1. ¿Baʼax ku beetik yaʼab máak, yéetel baʼaxten?

LE MÁAKOʼOBOʼ yaʼab baʼaxoʼob ku beetkoʼob utiaʼal u béeytal baʼax ku tsʼíiboltkoʼob. Le taatatsiloʼoboʼ ku xupik u tiempoʼob, u taakʼinoʼob yéetel u muukʼoʼob utiaʼal u líiʼsik u paalaloʼob. Yaʼab táankelmoʼob yéetel x-lóoʼbayanoʼobeʼ maʼatech u náaysik u yóoloʼob yéetel u amigoʼob, baʼaxeʼ ku entrenaroʼob yaʼab horaʼob sáamsamal utiaʼal u táakpajloʼob teʼ Juegos Olimpicosoʼ. Tak Jesuseʼ yaan baʼaxoʼob tu beetaj utiaʼal u béeykuntik le baʼax kʼaʼanaʼan u yilkoʼ. Maʼ xaaneʼ jeʼel u béeytal kaʼach u kaxtik ayikʼalil wa u tsʼoʼokol u beeleʼ, baʼaleʼ maas tu tsʼáaj u yóol u kʼaʼayt le Reinooʼ (Mat. 4:17; Luc. 9:58). U disipuloʼob xaneʼ yaʼab baʼax tu pʼatoʼob yoʼolal le Reinooʼ, tumen tu yiloʼobeʼ letiʼe baʼax maas kʼaʼanaʼanoʼ (Mat. 4:18-22; 19:27). ¿Kux túun toʼon? Tuláakloʼon unaj k-tuklik: «¿Baʼax maas kʼaʼanaʼan in wilik?».

2. 1) ¿Baʼax unaj u beetik tuláakal máax meyajtik Jéeoba? 2) ¿Baʼax uláakʼ meyajiloʼob ku beetik jujuntúul sukuʼunoʼob?

² Tuláakal máax meyajtik Jéeobaeʼ yaʼab baʼaxoʼob unaj u beetik wa u kʼáat u bisuba maʼalob tu yéetel. Unaj u xupik u muukʼ yéetel u tiempo utiaʼal u orar, u xokik le Bibliaoʼ, u adorartik Dios yéetel u familia, u bin muchʼtáambal yéetel u jóokʼol kʼaʼaytaj (Jos. 1:8; Mat. 28:19, 20; Heb. 10:24, 25). * Toʼon xaneʼ tumen táan k-beetik tuláakal le ku páajtal yéetel táan u yáantkoʼon Dioseʼ, táan u yúuchul kʼaʼaytaj tuláakal tuʼux yéetel yaʼab máaxoʼob táan u binoʼob teʼ «wits tuʼux yaan u [yotoch] Yuumtsil[oʼ]» (Isa. 2:2). Tsʼoʼoleʼ yaan jujuntúul sukuʼunoʼobeʼ ku beetkoʼob uláakʼ meyajoʼob jeʼex u binoʼob meyaj Betel,  u yáantajoʼob utiaʼal u beetaʼal u Najiloʼob Reino, u Najiloʼob Asamblea, ku yáantajoʼob xan utiaʼal u beetaʼal asambleaʼob yéetel tuʼux ku yúuchul nukuch loob. Le uláakʼ meyajoʼobaʼ maʼ kʼaʼanaʼanoʼob utiaʼal u yantal tiʼ máak le kuxtal minaʼan u xuuloʼ, baʼaleʼ jach kʼaʼabéetoʼob utiaʼal u kʼaʼaytaʼal le Reinooʼ.

3. 1) ¿Baʼax utsil jeʼel k-kʼamik wa k-xupikba yoʼolal le Reinooʼ? 2) ¿Tiʼ baʼax kʼáatchiʼiloʼob unaj k-tuukul?

