1. 1) ¿Baʼax kʼaʼanaʼan u yilik wíinik? 2) ¿Máax yéetel ku biskuba utiaʼal maʼ u yuʼubikuba chéen tu juunal?

TULÁAKAL wíinikeʼ jelaʼan u yuʼubikuba chéen tu juunal, le oʼolal ku yuʼubik u kʼaʼanaʼanil u biskuba yéetel u maasil. Ku yaʼalaʼaleʼ wa kaʼatúul máak maʼalob u biskubaʼobeʼ u yaabiltmubaʼob yéetel u kʼaj óolubaʼob maʼalob. Toʼoneʼ utiaʼal maʼ k-uʼuyikba chéen t-juunaleʼ uts t-tʼaan k-antal yéetel máaxoʼob yaabiltmiloʼon, jeʼex k-láakʼtsiloʼob wa k-amigoʼoboʼ. Baʼaleʼ le máax yéetel unaj k-maas bisikbaoʼ letiʼe Máax beetmiloʼonoʼ (Ecl. 12:1).

2. 1) ¿Baʼax ku yaʼaliktoʼon Jéeoba? 2) ¿Baʼax maʼ tu creertik yaʼab máak?

² Teʼ Bibliaoʼ Jéeobaeʼ ku invitartikoʼon utiaʼal ka náatsʼkoʼon tu yiknal, tsʼoʼoleʼ wa k-beetkeʼ letiʼeʼ ku yaʼalikeʼ «bíin u natsʼuba» t-iknal (Sant. 4:8). ¿Máasaʼ jach kiʼimak k-óol yoʼolal le invitación ku beetkaʼ? Baʼaleʼ yaʼab máakeʼ maʼ tu creertik wa u kʼáat Dios ka náatsʼkoʼon tu yiknal, tumen ku tuklikoʼobeʼ maʼ tu náajmatkoʼob u náatsʼloʼob tiʼ Dios yéetel jach náach yanil tiʼ wíinik. Baʼaleʼ ¿jach wa tu jaajil jeʼel u páajtal k-amigotik Jéeobaeʼ?

3. ¿Baʼax jeʼel u páajtal k-beetkeʼ?

³ Toʼoneʼ k-ojleʼ jeʼel u páajtal k-natsʼikba tiʼ Jéeobaeʼ, tumen letiʼeʼ «maʼ náach yanil» tiʼ máaxoʼob kaxtikiʼ (xok Baʼaxoʼob 17:26, 27 yéetel Salmo 145:18). Dioseʼ u kʼáat ka k-natsʼba tu yiknal yéetel  ka k-amigot kex j-kʼeban máakoʼon (Isa. 41:8; 55:6). Ikil u biskuba yéetel Dioseʼ le salmistaoʼ tu yaʼalaj: «[¡]Tumen ka wuʼuyik payalchiʼ! Tuláakal yóokʼol kaab ku taal tiʼ teech. Kiʼ u yóol le máax ka yéeyikoʼ yéetel ka bisik ka kajlak naatsʼ tiʼ teech» (Sal. 65:2, 4). Beoraaʼ koʼox ilik baʼax tu beetaj juntúul máak tu natsʼuba tiʼ Dios: rey Asá. Yéetel koʼox ilik bix xan tu natsʼiluba Jéeoba tiʼ Asá. *

4. ¿Baʼax maʼalob eʼesajil tu tsʼáaj rey Asá tiʼ u kaajil Judá?

