Unaj k-kaʼansaj yéetel yaabilaj jeʼex tu beetil Jesuseʼ
Unaj k-kaʼansaj yéetel yaabilaj jeʼex tu beetil Jesuseʼ
«Mix juntéen tʼaanak mix máak jeʼel bix u tʼaan le máakoʼ.» (JUAN 7:46)
1. ¿Bix tu yuʼubiluba le máaxoʼob uʼuy u kaʼansaj Jesusoʼ?
CHEÉN tukult bukaʼaj jaʼtsil uʼuyaʼabik u kaʼansaj Jesús. Le Bibliaoʼ ku yaʼalik bix tu yuʼubiluba le máaxoʼob uʼuy u kaʼansajoʼ. Jeʼex Lucaseʼ ku yaʼalikeʼ u kajnáaliloʼob Nazareteʼ jaʼakʼ «u yóoloʼob tu yoʼolal le tʼaanoʼob jach jatsʼutstak ku yaʼalikoʼ». Mateoeʼ ku yaʼalikeʼ le máaxoʼob uʼuy u kaʼansaj teʼ puʼukoʼ jaʼakʼ «u yóoloʼob tu yoʼolal u kaʼansaj». Juan xaneʼ ku yaʼalikeʼ ka suunaj le soldadoʼob bin u machoʼob kaʼachoʼ, tu yaʼaloʼob: «Mix juntéen tʼaanak mix máak jeʼel bix u tʼaan le máakoʼ» (Luc. 4:22; Mat. 7:28; Juan 7:46).
2. ¿Bix úuchik u kaʼansaj Jesús?
2 Le baʼax tu yaʼalaj le soldadoʼoboʼ jach jaaj. Jesuseʼ letiʼe maas maʼalob j-kaʼansaj tsʼoʼok u yantaloʼ. Letiʼeʼ jach maʼ talam u naʼataʼal le baʼax tu kaʼansoʼ, yéetel u puul u yuʼubaʼal jach jaaj baʼax ku yaʼalik. Meyajnaj kettʼaanoʼob tiʼ yéetel kʼáatchiʼob. Kaʼansajnaj upʼéel bix séeb jeʼel u naʼataʼal tumen le ayikʼaloʼob bey xan le óotsiloʼoboʼ. Le baʼaxoʼob tu kaʼansoʼ jach séeb úuchik u naʼataʼal. Baʼaleʼ yaan uláakʼ baʼax oʼolal ku yaʼalaʼal Jesuseʼ utúul jach maʼalob J-kaʼansaj.
Le yaabilajoʼ upʼéel modos jach kʼaʼabéet u yeʼesik máak
3. ¿Baʼaxten maas maʼalob úuchik u kaʼansaj Jesús tiʼ le escribaʼob yéetel tiʼ le fariseoʼoboʼ?