³ Bejlaʼeʼ maas unaj k-xupikba yoʼolal le Reinooʼ. ¿Máasaʼ jach jatsʼuts u yilaʼal yaʼab máakoʼobeʼ táan u beetkoʼob tuláakal le ku páajtal utiaʼal u meyajtikoʼob Jéeoba? (Xok Salmo 54:6.) Wa k-beetik beyoʼ yaan u kiʼimaktal k-óol le táan k-páaʼtik u Reino Diosoʼ (Deu. 16:15; Bax. 20:35). Baʼaleʼ cada juntúul tiʼ toʼoneʼ unaj u tuklik: «¿Jeʼel wa u béeytal in maas xupkinba yoʼolal le Reinooʼ? ¿Bix u meyajten in tiempo, in taakʼin, in muukʼ yéetel le baʼaxoʼob in wojel in beetoʼ? ¿Baʼaxoʼob maas unaj in tsʼaatáantik?». Koʼoneʼex ilik baʼax jeʼel k-kanik tiʼ le baʼaxoʼob ku síijil tu puksiʼikʼal u tsʼáaik le israelitaʼob úuchjeakiloʼ. Lelaʼ yaan u yáantkoʼon utiaʼal k-meyajtik Jéeoba yéetel kiʼimak óolal.

4. ¿Baʼax utsil ku taasik tiʼ le israelitaʼob u tsʼáaik u siibaloʼob kaʼachoʼ?

⁴ Úuchjeakileʼ tu kaajil Israeleʼ utiaʼal u perdonartaʼal máak yéetel u kʼaʼamal tumen Jéeobaeʼ unaj u kʼubik siibaloʼob. Yaan siibaloʼobeʼ letiʼe Ley aʼalik unaj u tsʼaʼabaloʼ, baʼaleʼ yaneʼ tu puksiʼikʼal máak ku síijil u tsʼáaik (Lev. 23:37, 38). Ichil le ku síijil tu puksiʼikʼal máak u tsʼáaik tiʼ Diosoʼ tiaʼan le tóokbil siibaloʼoboʼ, ken beetaʼakeʼ ku láaj tóokaʼal le baʼalcheʼoʼ. Le ka kʼuʼub le templo tu beetaj Salomonoʼ le israelitaʼoboʼ tu kʼuboʼob siibaloʼob tiʼ Jéeoba (2 Cró. 7:4-6).

5. ¿Baʼax tu beetaj Jéeoba utiaʼal u béeytal u kʼubik u siibal le óotsiloʼoboʼ?

⁵ Jéeobaeʼ ku naʼatik kaʼacheʼ le israelitaʼoboʼ maʼ tu páajtal u tsʼáaikoʼob junpʼéeliliʼ baʼal, le oʼolal ku páaʼtik kaʼacheʼ cada juntúuleʼ ka u tsʼáa le ku páajtaleʼ. Le Ley tu tsʼáaj tiʼ le israelitaʼoboʼ ku yaʼalik ka kʼuʼubuk baʼalcheʼob yéetel ka weʼekek u kʼiʼikʼeloʼob, tumen le siibaloʼobaʼ «u yoochel le maʼalob baʼaloʼob kun taaloʼob» yoʼolal Jesusoʼ (Heb. 10:1-4). Baʼaleʼ kex bey u yaʼalik le Leyoʼ wa juntúul israelita maʼ tu páajtal u kʼubik juntúul baʼalcheʼ, jeʼex juntúul taman wa juntúul chivoeʼ, Jéeobaeʼ ku  kʼamik mukuyoʼob. Beyoʼ tak le óotsiloʼob kiʼimak u yóoloʼoboʼ tumen ku béeytal u kʼubik u siibaloʼob (Lev. 1:3, 10, 14; 5:7). Baʼaleʼ kex jeʼel u páajtal u kʼubkoʼob jejeláas baʼalcheʼobeʼ, yaan kaʼapʼéel baʼal ku kʼáatik Jéeoba tiʼ le máaxoʼob ku síijil tu puksiʼikʼaloʼob u kʼubkoʼob siibaloʼoboʼ.

6. ¿Baʼax ku kʼáatik Jéeoba tiʼ le máaxoʼob ku tsʼáaik u siibaloʼoboʼ, yéetel baʼaxten unaj u beetaʼal jeʼex u yaʼalikoʼ?