⁴ Le rey Asaoʼ tu yilaj u adorartaʼal chéen Jéeoba. Tu xuʼulsaj u núupkʼebantal le máakoʼob teʼ templooʼ yéetel tu luʼsaj tuláakal le beetbil diosoʼoboʼ, le kaʼapʼéel baʼaloʼobaʼ kʼiʼitpajaʼan kaʼach tu kaajil Judá (1 Rey. 15:9-13). Letiʼeʼ páajchaj u yaʼalik tiʼ u kaajil Judá «ka u sut u tuukuloʼob tiʼ Yuumtsil u máanjaʼan chʼiʼibaloʼob yéetel ka u tsʼoʼokbesoʼob le aʼalmajtʼaanoʼob yéetel le nuʼukbeʼen tʼaanoʼoboʼ». Jéeobaeʼ tu beetaj u yantal jeetsʼelil ichil le yáax diez jaʼaboʼob reinarnaj Asaoʼ. Le reyaʼ u yojleʼ le jeetsʼelilaʼ anchaj chéen yoʼolal u yáantaj Jéeoba. Le oʼolal tu yaʼalaj tiʼ le kaajoʼ: «Tsʼoʼok k-kaxtikeʼex Yuumtsil [k-Dios], letiʼeʼ, tsʼoʼok u tsʼáaiktoʼon jeetsʼel» (2 Cró. 14:1-7). ¿Baʼax úuch ka tsʼoʼoki?

5. 1) ¿Baʼax beet u yeʼesik u kʼubmaj u yóol Asá tiʼ Jéeoba? 2) ¿Bix úuchik u núukaʼal u kʼáat óolal tumen Jéeoba?

⁵ Tukulteʼ teech rey Asá, yéetel yaan junpʼéel millón soldadoʼob yéetel trecientos u carroiloʼob baʼateʼel nuʼuktaʼan tumen Zéra juntúul etiopeil táan u taaloʼob baʼateʼel ta contra tu kaajil Judá (2 Cró. 14:8-10). Baʼaleʼ techeʼ chéen chan quinientos ochenta mil soldadoʼob yaantech. ¡Letiʼobeʼ kaʼatéen u maas yaʼabiloʼob tiʼ a soldadoʼob! ¿Baʼax jeʼel a beetkeʼ? Yaan wa a tuklik: ¿Baʼaxten ku chaʼik Dios u taaloʼob baʼateʼel? ¿Yaan wa a tuklik jeʼel a páajtal ta juunaleʼ, wa yaan a kʼáatik u yáantaj Jéeoba? Lelaʼ letiʼe baʼax táan u aktáantik kaʼach rey Asaoʼ, yoʼolal lelaʼ anchaj u yeʼesik ku biskuba tubeel yéetel Jéeoba yéetel ku kʼubik u yóol tiʼ letiʼ. Letiʼeʼ tu kʼáat óoltaj tiʼ Jéeoba: «Yuumtsil [k-Dios] áantoʼoniʼ, tumen k-oksaj óoltikech, tsʼoʼok k-taal ta kʼaabaʼ tu táan le j-baʼateloʼobaʼ. Techeʼ Yuumtsil [Jéeoba, k-Diosech]. ¡Beet u yojéeltaʼal minaʼan mix máak jeʼel u páajtal u baʼateʼel ta wéeteleʼ!». ¿Bix úuchik u núukaʼal u kʼáat óolal tumen Jéeoba? Jéeobaeʼ ‹tu paʼaj u muukʼ le etiopeʼoboʼ›. ¡Xuʼulsaʼab tiʼ tuláakal u enemigoʼob! (2 Cró. 14:11-13.)

6. Jeʼex Asaeʼ, ¿baʼax xan unaj k-beetik?

⁶ ¿Baʼax áant Asá utiaʼal u creertik yaan u yáantaʼal yéetel u nuʼuktaʼal tumen Jéeoba? Jeʼex u yaʼalik le Bibliaoʼ, letiʼeʼ tu beetaj «baʼaxoʼob [utstak] tu táan Yuumtsil» yéetel «maʼ tu kʼex óoltaj Yuumtsiliʼ» (1 Rey. 15:11, 14). Toʼon xaneʼ unaj k-meyajtik Dios yéetel tuláakal k-puksiʼikʼal. Lelaʼ junpʼéel baʼal jach kʼaʼanaʼan k-beetik wa k-kʼáat pʼáatal tu yiknal bejlaʼeʼ yéetel teʼ kʼiinoʼob ku taaloʼoboʼ. Jéeobaeʼ tsʼoʼok u yilik bix jeʼel u natsʼkoʼon tu yiknaleʼ yéetel ku yáantkoʼon xan utiaʼal maʼ k-náachtal tiʼ letiʼ. ¿Máasaʼ k-jach tsʼáaik u nib óolalil tiʼ yoʼolal lelaʼ? Beoraaʼ koʼox tʼaan tiʼ kaʼapʼéel baʼaxoʼob tsʼoʼok u meyaj tiʼ Jéeoba utiaʼal u natsʼkoʼon tu yiknal.

