Teʼ yáax siglooʼ apóstol Pabloeʼ tu yaʼalaj tiʼ le ancianoʼob yanoʼob Éfesooʼ: «Kanáantabaʼex yéetel kanáanteʼex le tamanoʼoboʼ; ichiloʼobeʼ teʼexeʼ yéeyaʼabeʼex tumen le kiliʼich muukʼ utiaʼal ka a nuʼukteʼex u múuchʼulil Dios yéetel utiaʼal ka a kanáanteʼex jeʼex u kanáantaʼal tamanoʼoboʼ. Le múuchʼulilaʼ Dios man yéetel u kʼiʼikʼel u Paal» (Bax. 20:28). Teʼ kʼiinoʼobaʼ, ¿bix u yáantaj le kiliʼich muukʼ utiaʼal u yéeyaʼal le ancianoʼob wa le siervo ministerialoʼoboʼ?

Yáaxeʼ, letiʼe kiliʼich muukʼ áantajnaj utiaʼal u tsʼíibtaʼal teʼ Biblia baʼaxoʼob ku kʼáatal tiʼ le sukuʼunoʼob taak u beetik u ancianoiloʼob yéetel u siervo ministerialiloʼoboʼ. Tiʼ Yáax tiʼ Timoteo 3:1 tak 7, ku yalik 16 u pʼéelel tiʼ le baʼaloʼob ku kʼáatal tiʼ le máaxoʼob taak u beetik u ancianoiloʼoboʼ yéetel tiʼ Tito 1:5 tak 9 bey xan tiʼ Santiago 3:17 yéetel 18, ku yaʼalik uláakʼ baʼaxoʼob unaj u beetkoʼob. Le baʼaxoʼob ku kʼáataʼal tiʼ le sukuʼunoʼob taak u beetik u siervo ministerialiloʼoboʼ tiʼ ku yaʼalaʼal xan tiʼ Yáax tiʼ Timoteo 3:8 tak 10, 12 yéetel 13. U kaʼapʼéel, le sukuʼunoʼob beetik le recomendacionoʼob bey xan le sukuʼunoʼob beetik le nombramientoʼoboʼ ku kʼáatkoʼob tiʼ Jéeoba ka áantaʼakoʼob tumen le kiliʼich muukʼoʼ. Le kiliʼich muukʼ túunoʼ letiʼ áantkoʼob u yiloʼob wa jeʼel u páajtal u beetik u ancianoil wa u siervo ministerialil juntúul sukuʼuneʼ, tsʼoʼoleʼ ku yáantaj xan utiaʼal u yilkoʼob wa táan u beetik tak tuʼux ku páajtal le baʼaxoʼob ku yaʼalik le Bibliaoʼ. U yóoxpʼéel, le sukuʼun taak u beetik u ancianoiloʼ kʼaʼabéet u yeʼesik ichil u kuxtal le jatsʼuts modos ku taal tiʼ u yich le kiliʼich muukʼoʼ (Gal. 5:22, 23). Jeʼex túun k-ilkoʼ le kiliʼich muukʼoʼ jach ku yáantaj utiaʼal ka tsʼaʼabak u beet u ancianoil wa u siervo ministerialil máak.

¿Máax túun tsʼáaik le ancianoʼob wa le siervo ministerialoʼoboʼ? Kaʼacheʼ tuláakal le recomendacionoʼob utiaʼal ancianoʼob wa siervo ministerialoʼoboʼ ku túuxtaʼaloʼob tu najil Betel. Tu najil Beteleʼ le Cuerpo Gobernanteoʼ u tsʼaamaj jujuntúul sukuʼunoʼob utiaʼal u beetkoʼob le nombramientoʼoboʼ. Ken tsʼoʼokkeʼ u najil Beteleʼ ku yaʼalik tiʼ le múuchʼ ancianoʼob baʼax tsʼoʼok u chʼaʼtuklaʼaloʼ. Le ancianoʼob túunoʼ ku yaʼalikoʼob tiʼ le sukuʼun kʼuch u nombramientooʼ, ku yuʼubikoʼob tiʼ wa jeʼel u kʼamkeʼ yéetel wa minaʼan baʼax kʼaas u beetmaj jeʼel u beetik maʼ u tsʼaʼabaltiʼ le meyajaʼ. Tu tsʼookeʼ ku anunciartaʼal tiʼ le múuchʼuliloʼ.