⁶ Yáaxeʼ unaj kaʼach u tsʼáaik máak le baʼax maas maʼalob yaantiʼoʼ. Jéeobaeʼ chéen ku kʼamik le baʼalcheʼob maʼalobtakoʼoboʼ (Lev. 22:18-20). Le oʼolaleʼ wa kʼojaʼan le baʼalcheʼoʼ maʼ tu kʼamik. U kaʼapʼéeleʼ le Leyoʼ ku yaʼalik kaʼacheʼ le máax tsʼáaik le siibaloʼ kʼaʼabéet limpio yéetel toj u kuxtal. Wa yaan baʼax maʼ maʼalob ku beetkeʼ, yáaxeʼ unaj u yilik u pʼáatal maʼalob tu táan Dios yéetel u bisik junpʼéel siibal yoʼolal le kʼebanoʼ wa yoʼolal le culpaoʼ (Lev. 5:5, 6, 15). Lelaʼ maʼ chéen báaxaliʼ, tumen le Leyoʼ ku yaʼalikeʼ wa juntúul máax éekʼ u kuxtal ku jaantik junpʼéel siibaleʼ unaj u kíimsaʼal (Lev. 7:20, 21). Baʼaleʼ wa maʼalob yanil tu táan Dios yéetel maʼalob xan le siibal ku tsʼáaikoʼ, jeʼel u páajtal u kiʼimaktal u yóoleʼ tumen maʼalob yanil u conciencia (xok 1 Crónicas 29:9).

7, 8. 1) ¿Bix u yuʼubikuba yaʼab sukuʼunoʼob ikil u xupkubaʼob yoʼolal le Reinooʼ? 2) ¿Baʼax jeʼel u béeytal u kʼubik tiʼ Jéeoba tuláakal máaxoʼob meyajtikeʼ?

⁷ Bejlaʼeʼ yaʼab sukuʼunoʼob ku xupkubaʼob utiaʼal u meyajtikoʼob Jéeoba, lelaʼ jach ku beetik u kiʼimaktal u yóol. Letiʼob xaneʼ jach kiʼimak u yóoloʼob ikil u yáantkoʼob u maasil. Juntúul sukuʼuneʼ ku yaʼalikeʼ maʼ tu páajtal u tsolik le bukaʼaj kiʼimak óolal ku taasiktiʼ u táakpajal utiaʼal u beetaʼal u Najiloʼob Reino yéetel u yáantaj ken úuchuk nukuch loobiloʼoboʼ. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Ken in wil bix kiʼimakil u yóol le sukuʼunoʼob yoʼolal junpʼéel túumben Najil Reino wa yoʼolal le áantaj tsʼaʼabtiʼob ka úuch junpʼéel nojoch loobiloʼ, kin wuʼuyik maʼ chéen kunel baʼax tin beetiʼ».

⁸ Desde úuchjeakileʼ u kaajal Jéeobaeʼ ku yilik bix jeʼel u kʼaʼaytaʼal le Reinooʼ. Tu jaʼabil 1904, le sukuʼun Charles T. Russelloʼ, tu yaʼalaj: «[Tuláakal máax meyajtik Dioseʼ] unaj u kʼaʼajsikeʼ u tiempo, u páajtalil, u taakʼin yéetel u maasil baʼaloʼob yaantiʼeʼ, kʼubaʼantiʼ tumen Yuumtsil, le oʼolal cada juntúuleʼ unaj u yilik u meyajtiʼ tubeel le baʼaloʼobaʼ utiaʼal u nojbeʼenil le Tsʼuuloʼ». Yaʼab utsiloʼob ku taasik tiʼ  máak u tsʼáaik siibaloʼob tiʼ Jéeoba, baʼaleʼ ku tojoltik xan (2 Sam. 24:21-24). Le oʼolal unaj k-tuklik: «¿Yaan wa in tsʼáaik tuláakal baʼax yaanten tu yoʼolal le Reinooʼ?».

9. ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon le baʼax tu yaʼalaj Jesús tiʼ Lucas 10:2 tak 4?

