Íichamtsileʼex, beeteʼex jeʼex tu beetil Cristoeʼ
Íichamtsileʼex, beeteʼex jeʼex tu beetil Cristoeʼ
«Cristoeʼ u pool tuláakal máak.» (1 CORINTOILOʼOB 11:3.)
1, 2. 1) ¿Bix utúul maʼalob íichamtsil? 2) ¿Baʼaxten maʼ unaj u tuʼubsaʼal tiʼ Jéeoba u taal le tsʼoʼokol beeloʼ?
¿BIX utúul maʼalob íichamtsil? ¿Letiʼe wa jach yaʼab baʼaloʼob u yojel u beetoʼ? ¿Letiʼe wa jach u yojel u náajalt taakʼinoʼ? ¿Wa letiʼe jach ku yeʼesik u yaabilaj yéetel u yutsil tiʼ u yatan yéetel tiʼ u paalaloʼ? Bejlaʼeʼ yaʼab íichamtsiloʼobeʼ maʼatech u beetkoʼob le u tsʼook baʼax t-aʼalaʼ, tumen tsʼoʼok u joʼopʼol u tuukuloʼob jeʼex u tuukul u máakiloʼob le yóokʼol kaab tsʼoʼok u kʼastalaʼ. Letiʼobeʼ maʼatech u beetkoʼob le baʼax ku yaʼalik le máax beet u yantal le tsʼoʼokol beeloʼ, le Máax «tu beetaj juntúul koʼolel, ka tu taasaj tiʼ le wíinikoʼ» (Génesis 2:21-24).
2 Tak Jesucristo aʼal Jéeoba beet u yantal le tsʼoʼokol beeloʼ. Le ka tu núukaj upʼéel kʼáatchiʼ beetaʼab tiʼeʼ, tu yaʼalaj: «¿Maʼ wa a xokmajeʼex tiʼ le Kiliʼich Tsʼíiboʼ, le máax beet wíinikoʼob tu yáax chuuneʼ tu beetaj xiib yéetel koʼolel? Tu yaʼalaj xan: Tu yoʼolal lelaʼ juntúul xiibeʼ yaan u pʼatik u taata yéetel [u] maamaeʼ utiaʼal u nupikuba yéetel u yatan, tu kaʼatúuliloʼob bíin jumpʼéelchajkoʼob. Beyoʼ maʼ kaʼatúuloʼobiʼ, baʼaleʼ juntúuliloʼob. Le oʼolaleʼ mix máak unaj u jatsik le baʼax nupaʼan tumen Jajal Dios[oʼ]» (Mateo 19:4-6). Utiaʼal túun u yantal kiʼimak óolal ichil le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ maʼ unaj u tuʼubskoʼob tiʼ Jéeoba u taal le tsʼoʼokol beeloʼ yéetel unaj u beetkoʼob le baʼax ku yaʼalik le Biblia, u Tʼaan Jajal Diosoʼ.
¿Bix jeʼel u beetikuba máak utúul maʼalob íichamtsileʼ?
3, 4. 1) ¿Baʼaxten jeʼel u páajtal u yaʼalaʼaleʼ Jesuseʼ u yojel yaʼab baʼaloʼob yaan yil yéetel le tsʼoʼokol beeloʼ? 2) ¿Máax u yatan Jesús ku yaʼalaʼal teʼ Bibliaoʼ, yéetel bix unaj u tratartik u yatan le íichamtsiloʼoboʼ?
3 Upʼéel baʼax jeʼel u yáantik le máaxoʼob u kʼáat u beetubaʼob maʼalob íichamtsiloʼobeʼ, letiʼe u yojéeltikoʼob le baʼaxoʼob tu yaʼalaj Jesusoʼ yéetel u beetkoʼob jeʼex tu beetil letiʼoʼ. Jesuseʼ u yojel yaʼab baʼaloʼob yaan yil yéetel le tsʼoʼokol beeloʼ, letiʼeʼ tu yilaj u tsʼoʼoksaʼal u beel le yáax xiib yéetel le yáax koʼolel tumen Diosoʼ. Maʼ u tuʼubultoʼon le baʼax tu yaʼalaj Jéeoba tiʼ Jesusoʼ: «Koʼox beetik wíinik. Bíin béeyak jeʼel bixoʼoneʼ» (Génesis 1:26). Jeʼex k-ilkoʼ, Dioseʼ táan kaʼach u tʼaan yéetel le máax tu yáax beetaj táanil tiʼ u beetik u chuukan baʼaloʼoboʼ, le máax yaan kaʼach «tu tséel yéetel chúukaʼan óolalil[oʼ]» (Proverbios 8:22-30). Jesuseʼ letiʼ «u yáaxil tiʼ tuláakal baʼax yaan», «u yáax chuun tuláakal baʼaloʼob beetaʼan tumen Jajal Diosoʼ», le máax yaniliʼi táanil tak tiʼ u beetaʼal le estrellaʼob yéetel le uláakʼ baʼaloʼob yanoʼob kaʼanoʼ (Colosailoʼob 1:15; Apocalipsis 3:14).
