XOOK 37
«Maʼ a jeʼelel»
«Paakʼalnen desde ken sáasak yéetel maʼ a jeʼelel tak ken tardechajak» (ECL. 11:6).
KʼAAY 68 Pakʼ u semillail le Reinooʼ
TIʼ BAʼAX KUN TʼAAN *
1, 2. Le baʼax ku yaʼalik Eclesiastés 11:6, ¿baʼax yaan yil yéetel le kʼaʼaytajoʼ?
YAAN tuʼuxoʼobeʼ le máakoʼoboʼ uts tu tʼaan u yuʼubikoʼob u tsikbaltaʼaltiʼob le baʼaxoʼob ken u beet le Reinooʼ. Chéen baʼaleʼ yaan tuʼuxeʼ le máakoʼoboʼ maʼ taak u yuʼubikoʼob u yúuchul tʼaan tiʼ Dios wa tiʼ le Bibliaoʼ. ¿Bix le máakoʼob teʼ tuʼux ka kʼaʼaytajoʼ? Kex ka u yuʼuboʼonoʼob wa kex maʼ u yóotkoʼobeʼ Jéeobaeʼ u kʼáat ka seguernak k-kʼaʼaytaj tak ken u yaʼal way náakeʼ.
2 Kéen kʼuchuk le kʼiin u yéeymaj Jéeobaoʼ yaan u xuʼulul le kʼaʼaytajoʼ, «le kéen tsʼoʼokkeʼ ku taal u xuul» le kʼasaʼan yóokʼol kaaboʼ (Mat. 24:14, 36). Mientras maʼ kʼuchuk le kʼiin u yéeymoʼ, ¿baʼax jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal maʼ u xuʼulul k-kʼaʼaytajeʼ? (Xok Eclesiastés 11:6).
3. ¿Baʼax ken k-kan teʼ xookaʼ?
3 Teʼ xook máanoʼ t-kanaj kanpʼéel baʼaloʼob jeʼel u yáantkoʼon k-beet maʼalob le meyaj kʼubéentaʼantoʼonoʼ (Mat. 4:19). Teʼ xookaʼ yaan k-kanik óoxpʼéel baʼaloʼob jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal maʼ u xuʼulul k-kʼaʼaytaj kex jeʼel baʼalak ka úuchkeʼ. Yaan k-kanik baʼaxten kʼaʼabéet k-chʼíikil k-beet le meyajoʼ, baʼaxten unaj k-eʼesik paciencia yéetel baʼaxten kʼaʼabéet u yantaltoʼon junpʼéel fe muʼukʼaʼan.
UNAJ K-CHʼÍIKIL K-BEET LE MEYAJOʼ
4. ¿Baʼaxten unaj k-chʼíikil k-beet le meyaj u kʼubéentmajtoʼon Diosoʼ?
4 Jesúseʼ tu yaʼalaj bix le modos ken u yeʼes le máakoʼob teʼ tu tsʼook kʼiinoʼoboʼ bey xan bix le kuxtal kun antaloʼ. Le baʼaloʼobaʼ jeʼel u beetik u xuʼulul u tsʼáaik u yóol u discípuloʼob teʼ kʼaʼaytajoʼ. Le oʼolal Jesúseʼ tu yaʼalajtiʼob: «Maʼ u náayal a wóoleʼex» (Mat. 24:42). Tu kʼiiniloʼob Noéeʼ yaʼab baʼax beet u náayal u yóol le máakoʼoboʼ le oʼolal maʼ tu beetoʼob u cuentail le baʼax tu kʼaʼaytaj Noéoʼ. Bejlaʼa xaneʼ yaʼab baʼax jeʼel u beetik u náayal k-óoleʼ (Mat. 24:37-39; 2 Ped. 2:5). Le beetkeʼ utiaʼal k-beetik le meyaj u kʼubéentmajtoʼon Diosoʼ jach unaj k-kanáantik maʼ u náayal k-óol.
