Le baʼax tsʼáaik u beelal u kuxtal máakoʼ
Le baʼax tsʼáaik u beelal u kuxtal máakoʼ
«¡Tuláakal baʼax ku chʼaʼik u yiikʼeʼ u kiʼikiʼtʼant Yuumtsil!» (SALMO 150:6.)
1. ¿Baʼaxoʼob tu beetaj utúul máak utiaʼal u kaxtik u beelal u kuxtal?
«XOOKNAJEN utiaʼal in beetik in doctori tumen in kʼáat kaʼach in wáant u maasil. Tin tuklaj kaʼach yaan u beetik u kiʼimaktal in wóol tumen yaan in jach kʼaj óoltaʼal yéetel yaan in náajaltik yaʼab taakʼin. Baʼaleʼ maʼ páajchaj in maas áantik le máaxoʼob kin wilik in tsʼakkoʼoboʼ, tsʼoʼoleʼ le meyajaʼ maʼ tu taasajten kiʼimak óolaliʼ. Le beetkeʼ joʼopʼ in pintartik cuadroʼob, baʼaleʼ tin wuʼuyaj bey chéen in wutsil táan in kaxtikeʼ, tumen le cuadroʼob kin pintarkoʼ maʼatech u taaskoʼob utsil tiʼ mix máak. Tin chʼaʼatuklaj túun in beetkimba profesori, baʼaleʼ tin tsʼáaj cuenta xaneʼ le baʼaxoʼob kin kaʼansik kaʼach tiʼ le paalaloʼoboʼ maʼ kun meyajtiʼob utiaʼal ka yanaktiʼob kiʼimak óolal.» Lelaʼ letiʼe baʼax tu yaʼalaj Seung Jin, utúul máak nojochchaj tu luʼumil Corea. * Jeʼex letiʼeʼ, yaʼab máakoʼob bejlaʼeʼ táan u yilik u kaxkoʼob baʼax tsʼáaik u beelal u kuxtaloʼob.
2. 1) ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal u yantal u beelal u kuxtal máak? 2) ¿Baʼaxten k-aʼalik yaan baʼax oʼolal tsʼaʼab wíinik way Luʼumeʼ?
2 U yantal u beelal u kuxtal máakeʼ u kʼáat u yaʼal u yantal baʼax oʼolal u kuxtal, u chʼaʼatukultik baʼax ken u beete yéetel u yantal upʼéel baʼax utiaʼal ka meyajnak tu yoʼolal. ¿Jeʼel wa túun u yantal u beelal u kuxtal máakeʼ? Jeʼeleʼ. Tumen le ka beetaʼab wíinik tumen Dioseʼ tu tsʼáaj naʼatil tiʼ yéetel u páajtalil u tuklik baʼax ken u beete, leloʼ ku yeʼesikeʼ yaan baʼax oʼolal tsʼaʼab wíinik way Luʼumeʼ. Le oʼolaleʼ, le máaxoʼob ku biskoʼob upʼéel kuxtal jeʼex u kʼáat Dioseʼ, chéen letiʼob ku yantal u beelal u kuxtaloʼob.
3. ¿Baʼax u kʼáat Dios ka k-beet ka tu tsʼáajoʼon way Luʼumeʼ?
3 Le Bibliaoʼ ku yeʼesikeʼ yaʼab baʼax oʼolal tsʼaʼab wíinik way Luʼumeʼ. Ku yaʼalikeʼ le bix maʼalob beetaʼanik k-wíinkliloʼ ku yeʼesikeʼ Dioseʼ jach u yaabiltmoʼon (Salmo 40:5; 139:14). Le oʼolaleʼ, wa k-kʼáat kuxtal jeʼex u kʼáat Dioseʼ, unaj k-beetik jeʼex letiʼeʼ yéetel unaj k-yaabiltik k-éet máakiloʼob (1 Juan 4:7-11). Uláakʼ baʼax unaj k-beetikeʼ, letiʼe ka kuxlakoʼon jeʼex u yaʼalik le leyoʼob u tsʼaamajoʼ (Eclesiastés 12:13; 1 Juan 5:3).