4 Tsʼoʼoleʼ, tiʼ Jesús, le máax tiʼ ku yaʼalaʼal «u j-taman Jajal Dios[eʼ]», ku yaʼalaʼal xaneʼ utúul íichamtsil. Utéenjeakileʼ utúul angeleʼ tu yaʼalaj: «Koʼoten ka in weʼestech le tsʼoʼokol beeloʼ, u yatan le j-Tamanoʼ» (Juan 1:29; Apocalipsis 21:9). ¿Máax túun le atantsilaʼ? «U yatan le j-Tamanoʼ» letiʼe u disipuloʼob Cristo yéeyaʼanoʼob utiaʼal u binoʼob reinar teʼ kaʼan tu yéeteloʼ (Apocalipsis 14:1, 3). Le oʼolaleʼ, le bix úuchik u tratartik Jesús u disipuloʼoboʼ ku yeʼesik xan bix unaj u tratartik u yatanoʼob le íichamtsiloʼoboʼ.
5. ¿Máaxoʼob jach unaj u beetkoʼob jeʼex Jesuseʼ?
5 Teʼ Bibliaoʼ ku yaʼalaʼal tiʼ tuláakal u disipuloʼob Jesús ka u beetoʼob jeʼex úuchik u beetik letiʼoʼ, le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Cristoeʼ mukʼyajnaj ta woʼolaleʼex, ka tu tsʼáajteʼex jumpʼéel kaʼansaj, utiaʼal ka kuxlakeʼex jeʼel bix kuxlajik letiʼoʼ» (1 Pedro 2:21). Baʼaleʼ, le baʼaxoʼob tu beetaj Jesusoʼ maases tiʼ le xiiboʼob ku yeʼesik bix unaj u beetkoʼoboʼ. U Tʼaan Dioseʼ ku yaʼalik: «Cristoeʼ u pool tuláakal máak, yéetel le íichamoʼ u pool u yatan, jeʼel bix Jajal Dioseʼ u pool Cristo» (1 Corintoiloʼob 11:3). Jeʼex k-ilkoʼ Cristoeʼ «u pool» le xiiboʼ, le oʼolaleʼ le íichamtsiloʼoboʼ unaj u beetkoʼob jeʼex letiʼoʼ. Utiaʼal u bin utsil tiʼ le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ, le íichamtsiloʼoboʼ unaj u tratarkoʼob yéetel yaabilaj u yatanoʼob jeʼex u tratartik Jesús u disipuloʼob kun binoʼob kaʼanoʼ.