3 Ichil le escribaʼob yéetel le fariseoʼob kaʼachoʼ yaan máaxoʼob jach kaʼanchajaʼan u xookoʼob yéetel jach maʼalob u kaʼansajoʼobiʼ. ¿Baʼaxten túun maas maʼalob úuchik u kaʼansaj Jesús tiʼ letiʼob? Yáaxeʼ tumen u nuuktakil le judíoʼoboʼ maʼ u yaabiltmoʼob le máakoʼoboʼ, baʼaxeʼ u pʼekmoʼob yéetel ku yaʼalikoʼob baʼal tiʼob (Juan 7:49). Baʼaleʼ Jesuseʼ tu chʼaʼa óotsilil tiʼ le máakoʼoboʼ tumen tu yilaj «yaajtak u yóoloʼob yéetel lubaʼantak u yóoloʼob jeʼel bix tamanoʼob minaʼan máax kanáantikoʼob[eʼ]»; tsʼoʼoleʼ letiʼeʼ jach uts yéetel jach tu yeʼesaj yaabilaj (Mat. 9:36). U kaʼapʼéeleʼ, u nuuktakil le judíoʼoboʼ maʼ u yaabiltmoʼob Diosiʼ (Juan 5:42). Baʼaleʼ Jesuseʼ jach tu yaabiltaj u Taata yéetel jach utschajtutʼaan u beetik baʼax ku yaʼalik. U tsʼookeʼ le escribaʼob yéetel le fariseoʼoboʼ ku kaʼanskoʼob chéen le bix u kʼáatoʼob le baʼax ku yaʼalik le Kiliʼich Tsʼíiboʼoboʼ, baʼaleʼ Jesuseʼ jach u yaabiltmaj «baʼax ku yaʼalik Jajal Dios». Le oʼolal tu kaʼansaj tiʼ u maasil, tu tsolaj baʼax u kʼáat u yaʼale, tu yeʼesaj jach jaaj baʼax ku yaʼalik yéetel tu nuʼuktaj u kuxtal yéetel baʼax ku yaʼalik (Luc. 11:28). Jeʼex k-ilkoʼ, Jesuseʼ tu yeʼesaj yaabilaj yéetel baʼax tu yaʼalaj, yéetel bix úuchik u tratartik u maasil bey xan yéetel bix úuchik u kaʼansaj.
4, 5. 1) ¿Baʼaxten jach kʼaʼabéet k-kaʼansaj yéetel yaabilaj? 2) ¿Baʼaxten kʼaʼabéet k-kanik baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ yéetel k-kanik kaʼansaj tubeel?
4 Toʼoneʼ k-kʼáat beet tuláakal baʼal jeʼex úuchik u beetik Jesusoʼ, tak le bix úuchik u kaʼansajoʼ (1 Ped. 2:21). Le oʼolaleʼ maʼ chéen k-kaʼansik baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ, baʼaxeʼ k-ilik k-eʼesik u jatsʼuts modos, maases le yaabilaj ku yeʼesikoʼ. Kex yaʼab baʼax k-ojel teʼ Biblia wa kex maʼatecheʼ, kex jach maʼalob k-kaʼansaj wa kex maʼatecheʼ, letiʼe yaabilaj kun beetik k-kʼuchul tu puksiʼikʼal le máakoʼoboʼ. Utiaʼal k-kaʼansaj tubeeleʼ, unaj k-kaʼansaj yéetel yaabilaj jeʼex tu beetil Jesuseʼ.
5 U jaajileʼ, jach kʼaʼabéet k-kanik baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ yéetel k-kanik kaʼans tubeel. Jesuseʼ tu kaʼansaj le kaʼapʼéel baʼaloʼob tiʼ u disipuloʼoboʼ, yéetel tiʼ Jéeoba xaneʼ ku meyaj u kaajal utiaʼal u kaʼansikoʼon (xokaʼak Isaías 54:13 y Lucas 12:42). Baʼaleʼ ken kaʼansajnakoʼoneʼ maʼ chéen unaj k-aʼalik le baʼaxoʼob tsʼoʼok k-kanikoʼ, baʼaxeʼ unaj k-eʼesik yaabilaj. Wa k-beetik beyaʼ jach yaan k-áantik le máax k-kaʼansikoʼ. Baʼaleʼ ¿bix túun jeʼel k-kaʼansaj yéetel yaabilajeʼ? ¿Bix úuchik u beetik Jesús bey xan u disipuloʼob?
Unaj k-yaabiltik Jéeoba
6. ¿Bix k-tʼaan tiʼ le máaxoʼob k-yaabiltmoʼoboʼ?
