U kajnáaliloʼob le yóokʼol kaabaʼ tsʼoʼok u kʼastaloʼob, le oʼolal le gobiernoʼoboʼ ku kʼastaloʼob xan, tumen láayliʼ ichiloʼob u taaloʼobeʼ. Utiaʼal túun ka yanak junpʼéel maʼalob gobiernoeʼ, ¿máasaʼ maʼ tiʼ le yóokʼol kaab unaj u jóokʼolaʼ? Le Bibliaoʼ ku tʼaan tiʼ junpʼéel gobierno beyoʼ. Jesuseʼ tu yaʼalaj tiʼ u disipuloʼob ka u kʼáatoʼob tiʼ Dios. Le gobiernooʼ u Reino Dios (Mateo 6:9, 10).

U Reino Dioseʼ junpʼéel gobierno tiaʼan teʼ kaʼanoʼ. Maʼ tun xáantaleʼ yaan u jeelintik u gobiernoiloʼob le yóokʼol kaabaʼ (Salmo 2:8, 9; Apocalipsis 16:14; 19:19-21). Koʼox ilik baʼaxten le gobiernoʼob yaan teʼ kʼiinoʼobaʼ maʼ béeyak u luʼskoʼob le ookoliloʼ, le tuusoʼ yéetel baʼaxten k-creertik chéen u Reino Dios kun páajtal u luʼsik.

U PROBLEMAIL: Le gobiernoʼoboʼ ku béeytal u meyajoʼob yoʼolal le impuestoʼoboʼ. Baʼaleʼ tumen yaʼab taakʼin ku máan tu kʼaboʼobeʼ ku taaktal u yoklikoʼob; uláakʼoʼobeʼ ku chaʼik u maʼanaloʼob tumen máaxoʼob maʼ u kʼáat u boʼotoʼob yaʼab impuestoʼobiʼ. Ikil u beetkoʼob beyaʼ ku kʼaʼabéettal u naʼaksikoʼob u tojol le impuestoʼob utiaʼal u chúukbesikoʼob le taakʼin ku bineltikoʼ. Bey u maas yaʼabtal le ookolil ichil le gobiernooʼ. Tsʼoʼoleʼ le ku muʼyajoʼoboʼ letiʼe máaxoʼob suuk u láaj boʼotik u impuestoʼoboʼ.

BIX KUN UTSKÍINTBIL: U páajtalil u Reino Dioseʼ tiʼ Jéeoba u taal, le máax yaan tuláakal páajtalil tiʼoʼ  (Apocalipsis 11:15). * Jéeobaeʼ maʼ kʼaʼabéet u kʼáatik impuestoʼob utiaʼal u gobernariʼ. Yoʼolal u yutsil, u muukʼ yéetel u páajtalileʼ, ku béeytal u tsʼáaik tuláakal baʼax kʼaʼabéet tiʼ le máaxoʼob ku gobernartikoʼ (Isaías 40:26; Salmo 145:16).

U PROBLEMAIL: Susan Rose-Ackerman, le máax t-aʼalaj teʼ yáax xookoʼ, tu yaʼaleʼ utiaʼal u xuʼulsaʼal le baʼaloʼob kʼaastak yaan ichil le gobiernooʼ «kʼaʼabéet u káajal máak yéetel le máaxoʼob maas yaan u páajtaliloʼoboʼ». Wa junpʼéel gobierno ku yilik u luʼsik le ookolil ichil le policíaʼob yéetel teʼ aduanaʼob baʼaleʼ ku chaʼik u yantal ichil le máaxoʼob maas kaʼanal u puestoʼoboʼ, ku xuʼulul u creertaʼal baʼax ku yaʼalik. Tsʼoʼoleʼ tak le maas maʼalob gobernanteoʼ láayliʼ j-kʼebaneʼ; jeʼex u yaʼalik le Bibliaoʼ way Luʼumeʼ «minaʼan mix máak [...] ka u beet uts mantatsʼ» (Eclesiastés 7:20).

BIX KUN UTSKÍINTBIL: Jesucristo, u Reyil u Reino Dioseʼ, mix bikʼin ken u chaʼa u kʼaskúuntaʼal. ¿Bix k-ojéeltik? Tumen le ka taal way Luʼumeʼ maʼ tu chaʼaj u maʼanal mix tumen Satanás, le máax gobernartik le yóokʼol kaabaʼ. Le Kʼaasilbaʼaloʼ tu yaʼalaj u tsʼáaiktiʼ «tuláakal u reinoiloʼob yóokʼol kaab» wa ka xolak u adorarte, baʼaleʼ Jesuseʼ maʼ tu yóotaj u beetiʼ (Mateo 4:8-10; Juan 14:30). Tumen jach toj baʼax ku beetkeʼ le ka tsʼaʼab junpʼéel droga tiʼ le táan u beetaʼal u sen muʼyajoʼ, maʼ tu kʼamiʼ. Maʼ xaaneʼ le drogaoʼ jeʼel u yáantik kaʼach utiaʼal maʼ u sen muʼyajeʼ, baʼaleʼ u yojel jeʼel u kʼastal u tuukuleʼ (Mateo 27:34). Úuchik u kaʼa kuxkíintaʼal Jesús tumen Dioseʼ ku yeʼesikeʼ Jesuseʼ noʼojaʼan utiaʼal u nuʼuktik le Reino desde teʼ kaʼanoʼ (Filiposiloʼob 2:8-11).