Bix unaj u aktáantaʼal le talamiloʼob ku yantaloʼoboʼ
6. Le íichamtsiloʼoboʼ, ¿bix unaj u aktáantkoʼob le talamiloʼoboʼ?
6 Ken yanak talamiloʼobeʼ, le íichamtsiloʼoboʼ unaj u beetkoʼob jeʼex tu beetil Jesusoʼ; maʼ unaj u séeb pʼuʼujloʼobiʼ, unaj u yeʼeskoʼob yaabilaj yéetel unaj u beetkoʼob jeʼex u yaʼalik le Bibliaoʼ (2 Timoteo 3:1-5). Le Bibliaoʼ ken tʼaanak tiʼ bix unaj u beetaʼal tumen le íichamtsiloʼob jeʼex úuchik u beetik Jesusoʼ, ku yaʼalik: «Íichamtsileʼex, kajleneʼex yéetel[ a wataneʼex] yéetel maʼalob tuukul [wa «yéetel ojéelalil», NM]» (1 Pedro 3:7, LTN). Jach beyoʼ, le íichamtsiloʼoboʼ unaj u aktáantkoʼob le talamiloʼob yéetel ojéelalil jeʼex úuchik u beetik Jesusoʼ. Le talamiloʼob tu aktáantaj Jesusoʼ maas nojochoʼob tiʼ jeʼel baʼaxak talmil ka u aktáant máakeʼ, baʼaleʼ letiʼeʼ u yojel kaʼacheʼ le talamiloʼobaʼ Satanás, u kʼasaʼan angeloʼob yéetel le kʼasaʼan yóokʼol kaab beetik u yantal tiʼoʼ (Juan 14:30; Efesoiloʼob 6:12). Tumen u yojel lelaʼ, Jesuseʼ maʼ jaʼakʼ u yóol le ka anchaj talamiloʼob tiʼiʼ. Le íichamtsiloʼob xanoʼ maʼ unaj u jaʼakʼal u yóoloʼob ken u aktáantoʼob «yaayaj óolal», tumen u yojloʼobeʼ le Bibliaoʼ bey u yaʼalik kun úuchul tiʼ le máaxoʼob ku tsʼoʼokol u beeloʼoboʼ (1 Corintoiloʼob 7:28).
7, 8. 1) ¿Baʼax unaj u yeʼesik le íichamtsiloʼob tiʼ u yatanoʼoboʼ? 2) ¿Baʼaxten unaj u yeʼesikoʼob tsiikil le íichamtsiloʼob tiʼ u yatanoʼoboʼ?
7 Le Biblia xanoʼ ku yaʼalik tiʼ le íichamtsiloʼoboʼ: «Kajleneʼex yéeteloʼob [...] táan a tsʼikeʼex tsiikil tiʼ le koʼolel jeʼe bix nuʼukul sen séeb u paʼakʼajal» (1 Pedro 3:7, LTN). Le oʼolaleʼ, le íichamtsil ku yeʼesik tsiikil tiʼ u yatanoʼ táan u beetik jeʼex u kʼáat Dioseʼ. Maʼ yéetel kʼasaʼanil ku nuʼuktik u yatan jeʼex tu yaʼalil le Biblia kun beetbil tumen u máakiloʼob le kʼasaʼan yóokʼol kaabaʼ (Génesis 3:16). Baʼaxeʼ, ku yilik bey upʼéel baʼal jach koʼoj u tojoleʼ yéetel maʼ tu meyaj le muukʼ yaan tiʼ utiaʼal u beetik loob tiʼoʼ. Mantatsʼ ku chʼaʼik en cuenta bix u yuʼubikuba u yatan yéetel ku yeʼesik tsiikil tiʼ.
8 Íichamtsileʼex ¿baʼaxten unaj a weʼeskeʼex tsiikil tiʼ a wataneʼex? Le Bibliaoʼ ku yaʼalik baʼaxten: «Tumen letiʼobeʼ yantiʼob xan le kuxtal u tsʼaamajteʼex Jajal Dios ichil u chʼaʼa óotsililoʼ. Beeteʼex beyoʼ utiaʼal maʼ u kʼaʼakʼatkuba mix baʼal tiʼ a payalchiʼex» (1 Pedro 3:7). Le íichamtsiloʼoboʼ unaj u naʼatkoʼobeʼ, Jéeobaeʼ maʼatech u yilik maas maʼalob le adoración ku tsʼaʼabal tiʼ tumen utúul xiib ke le ku tsʼaʼabal tiʼ tumen utúul koʼoleloʼ. Tiʼ le koʼoleloʼob ku meyajkoʼob Diosoʼ láayliʼ xan yaan u tsʼaʼabaltiʼob le kuxtal minaʼan u xuul kun tsʼaabil tiʼ le xiiboʼoboʼ. Yaʼab tak tiʼ letiʼobeʼ yéeyaʼanoʼob utiaʼal u binoʼob kaʼan tuʼux «minaʼan xiib mix koʼolel[iʼ]» (Gálatas 3:28, LTN). Le oʼolaleʼ, le íichamtsiloʼoboʼ maʼ unaj u tuʼubskoʼobeʼ Jéeobaeʼ ku kʼamik u adoración le máax ku chúukpajal u yóol tiʼoʼ, yéetel maʼ chéen ku kʼamik tumen xiib wa tumen koʼoleliʼ, tumen íichamtsil wa tumen atantsiliʼ wa tumen paal wa nojoch máakiʼ (1 Corintoiloʼob 4:2).