5. Jeʼex u yaʼalik Hechos 1:6-8, ¿tak tuʼux kun bisbil u tʼaan Dios?
5 Teʼ kʼiinoʼobaʼ jach kʼaʼabéet k-chʼíikil k-kʼaʼayt le jatsʼuts baʼaloʼob ken u beet le Reinooʼ. Jesúseʼ tu yaʼaleʼ le kʼaʼaytaj tu káajsajoʼ yaan u seguertaʼal tumen u discípuloʼob, tsʼoʼoleʼ yaan u beetkoʼob tiʼ tuláakal yóokʼol kaab (Juan 14:12). Le ka kíim Jesúsoʼ yaan tiʼ u discípuloʼobeʼ xuʼul u kʼaʼaytajoʼob ka joʼopʼ u chuk kayoʼob tu kaʼatéen. Le ka tsʼoʼok u kaʼa kuxkíintaʼaloʼ bin u yil u discípuloʼobeʼ ka tu beetaj u chukikoʼob yaʼab kayoʼob. Le kʼiin jeʼeloʼ tu yaʼalajtiʼobeʼ baʼax maas unaj u chʼíikil u beetoʼobeʼ letiʼe u chukikoʼob máakoʼoboʼ (Juan 21:15-17). Le jach taʼaytak u suut teʼ kaʼanoʼ tu yaʼalaj tiʼ u discípuloʼobeʼ yaan u bisaʼal u tʼaan Dios tak tu maas náachil le luʼumaʼ (xok Hechos 1:6-8). Ka máan kʼiineʼ Jesúseʼ tu yeʼesaj tiʼ apóstol Juan baʼax kun úuchul «tu kʼiinil Yuumtsil». * Juaneʼ tu yileʼ yéetel u yáantaj le ángeloʼoboʼ táan u tsʼaʼabal ojéeltbil «le maʼalob baʼaloʼob ku taal tiʼ Diosoʼ», táan u tsʼaʼabal ojéeltbil «tiʼ tuláakal luʼumoʼob, tribuʼob, idiomaʼob yéetel kaajoʼob» (Apo. 1:10; 14:6). Jeʼex k-ilkoʼ Jéeobaeʼ u kʼáat ka k-beet le nojoch meyajaʼ tak ken u yaʼal tsʼoʼoki.
6. ¿Baʼax ken u yáantoʼon utiaʼal k-chʼíikil k-beet le meyaj kʼubéentaʼantoʼonoʼ?
6 Junpʼéel baʼax ken u yáantoʼon utiaʼal k-chʼíikil k-beet le meyajoʼ letiʼe k-tuukul tiʼ bix u yáantkoʼon Jéeobaoʼ. Tuukulnakoʼon tiʼ le bukaʼaj baʼaloʼob ku tsʼáaiktoʼon utiaʼal u kaʼanskoʼonoʼ, ku tsʼáaiktoʼon yaʼab publicaciónoʼob utiaʼal k-xokik yéetel utiaʼal k-uʼuyik, ku tsʼáaiktoʼon xan videoʼob yéetel le Mat. 24:45-47). Kex u máakiloʼob le yóokʼol kaab u pʼekmubaʼob yoʼolal política, religión wa yoʼolal taakʼineʼ, le maas tiʼ ocho millones máakoʼob yanoʼob ichil u kaajal Diosoʼ junmúuchʼ u meyajoʼob. Bey u yeʼesik le baʼax úuch tu kʼiinil viernes 19 tiʼ abril tiʼ 2019, le kʼiin jeʼeloʼ u testigoʼob Jéeoba tiʼ tuláakal yóokʼol kaabeʼ béeychaj u chaʼantikoʼob junpʼéeliliʼ video tuʼux ku xakʼaltaʼal u tekstoil le kʼiinoʼ. Tu áakʼabileʼ 20,919,041 máakoʼobeʼ tu muchʼubaʼob utiaʼal u kʼaʼajsikoʼob bix úuchik u kʼubik u kuxtal Jesús t-oʼolaloʼ. ¿Máasaʼ jach jatsʼuts le baʼax táan u yúuchul teʼ kʼiinoʼobaʼ? K-tuukul tiʼ lelaʼ yaan u péeksikoʼon utiaʼal u seguer k-tsʼáaik k-óol k-beet le meyaj kʼubéentaʼantoʼonoʼ.
