1, 2. ¿Baʼaxten yaʼab máax maʼ tu naʼataj baʼax tu kaʼansaj Jesusiʼ?

YAAN horaeʼ k-uʼuyik k-tʼaʼanal yéetel k-kʼaj óoltik máax tʼankoʼon, baʼaleʼ ¿máasaʼ mix baʼal u biilal wa maʼ t-naʼatik baʼax ku yaʼalaʼaltoʼon? (1 Cor. 14:9.) Úuchjeakileʼ yaʼab máakoʼob uʼuy baʼax tu yaʼalaj Jesús. Kex ichil u idiomaʼob tʼaʼanoʼobeʼ maʼ tuláakloʼob tu naʼatoʼob baʼax tu yóotaj u yaʼaliʼ. Le oʼolal Jesuseʼ tu yaʼalaj: «Chʼenxikinteneʼex tuláakleʼex yéetel chʼaʼnuʼukteʼex baʼax u kʼáat u yaʼal lelaʼ» (Mar. 7:14).

² ¿Baʼaxten yaʼab máax maʼ tu naʼataj baʼax tu kaʼansaj Jesusiʼ? Tumen jujuntúuloʼobeʼ chʼiikiloʼob tiʼ baʼaxoʼob ku creertikoʼob yéetel maʼ u kʼáatoʼob kaanbaliʼ. Jesuseʼ tu yaʼalajtiʼob: «Jach a wojleʼex a tsʼáaʼex juntséelil le baʼax u yaʼalmaj Dios utiaʼal a beetkeʼex chéen le baʼaxoʼob suukaʼanteʼexoʼ» (Mar. 7:9). Le máakoʼobaʼ maʼ u kʼáat u naʼatoʼob le baʼax ku kaʼansaʼaltiʼoboʼ mix u kʼexik bix u tuukuloʼobiʼ. Kex sáasil kaʼach u xiknoʼobeʼ u puksiʼikʼaloʼobeʼ maʼ u kʼáat u kʼam mix baʼaliʼ (xok Mateo 13:13-15). Toʼoneʼ, ¿baʼax jeʼel k-beetik utiaʼal ka k-kʼam le baʼaxoʼob tu kaʼansaj Jesusoʼ?

3. Le disipuloʼoboʼ, ¿baʼaxten tu naʼatoʼob baʼax tu kaʼansaj Jesús?

³ Toʼoneʼ kʼaʼabéet k-eʼesik kabal óolal jeʼex u disipuloʼob Jesuseʼ.  Letiʼeʼ tu yaʼalaj tiʼ u disipuloʼob: «Kiʼimak a wóoleʼex tumen ka paakateʼex yéetel a wicheʼex, yéetel ka wuʼuyajeʼex yéetel a xikneʼex» (Mat. 13:16). ¿Baʼaxten letiʼobeʼ tu naʼatoʼob baʼax tu kaʼansaj Jesús? Yáaxeʼ tumen ku beetkoʼob kʼáatchiʼob ichil u tuukuloʼob utiaʼal u yojéeltikoʼob jach baʼax u kʼáat u kaʼanse (Mat. 13:36; Mar. 7:17). U kaʼapʼéeleʼ letiʼobeʼ uts tu tʼaan u kankoʼob túumben baʼaloʼob utiaʼal ka maas yaʼabchajak baʼax u kanoʼob (xok Mateo 13:11, 12). U yóoxpʼéeleʼ u kʼáat u tsʼáaʼob ichil u kuxtaloʼob le baʼaxoʼob tu yuʼuboʼob yéetel tu naʼatoʼob tiʼ u kaʼansaj Jesusoʼ, tsʼoʼoleʼ taak u meyajtiʼob utiaʼal u yáantkoʼob uláakʼ máakoʼob (Mat. 13:51, 52).