9. 1) ¿Baʼaxten tu yaʼalaj Pedro unaj u yeʼeskoʼob tsiikil le íichamtsiloʼoboʼ? 2) ¿Bix tu tratarti Jesucristo le koʼoleloʼoboʼ?
9 Le baʼax tu yaʼalaj le apóstol Pedrooʼ ku yeʼesik xan u kʼaʼananil u yeʼesik tsiikil le íichamtsil tiʼ u yatanoʼ, letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Utiaʼal maʼ u kʼaʼakʼatkuba mix baʼal tiʼ a payalchiʼex». Jach túun yaaj ka úuchuk tiʼ máak beyaʼ. Jeʼel u pʼáatal maʼ u yuʼubaʼal u oracionoʼob jeʼex úuchik tiʼ jujuntúul máaxoʼob tu meyajtoʼob Dios úuchileʼ (Lamentaciones 3:43, 44). Le oʼolaleʼ, le xiiboʼob tsʼokaʼan u beeloʼob yéetel le ku tuklik u tsʼoʼokol u beeloʼoboʼ, maʼalob ka kaambalnakoʼob tiʼ bix úuchik u tratartik Jesús le koʼoleloʼoboʼ. Jesuseʼ maʼ chéen tu táakbesaj le koʼoleloʼob ichil le máaxoʼob ku máanoʼob kʼaʼaytaj tu yéeteloʼ, baʼaxeʼ tu tratartoʼob maʼalob yéetel tu yeʼesaj tsiikil tiʼob. Le tsʼoʼok u kaʼa kuxkíintaʼaloʼ, yáax tiʼ le koʼoleloʼob tu yeʼesubaoʼ yéetel tu yaʼalajtiʼob ka xiʼik u yaʼaloʼob tiʼ u chuukan disipuloʼoboʼ (Mateo 28:1, 8-10; Lucas 8:1-3).
Le íichamtsiloʼoboʼ jach unaj u beetkoʼob jeʼex Jesuseʼ
10, 11. 1) Le íichamtsiloʼoboʼ, ¿baʼaxten unaj u yilkoʼob bix u nuʼuktik kaʼach Jesús u disipuloʼoboʼ? 2) ¿Bix unaj u yaabiltik u yatanoʼob le íichamtsiloʼoboʼ?
10 Jeʼex tsʼoʼok k-ilkoʼ, le bix u tratartik Jesús u «atantsil» wa le u disipuloʼob yéeyaʼanoʼoboʼ ku yeʼesik bix unaj u tratartik le íichamtsil u yatanoʼ. Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Le íichamtsiloʼ u pool le atantsiloʼ, bey jeʼel bix Cristo u pool le iglesiaoʼ» (Efesoiloʼob 5:23). Le tʼaanoʼobaʼ unaj u péeksik le íichamtsiloʼob utiaʼal u yilkoʼob bix u nuʼuktik kaʼach Jesús u disipuloʼob. Wa ku beetkoʼob lelaʼ yaan u páajtal u yaabilkoʼob, u kanáantkoʼob yéetel u tsʼáaikoʼob maʼalob nuʼuktaj tiʼ u yatanoʼob jeʼex úuchik u beetik Jesús yéetel u disipuloʼoboʼ.
11 Le Bibliaoʼ ku yaʼalik tiʼ le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ: «Íichamtsileʼex yaabilt a wataneʼex bey jeʼel bix Cristo tu yaabiltaj le iglesiaoʼ ka tu tsʼáaj u kuxtal tu yoʼolal» (Efesoiloʼob 5:25). Teʼ capítulo cuatro tiʼ Efesoiloʼoboʼ, ku yaʼalaʼaleʼ «le iglesia» wa le múuchʼuliloʼ «u wíinklil Cristo». Teʼ wíinklil ku yaʼalaʼalaʼ táakaʼan xiiboʼob yéetel koʼoleloʼobiʼ, yéetel tuláakloʼob ku beetkoʼob maʼalob meyaj ichil. Yéetel «Cristoeʼ letiʼ u pool le wíinklil[aʼ]» (Efesoiloʼob 4:12; Colosailoʼob 1:18; 1 Corintoiloʼob 12:12, 13, 27).