7. 1) ¿Baʼaxoʼob tsʼoʼok u beetik Jéeoba utiaʼal u natsʼkoʼon tu yiknal? 2) ¿Máakalmáak le baʼax maas nojoch tsʼoʼok u beetik Jéeoba utiaʼal u natsʼkoʼon tu yiknaloʼ?

⁷ Junpʼéel bix tu yeʼesajtoʼon yaabilaj Jéeobaeʼ letiʼe ka tu tsʼáajtoʼon le jatsʼuts Luʼum tuʼux kajaʼanoʼonaʼ. Tsʼoʼoleʼ sáamsamal u yeʼesiktoʼon u yaabilaj tumen ku tsʼáaiktoʼon baʼax kʼaʼabéet utiaʼal k-kuxtal (Bax. 17:28; Apo. 4:11). Jéeoba xaneʼ ku tsʼáaiktoʼon tuláakal baʼax kʼaʼabéet utiaʼal k-náatsʼal tu yiknal (Luc. 12:42). Letiʼeʼ ku yuʼubik u payalchiʼ  cada juntúul tiʼ toʼon (1 Juan 5:14). Baʼaleʼ le baʼax maas nojoch tsʼoʼok u beetik utiaʼal u natsʼkoʼon tu yiknaloʼ letiʼe úuchik u túuxtik u Paal way Luʼum utiaʼal u kʼub u kuxtal t-oʼolaloʼ. Le úuchik u kʼubik u kuxtal Jesús t-oʼolaloʼ ku péeksikoʼon maas náatsʼal tu yiknal Jéeoba (xok 1 Juan 4:9, 10, 19). Jéeobaeʼ tu túuxtaj u Paal way Luʼum utiaʼal u jáalkʼabtikoʼon tiʼ le kʼeban yéetel le kíimiloʼ (Juan 3:16).

8, 9. ¿Bix áantajnajik Jesús utiaʼal u béeytal le baʼax u tukultmaj Jéeoba utiaʼal le Luʼumaʼ?

⁸ Jéeobaeʼ tsʼoʼok u beetik u jóoʼsaʼal u yutsil u kuxtal Jesús tu kʼuboʼ. Tak le máaxoʼob kuxlajoʼob táanil tiʼ u taal way Luʼum jóoʼs u yutsiloʼ. Jéeobaeʼ desde ka tu yaʼalaj yaan u taal juntúul máax salvartik wíinikeʼ, u yojel yaan u béeytal le baʼax u tukultmaj utiaʼal le luʼumaʼ. ¿Baʼaxten? Tumen tu yiknal letiʼeʼ desde ka tu yaʼaleʼ bey tsʼoʼok u béeytaleʼ (Gén. 3:15). Ka máan yaʼab jaʼaboʼobeʼ, le apóstol Pablooʼ tu kiʼikiʼtʼantaj Dios úuchik u jáalkʼabtikoʼon yéetel «le boʼol tu beetaj Cristo Jesusoʼ». Tsʼoʼoleʼ tu yaʼaleʼ Dioseʼ «chúukpaj u yóol u perdonart le kʼebanoʼob beetaʼab úuchjeakil[oʼ]» (Rom. 3:21-26). Bey túunoʼ wa maʼ yoʼolal Jesuseʼ bejlaʼa maʼ tu páajtal k-náatsʼal tiʼ Dioseʼ.