⁹ K-tiempo. Yaʼab tiempo ku bisik yéetel maʼ chéen chʼaʼabil u suʼutul yéetel u imprimirtaʼal le jóoʼsaʼaniloʼoboʼ, u beetaʼal kúuchiloʼob tuʼux ku adorartaʼal Dios, u beetaʼal baʼax kʼaʼabéet utiaʼal u yantal asambleaʼob, u yáantaj máak ken úuchuk nukuch loobiloʼob yéetel uláakʼ baʼaxoʼob kʼaʼabéet. Baʼaleʼ jeʼex k-ojliloʼ junpʼéel kʼiineʼ chéen veinticuatro horaʼob yaantiʼ. ¿Baʼax jeʼel u páajtal k-beetik utiaʼal u meyajtoʼon maʼalob le tiempooʼ? Tuukulnakoʼon tiʼ le baʼax tu yaʼalaj Jesús tiʼ u disipuloʼob ka tu túuxtoʼob kʼaʼaytajoʼ: «Maʼ a waʼataleʼex a saludarteʼex mix máak teʼ bejoʼ» (Luc. 10:2-4). ¿Baʼax tu yóotaj u yaʼale? Juntúul máax jach ku xakʼalxoktik le Bibliaoʼ, ku yaʼalik baʼax suuk u beetik kaʼach le judíoʼob ken u saludartubaʼoboʼ: «Maʼ chéen ku jáan chinik u pooloʼob wa ku jáan tichʼik u kʼaboʼob jeʼex suuk k-beetik toʼoneʼ, baʼaxeʼ yaʼab u téenel ku méekʼikubaʼob, ku chinik u pooloʼob yéetel ku xoltaloʼob. Tuláakal lelaʼ ku bisik yaʼab tiempo». Jesuseʼ maʼ táan u yaʼalik tiʼ u disipuloʼob maʼ u yeʼeskoʼob tsiikiliʼ, baʼaxeʼ taak kaʼach u yáantkoʼob u yiloʼob chéen junpʼíit tiempo pʼaataltiʼob, le oʼolal unaj u tsʼaatáantikoʼob le baʼaloʼob maas kʼaʼanaʼantakoʼ (Efe. 5:16). ¿Jeʼel wa u páajtal k-beetik jeʼex tu yaʼalaj Jesús utiaʼal k-maas xupik k-tiempo yoʼolal le Reinooʼ?

10, 11. 1) ¿Bix u meyaj le taakʼin ku siʼibil utiaʼal u kʼaʼaytaʼal le Reinooʼ? 2) ¿Bix jeʼel u yáantkoʼon le baʼax ku yaʼalik 1 Corintoiloʼob 16:1 yéetel 2?

¹⁰ K-taakʼin. Yaʼab taakʼin kʼaʼabéet utiaʼal u kʼaʼaytaʼal le Reinooʼ. Cada jaʼabeʼ u millonesil taakʼin ku xuʼupul yoʼolal le meyaj ku beetik le superintendente viajanteʼob, le precursor especialoʼob yéetel le misioneroʼoboʼ. Tsʼoʼoleʼ desde tu jaʼabil 1999, tsʼoʼok u beetaʼal maas tiʼ 24,500 Najiloʼob Reino tiʼ luʼumiloʼob tuʼux ku yilaʼal óotsilil, yéetel kʼaʼabéet u beetaʼal uláakʼ 6,400. Cada mes xaneʼ ku imprimirtaʼal kex 100 millones revistaʼob U Pʼíich Tulumil Kanan yéetel ¡Despertad! Tuláakal lelaʼ ku béeytal yéetel le taakʼin k-síikoʼ.

¹¹ Apóstol Pabloeʼ tu yaʼalaj junpʼéel baʼal jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal k-tsʼáaik siibaleʼ (xok 1 Corintoiloʼob 16:1, 2). Yéetel u yáantaj Dioseʼ tu yaʼalaj tiʼ le sukuʼunoʼob yaan kaʼach Corintooʼ, tu yáax kʼiinil le semanaoʼ unaj u jóoʼskoʼob junpáayil le bajux ku páajtal u tsʼáaikoʼoboʼ, maʼ unaj u páaʼtkoʼob u tsʼoʼokol le semana utiaʼal u yilkoʼob bajux tu yalabtajtiʼoboʼ. Toʼon xaneʼ yáax táanil unaj k-jóoʼsik le bajux ku páajtal k-tsʼáaikoʼ (Luc. 21:1-4; Bax. 4:32-35). Jéeobaeʼ ku kiʼimaktal u yóol ken k-beet beyoʼ.