12. Jesuseʼ, ¿bix tu yeʼesil yaabilaj tiʼ le máaxoʼob táakaʼanoʼob ichil u wíinkliloʼ?
12 Jesuseʼ jejeláas bix úuchik u yeʼesik u yaabilaj tiʼ u wíinklil wa le múuchʼuliloʼ. Upʼéel bixeʼ, letiʼe ka tu kaxtaj u yutsil le máaxoʼob kun táakpajloʼob kaʼach tu wíinkliloʼ. Utéenjeakil ka tu yilaj jach kaʼanaʼan u disipuloʼobeʼ, tu yaʼalajtiʼob: «Koʼoteneʼex jumpáayil tiʼ jumpʼéel x-tokoy kúuchil, jeʼelsabaʼex jumpʼíit» (Marcos 6:31, LTN). Le ka tʼaanaj yoʼolal baʼaxoʼob tu beetaj Jesús le maʼ yaʼab u bin u kíimsaʼaloʼ, utúul tiʼ u apostoloʼobeʼ tu yaʼalaj: Letiʼeʼ «tu yaabiltaj le máaxoʼob utiaʼaloʼob [wa le máaxoʼob táakaʼanoʼob ichil u wíinkliloʼ] [...], tu yaabiltajoʼob tak tu xuul» (Juan 13:1). Máasaʼ lelaʼ ku yeʼesik bix unaj u tratartaʼal le atantsiloʼob tumen le íichamtsiloʼoboʼ.
13. Le íichamtsiloʼ, ¿bix unaj u yaabiltik u yatan?
13 Le apóstol Pablooʼ, le ka tʼaanaj tu kaʼatéen tiʼ bix unaj u tratartik le íichamtsil u yatan jeʼex tu beetil Cristo yéetel le múuchʼuliloʼ, tu yaʼalaj: «Le íichamtsiloʼoboʼ unaj u yaabiltikoʼob u yatanoʼob, jeʼel bix u yaabiltikoʼob u wíinkliloʼobeʼ. Le máax u yaabilmaj u yataneʼ u yaabiltmajuba letiʼ. Tumen mix máak ku pʼektik u wíinklil, baʼaleʼ ku tséentik yéetel ku kanáantik; bey u beetik Cristo yéetel le iglesiaoʼ». Tsʼoʼoleʼ ka tu yaʼalaj xan: «Cada juntúul tiʼ teʼexeʼ u yaabilt u yatan jeʼel bix u yaabiltikubaeʼ» (Efesoiloʼob 5:28, 29, 33).
14. Utúul íichamtsileʼ, ¿bix u tratartik u wíinklil, yéetel leloʼ bix u yeʼesik unaj u tratartaʼal le atantsiloʼoboʼ?
14 Tuukulnakoʼon tiʼ le baʼax tu yaʼalaj Pabloaʼ. Utúul máak tu yóol yaneʼ, ¿jeʼel wa u loobilkuba tu júunaleʼ? Jeʼex ken lúubuk máakeʼ, ¿ku joʼopʼol wa u loʼoloxik u yook tumen tu beetaj u tʼóochpajal? ¿Máasaʼ maʼ? ¿Yaan wa xan íichamtsil jeʼel u pʼatikuba kʼaasil tu táan u amigoʼob, wa jeʼel u kúumul u yaʼal tuláakal le baʼaloʼob maʼ maʼalobtak tsʼoʼok u beetkoʼ? U jaajileʼ mix utúul jeʼel u beetkeʼ. Le oʼolaleʼ, wa utúul atantsil ku beetik upʼéel baʼax maʼ maʼalobeʼ, ¿máasaʼ maʼ maʼalob xan ka aʼalaʼak baʼal tiʼ, mix ka jaʼatsʼak tumen u yíichamiʼ? Le íichamtsiloʼ maʼ unaj u kaxtik chéen u yutsiliʼ, baʼaxeʼ unaj xan u kaxtik u yutsil u yatan (1 Corintoiloʼob 10:24; 13:5).
15. 1) ¿Baʼax tu beetaj Jesús kex yaan kʼiin u disipuloʼob maʼ páajchaj u beetkoʼob le baʼax tu yaʼalajtiʼoboʼ? 2) ¿Baʼax jeʼel u páajtal k-kanik tiʼ le baʼax tu beetaj Jesusoʼ?