U PROBLEMAIL: Tiʼ yaʼab luʼumoʼobeʼ suuk u yúuchul votar utiaʼal u luʼsaʼal bin le máax kʼaas u gobernaroʼ. U jaajileʼ le táan u báaxtaʼal política wa tu kʼiinil le votacionoʼ, suuk u beetaʼal baʼaloʼob maʼ maʼalobtakiʼ, tak teʼ luʼumoʼob ayikʼaloʼoboʼ. Yaan kʼiineʼ le ayikʼal máakoʼoboʼ ku tsʼáaikoʼob taakʼin tiʼ le máaxoʼob ku meyajoʼob teʼ gobierno utiaʼal u jóoʼskoʼob utsiloʼoboʼ.

Le juez John Paul Stevens, juntúul máak ku meyaj teʼ Tribunal Supremo tiʼ Estados Unidosoʼ, tu tsʼíibteʼ le baʼax ku beetik le ayikʼaloʼoboʼ maʼ chéen ku kʼaskúuntik le gobiernooʼ, baʼaxeʼ ku beetik u xuʼulul u creertaʼal le politicoʼoboʼ. Le oʼolal yaʼab máax tuklikeʼ teʼ politicaoʼ chéen ookol ku beetaʼaliʼ.

BIX KUN UTSKÍINTBIL: U Reino Dioseʼ yaan u gobernar mantatsʼ, le oʼolal yaan u xuʼulul le política yéetel le ookoliloʼ (Daniel 7:13, 14). Tsʼoʼoleʼ u Reyil le Reinooʼ maʼ tun kʼexbil, tumen Dios yéeymil, maʼ wíinikiʼ. Tu yoʼolal leloʼ yaan u béeytal u taasik yaʼab utsil tiʼ le máaxoʼob ken u gobernart ichil yaʼab jaʼaboʼoboʼ.

U PROBLEMAIL: Yaan máax aʼalikeʼ utiaʼal u xuʼulul u beetaʼal baʼaloʼob kʼaastakeʼ kʼaʼabéet uláakʼ leyoʼob. Baʼaleʼ tsʼoʼok u yilaʼaleʼ mientras maas yaʼab leyoʼob yaneʼ maas maʼ tu tsʼoʼokbesaʼaloʼob. Tsʼoʼoleʼ yaʼab taakʼin ku xuʼupul ikil u tsʼoʼokbesaʼal le leyoʼob beetaʼan utiaʼal maʼ u yantal ookoliloʼ, kex u jaajileʼ maʼ yaʼab áantaj ku tsʼáaikiʼ.

BIX KUN UTSKÍINTBIL: U leyoʼob u Reino Dioseʼ maas maʼalobtak tiʼ u leyoʼob wíinik. Jeʼex le ka taal Jesús way Luʼumeʼ maʼ tu tsʼáaj junpʼéel lista tiʼ baʼaxoʼob unaj k-beetik yéetel baʼaxoʼob maʼ unaj k-beetkiʼ, baʼaxeʼ chéen tu pʼatajtoʼon le jatsʼuts kaʼansajaʼ: «Tuláakal le baʼaxoʼob a kʼáateʼex ka beetaʼakteʼex tumen le máakoʼoboʼ, teʼexeʼ bey xan kʼaʼabéet a beetkeʼextiʼoboʼ» (Mateo 7:12). U maas jatsʼutsileʼ le leyoʼob ku tsʼáaik Diosoʼ maas yaan yil yéetel baʼax ku yuʼubik máak tu puksiʼikʼal, maʼ chéen tiʼ baʼax ku beetkiʼ. Jesuseʼ tu yaʼalaj: «Kʼaʼabéet a yaabiltik a wéet máakil jeʼel bix a yaabiltikabaeʼ» (Mateo 22:39). Dioseʼ jeʼel u páajtal u yilik ka tsʼoʼokbesaʼak le leyoʼobaʼ, tumen u yojel baʼax yaan tu puksiʼikʼal máak (1 Samuel 16:7).

U PROBLEMAIL: Le baʼax beetik u kʼastal le gobiernoʼoboʼ letiʼe u tsʼíiboltkoʼob taakʼin yéetel u tuukuloʼob chéen tu yoʼolaloʼoboʼ. U suukileʼ bey u modos le máaxoʼob ku meyajoʼob ichil le gobiernooʼ bey xan u maasil máakoʼob. Le ka júut le edificio t-aʼalaj teʼ yáax xookoʼ, ilaʼabeʼ le máaxoʼob beetoʼ tu tsʼáajoʼob taakʼin tiʼ u autoridadiloʼob le kaaj utiaʼal u meyajtiʼob materialoʼob maʼ jach maʼalobtakiʼ, tumen u yojloʼob maas yaʼab taakʼin kun pʼáataltiʼob.