6 Tuláakal máak jatsʼuts u yilik u tʼaan tiʼ baʼaxoʼob utstuyich. Wa yaan tiʼ baʼax jatsʼuts u yilik u tsikbal máakeʼ séebaʼan u yilaʼal tumen kiʼimak u yóol ken tʼaanak tu yoʼolal. Lelaʼ maases bey u yúuchul ken tʼaanakoʼon tiʼ máax k-yaabilmaj. U suukaʼanileʼ k-kʼáat ka jach kʼaj óoltaʼak tumen tuláakal máak. Mantatsʼ k-tʼaan maʼalob tu yoʼolal, yéetel wa yaan máax ku tʼaan tu contraeʼ k-eʼesik maʼ jaaj baʼax ku yaʼalikiʼ. K-kʼáat ka ilaʼak jeʼex k-ilik toʼonoʼ.
7. ¿Baʼax tu beetaj Jesús yoʼolal u yaabilaj tiʼ Dios?
7 Baʼaleʼ táanil tiʼ k-áantik u maasil u yaabiltoʼob Jéeobaeʼ, toʼon kʼaʼabéet k-yáax kʼaj óoltik tubeel yéetel k-jach yaabiltik. Kʼaʼajaktoʼoneʼ Dioseʼ u kʼáat ka k-adorart tumen k-yaabilmaj (Mat. 22:36-38). Jesuseʼ jach bey úuchik u beetkoʼ, tu yaabiltaj Jéeoba yéetel tuláakal u puksiʼikʼal, u kuxtal u tuukul yéetel u muukʼ. Letiʼeʼ u millonesil jaʼaboʼob tu máansaj yéetel u Taata teʼ kaʼanoʼ, le oʼolal kʼuch u kʼaj óolt jach tubeel; lelaʼ le péeks u jach yaabilte. Letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Teneʼ in yaabiltmaj le Taataoʼ» (Juan 14:31). Le yaabilaj jeʼelaʼ tu yeʼesaj tiʼ tuláakal baʼax tu yaʼalaj yéetel tu beetaj, letiʼ xan péeks u beet mantatsʼ baʼax utstutʼaan u Taata (Juan 8:29). Le yaabilaj xanaʼ letiʼ péeks utiaʼal u yaʼal maʼ maʼalob baʼax ku beetik u nuuktakil le judíoʼoboʼ. Yéetel letiʼ péeks xan u kaʼans le máakoʼob u kʼaj óoltoʼob yéetel u yaabiltoʼob Jéeobaoʼ.
8. ¿Baʼax tu beetaj u disipuloʼob Jesús yoʼolal u yaabilajoʼob tiʼ Dios?
8 Le cristianoʼob teʼ yáax siglooʼ tu yaabiltoʼob xan Jéeoba, le oʼolal maʼ tu chʼaʼajoʼob saajkil u kʼaʼaytoʼob le maʼalob péektsiloʼ. Kex chʼaʼapachtaʼaboʼob tumen u nuuktakil le judíoʼoboʼ, tu kʼaʼaytoʼob le maʼalob péektsil tiʼ tuláakal u kajnáaliloʼob Jerusalenoʼ. Maʼ tu pʼataj u tsikbalkoʼob le baʼaxoʼob tu yiloʼob yéetel tu yuʼuboʼoboʼ (Hch. 4:20; 5:28). Letiʼobeʼ u yojloʼob yaan u yáantaʼaloʼob tumen Jéeoba. Lelaʼ jach bey úuchikoʼ, tumen óoliʼ treinta jaʼaboʼob kíimik Cristoeʼ apóstol Pabloeʼ tu yaʼaleʼ le maʼalob péektsiloʼ tsʼoʼok u kʼaʼaytaʼal «tiʼ tuláakal jejeláas tuʼuxoʼob yóokʼol kaab» (Col. 1:23).
9. ¿Baʼax jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal k-maas yaabiltik Dioseʼ?