12, 13. 1) ¿Baʼax jeʼel u beetik maʼ k-tsʼáaik táanil le Reinooʼ? 2) ¿Bix jeʼel u yáantkoʼon Jéeobaeʼ?

¹² K-muukʼ yéetel baʼaxoʼob k-ojel k-beete. Jéeobaeʼ ku yáantkoʼon ken k-xup k-muukʼ yéetel ken k-beet le baʼaxoʼob k-ojel yoʼolal le Reinooʼ. Letiʼeʼ u yaʼalmeʼ wa minaʼan k-muukʼeʼ yaan u tsʼáaiktoʼon (Isa. 40:29-31). ¿Kux túun wa k-tuklik maʼ tu páajtal k-beetik wa baʼax, yéetel yaan máaxoʼob maas u yojel u beetoʼob? Kʼaʼajaktoʼoneʼ Jéeobaeʼ jeʼel u yáantkoʼon jeʼex tu yáantil Bezalel yéetel Oholiabeʼ (Éxo. 31:1-6; ilawil le dibujo yaan tu káajbal le xookaʼ).

¹³ Dioseʼ ku yaʼaliktoʼon ka k-beet tuláakal le baʼax ku páajtal k-beetkoʼ (Pro. 3:27). Le táan u yutskíintaʼal le templooʼ, Jéeobaeʼ tu yaʼalaj tiʼ le judíoʼob yaan Jerusalén ‹ka u tukultoʼob maʼalob bix u kuxtaloʼob›, lelaʼ u kʼáat u yaʼaleʼ ka u tukultoʼob wa táan u beetkoʼob tuláakal le  ku páajtal tu yoʼolal le meyajoʼ (Ageo 1:2-5). Letiʼob kaʼacheʼ tsʼoʼok u náayal u yóoloʼob yéetel maʼ táan u tsʼaatáantikoʼob le baʼax maas kʼaʼanaʼanoʼ. Le oʼolal toʼoneʼ maʼalob ka k-tukle: «¿In tsʼaamaj wa in wóol in beet baʼax uts tu tʼaan Jéeoba? ¿Jeʼel wa u páajtal in wilik baʼax táan in beetik utiaʼal in maas tsʼáaik táanil le Reino teʼ tu tsʼook kʼiinoʼobaʼ?».

14, 15. 1) ¿Bix u líiʼsik k-óol le baʼax ku beetik yaʼab sukuʼunoʼob óotsiloʼoboʼ? 2) ¿Baʼax unaj k-chʼaʼtuklik k-beetik?

¹⁴ Yaʼab sukuʼunoʼobeʼ kajaʼanoʼob tuʼux yaan talamil yéetel óotsilil, le oʼolal u kaajal Jéeobaeʼ ku yilik u yáantkoʼob (2 Cor. 8:14). Kex beyoʼ le sukuʼunoʼobaʼ ku yilkoʼob u kʼaʼanaʼanil u tsʼáaik u siibaloʼob. Ken u yil Jéeoba ku tsʼáaikoʼob le junpʼíit yaantiʼoboʼ jach ku kiʼimaktal u yóol (2 Cor. 9:7).

¹⁵ Tiʼ junpʼéel u luʼumil África, tuʼux ku yilaʼal óotsilileʼ, jujuntúul sukuʼunoʼobeʼ ku jóoʼskoʼob junjaats tiʼ u paakʼaloʼob utiaʼal u konoʼob, yéetel u tojoleʼ ku tsʼáaikoʼob utiaʼal u kʼaʼaytaʼal le Reinooʼ. Teʼ luʼumil xanaʼ jach kʼaʼabéet kaʼach junpʼéel u Najil Reinoiʼ. Le sukuʼunoʼoboʼ u kʼáatoʼob kaʼach táakpajal utiaʼal u beetaʼal, baʼaleʼ aʼalaʼab u beetaʼal jach tu kʼiinil u paakʼaloʼob. ¿Béeychaj wa túun u táakpajloʼobiʼ? Béeychaji. Letiʼobeʼ ku binoʼob kaʼach áantaj de kʼiin, yéetel de áakʼabeʼ ku binoʼob paakʼal. ¡Jach túun tu tsʼáaj u yóoloʼob! Lelaʼ ku kʼaʼajsiktoʼon le baʼax tu beetaj le sukuʼunoʼob teʼ yáax siglo kajlajoʼob Macedoniaoʼ. Kex ‹jach óotsiloʼobeʼ› tu kʼáat óoltoʼob ka chaʼabak u yáantkoʼob u maasil sukuʼunoʼob (2 Cor. 8:1-4). Cada juntúul tiʼ toʼon xaneʼ unaj u tsʼáaik según «le bukaʼaj baʼaloʼob [tsʼaʼantiʼ] tumen Yuumtsileʼ», u kʼáat u yaʼaleʼ le bukaʼaj yaantoʼoneʼ wa junpʼíit wa yaʼab (xok Deuteronomio 16:17).