Teʼ yáax siglooʼ, ¿bix u tsʼaʼabal le ancianoʼoboʼ? Yaan kʼiineʼ le apostoloʼoboʼ tu beetoʼob xan nombramientoʼob, jeʼex le ka tu yéeyoʼob siete máakoʼob utiaʼal ka u nuʼuktoʼob u tʼoʼoxol janal tiʼ le viudaʼoboʼ (Bax. 6:1-6). Baʼaleʼ le baʼax úuchaʼ maʼatech u yeʼesik wa le apostoloʼoboʼ tu tsʼáajoʼob ancianoʼob yéetel siervo ministerialoʼob, tumen le máakoʼob yéeyaʼab utiaʼal u nuʼuktoʼob u tʼoʼoxol le jaanloʼ maʼ xaaneʼ ancianoiliʼobeʼ. Wa beyoʼ, ¿máaxoʼob túun tsʼáaik le ancianoʼob yéetel siervo ministerialoʼoboʼ?

 Le Bibliaoʼ maʼatech u jach tsolik bix u beetaʼal kaʼach le nombramientoʼoboʼ, baʼaleʼ ku yaʼalik jujunpʼéel baʼaxoʼob ku beetaʼal. Jeʼex le táan kaʼach u suut Pablo yéetel Bernabé tiʼ u yáax viajeil u kʼaʼaytajoʼobeʼ «tiʼ cada múuchʼulileʼ tu tsʼáajoʼob xan sukuʼunoʼob utiaʼal u beet u ancianoiloʼob; ka tsʼoʼok túun u oraroʼob yéetel u ayunaroʼobeʼ tu kʼubéentoʼob le sukuʼunoʼob tiʼ Jéeoba, le Dios tsʼoʼok u creertikoʼoboʼ» (Bax. 14:23). Ka máan wa jaypʼéel jaʼabeʼ Pabloeʼ tu tsʼíibtaj tiʼ Tito, juntúul sukuʼun ku xíimbaltik le múuchʼuliloʼoboʼ: «Tin pʼatech Creta utiaʼal ka a wutskíint le baʼaloʼob maʼ maʼalobtak ku beetaʼaloʼ yéetel utiaʼal ka a tsʼáa ancianoʼob kajalkaaj, jeʼex tin waʼalajtechoʼ» (Tito 1:5). Tsʼoʼoleʼ Timoteo, le máax viajarnaj yéetel Pablooʼ, tsʼaʼab xan u páajtalil u beetik le meyajaʼ (1 Tim. 5:22). Jeʼex túun k-ilkoʼ letiʼe superintendente viajanteʼob beet le nombramientoʼobaʼ, maʼ letiʼe apostoloʼoboʼ mix le ancianoʼob yanoʼob Jerusalenoʼ.

Yoʼolal le baʼax ku yaʼalik le Biblia táant t-ilkaʼ, le Cuerpo Gobernante tiʼ u j-jaajkunajoʼob Jéeobaoʼ tsʼoʼok u kʼexik bix u nombrartaʼal le ancianoʼob yéetel le siervo ministerialoʼoboʼ. Desde 1 tiʼ septiembre tiʼ 2014, bey u beetaʼalaʼ: cada superintendente tiʼ circuitoeʼ ku jach ilik wa jeʼel u páajtal u beetik u ancianoil wa u siervo ministerialil le sukuʼunoʼob ku recomendartaʼaloʼob tu circuitooʼ. Ken u xíimbalt le múuchʼuliloʼoboʼ ku yilik u kʼaj óoltik le sukuʼunoʼob recomendartaʼanoʼoboʼ, yéetel wa ku páajtaleʼ ku jóokʼol kʼaʼaytaj tu yéeteloʼob. Ken tsʼoʼokok u xakʼaltik yéetel le múuchʼ ancianoʼob yanoʼob teʼ múuchʼuliloʼ, le superintendente tiʼ circuitooʼ ku yaʼalik wa jeʼel u páajtal u beetik u ancianoil wa u siervo ministerialil juntúul sukuʼuneʼ. Beyaʼ maas chíikaʼan tiʼ le bix u beetaʼal teʼ yáax siglooʼ.