⁹ Le máaxoʼob kabal u yóoloʼoboʼ chéen yoʼolal u kuxtal Jesús tu kʼubaj ku páajtal u kʼaj óoltikoʼob Jéeoba yéetel u biskubaʼob maʼalob tu yéetel. ¿Bix u yeʼesik le Biblia lelaʼ? Pabloeʼ tu yaʼalaj: «Dioseʼ tu yeʼesajtoʼon u yaabilaj, tumen kex j-kʼeban máakoʼon kaʼacheʼ, Cristoeʼ kíim t-oʼolal» (Rom. 5:6-8). Le nojoch siibalaʼ maʼ tu beetaj Jéeoba yéetel Jesús chéen tumen k-náajmatikiʼ, baʼaxeʼ tu beetoʼob yoʼolal u yaabilajoʼob. Jesuseʼ tu yaʼalaj: «Mix máak jeʼel u páajtal u taal tin wiknal wa maʼ letiʼe Taata, le máax túuxten, natsʼikoʼ». Uláakʼ juntéeneʼ tu yaʼalaj xan: «Mix máak ku náatsʼal tu yiknal le Taata wa maʼ tin woʼolaloʼ» (Juan 6:44; 14:6). Jéeobaeʼ yéetel u kiliʼich muukʼeʼ ku natsʼkoʼon tu yiknal yoʼolal u kuxtal Jesús tu kʼuboʼ. Tsʼoʼoleʼ ku yáantkoʼon xan utiaʼal k-maas bisikba tubeel tu yéetel utiaʼal ka yanaktoʼon kuxtal minaʼan u xuul (xok Judas 20, 21). Baʼaleʼ koʼox ilik uláakʼ bix u natsʼkoʼon Dios tu yiknal.

10. ¿Bix u yáantkoʼon le Biblia utiaʼal k-náatsʼal tu yiknal Diosoʼ?

¹⁰ Teʼ xookaʼ tak beoraaʼ tsʼoʼok u chíikpajal 14 libroʼob tiʼ le Bibliaoʼ. Wa maʼ yoʼolal le Bibliaoʼ, ¿bix jeʼel k-ojéeltik jeʼel u páajtal k-natsʼikba tiʼ le Máax beetoʼonoʼ? ¿Bix jeʼel k-kanik baʼax u kʼáat u yaʼal u kuxtal Jesús tu kʼuboʼ? ¿Bix jeʼel k-ojéeltik ku natsʼkoʼon Jéeoba tu yiknal yoʼolal u kuxtal Jesús tu kʼuboʼ? Jéeobaeʼ yéetel u kiliʼich muukʼeʼ tu beetaj u tsʼíibtaʼal le Bibliaoʼ, ichileʼ ku yaʼaliktoʼon bix letiʼ yéetel ku yaʼalik xan tuláakal le baʼaxoʼob u tukultmaj u beetkoʼ. Tu tsʼíibil Éxodo 34:6 yéetel 7, Jéeobaeʼ tu yaʼalaj tiʼ Moiseseʼ letiʼeʼ juntúul Dios ‹muun u puksiʼikʼal, ku chʼaʼ óotsilil, chúukaʼan yóol, nojoch u yaakunaj bey xan u jaajil. Tiʼ mil chʼiʼibaloʼobeʼ maʼ tu kʼexik u yaakunaj, ku saʼatsik le loobiloʼ, le kʼoʼox óolaloʼ bey le kʼebanoʼ›. ¿Máasaʼ tuláakloʼon ku taaktal k-bisikba yéetel juntúul máax beyaʼ? Jéeobaeʼ u yojleʼ wa ku maas yaʼabtal baʼax k-kan teʼ Bibliaoʼ, maas yaan k-creertik jach tu jaajil yaan, tsʼoʼoleʼ yaan k-maas uʼuyikba náatsʼ tu yiknal.

11. ¿Baʼaxten unaj k-maas kʼaj óoltik yéetel k-xakʼaltik baʼax ku yaʼalik le Biblia yoʼolal Diosoʼ? (Ilawil le foto yaan tu káajbal le xookaʼ.)