4. 1) ¿Baʼax ken u beet u yantal u beelal k-kuxtal? 2) ¿Baʼax maas maʼalob jeʼel k-beetik yéetel k-kuxtaleʼ?
4 Dioseʼ u kʼáat xan kaʼach tuláakal máakoʼob ka kuxlakoʼob ich kiʼimak óolal yéetel ka u paklan u bisubaʼob maʼalobil, tak yéetel le baʼalcheʼoboʼ (Génesis 1:26; 2:15). Baʼaleʼ ¿baʼax kʼaʼabéettoʼon utiaʼal u yantaltoʼon kiʼimak óolal yéetel jeetsʼelil? Jeʼex utúul chan paal kiʼimak u yóol yéetel ku yuʼubikuba kanáantaʼan wa naatsʼ yanik tiʼ u taataʼobeʼ, toʼon xaneʼ unaj k-antal naatsʼ tiʼ k-Taata yaan teʼ kaʼanoʼ. K-antal naatsʼ tiʼeʼ yaan u beetik k-uʼuyik yaan u beelal k-kuxtal (Hebreob 12:9). Dioseʼ u kʼáat ka yanakoʼon naatsʼ tiʼ letiʼ yéetel ku yuʼubik k-oracionoʼob (Santiago 4:8; 1 Juan 5:14, 15). Wa k-ilik kuxtal jeʼex u kʼáat Dios bey xan wa k-beetikba u amigoʼoneʼ, yaan k-kiʼikiʼtʼantik yéetel yaan k-beetik u kiʼimaktal u yóol (Génesis 6:9; Proverbios 23:15, 16; Santiago 2:23). Minaʼan uláakʼ baʼax maas maʼalob jeʼel k-beetik yéetel k-kuxtaleʼ. Lelaʼ bey tu yeʼesil le salmista le ka tu yaʼalaj: «¡Tuláakal baʼax ku chʼaʼik u yiikʼeʼ u kiʼikiʼtʼant Yuumtsil!» (Salmo 150:6).
Techeʼ, ¿baʼax ka tsʼáaik táanil ichil a kuxtal?
5. ¿Baʼaxten maʼ unaj u tsʼáaik máak táanil u kaxtik yaʼab baʼaloʼobiʼ?
5 Koʼox ilik baʼax uláakʼ u kʼáat Dios ka k-beete. Letiʼeʼ u kʼáat ka k-kanáantba yéetel ka k-kanáant k-familia. Baʼaleʼ, unaj k-kanáantikba tiʼ le baʼaloʼob jeʼel u beetkoʼob k-tsʼáaik paachil k-meyajtik Diosoʼ (Mateo 4:4; 6:33). Yaʼab máakoʼobeʼ ku tsʼáaikoʼob táanil ichil u kuxtaloʼob u kaxkoʼob yaʼab baʼaloʼob. Baʼaleʼ maʼ maʼalob ka k-tukult wa jeʼel u bintoʼon utsil chéen yéetel ka sen yanaktoʼon yaʼab baʼaloʼobeʼ. Jujumpʼéel kʼáatchiʼob beetaʼab tiʼ le máaxoʼob maas ayikʼaloʼob tu luʼumil Asiaeʼ, ku yeʼeskeʼ yaʼab tiʼ letiʼobeʼ «jach chiʼichnak u yuʼubkubaʼob yéetel minaʼan jeetsʼelil tiʼob kex jach ayikʼaloʼob yéetel kex jach yaʼab baʼaloʼob yantiʼob» (Eclesiastés 5:11).
6. ¿Baʼax tu yaʼalaj Jesús yoʼolal le u kaxtaʼal ayikʼaliloʼ?