15 Le áakʼab nukaʼaj kíimsbiloʼ, Jesuseʼ tu kaxtaj u yutsil u disipuloʼob kex tumen letiʼobeʼ maʼ páajchaj u beetkoʼob upʼéel baʼal tu yaʼalajtiʼobiʼ. Letiʼeʼ yaʼab utéenel tu yaʼalajtiʼob ka orarnakoʼob, baʼaleʼ u apostoloʼobeʼ óoxtéen weenoʼob le tiaʼanoʼob tu jardinil Getsemaníoʼ. Le tiaʼanoʼob teʼeloʼ, baʼpachtaʼaboʼob tumen u múuchʼ máakoʼob u chʼaʼamoʼob u nuʼukuliloʼob baʼateʼel. Jesús túuneʼ tu kʼáatajtiʼob: «¿Máax ka kaxtikeʼex?». Le máakoʼoboʼ tu núukoʼob: «Jesús Nazaretil», letiʼeʼ tu yaʼalajtiʼob: «Teen leloʼ». Baʼaleʼ tumen u yojel tsʼoʼok u náatsʼal u yorai u kíimsaʼaleʼ, Jesuseʼ tu yaʼalaj tiʼ le máakoʼoboʼ: «Wa teen ka kaxtikeneʼexeʼ, chaʼex u bin leloʼobaʼ». Jesuseʼ mantatsʼ tu kaxtaj u yutsil u disipuloʼob, le oʼolal tu yilaj bix jeʼel u kanáantkoʼob utiaʼal maʼ u yúuchultiʼob mix baʼaleʼ. U jaajileʼ, le íichamtsiloʼoboʼ jeʼel u kankoʼob yaʼab baʼaloʼob tiʼ bix úuchik u tratartik Jesús u disipuloʼoboʼ (Juan 18:1-9; Marcos 14:34-37, 41).
Kex tumen nojoch u yaabilajeʼ tu tsʼáaj tsolnuʼuk
16. ¿Baʼax tu beetaj Jesús kex tumen u yaabiltmaj Marta?
16 Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ, Jesuseʼ «jach u yaamaj Marta, María u yíitsʼin yéetel Lázaro», máaxoʼob ku jach kʼamkoʼob Jesús tu yotochoʼoboʼ (Juan 11:5). Baʼaleʼ, kex u jach yaabilmoʼobeʼ Jesuseʼ tu tsolaj u nuʼuk tiʼ Marta tumen tu yilaj jach chéen chʼiikil u beet le jaanloʼ. Le ka tu yilaj táan u peʼertik Marta le maʼalob kaʼansaj táan u tsʼáaikoʼ, Jesuseʼ tu yaʼalaj tiʼ: «Marta, Marta, yaʼabkach baʼaloʼob satik a wóol yéetel ku tsʼáaiktech yaayaj óolal. Baʼaleʼ chéen yaan jumpʼéel baʼal jach kʼaʼabéet» (Lucas 10:41, 42). Jeʼex k-ilkoʼ Jesuseʼ jach u yaabiltmaj Marta, yéetel leloʼ le beet maʼ u kʼuuxil Marta yoʼolal le tsolnuʼuk tsʼaʼabtiʼoʼ. Jeʼex Jesuseʼ, le íichamtsiloʼ unaj u yeʼesik u yutsil yéetel u yaabilaj tiʼ u yatan, yéetel unaj u kanáantik maʼ u yaʼalik wa baʼax jeʼel u beetik u yuʼubikuba kʼaasil u yataneʼ. Baʼaleʼ, wa ku yilik kʼaʼabéet u tsolik u nuʼuk tiʼeʼ, unaj u beetik, jeʼex úuchik u beetik Jesusoʼ.
17, 18. 1) Pedroeʼ, ¿bix úuchik u kʼeyik Jesús, yéetel baʼaxten unaj kaʼach u jach tsolaʼal u nuʼuk tiʼ? 2) ¿Baʼax unaj xan u beetik le íichamtsiloʼ?