¹¹ Tu tʼaaniloʼob u káajbal le libro Acerquémonos a Jehováoʼ, ku yaʼalikeʼ ken k-maas bisba yéetel wa máaxeʼ k-maas kʼaj óoltik yéetel k-kʼuchul k-maas yaabilt yoʼolal bix u modos. Bey túunoʼ wa k-kʼáat k-bisba yéetel Dioseʼ kʼaʼabéet k-maas kʼaj óoltik yéetel k-xakʼaltik baʼax ku yaʼalik le Biblia yoʼolal bix letiʼoʼ. Le bix tu beetil u tsʼíibtaʼal le Biblia Jéeobaoʼ séeb u naʼataʼal. ¿Máasaʼ k-jach tsʼáaik u nib óolalil tiʼ úuchik u beetik beyoʼ?

12. ¿Baʼaxten tu beetaj Jéeoba u tsʼíibtaʼal le Biblia tumen wíinikoʼoboʼ?

 ¹² Jéeobaeʼ jeʼel kaʼach u beetik u tsʼíibtaʼal le Biblia tumen le angeloʼoboʼ, tumen letiʼobeʼ u yaabiltmoʼon yéetel jach taak u yojéeltikoʼob baʼaxoʼob k-beetik (1 Ped. 1:12). Letiʼobeʼ jeʼel kaʼach u tsʼíibtikoʼob le baʼaxoʼob u kʼáat u yaʼal Dios tiʼ wíinikoʼ. Baʼaleʼ ¿jeʼel wa kaʼach u yilkoʼob tuláakal baʼal jeʼex u yilik wíinikeʼ? ¿Jeʼel wa kaʼach u naʼatkoʼob bix k-uʼuyikba, baʼaxoʼob kʼaʼabéettoʼon yéetel baʼaxoʼob k-muʼyajtikeʼ? Maʼatan, Jéeobaeʼ u yojel kaʼach lelaʼ le oʼolal tu beetaj u tsʼíibtaʼal le Biblia tumen wíinikoʼoboʼ, beyoʼ maas séeb jeʼel k-naʼatikeʼ. Ken k-xokeʼ k-naʼatik bix tu yuʼubiluba le máaxoʼob tsʼíibtoʼ, baʼax táan kaʼach u tuklikoʼob yéetel k-naʼatik xan bix tu yuʼubiluba le máaxoʼob tu chʼaʼchiʼitoʼob teʼ Bibliaoʼ. K-naʼatik baʼaxten lúub u yóoloʼob, tu chʼaʼajoʼob saajkil yéetel kaʼapʼéelchaj u tuukuloʼob. Tsʼoʼoleʼ ken k-kan xan bix kiʼimakchajik u yóoloʼob ikil u bin utsil tiʼob kaʼacheʼ, ku kiʼimaktal xan k-óol. Tuláakal le máaxoʼob tsʼíibt le Biblia, jeʼex le profeta Elíasoʼ, láayliʼ jejeláas bix tu yuʼubilubaʼob «jeʼex toʼoneʼ» (Sant. 5:17).

13. ¿Bix a wuʼuyikaba ken a xok le payalchiʼ tu beetaj Jonasoʼ?

¹³ Tuukulnakoʼon tiʼ Jonás, letiʼeʼ ka tsʼoʼok u kʼubéentaʼal tiʼ tumen Dios ka u beet junpʼéel meyajeʼ púutsʼi. Wa juntúul ángel ka u tsʼíib kaʼach le baʼax tu beetaj Jonasoʼ, ¿jeʼel wa u páajtal u yaʼalik jach bix úuchik u yuʼubikubaeʼ? Maʼ xaaneʼ maʼ táan, le oʼolaleʼ jach maʼalob úuchik u yaʼalik Jéeoba tiʼ Jonás ka u tsʼíib baʼax úuchtiʼ. ¡Le tʼaanoʼob meyajnajtiʼ utiaʼal u tsikbaltik baʼax úuchtiʼoʼ tu yeʼesaj jach bix tu yuʼubiluba! Jeʼex le tiaʼan tu taamil le kʼáaʼnáaboʼ, tu yaʼalaj ich payalchiʼ: «Le ka tin wuʼuyaj táan u xuʼulul in kuxtaleʼ, ka kʼaʼajech tiʼ teen Yuumtsil» (Jon. 1:3, 10; 2:1-9).