9 Utiaʼal k-kaʼansaj tubeeleʼ unaj k-ilik xan k-maas yaabiltik Dios sáamsamal. ¿Baʼax jeʼel u yáantkoʼon k-beeteʼ? K-payalchiʼ mantatsʼ tiʼ Dios, k-xokik sáamsamal le Biblia yéetel le jóoʼsaʼaniloʼoboʼ, yéetel k-bin teʼ muchʼtáambaloʼoboʼ. Wa k-maas k-kʼaj óoltik Dioseʼ yaan xan k-maas yaabiltik. Yéetel ken k-eʼes k-yaabilmaj Dios tiʼ baʼaxoʼob k-aʼalik yéetel k-beetkeʼ, yaan u tsʼaʼabal cuenta tumen u maasil yéetel yaan xan u taaktal u natsʼkubaʼob tiʼ letiʼ (xokaʼak Salmo 104:33, 34).
Unaj k-yaabiltik le baʼax k-kaʼansikoʼ
10. ¿Bix utúul maʼalob j-kaʼansaj?
10 Utúul maʼalob j-kaʼansajeʼ ku creertik yéetel ku yaabiltik le baʼax ku kaʼanskoʼ, tumen u yojel jeʼel u taasik utsil tiʼ u maasileʼ. Tumen utstuyich le baʼax ku kaʼanskoʼ, ku yáantik u j-xoknáaloʼob tuukul jeʼex letiʼoʼ. U yojleʼ wa maʼatech u yilik bey jach kʼaʼanan le baʼax ku kaʼanskoʼ bey xan kun ilbil tumen le máaxoʼob ku kaʼanskoʼ. Maʼ unaj u tuʼubultoʼoneʼ le baʼax k-beetikoʼ jach ku yilaʼal tumen le máax k-kaʼansikoʼ, Cristoeʼ tu yaʼaleʼ utúul j-xoknáaleʼ «bíin béeyak jeʼel bix u j-kaʼambesajoʼ» (Luc. 6:40).
11. ¿Baʼaxten u yaabiltmaj Jesús le baʼaxoʼob tu kaʼansoʼ?
11 Jesuseʼ tu yaabiltaj le baʼaxoʼob tu kaʼansoʼ. U yojel jach kʼaʼanantak le baʼaxoʼob u kʼaj óoloʼ: u jaajil yoʼolal u taata yaan teʼ kaʼanoʼ, «u tʼaanoʼob Jajal Dios» yéetel «u tʼaaniloʼob kuxtal minaʼan u xuul» (Juan 3:34; 6:68). Le baʼaxoʼob tu kaʼansoʼ beyoʼob upʼéel sáasileʼ, tumen áantajnaj utiaʼal u kʼaj óoltaʼal le baʼax maʼalob yéetel le baʼax kʼaasoʼ. Tu líiʼsaj u yóol le óotsiloʼob ku beetaʼal u muʼyajoʼob tumen le Diablooʼ yéetel le ku tuʼusloʼob tumen u nuuktakil le judíoʼoboʼ (Hch. 10:38). U yaabilaj Jesuseʼ chíikpaj tiʼ bix úuchik u kaʼansaj bey xan tiʼ le baʼaxoʼob tu beetoʼ.
12. ¿Bix u yilik kaʼach Pablo u kʼaʼaytik le maʼalob péektsiloʼ?
12 Jeʼex tu beetil Jesuseʼ, le disipuloʼoboʼ tu yaabiltoʼob u jaajil tu yoʼolal Jéeoba yéetel Cristo. Tumen jach tu yaabiltoʼobeʼ mix máak beet u xuʼulul u kʼaʼaytikoʼob. Pabloeʼ tu yaʼalaj tiʼ le cristianoʼob yanoʼob Romaoʼ: «Táan in jach tsʼíiboltik in [kʼaʼay]tik le maʼalob péektsi[loʼ] [...]. Teneʼ maʼ tin chʼaʼik subtal tu yoʼolal le maʼalob péektsiloʼ, tumen leloʼ u páajtalil Jajal Dios utiaʼal u tokik tuláakal le máax ku yoksaj óoloʼ» (Rom. 1:15, 16). Pabloeʼ jach uts tu yich u kʼaʼaytik u jaajiloʼ. Letiʼeʼ tu yaʼaleʼ tsʼaʼantiʼ «u kiʼimak óolalil [u kʼaʼaytik] tiʼ le máaxoʼob maʼ judíoʼoboʼ u maʼalob péektsilil u minaʼanil u pʼiis ayikʼalil Cristo» (Efe. 3:8). Le tekstoʼobaʼ ku yáantkoʼon k-máans t-tuukul bix úuchik u kʼaʼaytik Pablo yéetel kiʼimak óolal le baʼaxoʼob u tukultmaj u beetik Jéeobaoʼ.