17 Uláakʼ utéeneʼ, Jesuseʼ tu yaʼalaj tiʼ u apostoloʼob kʼaʼabéet u bin Jerusalén utiaʼal «u beetaʼal u sen mukʼyaj tumen u nuuktakiloʼob kaaj, u nuuktakil le [sacerdoteʼoboʼ], yéetel u j-kaʼambesajiloʼob le [leyoʼ]. Tu yaʼalajtiʼobeʼ yaan u kíimsaʼal, baʼaleʼ yaan u kaʼapúut kuxtal tu yóoxpʼéel kʼiin». Le ka tu yuʼubaj lelaʼ, Pedroeʼ tu bisaj Jesús jumpáayileʼ ka tu kʼeyaj beyaʼ: «¡Maʼ u yóotik Jajal Dios, Yuumtsil! ¡Mix bikʼin ka kʼuchuk úuchul tiʼ teech le baʼalaʼ!». Jeʼex k-ilkoʼ Pedroeʼ tu tuklaj táan kaʼach u yeʼesik u yaabilaj tiʼ Jesús ikil u yaʼalik lelaʼ, baʼaleʼ unaj kaʼach u kʼexik bix u tuukul. Le oʼolal Jesuseʼ tu yaʼalaj tiʼ: «¡Tselaba tin táan Satanás tumen techeʼ tʼóochpajlech in tiaʼal! Techeʼ maʼ ta tuukul jeʼel bix u tuukul Jajal Dioseʼ, baʼaleʼ ka tuukul jeʼel bix u tuukul máakoʼobeʼ» (Mateo 16:21-23).
18 Jesuseʼ táant kaʼach u tsolik tiʼ u apostoloʼobeʼ, túuxtaʼab way Luʼum tumen Jéeoba utiaʼal u muʼyaj yéetel utiaʼal u kʼubik u kuxtal tu yoʼolal wíinikoʼob (Salmo 16:10; Isaías 53:12). Le beetikeʼ maʼ maʼalob le baʼax tu yaʼalaj Pedro le ka tu kʼeyaj Jesusoʼ. Le oʼolaleʼ, kʼaʼabéet kaʼach u jach tsolaʼal u nuʼuk tiʼ Pedro, jeʼex toʼon yaan kʼiin ku kʼaʼabéettal k-áantaʼal k-il maʼ maʼalob le baʼax t-beetoʼ. Tumen letiʼe íichamtsil u poolil le familiaoʼ, letiʼ unaj u tsolik u nuʼuk tiʼ u yatan yéetel tiʼ u paalal. Baʼaleʼ tak ken kʼaʼabéetchajak u kʼeyajeʼ unaj u yeʼesik u yaabilaj yéetel u yutsil. Jeʼex Jesús anchaj u yáantik Pedro utiaʼal u yutskíintik bix u tuukuleʼ, maʼ xaaneʼ le íichamtsiloʼ yaan xan u kʼaʼabéettal u yáantik u yatan utiaʼal u yutskíintik bix u tuukul. Koʼox aʼalikeʼ, ken u yéey le atantsil baʼax nookʼil ken u tsʼáaoʼ, bix ken u pintartiluba, wa baʼax joyasi ken u tsʼáaeʼ ku joʼopʼol u beetik jeʼex u tuklik letiʼ maʼalobeʼ maʼ jeʼex u yaʼalik le Bibliaoʼ. Wa ku yilik le íichamtsil bey táan u yúuchuloʼ, unaj u tsolik tiʼ u yatan yéetel yaabilaj baʼax kʼeexiloʼob unaj u beetik (1 Pedro 3:3-5).
Le íichamtsiloʼ unaj u chúukpajal u yóol
19, 20. 1) ¿Baʼax talamil yaan kaʼach ichil le apostoloʼoboʼ, yéetel baʼax tu beetaj Jesús? 2) ¿Baʼax ku yúuchul kaʼach cada ken u tsol u nuʼuk Jesús tiʼ disipuloʼob?