¿Máaxoʼob ku táakpajloʼob túun utiaʼal u beetaʼal le nombramientoʼobaʼ? Jeʼex k-ojliloʼ, «le palitsil chúukaʼan u yóol yéetel yaan u naʼat[oʼ]» letiʼ tsʼaʼan utiaʼal u tséentik wa u kaʼansik le uláakʼ palitsiloʼoboʼ (Mat. 24:45-47). Yéetel u yáantaj le kiliʼich muukʼoʼ, le palitsil chúukaʼan u yóoloʼ, ku kaxtik teʼ Biblia baʼax tekstoiloʼob jeʼel u yáantajoʼob utiaʼal u nuʼuktaʼal le múuchʼuliloʼob tiʼ tuláakal yóokʼol kaaboʼ, ken tsʼoʼokkeʼ ku tsolik bix unaj u beetaʼaloʼob. Le palitsil chúukaʼan u yóoloʼ ku yaʼalik xan máax ken u beet u superintendenteil tiʼ circuito yéetel máaxoʼob kun táakpajal ichil le Comité tiʼ Sucursaloʼ. U najiloʼob Betel xaneʼ ku tsolkoʼob bix kun beetbil le tsolnuʼukoʼob ku tsʼáaik le palitsiloʼ. Le múuchʼ ancianoʼob yanoʼob teʼ múuchʼuliloʼ jach unaj u yilkoʼob wa le sukuʼunoʼob ku recomendartikoʼoboʼ táan u beetkoʼob le baʼaxoʼob ku kʼáataʼaloʼ. Tu tsʼookeʼ le superintendente tiʼ circuitooʼ ku kʼáatik u nuʼuktaj Jéeoba ich payalchiʼ, ku chʼaʼik en cuenta le baʼax tu yaʼalaj le múuchʼ ancianoʼoboʼ yéetel ku yaʼalik máax jeʼel u páajtal u beetik u ancianoil wa u siervo ministerialileʼ.

Ken k-naʼat bix u tsʼaʼabal le ancianoʼob wa le siervo ministerialoʼoboʼ, k-tsʼáaik cuentaeʼ letiʼe kiliʼich muukʼ ku yáantaj utiaʼal u beetaʼaloʼ. Lelaʼ ku yáantkoʼon utiaʼal k-confiar yéetel k-eʼesik tsiikil tiʼ le ancianoʼob yéetel le siervo ministerialoʼoboʼ (Heb. 13:7, 17).

Apocalipsis 11:3, ku tʼaan tiʼ kaʼatúul j-jaajkunajoʼob kun profetizaroʼob tu yáamil 1,260 kʼiinoʼob. Tsʼoʼoleʼ ku yaʼalik xan: «Le tsʼíitsʼik baʼalcheʼ[oʼ] [...] yaan u tsʼáanchaʼatikoʼob yéetel yaan u kíimskoʼob». Baʼaleʼ ken máanak «óoxpʼéel kʼiin yéetel táanchumuk[eʼ]» yaan u líikʼloʼob, yéetel le máaxoʼob kun ilkoʼoboʼ yaan u sajaktaloʼob (Apo. 11:7, 11).

¿Máax le kaʼatúul j-jaajkunajoʼobaʼ? U libroil Apocalipsiseʼ ku yáantkoʼon k-il máaxoʼobiʼ. Yáaxeʼ ku yaʼalikeʼ «ku keʼeteloʼob yéetel le kaʼakúul olivoʼoboʼ bey xan yéetel le kaʼapʼéel candelabroʼoboʼ» (Apo. 11:4). Lelaʼ ku kʼaʼajsiktoʼon le candelabro yéetel le kaʼakúul olivoʼob ku chíikpajloʼob tu profecíail Zacaríasoʼ. Le profecíaaʼ ku tsʼáaik naʼatbileʼ le kaʼakúul olivoʼoboʼ letiʼeʼ «kaʼatúul [j-jaajkunajoʼob] tsʼoʼok u junpáaykuntaʼaloʼob[oʼ]», wa le gobernador Zorobabel yéetel Josué, u nojchil le sacerdoteʼoboʼ. Ku yaʼalaʼaleʼ letiʼobeʼ junpáaykuntaʼanoʼob «utiaʼal u meeyjuloʼob Yuumtsil tuláakal yóokʼol kaab» (Zac. 4:1-3, 14). Apocalipsis xaneʼ ku yaʼalikeʼ le kaʼatúul j-jaajkunajoʼobaʼ tu beetoʼob milagroʼob chíikaʼan tiʼ le tu beetaj Moisés yéetel Elíasoʼ (ket Apocalipsis 11:5, 6 yéetel Números 16:1-7, 28-35 bey xan 1 Reyes 17:1 yéetel 18:41-45).