4. Tsol le óoxpʼéel baʼaxoʼob ken u yáantoʼon k-naʼat u kettʼaanoʼob Jesusoʼ.

⁴ Jeʼex le disipuloʼoboʼ utiaʼal k-naʼatik le kettʼaanoʼob tu yaʼalaj Jesusoʼ unaj k-beetik óoxpʼéel baʼal. Yáaxeʼ kʼaʼabéet k-jóoʼsik tiempo utiaʼal k-xakʼalxoktik yéetel k-tuukul tiʼ le baʼaxoʼob tu kaʼansaj Jesusoʼ, tsʼoʼoleʼ wa yaan baʼax maʼ t-naʼateʼ kʼaʼabéet k-kaxtik teʼ jóoʼsaʼaniloʼob baʼax u kʼáat u yaʼaloʼ. Unaj xan k-tuukul tiʼ le óoxpʼéel kʼáatchiʼobaʼ: ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal le kettʼaanaʼ? ¿Baʼaxten tu yaʼalaj Jesús? ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon? Ken k-beet beyaʼ ku yantaltoʼon kʼaj óolal (Pro. 2:4, 5). U kaʼapʼéeleʼ le túumben baʼax ken k-kanoʼ unaj k-ilik bix u maas muʼukʼaʼankúuntik le baʼax k-ojloʼ yéetel unaj k-ilik bix jeʼel u yáantkoʼoneʼ. Ken k-beet beyaʼ ku yantaltoʼon ojéelaj (Pro. 2:2, 3). U yóoxpʼéeleʼ, kʼaʼabéet k-tsʼáaik ichil k-kuxtal le baʼaxoʼob ken k-kanoʼ. Ken k-beet beyaʼ k-eʼesik naʼatil (Pro. 2:6, 7).

5. Tsol yéetel junpʼéel ejemplo baʼax le kʼaj óolalil, ojéelalil yéetel le naʼatoʼ.

⁵ ¿Junpʼéeliliʼ wa baʼax u kʼáat u yaʼal le kʼaj óolalil, ojéelalil yéetel le naʼatoʼ? Utiaʼal k-ilkeʼ koʼox aʼalikeʼ tiaʼanech chúumuk carreteraeʼ yéetel ka wuʼuyik táan u taal junpʼéel camión. Ken tíipʼkeʼ ka wilkeʼ junpʼéel autobús, leloʼ u kʼáat u yaʼaleʼ a kʼaj óol baʼaxiʼ. Tsʼoʼoleʼ ka tsʼáaik cuentaeʼ wa maʼ ta lukʼul teʼ yóoʼ carreteraoʼ yaan u yachʼkech, leloʼ u kʼáat u yaʼaleʼ a wojel baʼax jeʼel u yúuchultecheʼ. Tumen tsʼoʼok a wilik baʼax jeʼel u yúuchleʼ ka jáan lukʼul teʼ carreteraoʼ, leloʼ u kʼáat u yaʼaleʼ yaan a naʼat. Le oʼolal le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ jach kʼaʼanaʼan u yantaltoʼon naʼat tumen jeʼel u salvartikoʼoneʼ (Pro. 3:21, 22; 1 Tim. 4:16).

6. ¿Baʼax kʼáatchiʼiloʼob kun núukbil ken k-il le siete kettʼaanoʼob tu yaʼalaj Jesusoʼ? (Ilawil le  cuadrooʼ.)

⁶ Teʼ xook bey xan tiʼ le ku segueroʼ, yaan k-ilik siete kettʼaanoʼob tu yaʼalaj Jesús. Le táan k-xakʼaltikoʼ yaan u núukaʼal le kʼáatchiʼobaʼ: ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal le kettʼaanaʼ? Le kʼáatchiʼaʼ yaan u yáantkoʼon utiaʼal ka yanaktoʼon kʼaj óolal. ¿Baʼaxten tu yaʼalaj Jesús? Le kʼáatchiʼaʼ yaan u yáantkoʼon utiaʼal ka yanaktoʼon ojéelal. ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon yéetel bix jeʼel u meyajtoʼon utiaʼal k-áantik u maasileʼ? Le kʼáatchiʼaʼ yaan u yáantkoʼon utiaʼal ka yanaktoʼon naʼat. Tu tsʼookeʼ maʼalob ka k-tukult xan, ¿baʼax ku kaʼansiktoʼon yoʼolal Jéeoba yéetel Jesús?

