaʼalaj: «Maʼ u jáawal a orareʼex». Ka máan kʼiineʼ letiʼeʼ tu tsʼíibtaj xan: «Maʼ u xuʼulul a orareʼex» (1 Tes. 5:17; Rom. 12:12). ¿Bix u yáantkoʼon le oración utiaʼal k-natsʼikba tiʼ Diosoʼ? Ken orarnakoʼoneʼ u jaajileʼ táan k-tsikbal yéetel Jéeoba. Lelaʼ ku yáantkoʼon utiaʼal k-bisikba maʼalob tu yéetel (Sal. 86:3). Ken k-aʼal tiʼ Jéeoba jach bix k-uʼuyikbaeʼ k-maas náatsʼal tu yiknal (Sal. 65:2). Tsʼoʼoleʼ k-maas yaabiltik xan ken k-il bix u núukik k-oracionoʼob. Toʼoneʼ k-ojel Jéeobaeʼ «naatsʼ yanil tiʼ máaxoʼob tʼanik» (Sal. 145:18). Wa mantatsʼ ku kʼaʼajaltoʼon u yaabiltmoʼon Jéeobaeʼ, yaan k-aktáantik jeʼel baʼalak talamil ka yanaktoʼon teʼ kʼiinoʼobaʼ bey xan le ku taaloʼoboʼ.

11, 12. ¿Baʼax unaj k-beetik utiaʼal k-maas yaabiltik u jaajil yaan teʼ Bibliaoʼ?

¹¹ Toʼoneʼ k-yaabiltmaj u Tʼaan Dios tumen tiʼ yaan u jaajiliʼ. Jesuseʼ tu yaʼalaj tiʼ u Taata: «A tʼaaneʼ letiʼ u jaajil» (Juan 17:17). Utiaʼal k-yaabiltik u Tʼaan Dioseʼ kʼaʼabéet k-ojéeltik baʼax ku kaʼansik (Col. 1:10). Pero yaan uláakʼ baʼax kʼaʼabéet k-beetik. Le máax tsʼíibt le Salmo 119, ku yaʼalik baʼaxiʼ (xok Salmo 119:97-100). Le baʼaxoʼob k-xokik teʼ Bibliaoʼ bul kʼiin unaj k-máansik t-tuukul. Bey túunoʼ ken k-tukult bix jeʼel u yáantkoʼon le baʼax k-xokikoʼ k-maas yaabiltik.

¹² Le salmistaoʼ tu yaʼalaj xan: «[Maas] chʼujuk tiʼ in náaʼkaʼan a tsʼaa tʼaan tiʼ le kaab tin chiʼ[oʼ]» (Sal. 119:103). Le  publicacionoʼob jóoʼsaʼan teʼ Bibliaoʼ bey kiʼikiʼ jaanleʼ. Ken k-jaant junpʼéel janal jach kiʼ t-chiʼeʼ, hasta ku xáantal kulukbaloʼon k-disfrutarte. Wa uts t-tʼaan k-xookeʼ yaan xan u xáantal táan k-disfrutartik. Wa k-beetik beyoʼ yaan k-uʼuyik chʼujuk le ‹u tʼaaniloʼob le jaaj› yaan teʼ Bibliaoʼ, tsʼoʼoleʼ maʼ kun tuʼubultoʼon yéetel yaan u béeytal k-áantik u maasil (Ecl. 12:10).

13. ¿Baʼax áant Jeremías u yaabilt u Tʼaan Dios, yéetel baʼax péeksaʼab u beete?

¹³ Profeta Jeremíaseʼ jach tu yaabiltaj u Tʼaan Dios. Tu yaʼalaj: «Le kaʼach ken a tʼaneneʼ, teneʼ kin láaj tsʼoʼokbesik a tʼaan; letiʼob [...] kaʼach u kiʼ óolal yéetel kiʼimak óolal in puksiʼikʼal, tumen teneʼ a tiaʼalen, Yuumtsil, [Dios] u yuumil tuláakal páajtal» (Jer. 15:16). Jeremíaseʼ jach ku tuukul kaʼach tiʼ le jatsʼuts baʼaloʼob ku kaʼansik u Tʼaan Diosoʼ, le oʼolal tu yaabiltaj. Letiʼeʼ nojoch baʼal u yilik u tʼaan tu yoʼolal Jéeoba bey xan u tsikbaltik tiʼ u maasil baʼax ken u beete. Wa k-yaabiltmaj xan u Tʼaan Dioseʼ jatsʼuts ken k-ilil k-tʼaan tu yoʼolal Jéeoba yéetel yaan k-kʼaʼaytik u Reino teʼ tu tsʼook kʼiinoʼobaʼ.

14. ¿Baʼax uláakʼ jeʼel u yáantkoʼon k-maas yaabilt u jaajil yaan teʼ Bibliaoʼ?

¹⁴ ¿Baʼax uláakʼ jeʼel u yáantkoʼon k-yaabilt u jaajil ku kaʼansik le Bibliaoʼ? Letiʼe k-bin mantatsʼ teʼ muchʼtáambaloʼoboʼ, tumen teʼeloʼ k-kaanbal tiʼ Jéeoba. Le U Xookil U Pʼíich Tulumil Kanan ku beetaʼal cada semanaoʼ ku yáantkoʼon maas kaanbal tiʼ le Bibliaoʼ. Wa k-kʼáat k-jóoʼs u yutsil le kaʼansajaʼ kʼaʼabéet k-líiʼsikba tubeel, maʼ chéen jaranchʼakbiliʼ. Ken k-líiʼsbaeʼ maʼalob ka k-xakʼalt tuláakal le tekstoʼob ku taaskoʼ. Bejlaʼeʼ maas chéen chʼaʼabil jeʼel k-líiʼsikbaeʼ tumen jeʼel u páajtal k-éemsik U Pʼíich Tulumil Kanan ich jejeláas idiomaʼob teʼ sitio jw.org wa teʼ aplicación JW Libraryoʼ. Teʼelaʼ maas chéen chʼaʼabil jeʼel k-xokik le tekstoʼoboʼ tumen chéen k-péektsʼkʼabtikeʼ ku chíikpajal. Chéen baʼaleʼ kʼaʼabéet k-jóoʼsik tiempo utiaʼal k-xokik cada jaats tiʼ le revistaoʼ, k-xokik tuláakal le tekstoʼob ku taaskoʼ yéetel k-tuukul tu yoʼolaloʼob. Wa  k-beetik beyoʼ yaan k-maas yaabiltik u jaajil ku kaʼansik le Bibliaoʼ (xok Salmo 1:2).