19 Le íichamtsiloʼ maʼ unaj u tuklik wa chéen utéen kun kʼaʼabéettal u tsolik u nuʼuk utiaʼal ka beetaʼak le baʼax ku yaʼalikoʼ. Tak Jesuseʼ yaʼab utéenel kʼaʼabéetchaj u tsolik u nuʼuk tiʼ u apostoloʼob. Maʼ u tuʼubultoʼoneʼ le apostoloʼoboʼ yaʼab utéenel baʼateltʼaanajoʼob yoʼolal máax u maas nojchil ichiloʼob. Lelaʼ maʼ jáaw u beetkoʼob tak le taʼaytak u kíimsaʼal Jesusoʼ (Marcos 9:33-37; 10:35-45). Maʼ úuch tsolaʼak u nuʼuktiʼob yoʼolal le baʼax ku beetkoʼobaʼ, Jesuseʼ tu muchʼuba tu yéeteloʼob utiaʼal u kʼiimbeskoʼob le tsʼook Pascua kun antal tu yéeteloʼoboʼ. Baʼaleʼ tak teʼ kʼiimbesajil jeʼeloʼ, mix utúul tiʼ letiʼob tu pʼoʼaj u yook u maasil jeʼex suukaʼan u beetaʼal kaʼachoʼ. Kex beyoʼ Jesucristoeʼ tu pʼoʼaj u yookoʼob, yéetel ka tsʼoʼokeʼ tu yaʼalajtiʼob: «Tsʼoʼok in weʼesikteʼex bix u beetaʼal» (Juan 13:2-15).
20 Wa le íichamtsil ku beetik xan jeʼex tu beetil Jesuseʼ le atantsiloʼ maʼ kun talamtal tiʼ u beetik yéetel u yuʼubik le baʼax ku yaʼalaʼal tiʼoʼ. Baʼaleʼ, le íichamtsiloʼ unaj u chúukpajal u yóol u yáant u yatan. Kʼaʼajaktoʼoneʼ, tu áakʼabil le pascuaoʼ le apostoloʼoboʼ kaʼa baʼateltʼaanajoʼob yoʼolal máax u maas nojchil ichiloʼob (Lucas 22:24). Jeʼex k-ilkoʼ ku chan xáantal yéetel jujumpʼíitil u bin u kʼexik máak bix u tuukul wa u kʼexik le baʼaxoʼob suuk u beetikoʼ. Baʼaleʼ, máasaʼ jach ku taasik kiʼimak óolal u yilik máak maʼ chéen kunel le baʼax ku beetik, jeʼex úuchik yéetel le apostoloʼoboʼ.
21. Kex tumen jach yaʼab baʼaloʼob beetik u yantal yaʼab talamiloʼobeʼ, ¿baʼax unaj u kʼaʼajsik le íichamtsiloʼoboʼ, yéetel baʼax unaj u beetkoʼob?
21 Bejlaʼeʼ, jach yaʼab baʼaloʼob beetik u yantal yaʼab talamiloʼob tiʼ le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ, yéetel yaʼab íichamtsiloʼob yéetel atantsiloʼobeʼ maʼatech u tsʼoʼokbeskoʼob le baʼax tu yaʼalaj u beetkoʼob le ka tsʼoʼok u beeloʼoboʼ. Le oʼolaleʼ, íichamtsileʼex maʼ u tuʼubulteʼexeʼ tiʼ Dios u taal le tsʼoʼokol beeloʼ, letiʼ beet u yantal. Jéeobaeʼ maʼ chéen tu túuxtaj u Hijo utiaʼal u salvarkoʼon tiʼ le kʼeban yéetel tiʼ le kíimiloʼ, baʼaxeʼ tu túuxtaj xan utiaʼal u yeʼesik tiʼ le íichamtsiloʼob bix unaj u tratartik u yatanoʼoboʼ (Mateo 20:28; Juan 3:29; 1 Pedro 2:21).
¿Baʼax jeʼel a núukikeʼ?
• ¿Baʼaxten maʼ unaj u tuʼubsik máak tiʼ máax u taal le tsʼoʼokol beeloʼ?
• Le íichamtsiloʼoboʼ, ¿bix unaj u yaabiltik u yatanoʼob?
• ¿Baʼax ku kaʼansik tiʼ le íichamtsiloʼob le bix úuchik u tratartik Jesús u disipuloʼoboʼ?
[U kʼáatchiʼiloʼob le xookoʼ]
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 9]
Jesuseʼ tu kaxtaj u yutsil u disipuloʼob le ka tu yilaj kaʼananoʼoboʼ
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 10]
Le íichamtsiloʼ ken u tsol u nuʼuk tiʼ u yataneʼ unaj u beetik yéetel yaabilaj yéetel unaj u kanáantik maʼ u yaʼalik wa baʼax jeʼel u beetik u yuʼubikuba kʼaasileʼ