7. Tsol baʼax u kʼáat u yaʼal u kettʼaanil u neekʼ le mostazaoʼ.

⁷ (Xok Mateo 13:31, 32.) ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal u kettʼaanil u neekʼ le mostazaoʼ? U neekʼ le mostazaoʼ ku chíikbesik kaʼapʼéel baʼal, u maʼalob péektsilil le Reinooʼ yéetel le múuchʼuliloʼ. U neekʼ le mostazaoʼ letiʼe «u maas chichnil tiʼ tuláakal le neekʼoʼoboʼ», u kaajal Jéeoba xaneʼ ka káaj tu jaʼabil 33, jach chichan, baʼaleʼ maʼ xáanchaj ka nojochchaj yoʼolal le kʼaʼaytaj sen beetaʼaboʼ (Col. 1:23). Yaʼab utsil tu taasaj úuchik u nojochtal. Jesuseʼ tu yaʼaleʼ ‹tu kʼaboʼob le mostazaoʼ tiʼ ku  taal kajtal le chʼíichʼoʼob ku xikʼnaloʼoboʼ›. Lelaʼ ku chíikbesik le máakoʼob uts u puksiʼikʼaloʼob kun ookloʼob ichil u kaajal Dios utiaʼal ka kanáantaʼakoʼoboʼ (ket yéetel Ezequiel 17:23).

8. ¿Baʼaxten tu yaʼalaj Jesús u kettʼaanil u neekʼ le mostazaoʼ?

⁸ ¿Baʼaxten tu yaʼalaj Jesús le kettʼaanaʼ? Tu yaʼalaj utiaʼal u yeʼesikeʼ jeʼex u séeb nojochtal u cheʼil le mostazaoʼ bey xan kun séeb nojochtal u kaajal Dios yoʼolal u maʼalob péektsilil le Reinooʼ, tsʼoʼoleʼ yaan u kanáantik le máaxoʼob kun antal ichiloʼ yéetel mix baʼal kun beetik u xuʼulul u nojochtal. Desde 1914, jach tsʼoʼok u sen yaʼabtal máaxoʼob okol ichil u kaajal Dios (Isa. 60:22). Le máaxoʼob yaan ichil le kaajaʼ jach maʼalob kaʼansaj ku tsʼaʼabaltiʼob utiaʼal maʼ u náachtaloʼob tiʼ Dios (Pro. 2:7; Isa. 32:1, 2). Tsʼoʼoleʼ kex ku yóotaʼal xuʼulsbileʼ sáamsamal táan u maas nojochtal (Isa. 54:17).

9. 1) ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon u kettʼaanil u neekʼ le mostazaoʼ? 2) Le kettʼaanaʼ, ¿baʼax ku kaʼansiktoʼon yoʼolal Jéeoba yéetel Jesús?

⁹ ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon u kettʼaanil u neekʼ le mostazaoʼ? Maʼ xaaneʼ le tuʼux kajaʼanoʼonoʼ maʼ yaʼab j-Jaajkunajoʼob yaniʼ, le oʼolal jeʼel k-tuklikeʼ mix baʼal u biilal le kʼaʼaytaj k-beetkoʼ. Baʼaleʼ k-ojéeltik mix máak kun xuʼulsik u kʼaʼaytaʼal le Reinooʼ ku líiʼsik k-óol utiaʼal u seguer k-kʼaʼaytaj. Tu jaʼabil 1926 ka bin le sukuʼun Edwin Skinner tu luʼumil Indiaoʼ maʼ yaʼab j-Jaajkunajoʼob yaniʼ, tsʼoʼoleʼ jach istikyaj u yantal uláakʼ j-Jaajkunajoʼob. Baʼaleʼ maʼ xuʼul u kʼaʼaytajiʼ, ka máan kʼiineʼ tu yilaj bix úuchik u yaʼabtal le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ. Bejlaʼeʼ yaan maas tiʼ 37,000 j-Jaajkunajoʼob tu luʼumil India, yéetel maas tiʼ 108,000 máakoʼob binoʼob teʼ Kʼaʼajsajil le jaʼab máanoʼ. Baʼaleʼ yaan tuʼuxoʼobeʼ séeb u yaʼabtal le j-Jaajkunajoʼoboʼ. Teʼ jaʼab ka bin le sukuʼun Skinner tu luʼumil Indiaoʼ káaj xan u yúuchul kʼaʼaytaj tu luʼumil Zambia. Bejlaʼeʼ yaan maas tiʼ 170,000 j-kʼaʼaytajoʼobiʼ yéetel 763,915 máakoʼob binoʼob teʼ Kʼaʼajsajil tu jaʼabil 2013, lelaʼ u kʼáat u yaʼaleʼ tiʼ cada 18 máakoʼobeʼ juntúul bin teʼ Kʼaʼajsajiloʼ. ¿Máasaʼ jach séeb úuchik u yaʼabtaloʼob?

10. ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal u kettʼaanil le levaduraoʼ?

¹⁰ (Xok Mateo 13:33.) ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal u kettʼaanil le levaduraoʼ? Le kettʼaanaʼ táan xan u tʼaan tiʼ u maʼalob péektsilil le Reinooʼ yéetel tiʼ bix u kʼexik u kuxtal máak ken u yuʼube. «Le juuchʼoʼ» ku chíikbesik tuláakal le máakoʼob yanoʼob tiʼ jejeláas luʼumiloʼoboʼ. Le baʼax ku beetik le levadura tiʼ le juuchʼoʼ ku chíikbesik bix u yaʼabtal u kʼaʼaytaʼal le maʼalob péektsiloʼ. U nojochtal u neekʼ le mostazaoʼ jach chíikaʼan u yilaʼal, baʼaleʼ le levaduraoʼ tu káajbaleʼ maʼ chíikaʼan u yilaʼal u beetik u siʼipʼil le juuchʼoʼ. Kʼaʼabéet u máan tiempo utiaʼal u yilaʼal.

11. ¿Baʼaxten tu yaʼalaj Jesús u kettʼaanil le levaduraoʼ?

¹¹ ¿Baʼaxten tu yaʼalaj Jesús le kettʼaanaʼ? Yéetel le kettʼaanaʼ Jesuseʼ tu yeʼeseʼ u maʼalob péektsilil le Reinooʼ yaan u kʼuchul «tak tu maas náachil le Luʼumaʼ» yéetel yaan u kʼexik u kuxtal le máakoʼoboʼ (Bax. 1:8). Tu káajbaleʼ maʼ jach chíikaʼan u yilaʼal u kʼexik u kuxtal máakiʼ. Baʼaleʼ k-ojel jeʼel u páajtaleʼ tumen yaʼab máaxoʼob kʼaas bix u kuxtaloʼob kaʼacheʼ ka ookoʼob ichil u kaajal Dioseʼ tu kʼexaj u kuxtaloʼob (Rom. 12:2; Efe. 4:22, 23).

12, 13. Jeʼex le levadura ku beetik u siʼipʼil le juuchʼoʼ, ¿bix tsʼoʼok u yaʼabtal máaxoʼob kʼamik le maʼalob péektsiloʼ?

¹² Yaan horaeʼ ku máan yaʼab jaʼaboʼob táan u kʼaʼaytaʼal le maʼalob péektsil tak ken yanak máaxoʼob meyajtik Diosoʼ. Tu jaʼabil 1982, Franz yéetel Margit, u yataneʼ tiʼ ku meyajoʼob tu betelil Brasileʼ, letiʼobeʼ ku kʼaʼaytajoʼob kaʼach tiʼ junpʼéel chan kaaj. Ichil le máaxoʼob ku xookoʼob tu yéeteloʼoboʼ yaan kaʼach juntúul koʼolel kantúul u paalal. U maas nojchil tiʼ u paalaleʼ yaan kaʼach 12 jaʼaboʼob tiʼ yéetel jach suʼlak, táanil tiʼ u kʼuchul le sukuʼunoʼob u tsʼáaʼob xookoʼ letiʼeʼ ku taʼakikuba. Franz yéetel Margiteʼ túuxtaʼaboʼob meyaj tiʼ uláakʼ najil Betel, le oʼolaleʼ maʼ béeychaj u seguer u tsʼáaikoʼob xook tiʼ le koʼolelaʼ. Baʼaleʼ ka máan veinticinco jaʼaboʼobeʼ binoʼob u xíimbaltoʼob le chan kaajaʼ. Jach kiʼimakchaj u yóoloʼob tumen ka kʼuchoʼobeʼ tu yiloʼob yaan junpʼéel múuchʼulil tuʼux yaan 69 j-kʼaʼaytajoʼobiʼ, 13 tiʼ letiʼobeʼ precursor regularoʼob tsʼoʼoleʼ ku muchʼkubaʼob tiʼ junpʼéel túumben Najil Reino. Letiʼobeʼ tu yiloʼobeʼ le chan xiʼipal suʼlak kaʼacheʼ letiʼ u coordinadoril le múuchʼ ancianoʼoboʼ. Jeʼex u meyaj le levadura ichil le juuchʼoʼ, u maʼalob péektsilil le Reinooʼ tsʼoʼok u kʼuchul yaʼab tuʼuxoʼob yéetel tsʼoʼok u kʼexik u kuxtal yaʼab máak.