6 Jesuseʼ tʼaanaj tiʼ le máaxoʼob «ku tuʼusuloʼob tumen le ayikʼaliloʼ» (Marcos 4:19). ¿Bix jeʼel u tusaʼal máak tumen le ayikʼaliloʼ? Le ayikʼaliloʼ bey jeʼel u taasik kiʼimak óolaleʼ, baʼaleʼ maʼ beyiʼiʼ. Le rey Salomonoʼ tu yaʼalaj: «Máax utstuyich le taakʼinoʼ, mantatsʼ ku tsʼíiboltik uláakʼ» (Eclesiastés 5:10). Baʼaleʼ ¿jeʼel wa u páajtal k-bin tu paach ayikʼaliloʼob yéetel k-tsʼáaik xan k-óol meyajt Dioseʼ? Maʼ, maʼ tu páajtal. Jesuseʼ tu yaʼalaj: «Mix máak ku páajtal u meyajtik kaʼatúul tsʼuul, tumen bíin u pʼekt juntúuliʼ yéetel bíin u yaabilt uláakʼ; wa, bíin u bisuba yéetel juntúuleʼ yéetel bíin u kúulpachkúunt uláakʼ. Maʼ tu páajtal a meyajtikeʼex Jajal Dios wa táan a meyajtikeʼex le taakʼinoʼ». Le beetikeʼ Jesuseʼ tu yaʼalaj tiʼ u disipuloʼob maʼ u yilik u kaxtikoʼob ayikʼaliloʼob way Luʼumeʼ, baʼaxeʼ ka u yil u líiʼskoʼob «ayikʼaliloʼob teʼ j-kaʼanoʼ». Tiʼ uláakʼ tʼaanoʼobeʼ, tu yaʼalajtiʼob ka u yil u lúubloʼob utsil tu táan Dios. Jesuseʼ tu yaʼalajtiʼob xan: «Tumen le Taataoʼ u yojel baʼax kʼaʼabéetteʼex maʼiliʼ a kʼáateʼextiʼeʼ» (Mateo 6:8, 19-25).
7. ¿Bix jeʼel k-machikba «tiʼ le kuxtal jach tu jaajiloʼ»?
7 Le apóstol Pablooʼ le ka tʼaanaj xan tiʼ u kaxtaʼal ayikʼalileʼ, tu yaʼalaj tiʼ Timoteo: «Le máaxoʼob yaan u ayikʼalil yóokʼol kaab tiʼoboʼ, túuxttiʼob maʼ [...] u tsʼáaikoʼob u alab óolaloʼob tiʼ le ayikʼaliloʼ, tumen jach máanalbeʼen. Baʼaleʼ ka u tsʼaʼob u alab óolaloʼob tiʼ le kuxaʼan Jajal Diosoʼ máax tsʼáaiktoʼon tuláakal baʼal jach yaʼab utiaʼal utsil [...] ka yanak u puksiʼikʼalil tiʼob u tsʼáaikoʼob le baʼax yantiʼoboʼ. Beyoʼ bíin yanaktiʼob le ayikʼalil ku tsʼáaik tuʼux u jéetsʼeloʼob maʼalob utiaʼal le kʼiinoʼob bíin taalakoʼ, yéetel bíin u machoʼob le kuxtal minaʼan u xuuloʼ», wa jeʼex u yaʼalik le Biblia Nuevo Testamento tiʼ José María Valverde, «tiʼ le kuxtal jach tu jaajiloʼ» (1 Timoteo 6:17-19).
«Le kuxtal jach tu jaajiloʼ»
8. 1) ¿Baʼaxten jach yaʼab máakoʼob ku yilik u ayikʼaltaloʼob? 2) ¿Tiʼ baʼax maʼ tu tsʼáaikoʼob cuenta?
8 Yaʼab máaxoʼobeʼ ken u yuʼuboʼob le tʼaan «kuxtal jach tu jaajiloʼ» jeʼel u tuukuloʼob tiʼ u yantal taakʼin yéetel yaʼab baʼaloʼob tiʼ máakeʼ. Upʼéel revista ku tsʼáaik ojéeltbil baʼax ku yúuchleʼ ku yaʼalik: «Le máaxoʼob ku chaʼantkoʼob le peliculaʼob yéetel le baʼaxoʼob ku máansaʼaloʼob teʼ televisionoʼ ku joʼopʼol u tsʼíibolkoʼob le baʼax ku yilkoʼoboʼ yéetel ku joʼopʼol u tuukuloʼob tiʼ le baʼaxoʼob jeʼel u páajtal u yantaltiʼoboʼ». Yaʼab máakoʼobeʼ ku tuklikoʼobeʼ chéen le máaxoʼob yaan yaʼab baʼaloʼob tiʼob maas maʼalob u kuxtaloʼoboʼ, le oʼolaleʼ ku yilik u ayikʼaltaloʼob kex ka yanak u sen meyajoʼob tu táankelmiloʼob, kex ka kʼojaʼanchajkoʼob yoʼolal le sen meyaj ku beetkoʼoboʼ, kex ka u máansoʼob chéen upʼíit tiempo yéetel u familiaʼob yéetel kex ka náachchajkoʼob tiʼ Dios. Maʼ tu tsʼáaikoʼob cuenta wa le maʼalob kuxtal ku yaʼalaʼal jeʼel u yantal tiʼ máakoʼ chéen upʼéel tuukul ku taal tiʼ le máaxoʼob maʼatech u kuxtaloʼob jeʼex u kʼáat Dioseʼ (1 Corintoiloʼob 2:12; Efesoiloʼob 2:2). ¡Le oʼolal bakáan jach yaʼab máaxoʼob minaʼan kiʼimak óolal tiʼob! (Proverbios 18:11; 23:4, 5.)