13. ¿Baʼax oʼolal jach unaj k-yaabiltik le maʼalob péektsiloʼ?
13 Le maʼalob péektsiloʼob yaan teʼ Bibliaoʼ ku yáantkoʼon k-maas kʼaj óolt le Máax beetmil tuláakal baʼaloʼ yéetel k-maas natsʼba tiʼ letiʼ. Ku yáantkoʼon k-ojéelt u núukil le kʼáatchiʼob jach chiʼichnakkúuntik máakoʼ, ku yáantkoʼon k-kʼex k-kuxtal yéetel ku líiʼsik k-óol ken k-aktáant talamiloʼob. Tsʼoʼoleʼ ku biskoʼon tu bejil le kuxtal minaʼan u xuuloʼ. U jaajileʼ minaʼan uláakʼ maʼalob péektsiloʼob jeʼex lelaʼ. Jeʼel u páajtal k-aʼalikeʼ upʼéel jach nojoch siibal ku taal tiʼ Dios ku yáantkoʼon utiaʼal ka yanaktoʼon kiʼimak óolal. Le oʼolal jach ku taasiktoʼon kiʼimak óolal k-tsikbaltik tiʼ u maasil (Hch. 20:35.)
14. ¿Baʼax unaj k-beetik utiaʼal k-maas yaabilt le maʼalob péektsiloʼ?
14 ¿Baʼax jeʼel u páajtal a beetik utiaʼal a maas yaabiltik le maʼalob péektsiloʼ? Le ken a xok le Bibliaoʼ ilawil a jáan jeʼelel utiaʼal ka tuukulnakech tiʼ le baʼax ka xokikoʼ. Máans ta tuukul bey táan a kʼaʼaytaj yéetel Jesús wa táan a xíimbaltik le múuchʼuliloʼob yéetel Pablooʼ. Tukult tiaʼanech teʼ paraísooʼ yéetel tuukulnen tiʼ bix le kuxtal kun yantaloʼ. Tuukulnen xan tiʼ le utsiloʼob tsʼoʼok a kʼamik ikil a beetik le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ. Maʼ u tuʼubultoʼoneʼ wa k-yaabiltik le maʼalob péektsiloʼ, le máaxoʼob k-tsʼáaik xook tiʼoboʼ yaan u tsʼáaikoʼob cuenta. Le oʼolaleʼ, jach unaj k-tuukul tiʼ le baʼaxoʼob tsʼoʼok k-kankoʼ yéetel unaj k-maas maʼalobkíintik bix k-kaʼansaj (xokaʼak 1 Timoteo 4:15, 16).
Unaj k-yaabiltik le máakoʼoboʼ
15. ¿Baʼaxten unaj u yaabiltik máak le máax tiʼ ku tsʼáaik xookoʼ?
15 Utúul maʼalob j-kaʼansajeʼ ku yáantik le j-xoknáal utiaʼal ka u yuʼububa maʼalobil yéetel utiaʼal ka u yaʼal baʼax ku tuklikoʼ. Ku yilik tiʼ baʼax jeʼel u yáantikeʼ, ku yilik tak bukaʼaj jeʼel u páajtal u kanikeʼ yéetel bukaʼaj tiempo jeʼel páajtal u xookeʼ. Wa jach tu jaajil ku yaabiltik máak le máax ku kaʼanskoʼ, le j-xoknáaloʼ yaan u tsʼáaik cuenta. Beyoʼ ku maas kiʼimaktal u yóol máak ikil u tsʼáaik xook, yéetel le j-xoknáaloʼ ku kiʼimaktal xan u yóol ikil u maas kaambal.