14. ¿Baʼaxten ku páajtal k-naʼatik le baʼax tu tsʼíibtaj Isaías yoʼolal bix úuchik u yuʼubikubaoʼ?

¹⁴ Tuukulnakoʼon xan tiʼ Isaías, letiʼeʼ le ka  tu yilaj u nojbeʼenil Dios tiʼ junpʼéel náayeʼ tu tsʼáaj cuenta jach j-kʼeban máak, le oʼolal tu yaʼalaj: «¡Tsʼoʼok ten beyaʼ, bin in kaʼaj kíimil! Tsʼoʼok in wilik tin wichil le [reyoʼ], Yuumtsil u yuumil tuláakal páajtalil; teneʼ chéen juntúulen wíinik maʼ uts yanileniʼ, kajnáalen chúumuk tiʼ junpʼéel kaaj maʼ uts yanil xaniʼ!» (Isa. 6:5). ¿Jeʼel wa kaʼach u tsʼíibtik juntúul ángel le tʼaanoʼobaʼ? Maʼ xaaneʼ maʼ táan. Baʼaleʼ como Isaías juntúul j-kʼeban máak jeʼex toʼoneʼ páajchaj u tsʼíibtik le tʼaanoʼobaʼ, le oʼolal ku páajtal k-naʼatik bix tu yuʼubiluba.

15, 16. 1) ¿Baʼaxten ku páajtal k-naʼatik bix u yuʼubikuba k-éet máakil? Aʼal jujunpʼéel baʼaxoʼob eʼesik. 2) ¿Baʼax jeʼel u yáantkoʼon maas náatsʼal tiʼ Jéeobaeʼ?

¹⁵ Jacobeʼ tu yaʼalaj tiʼ Jéeobaeʼ ‹maʼ tu náajmatik› u yeʼesaʼal utsil tiʼ, yéetel Pedroeʼ tu yaʼaleʼ ‹j-kʼeban wíinik›, ¿jeʼel wa kaʼach u páajtal u yaʼalik juntúul ángel le baʼax tu yaʼaloʼoboʼ? (Gén. 32:10; Luc. 5:8.) Le angeloʼoboʼ, ¿jeʼel wa kaʼach u chʼaʼikoʼob saajkil jeʼex sajakchajik u disipuloʼob Jesusoʼ? K-ojel xaneʼ Pablo yéetel uláakʼ sukuʼunoʼob teʼ yáax siglooʼ tu chʼaʼajoʼob saajkil le táan u kʼaʼaytajoʼoboʼ, le angeloʼoboʼ, ¿jeʼel wa kaʼach u chʼaʼikoʼob saajkileʼ? (Juan 6:19; 1 Tes. 2:2.) Maʼ táan, tumen le angeloʼoboʼ minaʼan u kʼebanoʼob yéetel maas yaan u muukʼoʼob tiʼ wíinik. Le oʼolaleʼ wa u yéet wíinikil máak ku yaʼalik bix u yuʼubikubaeʼ, maas séeb u naʼatik. Jeʼex túun k-ilkoʼ ken k-xok le Bibliaoʼ, jeʼel u páajtal k-aʼalikeʼ ku kiʼimaktal k-óol yéetel le máaxoʼob ku kiʼimaktal u yóoloʼoboʼ yéetel okʼol yéetel le máaxoʼob ku yokʼoloʼoboʼ (Rom. 12:15).