9. ¿Baʼax mix bikʼin kun páajtal u beetik le wíinikoʼoboʼ, yéetel baʼaxten?
9 ¿Baʼax jeʼel u páajtal k-aʼalik yoʼolal le máaxoʼob ku kaxkoʼob u yutsil u maasil, ikil u yáantajoʼob utiaʼal maʼ u yantal wiʼijil, kʼojaʼanil mix loobil? Le baʼaxoʼob ku beetikoʼob utiaʼal u yáantik u maasiloʼoboʼ chéen upʼíit utsil ku taasik. Tsʼoʼoleʼ, jeʼel bukaʼaj ka u beetoʼobeʼ mix bikʼin kun páajtal u beetkoʼob u yantal justicia mix kiʼimak óolal tiʼ tuláakal yóokʼol kaab. ¿Baʼaxten? Tumen «yóokʼol kaabeʼ tiʼ yaan yáanal u páajtalil kʼasilbaʼaleʼ», yéetel letiʼeʼ maʼ u kʼáat ka maʼalobchajak le kuxtal teʼ yóokʼol kaabaʼ (1 Juan 5:19).
10. ¿Baʼax kʼiin ken yanak «le kuxtal jach tu jaajil» tiʼ le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ?
10 ¿Máasaʼ upuliʼ maʼ kun yantaltoʼon kiʼimak óolal wa mantatsʼ ken k-kuxtal teʼ yóokʼol kaab nuʼuktaʼan tumen Satanasaʼ? Le apóstol Pablooʼ tu tsʼíibtaj: «Wa k-alab óolal tiʼ Cristo chéen utiaʼal le luʼumkabil kuxtalaʼ, toʼon u [maas] óotsilil ichil tuláakal máakoʼob». Yéetel le tʼaanoʼobaʼ tu tsʼáaj naʼatbileʼ, wa minaʼan uláakʼ kuxtal maas maʼalob jeʼel u yantaltoʼoneʼ, «janakoʼon yéetel ukʼulnakoʼon tumen sáamal bíin kíimikoʼon» (1 Corintoiloʼob 15:19, 32). Baʼaleʼ jach u jaajileʼ yaan upʼéel baʼal maas maʼalob táan k-páaʼtik: «le túumben kaʼanoʼoboʼ yéetel le túumben luʼum u tsʼáatʼantmaj Jajal Diosoʼ, tuʼux tuláakal baʼal toj» (2 Pedro 3:13). Ken kʼuchuk le kʼiin jeʼeloʼ, le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ yaan u yantaltiʼob «le kuxtal jach tu jaajiloʼ», upʼéel «kuxtal minaʼan u xuul» teʼ kaʼanoʼ wa way Luʼum yáanal u Reino Dios (1 Timoteo 6:12).
11. ¿Baʼaxten k-kʼaʼaytik u Reino Dioseʼ letiʼe baʼax maas maʼalob jeʼel u páajtal k-beetkoʼ?