16. ¿Bix tu yeʼesil Jesús u yaabiltmaj le máakoʼoboʼ?
16 Jesuseʼ jach tu yaabiltaj le máakoʼoboʼ. Le maas nojoch bix úuchik u yeʼesil u yaabilajoʼ letiʼe ka tu kʼubaj u kuxtal tu yoʼolal tuláakal máakoʼ (Juan 15:13). Baʼaleʼ le táan u kʼaʼaytajoʼ tu yeʼesaj xan u yaabilaj. Tu yáantaj le máakoʼoboʼ yéetel tu kaʼansoʼob tiʼ Dios. Letiʼeʼ maʼ tu páaʼtaj ka xiʼik le máakoʼob tu yiknaloʼ, baʼaleʼ tu xíimbaltaj yaʼab kilometroʼob utiaʼal u bisiktiʼob le maʼalob péektsiloʼ (Mat. 4:23-25; Luc. 8:1). Chúukpaj u yóol u kaʼansoʼob yéetel tu naʼataj bix u yuʼubkubaʼob. Ka kʼaʼabéetchaj u tsolik u nuʼuk tiʼ u disipuloʼobeʼ tu beetaj yéetel yaabilaj (Mar. 9:33-37). Tu yeʼesajtiʼob jach u yojel yaan u beetkoʼob maʼalob le meyaj tu kʼubéentaj tiʼoboʼ, leloʼ jach tu líiʼsaj u yóol le disipuloʼoboʼ. Mix utéen yanak utúul j-kaʼansaj jach yaan u yaabilaj jeʼex Jesuseʼ. Le bix úuchik u tratartik u disipuloʼoboʼ le péeksoʼob u maas yaabiltoʼob yéetel u beetoʼob baʼax ku yaʼalik (xokaʼak Juan 14:15).
17. ¿Bix tu yeʼesil le disipuloʼob u yaabiltmoʼob le máakoʼoboʼ?
17 U disipuloʼob Jesuseʼ tu yaabiltoʼob xan le máaxoʼob tiʼ tu kʼaʼaytoʼob le maʼalob péektsiloʼ. Chúukpaj u yóol u muʼyajtoʼob chʼaʼapachtajil utiaʼal u yáantkoʼob u maasil yéetel u kʼaʼaytkoʼob le maʼalob péektsil kex ka kíimsaʼakoʼob tu yoʼolaloʼ. Lelaʼ ku yeʼesikeʼ jach tu yaabiltoʼob le máaxoʼob tu kaʼansoʼoboʼ. Tuukulnakoʼon tiʼ le jatsʼuts tʼaanoʼob tu yaʼalaj apóstol Pabloaʼ: «[T-kanáanteʼex] yéetel muumun óolal, jeʼel bix juntúul maamatsil ku tséentik yéetel ku kanáantik u mejen paalaloʼobeʼ. Jach k-yaabiltmajeʼex le oʼolaleʼ jeʼel k-óoltik kaʼach k-tsʼáa tiʼ teʼex maʼ chéen u maʼalob péektsilil Jajal Diosiʼ, baʼaleʼ tak k-kuxtal, tumen tsʼoʼok k-kʼuchul k-yaabilteʼex jach yaʼab» (1 Tes. 2:7, 8).
18, 19. 1) ¿Baʼaxten k-jach tsʼáaik k-óol k-kʼaʼayt le maʼalob péektsiloʼ? 2) ¿Ku tsʼáaik wa cuenta le máakoʼob wa k-yaabiltmoʼoboʼ? Aʼal upʼéel baʼal uchaʼan.