Broadcastingoʼ. Tsʼoʼoleʼ le sitio yaantoʼon ich Internetoʼ jeʼel u páajtal u xoʼokol ich maas tiʼ mil idiomaʼobeʼ (7. U ejemplo Jesúseʼ, ¿bix u yáantkoʼon utiaʼal u seguer k-kʼaʼaytaj?
7 Uláakʼ baʼax ken u yáantoʼon utiaʼal k-chʼíikil k-beet le meyajoʼ letiʼe k-seguertik u ejemplo Jesúsoʼ. Letiʼeʼ mantatsʼ tu tsʼáaj u yóol u kaʼans u jaajil yéetel maʼ chʼíik u beet yaanal baʼaliʼ (Juan 18:37). Le ka aʼalaʼabtiʼ tumen Satanás jeʼel u tsʼaʼabaltiʼ «tuláakal u gobiernoiloʼob yóokʼol kaab bey xan le ayikʼalil yaantiʼoboʼ» maʼ tu yóotiʼ. Letiʼeʼ maʼ tu yóotaj xan ka beetaʼak reyil tumen le máakoʼoboʼ (Mat. 4:8, 9; Juan 6:15). Maʼ tu tsʼíiboltaj u ayikʼaltaliʼ yéetel maʼ sajakchaj le ka chʼaʼpachtaʼaboʼ (Luc. 9:58; Juan 8:59). Le kéen yanaktoʼon pruebaʼob ichil k-kuxtaleʼ yaan u seguer k-kʼaʼaytaj wa k-kʼaʼajsik baʼax tu yaʼalaj Pablo. Letiʼeʼ tu yaʼaleʼ utiaʼal maʼ k-kaʼanal mix u jach lúubul k-óoleʼ unaj k-seguertik u ejemplo Jesús (Heb. 12:3).
YANAKTOʼON PACIENCIA
8. ¿Bix juntúul máak ku yeʼesik paciencia, yéetel baʼaxten jach kʼaʼabéet k-eʼesik?
8 Juntúul máax ku yeʼesik pacienciaeʼ ku chúukpajal u yóol u páaʼt u kʼexpajal junpʼéel baʼax ku yúuchul, yéetel maʼ tu jach chiʼichnaktal. Toʼon xaneʼ kʼaʼabéet k-eʼesik paciencia wa táan k-páaʼtik u yúuchul wa baʼax bey xan wa k-tsʼíiboltik ka xuʼuluk junpʼéel baʼax beetik k-muʼyaj. Le profeta Habacukoʼ ku tsʼíiboltik kaʼach ka xuʼuluk u beetaʼal loob tu luʼumil Judá (Hab. 1:2). U discípuloʼob Jesúseʼ u kʼáatoʼob kaʼach ka téek chíikpajak u Reino Dios utiaʼal ka xuʼuluk u gobernartaʼaloʼob tumen le romanoʼoboʼ (Luc. 19:11). Toʼoneʼ táan k-páaʼtik le túumben luʼum u yaʼalmaj Dios u tsʼáaikoʼ, junpʼéel luʼum tuʼux kun yantal jeetsʼelil yéetel mix máak kun beetik loobiʼ (2 Ped. 3:13). Chéen baʼaleʼ unaj u chúukpajal k-óol k-páaʼt u kʼuchul le kʼiin jeʼeloʼ. Beoraaʼ koʼox ilik bix u yáantkoʼon Jéeoba k-eʼes paciencia.
9. ¿Bix u yeʼesik Jéeoba yaan u paciencia?