11 Chéen u Reino Dios kun láaj utskíintik le talamiloʼoboʼ. Le oʼolaleʼ, le baʼax maas maʼalob jeʼel u páajtal k-beetkoʼ, letiʼe k-kʼaʼaytik le Reinooʼ (Juan 4:34). Ken k-beeteʼ, k-maas bisikba yéetel k-Taata yaan teʼ kaʼanoʼ, yéetel ku kiʼimaktal k-óol ikil k-múul meyaj yéetel u millonesi sukuʼunoʼob ku yilik xan u kuxtaloʼob jeʼex u kʼáat a Diosoʼ.
U beetaʼal baʼaloʼob ku taaskoʼob kiʼimak óolal
12. ¿Baʼaxten maas maʼalob «le kuxtal jach tu jaajil» tiʼ le baʼaloʼob ku tsʼáaik le yóokʼol kaabaʼ?
12 Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Le yóokʼol kaaboʼ táan u bin u xuʼulul yéetel tuláakal le kʼaakʼas tsʼíibolaloʼob yaan tu yóokʼoloʼ». Tuláakal baʼax ku tsʼáaik u yóokʼol kaab Satanás, jeʼex le ayikʼaliloʼ, yaan u xuʼulul. Baʼaleʼ le Bibliaoʼ ku yaʼalik xaneʼ «le máax ku beetik baʼax u kʼáat Jajal Dioseʼ ku pʼáatal utiaʼal kʼiinoʼob minaʼan u xuul» (1 Juan 2:15-17). Le ayikʼalil yéetel le uláakʼ baʼaloʼob ku tsʼáaik le yóokʼol kaabaʼ maʼ tu xáantaloʼob, baʼaleʼ «le kuxtal jach tu jaajil» kun yantal yáanal u Reino Diosoʼ utiaʼal mantatsʼ yéetel jach maʼalob ka k-beet tuláakal utiaʼal k-kʼamik.
13. ¿Baʼax taas yaʼab utsil tiʼ upʼéel familia?
13 Koʼox ilik baʼax tu beetaj Henry yéetel Suzanne. Le sukuʼun yéetel u yatanaʼ u yojloʼobeʼ le máaxoʼob ku tsʼáaikoʼob táanil le Reino ichil u kuxtaloʼoboʼ, ku yáantaʼaloʼob tumen Dios (Mateo 6:33). Le oʼolaleʼ tu chʼaʼatuklaj u kuxtaloʼob tiʼ upʼéel naj maʼ sen nojchiʼ utiaʼal maʼ u yantal u meyaj tu kaʼatulaloʼob, yéetel beyoʼ ka páatak u maas meyajkoʼob Dios junmúuchʼ yéetel u kaʼatúul hijaʼob (Hebreob 13:15, 16). Baʼaleʼ, utúul u amigaʼob maʼ tu naʼatik kaʼach baʼaxten tu chʼaʼatukloʼob leloʼ, tu yaʼalaj tiʼ le kiikoʼ: «Suzanne, wa a kʼáat ka yanaktech upʼéel naj maas maʼalobeʼ, yaan u kʼaʼabéettal a maas jóoʼsik tiempo utiaʼal ka meyajnakech». Baʼaleʼ Henry yéetel Suzanneeʼ u yojloʼobeʼ u tsʼaʼabal táanil u meyajtaʼal Jéeobaeʼ ku taasik «náajal utiaʼal le kuxtalaʼ bey xan utiaʼal le kuxtal bíin taalakoʼ» (1 Timoteo 4:8; Tito 2:12). Ka nojochchaj u hijaʼobeʼ tu beetubaʼob precursoraʼob yéetel tu jach tsʼáaj u yóoloʼob u meyajtoʼob Dios. Le familiaaʼ maʼ tu yaatal tu yóol úuchik u pʼatkoʼob yaʼab baʼaloʼob utiaʼal u maas tsʼáaik u yóol u meyajtoʼob Dios. Jach yaʼab utsil tu jóoʼsoʼob úuchik u tsʼáaikoʼob táanil u tiaʼalintkoʼob «le kuxtal minaʼan u xuuloʼ» (Filiposiloʼob 3:8; 1 Timoteo 6:6-8).
Maʼ k-tsʼáaik táanil u baʼalubaʼob le yóokʼol kaabaʼ
14. ¿Baʼax jeʼel u yúuchul wa ku tuʼubultoʼon baʼax u beelal k-kuxtal?