¹³ Yaan tuʼuxoʼobeʼ le gobiernooʼ maʼatech u chaʼik u yúuchul kʼaʼaytajiʼ, kex beyoʼ u maʼalob péektsilil le Reinooʼ tsʼoʼok u kʼexik u kuxtal yaʼab máakoʼob. Yaan horaeʼ ku jaʼakʼal k-óol ken k-il bix u yaʼabtal máaxoʼob meyajtik Dios teʼ luʼumiloʼobaʼ. Lelaʼ bey úuchik tu luʼumil Cuba. Teʼeloʼ tu jaʼabil 1910 ka káaj u kʼaʼaytaʼal le Reinooʼ yéetel tu jaʼabil 1913, le sukuʼun Russelloʼ bin u xíimbalt le islaaʼ. Tu káajbaleʼ jach istikyaj úuchik u yantal máaxoʼob meyajtik Diosiʼ, baʼaleʼ ¿jaytúul máaxoʼob meyajtik Dios bejlaʼa tu islail Cubaeʼ? Yaan maas tiʼ 96,000 j-kʼaʼaytajoʼobiʼ yéetel 229,726 máakoʼob binoʼob teʼ Kʼaʼajsajil tu jaʼabil 2013, lelaʼ u kʼáat u yaʼaleʼ tiʼ cada 48 máakoʼobeʼ juntúul bin teʼ Kʼaʼajsajiloʼ. Yaan tuʼuxoʼob xaneʼ maʼ prohibirtaʼan le kʼaʼaytajoʼ, baʼaleʼ jach istikyaj u bin máakiʼ, kex beyoʼ láayliʼ tsʼoʼok u bisaʼal le maʼalob péektsiloʼ (Ecl. 8:7; 11:5).

14, 15. 1) ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon u kettʼaanil le levaduraoʼ? 2) Le kettʼaanaʼ, ¿baʼax ku kaʼansiktoʼon yoʼolal Jéeoba yéetel Jesús?

¹⁴ ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon u kettʼaanil le levaduraoʼ? Ken tuukulnakoʼon tiʼ le  baʼax u kʼáat u kaʼans u kettʼaanil le levaduraoʼ k-tsʼáaik cuentaeʼ maʼ unaj k-chʼíikil k-tukult bix kun kʼaʼaytbil le maʼalob péektsil tiʼ u millonesil máakoʼob maʼ u yuʼuboʼoboʼ, tumen Jéeobaeʼ u yojel baʼax ken u beete. ¿Baʼax túun jeʼel u páajtal k-beetkeʼ? U Tʼaan Dioseʼ ku yaʼalik: «Pakʼ a wiʼinaj tu jaʼatskabil, pakʼ xan tu yoknaj kʼiin, tumen mix bikʼin bíin ojéeltaʼak máakalmáak bíin maʼalob jóokʼokiʼ, wa le ta yáax pakʼajoʼ, wa le ta pachal pakʼajoʼ, wa tu kaʼapʼéelal bíin maʼalobchajak» (Ecl. 11:6). Toʼoneʼ mantatsʼ xan unaj k-kʼáatik tiʼ Jéeoba ich payalchiʼ ka u bendecirt le kʼaʼaytaj táan u beetaʼaloʼ, maases teʼ tuʼuxoʼob prohibirtaʼanoʼ (Efe. 6:18-20).

¹⁵ Maʼ unaj xan u lúubul k-óol wa k-ilik bey mix máak u kʼáat u meyajt Dios teʼ tuʼux k-kʼaʼaytajoʼ. Mix unaj k-tuklik wa deporsi bey kun pʼáatloʼ (Zac. 4:10). Maʼ xaaneʼ ken máanak kʼiineʼ, jeʼel tak u jaʼakʼal k-óol ken k-il bukaʼaj máakoʼob meyajtik Dioseʼ (Sal. 40:5; Zac. 4:7).

16. 1) ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal u kettʼaanil le j-koonol ku bin kajalkaajoʼ? 2) ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal u kettʼaanil le tesoro mukaʼanoʼ?