9 Mix máak eʼesik paciencia jeʼex u beetik Jéeobaeʼ. Letiʼeʼ tu tsʼáaj tiempo tiʼ Noé utiaʼal ka u beet le arcaoʼ bey xan utiaʼal ka u tsʼáa ojéeltbil le baʼax kun úuchloʼ (2 Ped. 2:5; 1 Ped. 3:20). Kex yaʼab u téenel kʼáataʼabtiʼ tumen Abrahán wa yaan u xuʼulsik tuláakal u kajnáaliloʼob Sodoma yéetel Gomorraeʼ, Jéeobaeʼ tu yuʼubaj yéetel tu yeʼesaj paciencia tiʼ (Gén. 18:20-33). Kex máan yaʼab años táan u beetaʼal baʼaloʼob kʼaastak tumen u kaajil Israeleʼ Jéeobaeʼ tu yeʼesaj paciencia tiʼ (Neh. 9:30, 31). Bejlaʼeʼ Jéeobaeʼ táan xan u yeʼesik paciencia tiʼ le máaxoʼob u kʼáat u bisubaʼob tu yéeteloʼ, táan u tsʼáaiktiʼob tiempo utiaʼal ka u kʼex u kuxtaloʼob (Juan 6:44; 1 Tim. 2:3, 4; 2 Ped. 3:9). U ejemplo Jéeobaeʼ ku yeʼesiktoʼoneʼ unaj u seguer k-kʼaʼaytaj yéetel k-kaʼansik le máakoʼoboʼ. Koʼox ilik uláakʼ bix u kaʼansiktoʼon Jéeoba ka k-eʼes paciencia.
10. ¿Baʼax k-kanik tiʼ le j-kolnáal ku chʼaʼchiʼitaʼal tiʼ Santiago 5:7, 8?
10 (Xok Santiago 5:7, 8). Yaʼab baʼax jeʼel k-kanik tiʼ le paciencia ku yeʼesik le j-kolnáaloʼ. Yaan paakʼaloʼobeʼ jach séeb u nuuktaloʼob, chéen baʼaleʼ le ku tsʼáaik u yichoʼoboʼ ku bisiktiʼob maas tiempo. Tu kʼiinil le israelitaʼoboʼ seis meses ku máan desde ken úuchuk paakʼal tak ken káajak u cosechartaʼal yich le paakʼaloʼoboʼ. Le j-kolnáaloʼ ku paakʼal le kéen kʼáaxak le yáax cháak tu chúumukil octubreoʼ, yéetel ku káajal u cosechar le kéen tsʼoʼokok le cháakoʼob tu chúumukil abriloʼ (Mar. 4:28). Wa yaan k-naʼateʼ yaan k-eʼesik paciencia jeʼex u beetik le j-kolnáaloʼ. Chéen baʼaleʼ yaan horaeʼ u beetaʼal lelaʼ maʼ chéen chʼaʼabiliʼ.
11. ¿Bix u yáantkoʼon le paciencia kéen kʼaʼaytajnakoʼonoʼ?
11 Tumen kʼeban máakoʼoneʼ tu séebaʼanil k-kʼáat k-il u yutsil le meyaj k-beetkoʼ. Chéen baʼaleʼ wa u kʼáat máak u cosechart u yich u paakʼaleʼ yaʼab meyaj kʼaʼabéet u beetik, kʼaʼabéet u páanik le luʼumoʼ, kʼaʼabéet u pakʼik le semillaoʼ, kʼaʼabéet u páak yéetel kʼaʼabéet u jóoyab. Toʼon xaneʼ wa k-kʼáat k-áant le máakoʼob utiaʼal ka u meyajtoʼob Diosoʼ láayliʼ yaʼab baʼaloʼob kun kʼaʼabéettal k-beetkeʼ. Yaan u bisiktoʼon tiempo k-áantik le j-xoknáal u naʼat kʼaʼabéet u yaabiltik tuláakal máakoʼ. Wa k-eʼesik xan paciencia le kéen k-il maʼ t-kʼaʼamal tumen le máakoʼob teʼ kʼaʼaytajoʼ maʼ kun lúubul k-óol. Unaj xan k-eʼesik paciencia tiʼ le máaxoʼob táan u xookoʼoboʼ, maʼ tu páajtal k-obligarkoʼob utiaʼal ka séeb káajak u meyajtikoʼob Jéeoba. Kʼaʼajaktoʼoneʼ tak u discípuloʼob Jesúseʼ maʼ tu jáan naʼatoʼob le baʼaxoʼob táan u kaʼansaʼaltiʼoboʼ (Juan 14:9). Maʼ u tuʼubultoʼoneʼ kex ka k-pakʼ yéetel ka k-jóoyabt u semillail le Reino tu puksiʼikʼal wa máaxoʼ chéen Jéeoba beetik u nojochtal (1 Cor. 3:6).