15, 16. 1) ¿Baʼax tu yaʼalaj Jesús tu tsʼíibil Juan 13:34 yéetel 35 unaj k-beetik? 2) ¿Baʼaxten jach kʼaʼanaʼan k-yaabiltik Dios, le Biblia yéetel k-sukuʼunoʼoboʼ?

¹⁵ Tu tsʼook áakʼabil u kuxtal Jesús way Luʼumeʼ tu yaʼalaj tiʼ u disipuloʼob: «Teneʼ kin tsʼáaikteʼex junpʼéel túumben mandamiento: ka a yaabiltabaʼex ta baatsileʼex. Jeʼel bix tsʼoʼok in yaabiltikeʼexoʼ, teʼex xaneʼ bey unaj a yaabiltikabaʼex ta baatsileʼexoʼ. Wa ka yaabiltikabaʼex ta baatsileʼexeʼ tuláakal máak ken u yojéelteʼ teʼexeʼ in disipuloʼex» (Juan 13:34, 35).

¹⁶ Wa k-yaabiltmaj Jéeobaeʼ yaan k-yaabiltik k-sukuʼunoʼob. Wa maʼ k-yaabiltmaj k-sukuʼunoʼobeʼ maʼ tu páajtal xan k-yaabiltik Dios. Apóstol Juaneʼ tu yaʼalaj: «Le máax maʼ tu yaabiltik u sukuʼun kex táan u yilkeʼ, maʼ tu páajtal u yaabiltik Dios máax maʼ u yiliʼ» (1 Juan 4:20). Wa k-yaabiltmaj Jéeoba bey xan k-sukuʼunoʼobeʼ yaan xan k-yaabiltik le Bibliaoʼ. ¿Baʼaxten? Tumen wa k-yaabiltmaj baʼax k-kanik teʼ Bibliaoʼ yaan k-tsʼíiboltik k-beet le kaʼapʼéel baʼaloʼobaʼ: k-yaabiltik Dios yéetel k-sukuʼunoʼob (1 Ped. 1:22; 1 Juan 4:21).

17. ¿Bix jeʼel k-eʼesik k-yaabiltmaj le sukuʼunoʼob yéetel le kiikoʼoboʼ?

¹⁷ (Xok 1 Tesalonicailoʼob 4:9, 10.) ¿Bix jeʼel k-eʼesik k-yaabiltmaj le sukuʼunoʼob teʼ múuchʼuliloʼ? Maʼ xaaneʼ jeʼel u páajtal k-bisik muchʼtáambal le sukuʼunoʼob yéetel le kiikoʼob tsʼoʼok u chʼíijloʼoboʼ. Wa maʼ xaaneʼ jeʼel u páajtal k-utskíintik wa baʼax tu yotoch juntúul kiik kimen u yíichameʼ (Sant. 1:27). Jeʼel u páajtal xan k-líiʼsik u yóol le máaxoʼob lubaʼan u yóoloʼoboʼ, le yaan depresión tiʼoboʼ wa le táan u aktáantkoʼob uláakʼ baʼaloʼob talamtak ichil u kuxtaloʼoboʼ (Pro. 12:25; Col. 4:11). Le baʼaxoʼob k-aʼalik yéetel k-beetkoʼ ku yeʼesik k-yaabiltmaj «le sukuʼunoʼob yéetel le kiikoʼob teʼ múuchʼuliloʼ» (Gal. 6:10).

18. ¿Baʼax kun áantkoʼon k-utskíint le kʼuuxilil ku yantaltoʼon yéetel k-sukuʼunoʼoboʼ?

¹⁸ Le Bibliaoʼ u yaʼalmeʼ «tu tsʼook kʼiinoʼobeʼ» le máakoʼoboʼ yaan u kaʼantal u yichoʼob yéetel yaan u kaxtik chéen u yutsiloʼob (2 Tim. 3:1, 2). Le oʼolal unaj k-beetik tuláakal le ku páajtal utiaʼal u maas nojochtal k-yaabilaj tiʼ Jéeoba, tiʼ u Tʼaan yéetel tiʼ le sukuʼunoʼoboʼ. Tumen j-kʼebanoʼoneʼ yaan horaeʼ jeʼel k-lúuʼsik u yóol u maasil yoʼolal baʼax k-aʼalik wa k-beetkeʼ. Chéen baʼaleʼ tumen k-yaabiltmaj k-éet máakileʼ unaj k-séeb utskíintik yéetel yaabilaj le kʼuuxilil ku yantaltoʼon tu yéeteloʼoboʼ (Efe. 4:32; Col. 3:14). Jeʼex túun tsʼoʼok k-kanikoʼ maʼ unaj k-chaʼik u síistal k-yaabilajiʼ. Baʼaxeʼ unaj k-ilik k-maas yaabiltik Jéeoba, le Bibliaoʼ yéetel k-sukuʼunoʼob.