Cada jaʼabeʼ u millonesil máakoʼob kʼiinbesik le Navidadoʼ. Yaneʼ ku yaʼalikeʼ u kʼiinil u múuchʼ antal yéetel u láakʼtsiloʼob bey xan yéetel u amigoʼob; utiaʼal uláakʼoʼobeʼ u kʼiinil u kʼaʼajsikoʼob Dios yéetel u yáantkoʼob u maasil. Baʼaleʼ kex maʼalob le baʼaloʼobaʼ, yaan baʼaxoʼob unaj a wojéeltik yoʼolal le Navidadoʼ.

Yaʼab máax creertikeʼ le Navidadoʼ u kʼiin u kʼaabaʼ Jesús. Baʼaleʼ u maas yaʼabil le historiadoroʼoboʼ ku yaʼalikoʼobeʼ mix máak u yojel jach baʼax kʼiin ka síij Jesús. Junpʼéel libro ku tʼaan yoʼolal le cristianismooʼ ku yaʼalikeʼ «le yáax cristianoʼoboʼ maʼ tu yéeyoʼob junpʼéel kʼiin utiaʼal u kʼiinbeskoʼob u síijil Jesusiʼ» tumen maʼ u kʼáatoʼob «táakpajal tiʼ le kʼiinbesajoʼob ku beetik le uláakʼ religionoʼoboʼ» (The Christian Book of Why). Tsʼoʼoleʼ le Bibliaoʼ maʼ tu yaʼalik wa Jesuseʼ ku beetik kaʼach kʼiin kʼaabaʼob, mix u kʼiin kʼaabaʼ letiʼ. Chéen baʼax tu yaʼalaj tiʼ u disipuloʼob ka u kʼaʼajsoʼobeʼ letiʼe kʼiin ka kíimoʼ (Lucas 22:19).

Yaʼab máakoʼob ku xakʼalxookoʼobeʼ u yojloʼobeʼ yaʼab baʼaxoʼob suuk u beetaʼal teʼ Navidadoʼ tiʼ yaanal religión u taal: árbol de Navidad, intercambio de regalos, le posadaoʼ, u taal Santa Claus, u adornartaʼal le najoʼob yéetel mejen focoʼoboʼ, u tsʼaʼabal pesebres, u paʼabal piñata yéetel u máan kʼaay le paalaloʼoboʼ. Junpʼéel libro ku tʼaan yoʼolal le religión catolicaoʼ ku yaʼalik: «¿Máax tiʼ toʼon u yojel tiʼ yaanal religionoʼob u taal u beetaʼal regalo de Navidad wa u chʼuykíintaʼal corona navideña teʼ joonajoʼoboʼ?» (The Externals of the Catholic Church).

Baʼaleʼ maʼ xaaneʼ ka tuklik: «¿Baʼax túun yaantiʼ? Si maʼ táan in beetik kʼaas tiʼ mix máakiʼ». Maʼ xaaneʼ jaaj, ¿baʼaleʼ baʼax ta tʼaan ku tuklik Dios? Koʼox ilik. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ Dioseʼ jach u pʼeek u xaʼakʼtaʼal u kaʼansajoʼob yéetel le baʼaxoʼob chéen suuk u beetaʼaloʼ. Le profeta Amosoʼ tu tsʼíibtaj baʼax tu yaʼalaj Jéeoba tiʼ le israelitaʼob maʼ tu yuʼuboʼob tʼaanoʼ: «Kin pʼektik [...] le kʼiinbesajoʼob ka beetkeʼexoʼ. [...] ¡Náachkunteʼex tiʼ teen le u juum a kʼaayeʼexoʼ!» (Amós 5:21, 23).

¿Baʼaxten Dioseʼ tu kʼeyaj le israelitaʼoboʼ? Koʼox ilik. Jeroboán, u reyil u kaajil Israeleʼ, tu beetaj wakaxoʼob de oroeʼ ka tu tsʼáaj tu kaajiloʼob Dan yéetel Betel. Tsʼoʼoleʼ tu yaʼalaj tiʼ u kajnáaliloʼobeʼ maʼ tsaaj ka xiʼikoʼob tak Jerusalén utiaʼal u adorartoʼob Diosiʼ, baʼaxeʼ letiʼe wakaxoʼob kun meyajtiʼob utiaʼal u adoraroʼoboʼ. Le reyoʼ tu yaʼalaj xan ka káajak u beetaʼal uláakʼ kʼiinbesajoʼobeʼ ka tu yéeyaj sacerdoteʼob utiaʼal u kʼiinbeskoʼob (1 Reyes 12:26-33).

Maʼ xaaneʼ maʼ kʼaas u tuukul le israelitaʼob ka tu beetoʼob leloʼ. Tumen loʼobaleʼ láayliʼ Jéeoba ken u adorartoʼobeʼ. Baʼaleʼ Jéeobaeʼ tu túuxtaj Amós yéetel uláakʼ profetaʼob utiaʼal u yaʼaliktiʼob junpuliʼ maʼ uts tu tʼaan baʼax ku beetkoʼobiʼ. Tsʼoʼoleʼ ka máan kʼiineʼ tu yaʼalaj: «Teen Yuumtsil. Maʼ kʼexpajkeniʼ» (Malaquías 3:6). Tak bejlaʼeʼ Jéeobaeʼ bey u tuukuloʼ. Le oʼolaleʼ, ¿bix u yuʼubikuba ta tʼaan ken u yil u kʼiinbesaʼal le Navidadoʼ?

Bejlaʼeʼ u millonesil máakoʼob tsʼoʼok u chʼaʼtuklikoʼob maʼ u kʼiinbeskoʼob le Navidadoʼ. Letiʼobeʼ kiʼimak u yóol u yeʼesik u yutsiloʼob tiʼ u maasil, u múuchʼ antaloʼob yéetel u láakʼtsiloʼob bey xan yéetel u amigoʼob, jeʼel baʼalak kʼiin ku páajtaleʼ.