12. ¿Bix k-eʼesik paciencia kéen kʼaʼaytajnakoʼon tiʼ k-láakʼtsiloʼob?
12 Kʼaʼabéet xan k-eʼesik paciencia kéen kʼaʼaytajnakoʼon tiʼ k-láakʼtsiloʼob. Le baʼax ku yaʼalik Eclesiastés 3:1, 7, jach jeʼel u yáantkoʼoneʼ. Le tekstooʼ ku yaʼalik: «Yaan u súutukil u makik u chiʼ máak bey xan u súutukil u tʼaan máak». Le kéen k-eʼes jatsʼuts modos tiʼ k-láakʼtsiloʼobeʼ bey táan k-kʼaʼaytajtiʼobeʼ, chéen baʼaleʼ kéen páajchajkeʼ k-ilik xan k-tsikbaltiktiʼob le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ (1 Ped. 3:1, 2). Toʼoneʼ k-eʼesik paciencia tiʼ tuláakal le máaxoʼob k-kaʼanskoʼoboʼ tak tiʼ k-familia.
13, 14. ¿Máaxoʼob jeʼel u páajtal k-aʼalik tu yeʼesoʼob pacienciaeʼ?
13 Le máaxoʼob meyajt Dios úuchjeakiloʼ jach tu yeʼesoʼob paciencia yéetel bey u beetik xan le máaxoʼob meyajtik teʼ kʼiinoʼobaʼ. Le profeta Habacukoʼ jach u kʼáat kaʼach u yil ka xuʼuluk u beetaʼal baʼax kʼaas, kex beyoʼ letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Teneʼ yaan in pʼáatal waʼatal teʼ tuʼux kin kananoʼ» (Hab. 2:1). Le apóstol Pablo xanoʼ jach u kʼáat u tsʼoʼoks le meyaj tsʼaʼan kaʼach tiʼoʼ. Chéen baʼaleʼ tu yeʼesaj paciencia tumen maʼ xuʼul u «tsikbaltik tubeel tiʼ tuláakal máak u nojoch utsil Dios[iʼ]» (Hech. 20:24).
14 Beoraaʼ koʼox ilik baʼax úuch tiʼ juntúul sukuʼun yéetel u yatan. Letiʼobeʼ ka tsʼoʼok u binoʼob xook tu escuelail Galaadeʼ túuxtaʼaboʼob áantaj tiʼ junpʼéel luʼumil tuʼux óoliʼ minaʼan sukuʼunoʼobiʼ. Tsʼoʼoleʼ teʼ luʼumiloʼ óoliʼ mix máak creertik Cristo, le oʼolal maʼ yaʼab máak u kʼáat kaanbal tiʼ le Bibliaoʼ. Tiʼ le sukuʼunoʼobaʼ suuk kaʼach u tsikbaltaʼaltiʼob tumen u yéet misioneroiloʼob bix u yokjaʼ yaʼab tiʼ le máaxoʼob yanoʼob tu territorioʼoboʼ. Le sukuʼun yéetel u yatanoʼ tu yeʼesoʼob paciencia tumen maʼ xuʼul u kʼaʼaytajoʼob kex óoliʼ mix máak uʼuyikoʼobiʼ. Le ka máan ocho añoseʼ okjaʼanaj juntúul tiʼ le máaxoʼob ku tsʼáaikoʼob xook tiʼoʼ. ¿Baʼax k-kanik tiʼ le máaxoʼob meyajt Dios úuchjeakil bey xan tiʼ le sukuʼunoʼob meyajtik teʼ kʼiinoʼobaʼ? Letiʼobeʼ maʼ maʼakʼóolchajoʼobiʼ baʼaxeʼ tu tsʼáaj u yóoloʼob meyaj, le oʼolal beetaʼab u bin utsil tiʼob tumen Jéeoba. Toʼon xaneʼ unaj k-beetik «jeʼex le máaxoʼob tu yeʼesoʼob yaan u fejoʼob yéetel tu páaʼtoʼob u béeytal le baʼax aʼalaʼabtiʼob tumen Diosoʼ» (Heb. 6:10-12).