18 Teʼ kʼiinoʼob xanaʼ, tiʼ tuláakal yóokʼol kaab táan k-kaxtik le máaxoʼob taak u kʼaj óoltkoʼob Dios utiaʼal ka u meyajtoʼoboʼ. Tsʼoʼok diecisiete jaʼaboʼob káajak k-máansik maas tiʼ mil millonesi horaʼob teʼ kʼaʼaytaj yéetel táan k-kaʼansik uláakʼ máakoʼob cada jaʼaboʼ. Kex k-xup k-muukʼ, k-taakʼin yéetel k-tiempoeʼ, k-beetik yéetel kiʼimak óolal. Jeʼex Jesuseʼ, k-ojel Jéeobaeʼ u kʼáat ka kʼaj óoltaʼak tumen tuláakal máak yéetel ka yanaktiʼob kuxtal minaʼan u xuul (Juan 17:3; 1 Tim. 2:3, 4). Le yaabilajoʼ ku péekskoʼon k-áant u maasil utiaʼal ka u kʼaj óoltoʼob Jéeoba yéetel ka u jach yaabiltoʼob xan jeʼex k-yaabiltmailoʼ.
19 Le máakoʼoboʼ ku tsʼáaikoʼob cuenta k-yaabilmoʼob. Jeʼex utúul precursora kajaʼan Estados Unidoseʼ suuk u túuxtik cartaʼob utiaʼal u líiʼsik u yóol le máakoʼob maʼ úuch kíimik u láakʼtsiloʼoboʼ. Utéenjeakeʼ túuxtaʼabtiʼ upʼéel carta tuʼux ku yaʼalik: «Teʼ súutukiloʼob jach talamtak kin máanskaʼ, jach maʼ tin tuklaj wa yaan máax jeʼel u taaktal u líiʼsik in wóol kex maʼ in kʼaj óoleʼ. Baʼaleʼ tin tsʼáaj cuentaeʼ techeʼ a yaabiltmaj a wéet máakil bey xan le Dios nuʼuktikoʼonoʼ».
20. ¿Baʼaxten jach unaj k-kaʼansaj yéetel yaabilaj?
20 Jeʼex tsʼoʼok k-ilkoʼ, wa k-kaʼansaj tubeel yéetel wa k-eʼesik yaabilajeʼ jach yaan k-beetik maʼalob le meyaj kʼubéentaʼantoʼonoʼ. Unaj k-áantik le j-xoknáal u kʼaj óolt Jéeobaoʼ yéetel ka u yaabilte. Tsʼoʼok k-ilik xaneʼ utiaʼal ka k-beetba utúul maʼalob j-kaʼansajeʼ, unaj k-yaabiltik Dios, k-yaabiltik le baʼax k-kaʼansikoʼ yéetel k-yaabiltik le máakoʼoboʼ. Wa k-eʼesik yaabilaj ken kaʼansajnakoʼoneʼ yaan u yantaltoʼon kiʼimak óolal; tsʼoʼoleʼ yaan k-lúubul utsil tiʼ Jéeoba tumen táan k-beetik jeʼex tu beetil Jesuseʼ.
¿A wojel wa u núukil?
• Ken k-kaʼans le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ, ¿baʼaxten kʼaʼabéet...
... k-yaabiltik Dios?
... k-yaabiltik le baʼax k-kaʼansikoʼ?
... k-yaabiltik le máakoʼoboʼ?
[U kʼáatchiʼiloʼob le xookoʼ]
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 15]
¿Baʼaxten maas maʼalob bix úuchik u kaʼansaj Jesús tiʼ le escribaʼob yéetel tiʼ le fariseoʼoboʼ?
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 18]
Utiaʼal ka k-beetba maʼalob j-kaʼansajileʼ, unaj k-kʼaj óoltik tubeel le Bibliaoʼ yéetel k-maʼalobkíintik bix k-kaʼansaj, baʼaleʼ maas unaj k-eʼesik yaabilaj