¹⁶ Ken tuukulnakoʼon tiʼ baʼax k-xokik teʼ Bibliaoʼ k-kanik bix tu tratartil Jéeoba le máaxoʼob meyajt úuchjeakiloʼ. Tsʼoʼoleʼ k-kanik xan yaʼab baʼaloʼob tiʼ Dios, letiʼeʼ tu yeʼesaj chúukaʼan óolal yéetel yaabilaj tiʼ le máaxoʼob tu natsʼubaʼob tu yiknal kex j-kʼebanoʼoboʼ. Ken tuukulnakoʼon tiʼ baʼax k-xokik teʼ Bibliaoʼ k-kʼaj óoltik Jéeoba tubeel, k-jach yaabiltik yéetel k-maas náatsʼal tu yiknal (xok Salmo 25:14).

17. 1) ¿Baʼax tsolnuʼukil tu tsʼáaj Azarías tiʼ Asá? 2) ¿Baʼax kʼiin ka xuʼul u yuʼubik Asá u tsolnuʼukoʼob Azarías, yéetel baʼax úuchi?

¹⁷ Ka tsʼoʼok u ganartaʼal le etiopeʼob tumen le rey Asaoʼ, le profeta Azaríasoʼ tu yaʼalaj tiʼ rey Asá yéetel tiʼ le kaaj junpʼéel tsolnuʼuk jach kʼaʼanaʼanoʼ. Tu yaʼalaj: «Yuumtsileʼ, tiʼ yaan ta wéeteleʼex, wa tiʼ yaneʼex tu yéeteleʼ. Wa ka kaxtikeʼexeʼ, ka nuptáantikeʼex; wa ka xúumpʼattikeʼexeʼ, letiʼeʼ, bíin xan u xúumpʼatteʼex» (2 Cró. 15:1, 2). Baʼaleʼ ka máan kʼiineʼ le rey Asaoʼ tu tuʼubsaj le tsolnuʼukaʼ. Ka bin u reinoil u diez chʼiʼibaloʼob Israel baʼateʼel tu contraeʼ, tu kaxtaj u yáantaj u kaajil Siria. Tu lugar u kaʼa kʼáatik u yáantaj Jéeobaeʼ, tu muchʼuba yéetel u kaajil Siria. Le oʼolaleʼ Dioseʼ tu yaʼalajtiʼ: ‹Ta beetaj a j-maʼ naʼatil. Le oʼolal desde bejlaʼeʼ bíin yanak tiʼ teech uláakʼ baʼateliloʼob›. Lelaʼ bey úuchikoʼ (2 Cró. 16:1-9). ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon lelaʼ?

18, 19. 1) ¿Baʼax unaj k-beetik wa tsʼoʼok u káajal k-náachtal tiʼ Jéeoba? 2) ¿Bix jeʼel k-maas náatsʼal tu yiknal Jéeobaeʼ?

¹⁸ Junpuliʼ maʼ unaj k-náachtal tiʼ Jéeobaiʼ. Baʼaleʼ wa tsʼoʼok u káajal k-náachtal tiʼ letiʼeʼ, unaj k-beetik le baʼax ku yaʼalik Oseas 12:6: «Suunen tiʼ a [Dios]; kuxlen yéetel jaajil óolal bey xan yéetel tojil, okes xan a wóol mantatsʼ tiʼ [Dios]». Ken tuukulnakoʼon tiʼ baʼax tu beetaj Jéeoba utiaʼal u jáalkʼabtikoʼon tiʼ le kʼeban yéetel ken k-tsʼáa k-óol k-xok le Bibliaoʼ k-maas náatsʼal tu yiknal (xok Deuteronomio 13:4).

¹⁹ Le salmistaoʼ tu tsʼíibtaj: «Teneʼ yaan in natsʼikinba tiʼ Yuum [Dios], tumen in tiaʼal teneʼ letiʼ u maʼalobil» (Sal. 73:28). Toʼon xaneʼ bey unaj k-tuukul jeʼex le salmistaoʼ. Le oʼolaleʼ unaj u seguer k-kaanbal tiʼ Jéeoba, beyoʼ yaan k-ilik yaʼab baʼax oʼolal unaj k-yaabiltik. ¡Wa k-natsʼikba tu yiknaleʼ, letiʼeʼ mix bikʼin kun náachtal tiʼ toʼon!