KʼAʼABÉET U MUʼUKʼAʼANTAL K-FE
15. ¿Baʼaxten jeʼel u páajtal k-aʼalikeʼ le fe yaantoʼonoʼ ku yáantkoʼon utiaʼal maʼ u xuʼulul k-kʼaʼaytaj?
15 Le fe yaantoʼon tiʼ u promesaʼob Diosoʼ ku péeksikoʼon k-tsikbalt tiʼ u maasil le baʼaxoʼob ken u beetoʼ. K-creertik jach tu jaajil yaan u béeytal le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ (Sal. 119:42; Isa. 40:8). Tsʼoʼok k-ilik bix u béeytal jujunpʼéel profecíaʼob yanoʼob teʼ Bibliaoʼ. Tsʼoʼok xan k-ilik bix u maas maʼalobtal u kuxtal le máaxoʼob ku beetkoʼob le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ. Lelaʼ ku yeʼesiktoʼoneʼ tuláakal máak unaj u yojéeltik le baʼaloʼob maʼalobtak ken u beet u Reino Diosoʼ.
16. Jeʼex u yeʼesik Salmo 46:1-3, ¿bix u yáantkoʼon kʼaʼaytaj le fe yaantoʼon tiʼ Jéeoba yéetel tiʼ Jesúsoʼ?
16 Toʼon xaneʼ yaantoʼon fe tiʼ Jéeoba, le máax aʼaliktoʼon baʼax unaj k-tsʼáaik ojéeltbiloʼ; yaan xan toʼon fe tiʼ Jesús, le máax tsʼaʼan u beet u Reyil tiʼ u Reino Diosoʼ (Juan 14:1). K-ojleʼ jeʼel baʼaxak ka úuchkeʼ Jéeobaeʼ yaan u yáantkoʼon yéetel yaan u kanáantkoʼon (xok Salmo 46:1-3). K-ojel xaneʼ Jesús nuʼuktik le kʼaʼaytaj ku beetaʼaloʼ, táan u beetik yéetel le poder bey xan yéetel le autoridad tsʼaʼantiʼ tumen u Taataoʼ (Mat. 28:18-20).
17. Tsikbalt junpʼéel baʼax uchaʼan ku yeʼesik maʼ unaj u xuʼulul k-kʼaʼaytajiʼ.
17 Yoʼolal le fe yaantoʼonoʼ k-ojleʼ Jéeobaeʼ yaan u bendecirtik le meyaj k-beetkoʼ, yéetel yaan horaeʼ le bix u beetkoʼ maʼ letiʼe bix táan k-páaʼtik kaʼachoʼ (Ecl. 11:6). Sáamsamaleʼ u milesil máakoʼob ku máanoʼob aktáan tiʼ le carritoʼob ku meyajtoʼon utiaʼal k-kʼaʼaytajoʼ. ¿Jach wa táan u bendecirtik Jéeoba le kʼaʼaytaj ku beetaʼal beyaʼ? ¡Jach táan u beetik! K-meeyjil tiʼ le Reinooʼ tiʼ noviembre tiʼ 2014, tʼaanaj tiʼ juntúul x-chʼúupal ku xook universidad tu chʼaʼtuklaj u tsʼíib yoʼolal u testigoʼob Jéeoba. Letiʼeʼ maʼ páajchaj u kaxtik le tuʼux k-muchʼikbaoʼ, chéen baʼaleʼ teʼ universidadoʼ tu yilaj le sukuʼunoʼoboʼ u tsʼaamoʼob junpʼéel mesa yéetel le publicaciónoʼoboʼ. Tiʼ tu chʼaʼaj tuláakal baʼax kun kʼaʼabéettaltiʼ utiaʼal le tarea ken u beetoʼ. Ka máan kʼiineʼ le x-chʼúupalaʼ okjaʼanaji yéetel bejlaʼeʼ precursora regular. Le baʼax úuch tiʼ le x-chʼúupalaʼ ku animarkoʼon utiaʼal u seguer k-kʼaʼaytaj, tumen ku yeʼesikeʼ láayliʼ yaan máaxoʼob kʼaʼabéet u yojéeltikoʼob le baʼax ku kaʼansik le Bibliaoʼ.