14 Baʼaleʼ, wa ku tuʼubultoʼon baʼax u beelal k-kuxtal yéetel wa ku jáawal k-ilik tiaʼalintik «le kuxtal minaʼan u xuuloʼ», jeʼel u bintoʼon kʼaasileʼ. Jeʼel k-peʼechʼel «tumen le sen tuukuloʼ, le ayikʼaliloʼ yéetel le chéen kunel kiʼimak óolaloʼ» (Lucas 8:14). Wa k-sen chiʼichnaktal yoʼolal «u baʼaluba le kuxtalaʼ» yéetel wa k-ilik u yantaltoʼon yaʼab baʼaloʼobeʼ, leloʼ jeʼel u beetik k-tsʼáaik táanil u baʼalubaʼob le yóokʼol kaabaʼ (Lucas 21:34). Yaʼab sukuʼunoʼobeʼ tsʼoʼok u chaʼik u táabsaʼaloʼob tumen u tsʼíibolalil le ayikʼaliloʼ, «tsʼoʼok u tselikubaʼob tiʼ le [fejoʼ] yéetel tsʼoʼok u chupikoʼob yéetel yaayaj óolal u kuxtaloʼob», yéetel tsʼoʼok tak u náachtaloʼob tiʼ Dios. ¡Jach túun tsʼoʼok u bin kʼaasiltiʼob tumen maʼ tu yilaj u tiaʼalintkoʼob le kuxtal minaʼan u xuuloʼ! (1 Timoteo 6:9, 10, 12; Proverbios 28:20.)
15. ¿Baʼax utsiloʼob tu kʼamaj upʼéel familia maʼ tu tsʼáaj táanil u náajaltik «u baʼaloʼobil yóokʼol kaab»?
15 Pabloeʼ tu yaʼaleʼ «le máaxoʼob táan u náajaltikoʼob u baʼaloʼobil yóokʼol kaabeʼ unaj u kuxtaloʼob bey maʼ táan u náajaltikoʼobeʼ» (1 Corintoiloʼob 7:31). Le sukuʼun Keith yéetel Bonnie, u yatneʼ, tu beetoʼob le baʼax tu yaʼalaj Pablooʼ. Le sukuʼunoʼ ku yaʼalik: «Tin beetimba j-jaajkunaj tiʼ Jéeoba le táan kaʼach in tsʼoʼoksik in xook utiaʼal in beetkimba dentistai. Jeʼel kaʼach u páajtal in náajaltik maas yaʼab taakʼin wa ka in wil in tsʼakik maas yaʼab kʼojaʼanoʼob, baʼaleʼ leloʼ yaan kaʼach u luʼsikten tiempo utiaʼal in meyajtik Dios, le oʼolal tin chʼaʼatuklaj maʼ u jach yaʼabtal le máaxoʼob kin wilik in tsʼakikoʼ. Beyoʼ páajchaj in jóoʼsik maas yaʼab tiempo utiaʼal in wáantik in watan yéetel in cinco hijas u natsʼubaʼob tiʼ Dios yéetel utiaʼal in wilik baʼax chiʼichnakiloʼob yantiʼob. Kex maʼ jach yantoʼon taakʼineʼ, suukchajtoʼon maʼ k-sen xuʼuxupik chéen beyoʼ yéetel mantatsʼ yanchajtoʼon baʼax kʼaʼabéettoʼon. Jach yanchaj jeetsʼelil, yaabilaj yéetel kiʼimak óolal ichil k-familia. Jeʼex máanik le jaʼaboʼoboʼ, tuláakloʼon t-beetaj k-precursoril. K-hijaʼobeʼ tsʼoʼok u beeloʼob (óoxtúul tiʼ letiʼobeʼ yaan tak u paalaloʼob), yéetel yaan kiʼimak óolal ichil u familiaʼob tumen mantatsʼ ku tsʼáaikoʼob táanil ichil u kuxtaloʼob le baʼax u kʼáat Diosoʼ».
Maʼ u xuʼulul k-tsʼáaik táanil le baʼax u kʼáat Diosoʼ
16, 17. ¿Máaxoʼob ku chʼaʼachiʼitaʼaloʼob teʼ Bibliaoʼ, yéetel maases bix u kʼaʼajsaʼaloʼob?