¹⁶ (Xok Mateo 13:44-46.) ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal u kettʼaanil le j-koonol ku bin kajalkaaj bey xan u kettʼaanil le tesoro mukaʼanoʼ? Tu kʼiiniloʼob Jesuseʼ yaan j-koonoloʼobeʼ jach ku náachtaloʼob utiaʼal u máan u kaxtoʼob maʼalob perlaʼob utiaʼal u manoʼob. Le j-koonol tu yaʼalaj Jesusoʼ ku chíikbesik le máaxoʼob uts u puksiʼikʼaloʼob jach ku tsʼáaik u yóoloʼob utiaʼal u natsʼkubaʼob tiʼ Diosoʼ. Le «perla jach koʼoj u tojo[loʼ]» ku chíikbesik u maʼalob péektsilil le Reinooʼ. Le j-koonoloʼ ka tu tsʼáaj cuenta jach koʼoj le perlaoʼ tu chʼaʼtuklaj u konik tu séebaʼanil tuláakal baʼax yaantiʼ utiaʼal u manik. Jesús xaneʼ tʼaanaj tiʼ juntúul máak tu kaxtaj «junpʼéel tesoro mukaʼan» tiʼ junpʼéel terreno. Le j-koonoloʼ máan u kaxt le perla u manoʼ, baʼaleʼ le máak kaxt le tesorooʼ maʼ u yóoliliʼ u kaxteʼ, kex beyoʼ letiʼ xaneʼ tu konaj tuláakal baʼax yaantiʼ utiaʼal u manik le terreno tuʼux yaan le tesorooʼ.

17. ¿Baʼaxten tu yaʼalaj Jesús u kettʼaanil le j-koonol yéetel u kettʼaanil le tesorooʼ?

¹⁷ ¿Baʼaxten tu yaʼalaj Jesús le kaʼapʼéel kettʼaanaʼ? Tu yaʼalaj utiaʼal u yeʼesik jejeláas bix jeʼel u kaxtik máak u jaajileʼ. Yaan jujuntúul máakoʼobeʼ yaʼab baʼax ku beetkoʼob utiaʼal u kaxtikoʼob u jaajil. Uláakʼoʼobeʼ ku kankoʼob u jaajil kex maʼ le táan u kaxtikoʼobiʼ, maʼ xaaneʼ ku tsikbaltaʼaltiʼob tumen wa máax. Teʼ kaʼapʼéel kettʼaanoʼoboʼ tu kaʼatúulal le máakoʼob tu yiloʼob jach koʼoj u tojol le baʼax tu kaxtoʼoboʼ, le oʼolal tu konoʼob tuláakal baʼax yaantiʼob utiaʼal u manikoʼob.

18. 1) ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon le kaʼapʼéel kettʼaanoʼobaʼ? 2) Le kaʼapʼéel kettʼaanoʼobaʼ, ¿baʼax ku kaʼansiktoʼon yoʼolal Jéeoba yéetel Jesús?

¹⁸ ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon le kaʼapʼéel kettʼaanoʼobaʼ? (Mat. 6:19-21.) Tukle: «¿Beyen wa jeʼex le máakoʼob tu yaʼalaj Jesusoʼ? Jeʼex le máakoʼoboʼ, ¿jach kʼaʼanaʼan wa in wilik u jaajil? ¿Jeʼel wa in pʼatik tuláakal baʼax yaanten tu yoʼolaleʼ, wa jeʼel u pʼáatal maʼ kʼaʼanaʼan in wilik yoʼolal le chiʼichnakiloʼob wa uláakʼ baʼaloʼoboʼ?» (Mat. 6:22-24, 33; Luc. 5:27, 28; Fili. 3:8). Tumen jach kiʼimak k-óol úuchik k-kaxtik u jaajileʼ k-ilik k-tsʼáaik táanil ichil k-kuxtal.

19. ¿Baʼax ken k-kan teʼ tuláakʼ xookoʼ?

¹⁹ ¿Tsʼoʼok wa k-chʼenxikintik yéetel k-naʼatik baʼax u kʼáat u yaʼal le kettʼaanoʼob yoʼolal le Reinooʼ? Wa beyoʼ yaan u páajtal k-tsolik yéetel k-tsʼáaik ichil k-kuxtal le baʼax ku kaʼansiktoʼonoʼ. Teʼ tuláakʼ xookoʼ yaan k-ilik uláakʼ óoxpʼéel kettʼaanoʼob yéetel baʼax ku kaʼansiktoʼon.