MAʼ U XUʼULUL K-TSʼÁAIK K-ÓOL TEʼ KʼAʼAYTAJOʼ
18. ¿Baʼaxten jeʼel u páajtal k-aʼalikeʼ le meyaj kʼubéentaʼantoʼonoʼ yaan u xuʼulul jach teʼ hora u yéeymaj Jéeobaoʼ?
18 K-ojleʼ le meyaj kʼubéentaʼantoʼonoʼ yaan u xuʼulul u beetaʼal jach teʼ hora u yéeymaj Jéeobaoʼ. Tu kʼiiniloʼob Noéeʼ Jéeobaeʼ tu yeʼeseʼ kéen u beet junpʼéel baʼaleʼ ku beetik teʼ súutukil maas maʼaloboʼ. Kex 120 años táanil tiʼ u taal le Búulkabaloʼ letiʼeʼ tsʼokaʼaniliʼ u yéeyik baʼax kʼiin ken taalakeʼ. Ka máan kʼiineʼ tu yaʼalaj tiʼ Noé ka u beet le arcaoʼ. Noéeʼ meyajnaj kex 40 wa 50 años utiaʼal u tsʼoʼoksik. Tsʼoʼoleʼ kex maʼ beetaʼab u cuentaileʼ seguernaj u yaʼalik tiʼ le máakoʼob baʼax ku taal u kʼiinoʼ. Lelaʼ tu beetaj tak ka aʼalaʼabtiʼ tumen Jéeoba ka u yoks le baʼalcheʼob teʼ arcaoʼ. Ka kʼuch túun u súutukileʼ «Jéeobaeʼ tu kʼalaj u joonajil le arcaoʼ» (Gén. 6:3; 7:1, 2, 16).
19. ¿Baʼax jeʼel k-ilik u yúuchul wa maʼ tu xuʼulul k-kʼaʼaytajeʼ?
19 Maʼ tun xáantal ken u yaʼal Jéeoba tak way náak le kʼaʼaytajoʼ. Letiʼeʼ yaan u xuʼulsik tiʼ u kʼasaʼan yóokʼol kaab Satanás yéetel yaan u taasik le túumben luʼum u yaʼalmoʼ. Le táan k-páaʼtik u kʼuchul le kʼiin jeʼeloʼ maʼ unaj k-jeʼeleliʼ, baʼaxeʼ unaj k-beetik le meyaj kʼubéentaʼantoʼon jeʼex úuchik u beetik Noé, Habacuk yéetel uláakʼ máaxoʼob meyajt Diosoʼ. Unaj k-chʼíikil k-beet le meyaj tsʼaʼantoʼonoʼ, unaj k-eʼesik paciencia yéetel unaj u muʼukʼaʼantal k-fe tiʼ Jéeoba bey xan tiʼ le baʼaxoʼob u yaʼalmaj u beetkoʼ.
KʼAAY 75 ¡Túuxteniʼ, jeʼel in bineʼ!
^ xóot’ol 5 Teʼ xook máanikoʼ invitartaʼab le j-xoknáaloʼob táan u kuxtaloʼob jeʼex u yaʼalik Dios utiaʼal ka u beetoʼob le meyaj tu kʼubéentaj Jesúsoʼ. Le xookaʼ yaan u tsolik óoxpʼéel baʼaloʼob jeʼel u yáantik le máaxoʼob úuch káajak u kʼaʼaytajoʼoboʼ bey xan le túumbenoʼoboʼ. Le baʼax kun tsolbiloʼ yaan u yáantkoʼob utiaʼal maʼ u xuʼulul u kʼaʼaytajoʼob tak ken u yaʼal Jéeoba way náakeʼ.
^ xóot’ol 5 «U kʼiinil Yuumtsileʼ» káaj tu añoil 1914 le ka káaj u gobernar Jesúsoʼ. Yaan u tsʼoʼokol tak ken xuʼuluk u gobernar Jesús le kéen tsʼoʼokok le Mil Añosoʼ.