¿Tiʼ baʼax chíikaʼan u profecíail Apocalipsis tiʼ le baʼax ku yaʼalik u profecíail Zacaríasoʼ? Tu kaʼapʼéelal ku tʼaan tiʼ máaxoʼob yéeyaʼaboʼob utiaʼal nuʼuktik u kaajal Dios tiʼ talam kʼiinoʼob. Jeʼex k-ilkoʼ le máaxoʼob ku yaʼalik Apocalipsis capítulo 11 kʼaʼaytajnajoʼob ich óoxpʼéel jaʼaboʼob yéetel táanchumuk «u búukintmoʼob u nookʼil yaayaj óolal», wa toʼotoch nookʼoʼ, letiʼe máaxoʼob yéeyaʼanoʼob nuʼuktik u kaajal Dios tu jaʼabil 1914. Teʼ jaʼabaʼ káaj u gobernar u Reino Dios teʼ kaʼanoʼ.

Ka tsʼoʼok u kʼaʼaytajoʼob «u búukintmoʼob u nookʼil yaayaj óolal[eʼ]», le máaxoʼob yéeyaʼaboʼoboʼ bey kíimsaʼaboʼobeʼ tumen oksaʼaboʼob cárcel ich tsʼeʼetsʼek tiempo, le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ óoxpʼéel kʼiin yéetel táanchumuk. Le máaxoʼob pʼekmil u kaajal Diosoʼ tu tukloʼobeʼ tu xuʼulsoʼob le kʼaʼaytaj ku beetaʼaloʼ, le oʼolaleʼ kiʼimakchaj u yóoloʼob (Apo. 11:8-10).

Baʼaleʼ jeʼex tu yaʼalil le profecíaoʼ tu tsʼoʼokbal le óoxpʼéel kʼiin yéetel táanchumukoʼ le kaʼatúul j-jaajkunajoʼob wa le máaxoʼob yéeyaʼanoʼoboʼ kaʼa kuxlajoʼob, lelaʼ letiʼe ka jóokʼoʼob carceloʼ. Le máaxoʼob chúukpaj u yóoloʼob xanoʼ tsʼaʼab junpʼéel nojoch meyaj u beetoʼob tumen Dios yéetel Jesucristo. Tu jaʼabil 1919, táakpajoʼob ichil «le palitsil chúukaʼan u yóol yéetel yaan u naʼat[oʼ]», u meyajoʼobeʼ letiʼe u tsʼáaikoʼob tuláakal le kaʼansaj kʼaʼabéet tiʼ u kaajal Dios teʼ tu tsʼook kʼiinoʼoboʼ (Mat. 24:45-47; Apo. 11:11, 12).

Tuláakal le baʼaloʼobaʼ úuch xan teʼ kʼiin ka pʼiʼis le templo wa ka limpiokíintaʼab jeʼex u yaʼalik Apocalipsis 11:1, 2. Le capítulo 3 tiʼ Malaquíasoʼ ku tʼaan xan tiʼ u bin ilbil yéetel u limpiartaʼal u templo Dios (Mal. 3:1-4). ¿Bukaʼaj tiempo tu bisaj u beetaʼal lelaʼ? Desde 1914 tak tu káajbal 1919. Ichil le bukaʼaj tiempoaʼ táakaʼan le 1,260 kʼiinoʼob wa 42 mesesoʼ, bey xan le óoxpʼéel kʼiinoʼob yéetel táanchumuk wa tsʼeʼetsʼek tiempo ku yaʼalik le capítulo 11 tiʼ Apocalipsisoʼ.

Jach kiʼimak k-óol úuchik u limpiartik Jéeoba u kaajal yéetel u junpáaykuntik junpʼéel kaaj ‹u kʼubmaj u yóol u beet baʼaloʼob maʼalobtak› (Tito 2:14). Tsʼoʼoleʼ jach k-tsʼáaik u diosboʼotikil tiʼ le kaʼatúul j-jaajkunajoʼob wa tiʼ le sukuʼunoʼob yéeyaʼanoʼob nuʼukt u kaajal Jéeoba teʼ kʼiinoʼob jach talamtakoʼ. *