16 Le Bibliaoʼ ku tʼaan tiʼ máaxoʼob kuxlajoʼob jeʼex u kʼáat Dioseʼ bey xan tiʼ máaxoʼob maʼ tu beetoʼobiʼ. Yaʼab baʼax jeʼel k-kanik tiʼ le baʼaxoʼob tu beetoʼoboʼ, kex jeʼel bukaʼaj jaʼaboʼob yantoʼoneʼ yéetel kex jeʼel tuʼuxak kajaʼanoʼoneʼ (Romailoʼob 15:4; 1 Corintoiloʼob 10:6, 11). Jeʼex Nimrodeʼ (Nemrod) tu líiʼsaj nukuch kaajoʼob, baʼaleʼ tiaʼan kaʼach tu contra Jéeobaeʼ (Génesis 10:8-12). Baʼaleʼ, yaʼab xan máaxoʼob kuxlajoʼob jeʼex u kʼáat Dioseʼ. Jeʼex Moiseseʼ kex kajaʼan kaʼach ichil u familia u reyil Egiptoeʼ, maʼ tu tsʼáaj táanil u kaxtik chéen u yutsiliʼ. Baʼaxeʼ, le meyaj tsʼaʼabtiʼ tumen Diosoʼ tu yilaj bey upʼéel «ayikʼalil [...] maas [nojoch] tiʼ tuláakal u ayikʼalil Egipto[eʼ]» (Hebreob 11:26). Le doctor Lucasoʼ, maʼ xaaneʼ tu yáantaj Pablo yéetel uláakʼ máakoʼob tiʼ le kʼojaʼaniloʼob yantiʼoboʼ, baʼaleʼ le meyaj maas kʼaʼanan tu beetoʼ letiʼe u kʼaʼaytik le maʼalob péektsiloʼ yéetel u tsʼíibtik jujumpʼéel libroʼob yaan teʼ Bibliaoʼ. Pablo xaneʼ maʼatech u kʼaʼajsaʼal bey utúul máak jach u yojel baʼax ku yaʼalik u Ley Moisesoʼ, baʼaxeʼ ku kʼaʼajsaʼal bey utúul misionero yéetel bey utúul apostoleʼ (Romailoʼob 11:13).
17 David xaneʼ utúul maʼalob soldado kaʼachi, u yojel paax yéetel ku tsʼíibtik kʼaayoʼob, baʼaleʼ maases ku kʼaʼajsaʼal bey «juntúul j-xiib uts u yanil» tu táan Jéeobaeʼ (1 Samuel 13:14). Danieleʼ maʼ t-kʼaʼajsik yoʼolal le meyaj ku beetik kaʼach bey utúul jalaʼach tu gobiernoi Babiloniaoʼ, baʼaxeʼ k-kʼaʼajsik tumen u profeta Dios kaʼachi. Ester xaneʼ kex u reinai Persia kaʼacheʼ, maases kʼaj óoltaʼab yoʼolal u fe yéetel tumen maʼ tu chʼaʼaj saajkiliʼ. Pedro, Andrés, Santiago yéetel Juaneʼ kex maʼalob j-chuk kayoʼob kaʼacheʼ, maases kʼaj óolaʼanoʼob bey u apostoloʼob Jesuseʼ. Tsʼoʼoleʼ Jesús xaneʼ, maʼ t-ilik bey utúul «carpintero[iʼ]», baʼaxeʼ k-ilik bey «le Cristo[oʼ]» (Marcos 6:3; Mateo 16:16). Tuláakal le máaxoʼob meyajt Dios úuchilaʼ maʼ tu tsʼáajoʼob táanil le baʼax u yojel u beetoʼoboʼ, le baʼaxoʼob yantiʼoboʼ mix le ayikʼaliloʼ, baʼaxeʼ tu tsʼáajoʼob táanil u meyajkoʼob Dios. U yojloʼobeʼ u meyajkoʼob Dioseʼ letiʼe baʼax maas jeʼel u taasiktiʼob kiʼimak óolaleʼ yéetel letiʼe bix jeʼel maas u yáantkoʼob uláakʼ máakoʼobeʼ.