16. ¿Baʼax unaj k-beetik utiaʼal u kʼaʼamal k-siibaloʼob tumen Jéeoba?

¹⁶ Baʼaleʼ yaan junpʼéel baʼax maʼ unaj u tuʼubultoʼoniʼ. Jeʼex tu beetil le israelitaʼoboʼ unaj k-ilik wa jeʼel u kʼamik Jéeoba le baʼaxoʼob ku síijil t-puksiʼikʼal k-tsʼáaikoʼ. ¿Baʼax jeʼel u beetik maʼ u kʼamkeʼ? Letiʼeʼ maʼ tu kʼamik wa ku xuʼulul k-beetik le baʼaxoʼob maas kʼaʼanaʼanoʼ. Maʼ xaaneʼ ikil k-táakpajal utiaʼal u beetaʼal u Najiloʼob Reino, k-áantaj ken úuchuk nukuch loobiloʼob wa uláakʼ meyajoʼobeʼ, k-pʼatik juntséelil le baʼax maas kʼaʼanaʼantak jeʼex k-antal maʼalob tu táan Jéeoba yéetel k-tsʼáaik le baʼax kʼaʼabéet tiʼ k-familiaoʼ. Tumen wa k-tsʼáaik juntséelil le baʼax maas kʼaʼanaʼanoʼ, u jaajileʼ chéen táan k-tsʼáaik u yalab le baʼax yaantoʼon tiʼ Diosoʼ (xok 2 Corintoiloʼob 8:12). Uláakʼ baʼax unaj k-kanáantikeʼ letiʼe bix k-bisikba yéetel Jéeobaoʼ (1 Cor. 9:26, 27). Baʼaleʼ wa k-beetik le baʼaxoʼob ku yaʼalik le Bibliaoʼ, tuláakal le baʼaxoʼob ken k-beetoʼ yaan u taasiktoʼon kiʼimak óolal, yéetel Jéeobaeʼ yaan u kʼamik.

17, 18. 1) ¿Bix k-uʼuyikba yoʼolal le sukuʼunoʼob ku xupkubaʼob yoʼolal le Reinooʼ 2) ¿Baʼax unaj k-tuklik?

¹⁷ Tuláakal yóokʼol kaabeʼ yaan sukuʼunoʼob yéetel kiikoʼobeʼ ku xupkubaʼob yoʼolal le Reinooʼ; lelaʼ bey jeʼex «le ukʼul» ku kʼuʼubul bey siibal úuchjeakiloʼ (Fili. 2:17). ¡K-jach yaabiltmoʼob yoʼolal le baʼaxoʼob ku beetkoʼoboʼ! Tsʼoʼoleʼ jach kiʼimak k-óol xan yoʼolal le áantaj ku tsʼáaik u yatan yéetel u paalal le sukuʼunoʼob nuʼuktik u meeyjil le Reinooʼ.

¹⁸ Yaʼab meyaj yaan beetbil yoʼolal le Reinooʼ. Unaj k-payalchiʼ tiʼ Jéeoba yéetel unaj k-tuklik bix jeʼel k-maas áantajeʼ. Wa k-beetkeʼ yaan k-kʼamik yaʼab utsiloʼob bejlaʼeʼ bey xan «teʼ túumben yóokʼol kaaboʼ» (Mar. 10:28-30).