Le oʼolaleʼ utiaʼal u xuʼulul u beetaʼal baʼaloʼob kʼaastakeʼ kʼaʼabéet u kaʼansaʼal máakoʼob utiaʼal maʼ u tsʼíiboltkoʼob yaʼab baʼaloʼob, mix u tuukuloʼob chéen tu yoʼolaloʼob. Baʼaleʼ le gobiernoʼob yanoʼob bejlaʼoʼ maʼ u kʼáat u beetoʼob leloʼ, mix xan tu páajtal u beetkoʼob.

BIX KUN UTSKÍINTBIL: U Reino Dioseʼ jeʼel u páajtal  u xuʼulsik junpuliʼ le baʼaloʼob kʼaastakoʼ, tumen ku kaʼansik maʼalob modos tiʼ le máakoʼoboʼ. Le maʼalob modosaʼ ku yáantaj utiaʼal «u nuʼuktaʼal [u] tuukul[oʼob] tumen junpʼéel túumben muukʼ», u kʼáat u yaʼaleʼ u káajal u tsʼíiboltik u beetoʼob baʼax maʼalob (Efesoiloʼob 4:23). Ken úuchuk leloʼ ku xuʼulul u sen tsʼíiboltkoʼob taakʼin, yéetel ku káajal u tuukuloʼob yoʼolal u maasil (Filiposiloʼob 2:4; 1 Timoteo 6:6).

U PROBLEMAIL: Yaan máakoʼobeʼ kex maʼalob u bin tiʼob yéetel kex kaʼansaʼan baʼaloʼob maʼalobtak tiʼobeʼ tu juunaloʼob ku chʼaʼtuklik u beetkoʼob baʼaloʼob kʼaastak. Tsʼoʼok u yilaʼaleʼ le beetik maʼ páajchajak u xuʼulsaʼal le baʼaloʼob kʼaastak tumen le gobiernoʼoboʼ. Yaan horaeʼ chéen ku tsʼáaikoʼob junpʼíit áantaj tiʼ le máaxoʼob ku muʼyajoʼob yoʼolal le kʼasaʼaniloʼ.

BIX KUN UTSKÍINTBIL: Le Convención de las Naciones Unidas contra la Corrupcionoʼ ku yaʼalikeʼ utiaʼal u xuʼulsaʼal le baʼaloʼob kʼaastakoʼ le gobiernoʼoboʼ unaj u yilkoʼob «maʼ u chaʼik u kʼaskúuntaʼaloʼob, maʼ u yookoloʼob mix u tuusoʼob, yéetel unaj u tsʼoʼokbeskoʼob le baʼaxoʼob u yaʼalmoʼoboʼ». Loʼobaleʼ maʼalob le baʼaxoʼob ku yaʼalaʼaloʼ, baʼaleʼ u Reino Dioseʼ maʼ chéen ku yaʼalik ka beetaʼakiʼ; ku yilik u tsʼoʼokbesaʼal. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ le máaxoʼob «ku píitmáan u tsʼíiboltkoʼob wa baʼax» yéetel «ku tuusoʼoboʼ» maʼ tun ookloʼob tu Reino Dios (1 Corintoiloʼob 6:9-11; Apocalipsis 21:8).

Tuláakal máak jeʼel u páajtal u kuxtal jeʼex u yaʼalik u Reino Diosoʼ. Le cristianoʼob teʼ yáax siglooʼ bey tu beetiloʼoboʼ. Le ka tu yóotaj Simón u man le páajtalil tsʼaʼan tiʼ le apostoloʼob tumen Diosoʼ, letiʼobeʼ maʼ tu yóotoʼobiʼ ka tu yaʼaloʼob: «Kʼex a tuukul yoʼolal le baʼax kʼaas ta tuklaj a beetik kaʼachoʼ». Simoneʼ tu tsʼáaj cuentaeʼ kʼaas le baʼax ku tsʼíiboltikoʼ, le oʼolal tu kʼáataj ka orarnakoʼob tu yoʼolal utiaʼal u kʼexik u tuukul (Baʼaxoʼob 8:18-24).

Kex jeʼel tuʼuxak kajaʼanecheʼ, jeʼel u béeytal a wantal yáanal u Reino Dioseʼ (Baʼaxoʼob 10:34, 35). Le kaʼansaj ku tsʼáaik le Reino tiʼ tuláakal yóokʼol kaaboʼ jeʼel u yáantkecheʼ. U j-jaajkunajoʼob Jéeobaeʼ yéetel kiʼimak óolal ken u yeʼesoʼobtech bix u kaʼanskoʼob máak yéetel le Bibliaoʼ. Wa ka jóoʼsik tak diez minutos cada semanaeʼ yaan a wojéeltik u maasil yoʼolal «u maʼalob péektsilil u Reino Dios»; yaan xan a kanik bix ken u luʼs Dios le baʼaloʼob kʼaastak ku beetik le gobiernoʼoboʼ (Lucas 4:43). Tsikbalnen yéetel le j-Jaajkunajoʼoboʼ wa ooken Internet teʼ jw.org.