18. ¿Baʼax tu chʼaʼatuklaj u beetik utúul sukuʼun, yéetel tiʼ baʼax tu tsʼáaj cuenta?
18 Seung Jin, le máax tiʼ tʼaanajoʼon tu káajbal le xookaʼ, tu tsʼáaj xan cuentaeʼ kʼaʼabéet u tsʼáaik táanil ichil u kuxtal u meyajtik Dios. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Tin chʼaʼatuklaj maʼ chéen tiʼ in tsʼakik uláakʼ máakoʼob unaj in xupik tuláakal in muukʼiʼ, mix chéen tiʼ in pintar yéetel mix chéen tiʼ in beetik in profesoriliʼ, baʼaxeʼ unaj in xupik in muukʼ utiaʼal in beetik le baʼax ku páaʼtaʼal tiʼ le máax u kʼubmaj u kuxtal tiʼ Jéeobaoʼ. Bejlaʼeʼ táan in wáantaj tiʼ upʼéel tuʼux kʼaʼabéet maas j-kʼaʼaytajoʼobiʼ, yéetel táan in wáantik yaʼab máaxoʼob utiaʼal ka u kaxtoʼob le bej ku bisaj tiʼ kuxtal minaʼan u xuuloʼ. Kin tuklik kaʼacheʼ chéen chʼaʼabil u beetik máak u precursori. Baʼaleʼ, táan in wilik jach yaan uláakʼ baʼax kʼaʼabéet in beetik, jeʼex in maas maʼalobkíintik in modos yéetel in maas kanik in kaʼans le máaxoʼob yaanal tuʼux u taaloʼoboʼ. Tsʼoʼok in tsʼáaik cuentaeʼ baʼax tsʼáaik u beelal u kuxtal máakeʼ letiʼe k-beetik baʼax u kʼáat Diosoʼ».
19. ¿Bix u yantal u beelal k-kuxtal?
19 Toʼon k-meyajtik Dioseʼ tsʼoʼok k-kʼamik le kaʼansaj ku tsʼáaik le Biblia jeʼel u salvarkoʼon yéetel ku tsʼáaiktoʼon u páajtalil k-kuxtal utiaʼal minaʼan u xuul (Juan 17:3). Baʼaleʼ maʼ unaj k-ilik bey upʼíit baʼal «le u siibal Jajal Dios tsʼoʼok u yeʼesik[toʼonoʼ]» (2 Corintoiloʼob 6:1). Baʼaxeʼ, meyajnaktoʼon tuláakal u kʼiiniloʼob k-kuxtal utiaʼal k-nojbeʼenkúuntik u kʼaabaʼ Dios. K-tsʼáaik ojéeltbil baʼax u kʼáat Dioseʼ le ku taasiktoʼon kiʼimak óolal yéetel yaan u tsʼáaiktoʼon u páajtalil k-kuxtal minaʼan u xuul. Wa k-beetkeʼ, yaan k-ilik jach jaaj le baʼax tu yaʼalaj Jesusaʼ: «Yaan [maas] kiʼimak óolal u tsʼaʼabal wa baʼax tiʼ u kʼaʼamal wa baʼax» (Beetaʼanoʼob [Hechos] 20:35). Tsʼoʼoleʼ yaan xan k-uʼuyik jach tu jaajil yaan u beelal k-kuxtal.
[Tsolajiloʼob]
^ xóot’ol 1 Kʼexaʼan jujumpʼéel tiʼ le kʼaabaʼoboʼ.
¿A wojel wa u núukil?
• ¿Baʼax maas maʼalob jeʼel k-beetik yéetel k-kuxtaleʼ?
• ¿Baʼaxten maʼ unaj u tsʼáaik máak táanil u yantal yaʼab baʼaloʼob tiʼiʼ?
• ¿Baʼax «le kuxtal jach tu jaajil» ku yaʼalik u tsʼáaik Diosoʼ?
• ¿Bix jeʼel k-tsʼáaik táanil ichil k-kuxtal le baʼax u kʼáat Diosoʼ?
[U kʼáatchiʼiloʼob le xookoʼ]
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 18]
Unaj k-ilik k-tsʼáaik táanil ichil k-kuxtal le baʼaxoʼob jach tu jaajil ku taasik kiʼimak óolaloʼ